Σαμάρεια—Πρωτεύουσα Ανάμεσα στις Βόρειες Πρωτεύουσες — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

Σκηνές από την Υποσχεμένη Γη

Σαμάρεια—Πρωτεύουσα Ανάμεσα στις Βόρειες Πρωτεύουσες

ΒΑΒΥΛΩΝΑ, Νινευή και Ρώμη. Ήταν πρωτεύουσες στους Βιβλικούς χρόνους. Από την άποψη, όμως, της Αγίας Γραφής, η πιο αξιοσημείωτη πρωτεύουσα, αν εξαιρέσουμε την Ιερουσαλήμ, ήταν πιθανώς η Σαμάρεια και όχι μια απ’ αυτές. Για 200 χρόνια περίπου ήταν η πρωτεύουσα του δεκάφυλου βασιλείου του Ισραήλ, και πολλά προφητικά μηνύματα είχαν για επίκεντρό τους τη Σαμάρεια. Αλλά τι ξέρετε για τη Σαμάρεια; Και γιατί ήταν πρωτεύουσα ανάμεσα στις βόρειες πρωτεύουσες;

Κοιτάξτε το χάρτη και θυμηθείτε λίγο την ιστορία μετά την αποχώρηση δέκα φυλών του Ισραήλ από το βασιλιά και το ναό του Ιεχωβά που ήταν στην Ιερουσαλήμ. Ο Ιεροβοάμ, που πρωτοστάτησε στο σχηματισμό του βόρειου βασιλείου, βασίλεψε για λίγο από τη Συχέμ, η οποία βρισκόταν πάνω στον ορεινό δρόμο που κατευθυνόταν από βορρά προς νότο. Ο Ιεροβοάμ αργότερα μετέφερε την πρωτεύουσά του στη Θερσά, που βρισκόταν στις πηγές του Ουάντι αλ-Φαρία. Ένας δρόμος από την Κοιλάδα του Ιορδάνη περνούσε από τη Θερσά και ενωνόταν με τον ορεινό δρόμο. Ξέρατε ότι η Θερσά ήταν η πρωτεύουσα του δεκάφυλου βασιλείου στη διάρκεια των βασιλειών του Ναδάβ, του Βαασά, του Ηλά, του Ζιμβρί, ακόμα και του Αμρί;—Γένεσις 12:5-9· 33:17, 18· 1 Βασιλέων 12:20, 25, 27· 14:17· 16:6, 15, 22.

Όμως, μετά έξι χρόνια, ο Αμρί δημιούργησε μια καινούρια πρωτεύουσα. Πού; Αγόρασε το λόφο που βλέπετε στα αριστερά, τη Σαμάρεια. (1 Βασιλέων 16:23-28) Αν και τώρα έχει πολλές αναβαθμίδες για καλλιέργειες, είναι πιθανόν ότι ο Αμρί τη διάλεξε επειδή ο λόφος με την επίπεδη κορυφή, που υψωνόταν πάνω από την πεδιάδα, ήταν εύκολο να προστατευτεί. Ο γιος του, ο Αχαάβ, συνέχισε το χτίσιμο της Σαμάρειας προφανώς επεκτείνοντας την οχύρωσή της με ογκώδη τείχη. Ο Αχαάβ έχτισε επίσης ένα ναό για τον Βάαλ και ένα παλάτι για τον εαυτό του και τη γυναίκα του, την Ιεζάβελ, που ήταν από τη Φοινίκη. Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως τα ερείπια του παλατιού του Αχαάβ, τα οποία φαίνονται στην επόμενη σελίδα. Αυτό το παλάτι ήταν γνωστό για την πολυτέλεια και την υπερβολική πονηρία που επικρατούσε εκεί. (1 Βασιλέων 16:29-33) Φανταστείτε τον προφήτη Ηλία να ανεβαίνει σ’ αυτή την πόλη και να περπατάει στο φαρδύ δρόμο προς το παλάτι, για να προφητέψει εκεί τη συμφορά που θα ερχόταν στον Αχαάβ και στο κέντρο της λατρείας του Βάαλ.—1 Βασιλέων 17:1.

Το 1910 οι αρχαιολόγοι βρήκαν εκεί κομμάτια από πήλινα αγγεία που είχαν επιγραφές, στις οποίες αναγράφονταν φορτία κρασιού και ελαιόλαδου ή πληρωμές φόρων. Αλλά πολλά από τα προσωπικά ονόματα που αναφέρονταν σ’ αυτές περιελάμβαναν τη λέξη βάαλ. Ίσως σας ενδιαφέρει το ότι οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν επίσης και κομμάτια σκαλιστού ελεφαντοστού, όπως φαίνεται εδώ. Θυμηθείτε ότι το εδάφιο 1 Βασιλέων 22:39 αναφέρει ότι ο Αχαάβ έχτισε έναν ‘ελεφάντινο οίκο’. Ίσως αυτός ο οίκος να περιελάμβανε έπιπλα με σκαλιστά κομμάτια ελεφαντοστού, όπως οι μεγαλοπρεπείς ‘ελεφάντινες κλίνες’, στις οποίες αναφέρθηκε ο προφήτης Αμώς έναν αιώνα αργότερα. (Αμώς 3:12, 15· 6:1, 4) Ανάμεσα στα διακοσμητικά τους σχέδια υπήρχαν φτερωτές σφίγγες και άλλα σύμβολα από την αιγυπτιακή μυθολογία.

Η αναφορά του Αχαάβ και της Ιεζάβελ ίσως σας θυμίσει το πώς πέθαναν. Ο Αχαάβ έχασε τη ζωή του σ’ έναν ανόητο πόλεμο με τη Συρία. Όταν έπλυναν την άμαξά του κοντά «εις το υδροστάσιον της Σαμαρείας . . . έγλειψαν οι κύνες το αίμα αυτού», βγάζοντας αληθινά τα λόγια του Ηλία. (1 Βασιλέων 21:19· 22:34-38) Τη βασίλισσα Ιεζάβελ την έριξαν από ένα παράθυρο του παλατιού και σκοτώθηκε. Ήταν απ’ αυτό το παλάτι στη Σαμάρεια; Όχι. Ο Αχαάβ είχε ακόμα ένα παλάτι βόρεια, στην κοιλάδα της Ιεζραέλ. Αυτός εποφθαλμιούσε τον κοντινό αμπελώνα του Ναβουθαί. Από το ύψος αυτού του παλατιού, οι σκοποί κοιτάζοντας προς τα ανατολικά είδαν τον Ιηού να καλπάζει ξέφρενα στην κοιλάδα. Κι εκεί η πρώην βασίλισσα της Σαμάρειας έφτασε στο φοβερό αλλά δικαιολογημένο τέλος της.—1 Βασιλέων 21:1-16· 2 Βασιλέων 9:14-37.

Ενώ η Σαμάρεια εξακολουθούσε να είναι πρωτεύουσα, δεν είχε την επιδοκιμασία ή την ευλογία του Θεού. Μάλλον, έδειξε αντιζηλία και εχθρότητα προς την πρωτεύουσά του, την Ιερουσαλήμ, που ήταν στο νότο. Μάταια έστελνε ο Ιεχωβά πολλούς προφήτες για να προειδοποιήσουν τους άρχοντες της Σαμάρειας και το λαό της σχετικά με την ειδωλολατρία, την ανηθικότητα και την ασέβειά τους προς τους νόμους του. (Ησαΐας 9:9· 10:11· Ιεζεκιήλ 23:4-10· Ωσηέ 7:1· 10:5· Αμώς 3:9· 8:14· Μιχαίας 1:1, 6) Έτσι, το 740 Π.Κ.Χ., η Σαμάρεια κλήθηκε να δώσει λογαριασμό, και ερημώθηκε από τους Ασσυρίους. Πολλοί από το λαό της πάρθηκαν μακριά αιχμάλωτοι, και αντικαταστάθηκαν με ξένους.—2 Βασιλέων 17:1-6, 22-24.

Αργότερα, ειδικά στις μέρες του Ηρώδη του Μεγάλου, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι έδωσαν πάλι λίγη αίγλη στη Σαμάρεια. Έτσι, ακόμα και ο Ιησούς και οι απόστολοι γνώριζαν αυτή την πρωτεύουσα ανάμεσα στις βόρειες πρωτεύουσες.—Λουκάς 17:11· Ιωάννης 4:4.

[Χάρτης στη σελίδα 16]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Ιεζραέλ

Θερσά

Σαμάρεια

Συχέμ

Ιερουσαλήμ

Ποταμός Ιορδάνης

[Ευχαριστίες]

Based on a map copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel.

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 16]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 17]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

Garo Nalbandian

Inset: Israel Department of Antiquities and Museums; photograph from Israel Museum, Jerusalem