Πρόκειται να Κτίσωμε Σπίτι

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στο Μεξικό

Η ΣΤΕΓΑΣΙΣ είναι ένα από τα πιο επείγοντα προβλήματα του ανθρώπου. Εκατομμύρια ατόμων δεν έχουν σπίτι μέσα στο οποίο να ζουν. Εκατομμύρια άλλοι ζουν σε υπερπλήρη καταλύματα. Μπορεί, λοιπόν να είναι πραγματικό πλεονέκτημα να γνωρίζουμε πώς να κτίσωμε ένα σπίτι.

Από τα παλιά χρόνια οι άνθρωποι συνήθιζαν να κτίζουν τα σπίτια τους από υλικά που εύρισκαν εύκολα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι και Βαβυλώνιοι έκτιζαν τα σπίτια τους με πλίθες, που είναι ένα υλικό από πηλό. Σε μερικά μέρη σήμερα το υλικό αυτό χρησιμοποιείται ακόμη. Επί παραδείγματι, στο Μεξικό και στις νοτιοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες τα πλίθινα σπίτια είναι κάτι το κοινό. Πράγματι οι πλίθες είναι το υλικό που χρησιμοποιείται περισσότερο στην ύπαιθρο στο Μεξικό.

Τα πλίθινα σπίτια μπορεί να είναι μακράς αντοχής. Μερικά άντεξαν επί αιώνες. Είναι δροσερά το καλοκαίρι και θερμά τον χειμώνα. Μολονότι οι μέθοδοι κατασκευής των πλιθίνων σπιτιών διαφέρουν από τόπο σε τόπο, ας εξετάσουμε τη μέθοδο που χρησιμοποιείται γενικά στο Μεξικό.

Προετοιμασία των Πλίθων

Κατ’ αρχήν εκλέγεται ένας καλός πηλός. Θα πρέπει να είναι απηλλαγμένος από πέτρες και να περιέχη την ελαχίστη δυνατόν ποσότητα άμμου. Αν ο πηλός περιέχη πολλή άμμο, η πλίθα θα είναι πολύ εύθραυστη.

Κατόπιν γίνεται ένας λάκκος στη γη. Μέσα εκεί ζυμώνεται ο πηλός και προστίθεται αρκετό νερό ώστε να γίνη ένα λασπώδες μίγμα. Κατόπιν αναμιγνύονται ξερά χόρτα, άχυρα, βελόνες πεύκων ή τρίχες ζώων. Αυτά χρησιμεύουν ως συνεκτικό υλικό για ν’ αποκτήση συνοχή το μίγμα. Λαμβάνεται φροντίδα ώστε τα προστιθέμενα υλικά στον πηλό να μη υπερβαίνουν το 20 τοις εκατό του τελικού προϊόντος.

Χρησιμοποιούνται ξύλινα καλούπια για να σχηματίσουν τις πλίθες. Τα καλούπια αυτά ονομάζονται γκαρρίλλας. Το μέγεθος των καλουπιών που συνηθέστερα χρησιμοποιείται στο Μεξικό είναι 15 3/4 ίντσες (40 εκατ.) μήκος, 12 ίντσες (30 εκατ.) πλάτος και περίπου τρεις ίντσες (8 εκατ.) πάχος.

Τα καλούπια πρώτα υγραίνονται για να μη κολλούν επάνω τους οι πλίθες, και κατόπιν το έτοιμο μίγμα χύνεται μέσα στα καλούπια. Το μίγμα είναι μαλακό και δουλεύεται εύκολα. Πιέζεται και δουλεύεται με τα χέρια για να γεμίσουν καλά οι γωνίες των καλουπιών.

Οι πλίθες δεν αφήνονται να στεγνώσουν μέσα στο καλούπι, αλλά μόλις αποκτήσουν αρκετή συνοχή αφαιρείται το καλούπι και η πλίθα αφήνεται επάνω στο χώμα. Οι πλίθες αφήνονται στο έδαφος από την πλατειά πλευρά ώσπου να ξηρανθούν αρκετά. Αργότερα τοποθετούνται επάνω στη στενή των πλευρά ώστε η ξήρανσίς των να είναι γρηγορώτερη και πλήρης. Η ξήρανσις απαιτεί δυο έως τρεις εβδομάδες. Αυτές οι ξηρές πλίθες είναι τώρα έτοιμες να χρησιμοποιηθούν στο κτίσιμο ενός σπιτιού.

Το Κτίσιμο Ενός Πλίθινου Σπιτιού

Στην αρχή συγκεντρώνομε τα πράγματα που θα χρειασθούν για το έργο της κατασκευής. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται μια μετροταινία και ένα νήμα της στάθμης. Θα χρειασθούμε επίσης ένα κουβάρι σπάγγο για οδηγό, για να γίνουν ίσες οι σειρές των πλίθων. Αναγκαία είναι, επίσης, ένα μυστρί και ένα πρόχειρο ξύλινο κιβώτιο ή σκάφη για να βάζωμε μέσα το κονίαμα.

Ένας σημαντικός παράγων για να κτισθή ένα πλίθινο σπίτι μακράς αντοχής είναι τα θεμέλια. Θα πρέπη να γίνουν από πέτρα. Το πέτρινο θεμέλιο θα εμποδίση την υγρασία από το να ανεβή στον τοίχο και να εξασθενίση τις πλίθες. Οι πέτρες είναι επίσης καλές να χρησιμοποιηθούν στις γωνίες του σπιτιού. Η πέτρα ενισχύει την κατασκευή και την προστατεύει από τα δυνατά τραντάγματα και τη φθορά.

Αφού τεθούν τα πέτρινα θεμέλια, στεγανοποιούμε την τελευταία στρώσι των λίθων με άσφαλτο. Αυτό θα εμποδίση την διείσδυσι του ύδατος προς τα επάνω στις πλίθες. Η υγρασία μπορεί να προκαλέση την αποσάθρωσι των τοίχων. Αυτός είναι ο λόγος που οι πλίθες δεν είναι κατάλληλο οικοδομικό υλικό για ψυχρές ή υγρές περιοχές.

Όταν τελειώσουν τα θεμέλια των τοίχων, αρχίζομε να τοποθετούμε τις πλίθες. Κτίζονται σχεδόν όπως και τα συνήθη τούβλα. Δεν πρέπει ν’ απέχουν περισσότερο από 1 1/4 ίντσες (3 εκατ.) μεταξύ τους. Πρέπει επίσης η μια πλίθα να υπερκαλύπτη την άλλη ώστε να μη δημιουργήται συνεχής κάθετος αρμός.

Το κονίαμα που χρησιμοποιείται για τη σύνδεσι των πλίθων είναι από λάσπη. Είναι από το ίδιο υλικό των πλίθων, μόνο που είναι μαλακή λάσπη για να δουλεύεται εύκολα. Αναμιγνύομε και μικρούς λίθους στο κονίαμα που βοηθούν στην ενίσχυσι και διατήρησι των τοίχων.

Καθώς τοποθετούμε τις πλίθες στον τοίχο, ελέγχομε για να δούμε αν ο τοίχος είναι ίσιος καθέτως και επίπεδος οριζοντίως. Έχομε ετοιμάσει ένα απλό εργαλείο από ξύλινο σκελετό με σπάγγους (ράμματα) που χρησιμεύει ως οδηγός ώστε να μη κτίσωμε ένα στραβό τοίχο.

Αφού οι τοίχοι τελειώσουν, τους επιχρίομε εσωτερικώς και εξωτερικώς με κονίαμα από πηλό. Αυτό κάνει τους τοίχους να φαίνωνται σαν ένα συμπαγές κομμάτι.

Έτσι, σε σύντομο χρονικό διάστημα, το σπίτι μας πλησιάζει να αποπερατωθή. Έχει μια αξιοσημείωτη στερεότητα που ίσως δεν θεωρούσατε δυνατή. Αργότερα βελτιώνομε την εμφάνισι του σπιτιού επιχρίοντας τους τοίχους με ένα στρώμα ασβέστου ή λευκού επιχρίσματος.

Ασφαλώς χρειαζόμαστε και μια στέγη. Η στέγη που θα τοποθετήσωμε πρέπει να ταιριάζη με τη χαρακτηριστική χωριάτικη κατασκευή του σπιτιού μας. Θα κάμωμε τη στέγη από ένα ξύλινο σκελετό και θα την καλύψωμε με κεραμίδια ή ψημένο πηλό. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθή και μια αχυρένια στέγη. Σε πολλά μέρη υπάρχει η συνήθεια να κάνουν τη στέγη με πλατειά προεξέχουσα γείσα. Αυτά προστατεύουν τους πλίθινους τοίχους από τη βροχή, που θα τους έβλαπταν.

Νάτο λοιπόν! Τελειώσαμε το σπίτι μας. Έχει μια απλή, ρομαντική όψι που χαρακτηρίζει τα σπίτια που κατασκευάζονται από πλίθες.

Ίσως κάποια μέρα θελήσετε να κτίσετε ένα σπίτι. Ίσως μπορέσετε να κάμετε την εργασία σεις ο ίδιος και με πολύ χαμηλό κόστος υλικών, αν το κτίσετε με πλίθες.