ΝΑΖΑΡΕΤ
(Ναζαρέτ) [πιθανότατα, Πόλη Βλαστού].
Πόλη στην Κάτω Γαλιλαία όπου ο Ιησούς έζησε το μεγαλύτερο μέρος της επίγειας ζωής του, μαζί με τους ετεροθαλείς αδελφούς και αδελφές του. (Λου 2:51, 52· Ματ 13:54-56) Τόσο ο Ιωσήφ όσο και η Μαρία κατοικούσαν στη Ναζαρέτ όταν ο Γαβριήλ ανήγγειλε την επικείμενη γέννηση του Ιησού. (Λου 1:26, 27· 2:4, 39) Αργότερα, όταν επέστρεψαν από την Αίγυπτο εγκαταστάθηκαν και πάλι στη Ναζαρέτ.—Ματ 2:19-23· Λου 2:39.
Η Τοποθεσία. Οι περισσότεροι λόγιοι ταυτίζουν τη Ναζαρέτ με το Εν Νασίρα (Ναζεράτ) στη Γαλιλαία. (ΕΙΚΟΝΕΣ, Τόμ. 2, σ. 539) Αν αυτή η άποψη είναι σωστή, η Ναζαρέτ βρισκόταν στα υψώματα που υπάρχουν ακριβώς Β της Κοιλάδας της Ιεζραέλ και σχεδόν στο μέσο της απόστασης ανάμεσα στο νότιο άκρο της Θάλασσας της Γαλιλαίας και στην ακτή της Μεσογείου. Ήταν χτισμένη σε ένα λεκανοπέδιο γύρω από το οποίο οι λόφοι ορθώνονται σε ύψος 120 ως 150 μ. Η περιοχή ήταν πυκνοκατοικημένη, και κοντά στη Ναζαρέτ υπήρχαν αρκετές πόλεις και κωμοπόλεις. Επίσης, υπολογίζεται ότι θα μπορούσε κάποιος να διανύσει με τα πόδια την απόσταση από τη Ναζαρέτ ως την Πτολεμαΐδα, η οποία βρισκόταν επί της ακτής της Μεσογείου, μέσα σε εφτά ώρες, ως την Τιβεριάδα, στη Θάλασσα της Γαλιλαίας, μέσα σε πέντε ώρες και ως την Ιερουσαλήμ μέσα σε τρεις ημέρες.
Σε μια περίπτωση οι κάτοικοι της Ναζαρέτ προσπάθησαν να ρίξουν τον Ιησού από την «άκρη του βουνού, πάνω στο οποίο ήταν χτισμένη η πόλη τους». (Λου 4:29) Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ναζαρέτ βρισκόταν κυριολεκτικά στην άκρη του βουνού, αλλά ότι βρισκόταν πάνω σε ένα βουνό από μια άκρη του οποίου ήθελαν να ρίξουν τον Ιησού. Μερικοί έχουν συνδέσει την τοποθεσία με έναν βραχώδη γκρεμό ύψους περίπου 12 μ. στα ΝΔ αυτής της πόλης.
Η Σπουδαιότητα της Ναζαρέτ. Είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα πόσο σπουδαία θέση κατείχε η Ναζαρέτ τον πρώτο αιώνα. Η κρατούσα άποψη των σχολιαστών είναι ότι τότε η Ναζαρέτ ήταν ένα κάπως απομονωμένο, ασήμαντο χωριό. Η κύρια Βιβλική δήλωση που χρησιμοποιείται για την υποστήριξη αυτής της άποψης είναι τα λόγια που είπε ο Ναθαναήλ όταν άκουσε ότι ο Ιησούς ήταν από εκεί: «Μπορεί να βγει κάτι καλό από τη Ναζαρέτ;» (Ιωα 1:46) Πολλοί συμπεραίνουν από αυτό ότι ακόμη και ο λαός της Γαλιλαίας περιφρονούσε τη Ναζαρέτ. (Ιωα 21:2) Η Ναζαρέτ βρισκόταν κοντά σε εμπορικές οδούς της περιοχής αλλά όχι ακριβώς πάνω σε αυτές. Ο Ιώσηπος δεν την αναφέρει, παρότι μνημονεύει την κοντινή Ιαφιά ως το μεγαλύτερο οχυρωμένο χωριό όλης της Γαλιλαίας, κάτι που οδηγεί στη σκέψη ότι η Ναζαρέτ επισκιάστηκε από το γειτονικό αυτό χωριό.
Από την άλλη μεριά, ο Ναθαναήλ μπορεί απλώς να εξέφραζε έκπληξη για τον ισχυρισμό του Φιλίππου ότι ένας άντρας από τη γειτονική πόλη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας ήταν ο υποσχεμένος Μεσσίας, δεδομένου ότι οι Γραφές είχαν προείπει ότι εκείνος θα ερχόταν από τη Βηθλεέμ του Ιούδα. (Μιχ 5:2) Ο Ιώσηπος δεν αναφέρθηκε σε πολλούς από τους οικισμούς της Γαλιλαίας, γι’ αυτό και το γεγονός ότι δεν μνημονεύει τη Ναζαρέτ ίσως να μην έχει ιδιαίτερη σημασία. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Αγία Γραφή δεν αποκαλεί τη Ναζαρέτ χωριό, αλλά πάντοτε «πόλη». (Λου 1:26· 2:4, 39) Επιπλέον, η κοντινή Σεπφωρίδα ήταν μια σπουδαία, οχυρωμένη πόλη όπου έδρευε ένα περιφερειακό δικαστήριο του Σάνχεδριν. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το μέγεθός της και τη σπουδαιότητά της, η Ναζαρέτ είχε εύκολη πρόσβαση σε σημαντικές εμπορικές οδούς και κύριες πόλεις, γι’ αυτό και οι κάτοικοί της θα ήταν σε θέση να πληροφορούνται άμεσα τα σχετικά με τις κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτικές δραστηριότητες της εποχής τους.—Παράβαλε Λου 4:23.
Η Στάση του Λαού. Καθώς μεγάλωνε ο Ιησούς, προόδευε «σε εύνοια από Θεό και ανθρώπους». (Λου 2:52) Τόσο ο ίδιος όσο και οι ετεροθαλείς αδελφοί και αδελφές του ήταν γνωστοί στους κατοίκους της Ναζαρέτ, και εκείνος «συνήθιζε» να πηγαίνει στην τοπική συναγωγή κάθε εβδομάδα. (Ματ 13:55, 56· Λου 4:16) Όταν ήταν περίπου 30 χρονών, ο Ιησούς έφυγε από τη Ναζαρέτ και βαφτίστηκε από τον Ιωάννη. (Μαρ 1:9· Λου 3:23) Μερικούς μήνες αργότερα, στις αρχές της διακονίας του στη Γαλιλαία, ο Ιησούς επέστρεψε στη Ναζαρέτ και διάβασε μεγαλόφωνα στη συναγωγή τα εδάφια Ησαΐας 61:1, 2, εφαρμόζοντάς τα στον εαυτό του. Ο λαός εκδήλωσε έλλειψη πίστης και προσπάθησε να τον σκοτώσει, αλλά αυτός «πέρασε ανάμεσά τους και συνέχισε το δρόμο του» μέχρι την Καπερναούμ, όπου και κατοίκησε.—Λου 4:16-30· Ματ 4:13.
Πάνω από έναν χρόνο αργότερα, ο Χριστός επισκέφτηκε ξανά τη Ναζαρέτ. (Ματ 13:54-58· Μαρ 6:1-6) Αν και μερικοί πιστεύουν ότι αυτή η περίπτωση ταυτίζεται με την περίπτωση των εδαφίων Λουκάς 4:16-30, η σειρά των γεγονότων στα ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά υποδηλώνει το αντίθετο, όπως υποδηλώνει άλλωστε και το γεγονός ότι οι ενέργειες του Ιησού και τα αποτελέσματά τους ήταν κάπως διαφορετικά. Η φήμη του ίσως είχε μεγαλώσει στο μεταξύ, με αποτέλεσμα να του γίνει μια κάπως πιο θερμή υποδοχή. Αν και πολλούς τους σκανδάλισε το γεγονός ότι ήταν από τον τόπο τους, δεν αναφέρεται ότι οι κάτοικοι προσπάθησαν να τον σκοτώσουν αυτή τη φορά. Έκανε μερικά δυναμικά έργα, όχι όμως πολλά, εξαιτίας της απιστίας του λαού. (Ματ 13:57, 58) Κατόπιν, ο Ιησούς έφυγε και άρχισε την τρίτη περιοδεία του στη Γαλιλαία.—Μαρ 6:6.