Το Γνωρίζατε;
Μπορούμε να πιστέψουμε ότι στην αρχαιότητα κάποιος θα έσπερνε όντως ζιζάνια στον αγρό ενός άλλου ανθρώπου;
Αυτό το αντίγραφο που χρονολογείται από το 1468 και απεικονίζει τον Πανδέκτη του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού είναι ένα από τα πολλά αρχεία που παρέχουν λεπτομέρειες για νομικά ζητήματα της αρχαιότητας
ΣΤΑ εδάφια Ματθαίος 13:24-26, βρίσκουμε τα εξής λόγια του Ιησού: «Η βασιλεία των ουρανών έχει ομοιωθεί με κάποιον άνθρωπο που έσπειρε καλό σπόρο στον αγρό του. Ενώ κοιμούνταν οι άνθρωποι, ήρθε ο εχθρός του και έσπειρε από πάνω ζιζάνια ανάμεσα στο σιτάρι και έφυγε. Όταν βλάστησε το χόρτο και παρήγαγε καρπό, τότε φάνηκαν και τα ζιζάνια». Διάφοροι συγγραφείς έχουν διατυπώσει αμφιβολίες για το κατά πόσον μπορεί να ευσταθεί αυτή η παραβολή, αλλά αρχαία ρωμαϊκά νομικά συγγράμματα υποδηλώνουν ότι πρέπει να εκληφθεί ως πραγματική.
«Το να σπείρει κάποιος ήρα σε έναν αγρό για λόγους εκδίκησης . . . συνιστούσε έγκλημα υπό τη ρωμαϊκή νομοθεσία. Η ανάγκη για την ύπαρξη νόμου σχετικού με αυτό το ζήτημα υποδηλώνει ότι η συγκεκριμένη πράξη δεν ήταν σπάνια», λέει ένα Βιβλικό λεξικό. Ο νομικός μελετητής Άλασταρ Κερ εξηγεί ότι το 533 Κ.Χ. ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Ιουστινιανός εξέδωσε τον Πανδέκτη (Digesta), που περιείχε μια σύνοψη του ρωμαϊκού δικαίου καθώς και αποσπάσματα από τα έργα νομοδιδασκάλων της κλασικής περιόδου του ρωμαϊκού δικαίου (περίπου 100-250 Κ.Χ.). Σύμφωνα με αυτό το έργο (Digesta, 9.2.27.14), ο νομοδιδάσκαλος Ουλπιανός έκανε λόγο για μια υπόθεση που είχε εκδικάσει ο Κέλσος, διαπρεπής Ρωμαίος πολιτικός του δεύτερου αιώνα. Κάποιος είχε σπείρει ζιζάνια σε ξένο αγρό με αποτέλεσμα να καταστραφεί η σοδειά. Ο Πανδέκτης αναφέρει τα ένδικα μέσα που είχε στη διάθεσή του ο ιδιοκτήτης, ή ο ενοικιαστής, του αγρού προκειμένου να διεκδικήσει αποζημίωση από τον δράστη για την απώλεια που υπέστη.
Το γεγονός ότι τέτοιες κακόβουλες αχρειότητες συνέβαιναν εντός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην αρχαιότητα δείχνει ότι η κατάσταση που περιέγραψε ο Ιησούς ήταν ρεαλιστική.
Πόση ελευθερία χορηγούσε η Ρώμη στις Ιουδαϊκές αρχές στην Ιουδαία τον πρώτο αιώνα;
ΕΚΕΙΝΟΝ τον καιρό, η Ιουδαία βρισκόταν υπό την εξουσία των Ρωμαίων, οι οποίοι εκπροσωπούνταν από έναν κυβερνήτη που είχε στρατιώτες υπό τις διαταγές του. Κύριο μέλημά του ήταν να συλλέγει φόρους για τη Ρώμη και να διατηρεί την ειρήνη και την τάξη. Αυτό που απασχολούσε τους Ρωμαίους ήταν η καταστολή των παράνομων δραστηριοτήτων και το να οδηγούνται ενώπιον της δικαιοσύνης οι ταραξίες. Κατά τα άλλα, συνήθως δεν είχαν πρόβλημα να αφήνουν την καθημερινή διοίκηση της επαρχίας στα χέρια τοπικών ηγετών.
Το Ιουδαϊκό Σάνχεδριν εν ώρα συνεδρίασης
Το Σάνχεδριν λειτουργούσε ως το ανώτατο δικαστήριο των Ιουδαίων και ως κυβερνητικό συμβούλιο για ζητήματα του Ιουδαϊκού νόμου. Αλλά υπήρχαν και κατώτερα δικαστήρια σε όλη την Ιουδαία. Οι περισσότερες αστικές και ποινικές υποθέσεις πιθανότατα τύχαιναν χειρισμού σε τέτοια δικαστήρια χωρίς την παρέμβαση Ρωμαίων αρχόντων. Επιβαλλόταν ωστόσο κάποιος περιορισμός στη σφαίρα αρμοδιότητας των Ιουδαϊκών δικαστηρίων, ο οποίος αφορούσε την εκτέλεση εγκληματιών—δικαίωμα που κατά κανόνα οι Ρωμαίοι κρατούσαν για τον εαυτό τους. Πασίγνωστη εξαίρεση αποτέλεσε η περίπτωση του Στεφάνου. Τα μέλη του Σάνχεδριν τον δίκασαν και φρόντισαν να λιθοβοληθεί μέχρι θανάτου.—Πράξ. 6:8-15· 7:54-60.
Το Ιουδαϊκό Σάνχεδριν, λοιπόν, είχε διευρυμένες δικαιοδοσίες. Εντούτοις, «ο σοβαρότερος περιορισμός του», σχολιάζει ο μελετητής Εμίλ Σούρερ, «έγκειτο στο ότι οι ρωμαϊκές αρχές μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και να δράσουν ανεξάρτητα, κάτι που όντως έκαναν όταν υποψιάζονταν κάποιο πολιτικό αδίκημα». Ένα τέτοιο περιστατικό έλαβε χώρα υπό την επίβλεψη του στρατιωτικού διοικητή Κλαύδιου Λυσία, ο οποίος έθεσε υπό κράτηση τον απόστολο Παύλο, έναν Ρωμαίο πολίτη.—Πράξ. 23:26-30.