Πότε το Μίσος Είναι Παραλογισμός
ΔΕΝ είναι το μίσος πάντοτε παράλογο, πάντοτε ασύνετο, πάντοτε εσφαλμένο; Όταν ο Αβραάμ Λίνκολν είδε για πρώτη φορά τους μαύρους δούλους γέμισε μίσος για τη δουλεία. Προφανώς αυτό το μίσος παρήγαγε τη Διακήρυξι της Απελευθερώσεως, που εδήλωνε ότι όλοι οι δούλοι στις Ομόσπονδες Πολιτείες έπρεπε να ελευθερωθούν.
Το μίσος για τη θρησκευτική υποκρισία που ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού, εξεδήλωσε όταν ήταν στη γη, εχρησίμευσε για να προειδοποιήση από τότε τους ακολούθους του να φυλάγωνται. (Ματθ. 23:13-33) Παρομοίως, το μίσος που η δικαστική επιτροπή της Χριστιανικής εκκλησίας έχει για τη χονδροειδή ανηθικότητα, την αναγκάζει να αποκόπτη, να απομακρύνη ‘τον κακόν από ανάμεσά τους.’ Ορθώς, λοιπόν, αναφέρουν οι Γραφές ότι ο φόβος του Ιεχωβά, που κάνει κάποιον πραγματικά σοφόν, «είναι να μισή τις το κακόν.»—1 Κορ. 5:13· Παροιμ. 8:13· 9:10.
Έτσι, υπάρχουν φορές που το μίσος είναι και ορθό και φρόνιμο. Αυτό λέγει ένα συχνά αναφερόμενο εδάφιο της Βίβλου: «Χρόνος είναι εις πάντας, . . . καιρός του αγαπήσαι και καιρός του μισήσαι· καιρός πολέμου και καιρός ειρήνης.»—Εκκλησ. 3:1, 8.
Ακριβώς το γεγονός ότι ο Θεός μισεί μερικά πράγματα και μερικά είδη ανθρώπων, δείχνει ότι το μίσος δεν είναι πάντα παράλογο. Μισεί «πάντας τους εργάτας της ανομίας,» και μισεί πράγματα όπως «οφθαλμούς υπερήφανους, γλώσσαν ψευδή και χείρας εκχεούσας αίμα αθώον.»—Ψαλμ. 5:5· Παροιμ. 6:16-19.
Κατάλληλα, ο Λόγος του Θεού μάς συμβουλεύει να μισούμε εκείνο που μισεί ο Θεός: «Οι αγαπώντες τον Ιεχωβά, μισείτε το κακόν.» Οι Γραφές αναφέρουν με επιδοκιμασία αυτό που ο Βασιλεύς Δαβίδ του αρχαίου Ισραήλ είπε: «Μη δεν μισώ, Κύριε, τους μισούντας σε; . . . Με τέλειον μίσος μισώ αυτούς.» Μήπως αυτό σημαίνει ,ότι πρέπει ν’ αντιδρούμε βίαια προς τους πράττοντας κακά; Όχι, η Βίβλος μάς συμβουλεύει να μη εξαπτώμεθα με τις αδικίες και να μη αποδίδωμε κακόν αντί κακού.—Ψαλμ. 97:10· 139:21, 22· Ρωμ. 12:17-21.
Αλλ’ η ατελής ανθρώπινη φύσις, με το να είναι τέτοια που είναι, ρέπει περισσότερο στο να μισή παρά να αγαπά, κι έτσι τις περισσότερες φορές, όταν οι άνθρωποι μισούν, είναι πραγματικός παραλογισμός. Η έχθρα είναι παράλογη όταν μας ελέγχη αντί να την ελέγχωμε. Είναι παραλογισμός όταν στηρίζεται στην άγνοια, στο ψεύδος, στην προκατάληψι, όταν είναι παράλογο (όταν αντιτάσσεται στη λογική). Το μίσος μπορεί να ομοιωθή με τη φωτιά. Η φωτιά μπορεί να εξυπηρετήση τόσο πολλούς σκοπούς όταν ελέγχεται. Αλλ’ όταν ξεφύγη από τα χέρια, τι ερήμωσι και τι αφανισμό μπορεί να προκαλέση σε ζωή και περιουσία!
Σήμερα ο κόσμος είναι γεμάτος από ανεξέλεγκτες φωτιές μίσους. Οι συνθήκες μπορεί να είναι κακές, αλλά το μίσος τις κάνει χειρότερες. Σκεφθήτε τις καμένες περιοχές πόλεων, όπως του Γουάτς της Καλιφορνίας, της Ουάσιγκτων D.C., του Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϋ, του Μπρούκλυν της Ν. Υόρκης—όλες έργα μίσους. Μαχητικοί, λευκοί ή μαύροι, σπέρνουν το μίσος και διεγείρουν άλλους στη βία. Τυπικοί είναι οι στίχοι, που οι Μαύροι Πάνθηρες διδάσκουν στα παιδιά: «Σκότωσε το χοίρο [έτσι λένε τους αστυφύλακες] πάνω στο λόφο· αν δεν το καμης εσύ, θα το κάμουν οι Πάνθηρες.»
Πράγματι, αυτό το μίσος οφείλεται σε φυλετικές διακρίσεις και άλλες αδικίες που διεπράχθησαν εναντίον των μαύρων ένα μακρύ διάστημα χρόνου. Αλλά μήπως ο φόνος λευκών και μαύρων αστυνομικών βελτιώνει την κατάστασι για κανένα—είτε των λευκών είτε των μαύρων; Ακόμη περισσότερο δεν την βελτιώνει η παράλογη πυρπόλησις οικιών και καταστημάτων μαύρων και λευκών. Επ’ αυτού η καθηγήτρια Μαρί Σύρκιν του Πανεπιστημίου Μπράνταϊς προειδοποίησε : «Κανένα κοινωνικό πρόβλημα δεν θα λυθή πιο γρήγορα με την υπολογισμένη μετατροπή των κυριωτέρων θυμάτων σε όντα που αχαλίνωτα ληστεύουν και φονεύουν. Το κακό που προγραμματίζεται μπορεί μόνο να κάμη τις συνθήκες του κακού χειρότερες.»
Αυτό υποστηρίζεται από μερικές στατιστικές που δημοσιεύθηκαν στους Τάιμς της Νέας Υόρκης, στις 14 Φεβρουαρίου 1972. Μεταξύ άλλων έδειχναν ότι το 1971, η αναλογία των φόνων στο Κεντρικό Χάρλεμ, όπου αφθονούν τέτοιοι μαχητικοί τύποι, ήταν 328 φορές μεγαλύτερη από το Κιου Γκάρντενς στο Μπόρρω του Κουήνς, που είναι μια σε μεγάλο βαθμό Ιουδαϊκή περιοχή αλλά καθόλου φυλετικώς χωρισμένη. Στο Κεντρικό Χάρλεμ, όχι μόνο μερικοί αστυνομικοί αλλά και αρκετοί μαύροι κάτοικοι δολοφονήθηκαν.
Μίσος, που δεν βασίζεται σε δίκαιες αρχές, είναι επίσης παράλογο επειδή βλάπτει κι’ αυτόν που μισεί, και διανοητικώς και φυσικώς. Όπως το έθεσε ένας ψυχίατρος: «Είναι ευκολώτερο να μισούμε, αλλά υγιεινότερο ν’ αγαπούμε.» Σύμφωνα με μια ομάδα ειδικών, ‘όταν ένα άτομο ασθενή σωματικώς ή πνευματικώς, φαίνεται ότι οφείλεται στο ποσόν της ενοχής, της αγωνίας και του μίσους της προσωπικότητός του.’
Μπορούμε να μάθωμε να μη μισούμε, όταν το μίσος είναι παράλογο; Ναι, κι ένας τρόπος είναι με τον έλεγχο της σκέψεως. Να προσπαθήτε να μη σκέπτεσθε τα λάθη και τις απογοητεύσεις που υποφέρετε. Αντικαταστήστε τις αρνητικές σκέψεις με σκέψεις που είναι προσφιλείς και καλές.—Φιλιππ. 4:8.
Μια άλλη βοήθεια είναι η λογική. Θα σας βοηθήση να δήτε πόσο παράλογο είναι να μισήτε άτομα λόγω διαφοράς του χρώματος του δέρματος, εθνικότητος ή θρησκείας. Το μίσος που μερικοί Μωαμεθανοί και Ινδουισταί έχουν μεταξύ τους, μερικοί Εβραίοι και Άραβες έχουν μεταξύ τους, μερικοί Προτεστάνται και Καθολικοί στη Βόρειο Ιρλανδία έχουν μεταξύ τους, και επίσης μερικοί λευκοί και μερικοί μαύροι έχουν μεταξύ τους, είναι παράλογο. Κανένας όμιλος δεν είναι τελείως καλός ή τελείως κακός.
Η πίστις στον Θεό μπορεί επίσης να προφυλάξη κάποιον από το να μισή όταν το μίσος είναι παράλογο. Πώς αυτό; Διότι αφήνει το πράγμα στον Θεό να το διευθετήση. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο Δαβίδ του αρχαίου Ισραήλ αισθάνθηκε το ζήτημα όταν επιέζετο από ένα στενό του φίλο να φονεύση τον διώκτη του Σαούλ σε κάποια ευκαιρία.—1 Σαμ. 26:8-11· Ρωμ. 12:19.
Και πάνω απ’ όλα, το ακριβώς αντίθετο του μίσους—η ανιδιοτελής και βασισμένη σε αρχές αγάπη—θα σας κάμη να μπορήτε ν’ αποφεύγετε το παράλογο μίσος, όταν δεν είναι καιρός για μίσος. Η αγάπη, διαβεβαιώνει ο Λόγος του Θεού, ‘μακροθυμεί.’ Και περισσότερο ακόμη ‘πάντα ανέχεται, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει’ και ακόμη ‘καλύπτει πλήθος αμαρτιών’ Δεν χάνει κακό στον πλησίον της, δεν ανταποδίδει με βία.—1 Κορ. 13:4-8· 1 Πέτρ. 4:8· Ρωμ. 13:8-10.
Ναι, υπάρχει καιρός ν’ αγαπούμε και καιρός να μισούμε. Ευτυχής είναι εκείνος που μπορεί να διακρίνη πότε είναι καιρός για τον καθένα και που είναι ικανός να ενεργή σύμφωνα με ό,τι είναι σοφό, στοργικό και ορθό.