Μη Ανταποδίδετε Κακόν Αντί Κακού Γιατί;
ΤΙ διαφορετικός κόσμος θα ήταν αυτός αν τα άτομα, οι οργανώσεις και τα έθνη πρόσεχαν τη θεόπνευστη συμβουλή: «Εις μηδένα μη ανταποδίδετε κακόν αντί κακού»! Αλλά το λυπηρό γεγονός είναι ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ προηγουμένως στην ανθρώπινη ιστορία, άτομα, οργανώσεις και έθνη ενεργούν αντίθετα σ’ αυτή τη σοφή συμβουλή.—Ρωμ. 12:17.
Τι άλλο είναι όλη η καταστροφή περιουσίας και η αφαίρεσις ζωής σχεδόν καθημερινά στη Βόρειο Ιρλανδία μεταξύ Καθολικών και Διαμαρτυρομένων παρά μια ανταπόδοσις κακού αντί κακού; Τι άλλο είναι η έκχυσις αίματος μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του παρά το ίδιο ακριβώς; Όταν τον Φεβρουάριο του 1973 ένα επιβατηγό αεροπλάνο κατερρίφθη στη Μέση Ανατολή σκοτώνοντας 106 επιβάτες, το προσβεβλημένο έθνος ωρκίσθηκε αντεκδίκησι κι’ έστειλε πολεμικά αεροπλάνα πάνω από τη Μεσόγειο ψάχνοντας για ένα επιβατικό αεροπλάνο του επιτιθέντος έθνους, για να το καταρρίψουν. Η ανταπόδοσις κακού αντί κακού είναι επίσης στη ρίζα των φυλετικών ταραχών, βιομηχανικών σαμποτάζ, όπως και στις διαμάχες μέσα στον οικογενειακό κύκλο, που έχει ενίοτε ως αποτέλεσμα, όχι μόνο τη διάσπασι της οικογενείας αλλά και το να πυροβολούν άνδρες τις συζύγους των, και γυναίκες τούς άνδρες των.
Η ανταπόδοσις κακού αντί κακού είναι καθαρά εκδήλωσις της σοφίας αυτού του κόσμου. Έτσι, το ρητό του βασιλικού θυρεού της Σκωτίας λέγει (επί λέξει): «Ανταποδίδω κακόν αντί κακού σε κάθε άνθρωπο.» Ο κόσμος έχει επίσης ρητά όπως: «Η εκδίκησι είναι γλυκειά,» και «Γλυκειά είναι η εκδίκησις—ιδίως στις γυναίκες.» Ένα τραγούδι, νηπιαγωγείου το λέγει ως εξής: «Πληρώνω τα ίσα. Σκοτώνεις το σκύλο μου, σκοτώνω τη γάτα σου.» Στο παρελθόν πολλές έχθρες, βεντέττες και μονομαχίες διεξήχθησαν με σκοπό ν’ ανταποδοθή κακόν αντί κακού, ιδίως στην Κορσική και τη Σικελία, και στο Κεντάκυ και το Τέννεση.
Η ανταπόδοσις κακού αντί κακού είναι η ροπή του μικρού παιδιού, και αν δεν διορθωθή με διαπαιδαγώγησι, συνεχίζεται στη ζωή χειροτερεύοντας με τον καιρό. Εξ αιτίας της κληρονομημένης ατέλειας και ιδιοτέλειας, η ανθρώπινη τάσις είναι η ανταπόδοσις κακού αντί κακού. Περιφρονείται ένα άτομο; Η τάσις του είναι ν’ απαντήση με περιφρόνησι. Αν απευθύνονται σε κάποιον μ’ έναν τραχύ τρόπο, η τάσις πολλών είναι ν’ απαντήσουν μ’ ένα τραχύ τόνο στη φωνή. Σπρώχνεται και σκουντιέται κάποιος; Η τάσις είναι να σπρώξη και να σκουντήση σε ανταπόδοσι. Φιλάργυρα άτομα τείνουν να κάνουν και άλλους φιλάργυρους, και ούτω καθεξής.
Όλα αυτά, όμως, είναι πάρα πολύ εσφαλμένα. Γιατί; Διότι γίνεται κακό και σ’ εκείνον που δέχεται το κακό και σ’ εκείνον που το ανταποδίδει. Απλώς κάνει τα πράγματα χειρότερα, όπως διαπιστώνεται από τις έχθρες και τις βεντέττες που κράτησαν πολλά χρόνια. Γι’ αυτό η θεία σοφία συμβουλεύει: Η γλυκεία απόκρισις καταπραΰνει θυμόν, αλλ’ ο λυπηρός λόγος διεγείρει οργήν.» Επειδή κάποιος έκαμε ένα λάθος, δεν υπάρχει κανένας λόγος να κάμωμε κι’ εμείς το ίδιο. Το ν’ ανταποδώσωμε τα ίσα είναι προϊόν στενής σκέψεως η καθόλου σκέψεως, διότι διαβάζομε επίσης: «Η φρόνησις του ανθρώπου συστέλλει τον θυμόν αυτού και είναι δόξα αυτού να παραβλέπη την παράβασιν.»—Παροιμ. 15:1· 19:11.
Η Βίβλος συνεχώς συμβουλεύει εναντίον αυτής της τάσεως ν’ ανταποδίδεται κακόν αντί κακού, αναμφιβόλως επειδή είναι πολύ βαθειά ριζωμένη στην ανθρώπινη φύσι. Έτσι οι Χριστιανοί της Θεσσαλονίκης είχαν νουθετηθή «Προσέχετε μη αποδίδη τις εις τινα κακόν αντί κακού, αλλά ζητείτε πάντοτε το αγαθόν και εις αλλήλους και εις πάντας.» Ασφαλώς ο απόστολος Παύλος πρέπει να έδωσε μεγάλη σημασία σ’ αυτό για να γράψη αυτά τα λόγια. Και ο Ιησούς στην επί του Όρους Ομιλία του συνεβούλευσε : «Να μη αντισταθήτε προς τον πονηρόν· αλλ’ όστις σε ραπίση εις την δεξιάν σου σιαγόνα, στρέψον εις αυτόν και την άλλην.» Παρεμπιπτόντως, αυτά τα λόγια του Ιησού έχουν πολύ παρανοηθή. Ο Ιησούς δεν εδίδασκε εδώ ειρηνισμό. Ένα ράπισμα ήταν μια προσβολή, όχι μια πράξις βίας. Όταν ένας ακόλουθος του Ιησού αντιμετωπίζη πραγματική βία, ούτε ανταποδίδει τα ίσα, ούτε ζητάει περισσότερα, αλλά φεύγει μακριά όταν αυτό είναι δυνατόν· ειδ’ άλλως υπερασπίζει τον εαυτό του όπως μπορεί.—1 Θεσσ. 5:15· Ματθ. 5:39.
Η ανταπόδοσις κακού αντί κακού είναι όχι μόνον άσοφη, αφού απλώς χειροτερεύει μια κακή κατάστασι, αλλ’ είναι επίσης και άστοργη. Είναι δυνατόν το κακό που μας έγινε να συνέβη χωρίς πρόθεσι και να ωφείλετο σε παρεξήγησι ή σε παράβλεψι ή σε παραδρομή της γλώσσας. Εφόσον καθένα απ’ αυτά τα πράγματα μπορούσε να είναι η αιτία, γιατί να μη δώσωμε στον άλλον το ελαφρυντικό της αμφιβολίας και να συγκρατηθούμε, ν’ αντισταθούμε στην τάσι της αντεκδικήσεως και να ενεργήσωμε σαν να μη συνέβη τίποτε; Δεν μας νουθετεί ο Λόγος του Θεού ν’ αγαπούμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας, και να κάνωμε στους άλλους ό,τι θα θέλαμε εκείνοι να κάνουν σ’ εμάς; Ναι, βέβαια, κι’ επίσης μας λέγει ότι ‘η αγάπη δεν διαλογίζεται το κακόν.’—Μάρκ. 12:31· Λουκ. 6:31· 1 Κορ. 13:4, 5.
Εκτός αυτού, είναι και πολύ πιθανόν εκείνος που μας προσέβαλε να μη είχε κακή πρόθεσι· μπορεί απλώς να οφείλεται στον απερίσκεπτο τρόπο του που ενεργεί έτσι χωρίς να κάνη διάκρισι σε κανένα και φυσικά και σ’ εμάς. Αλλ’ όταν ανταποδίδουμε κακόν αντί κακού, τότε υπάρχει φανερά κακή πρόθεσις εκ μέρους μας. Εξ αιτίας αυτού, εκείνος που ανταποδίδει κακόν αντί κακού μπορεί, στην πραγματικότητα, να είναι ηθικώς περισσότερο ένοχος και αξιοκατάκριτος παρά ο πρώτος.
Και υπάρχει ένας ακόμη πιο σοβαρός και ισχυρός λόγος γιατί δεν πρέπει να αποδίδωμε κακόν αντί κακού. Στα συμφραζόμενα με αυτή την εντολή, ο απόστολος Παύλος συνεχίζει λέγοντας : «Μη εκδικήτε εαυτούς, αγαπητοί, αλλά δότε τόπον τη οργή διότι είναι γεγραμμένον. Εις εμέ ανήκει η εκδίκησις·εγώ θέλω κάμει ανταπόδοσιν, λέγει ο Ιεχωβά.» (Ρωμ. 12:19, ΜΝΚ. Εβρ. 10:30) Αν τη δούμε απ’ αυτή την άποψι, η ανταπόδοσις κακού αντί κακού είναι αυθάδεια. Σφετερίζεται κανείς τη θέσι που κατέχει ο Ύψιστος Κριτής, ο Ιεχωβά Θεός. Οι Χριστιανοί πρέπει ν’ αφήνουν την κρίσι και την τιμωρία στα χέρια του Θεού. Γι’ αυτό είπε ο Ιησούς: «Μη κρίνετε δια να μη κριθήτε.»—Ματθ. 7:1.
Αληθινά, ο Λόγος του Θεού μάς δίνει πολύ ωραία συμβουλή όταν διατάσση: «Μη ανταποδίδετε κακόν αντί κακού.» Αυτός είναι ασφαλώς ο σοφώτερος τρόπος ενεργείας, καθώς επίσης ο στοργικός και δίκαιος τρόπος.