Τι Λέτε για το Άλας;
ΠΟΛΥ πριν ο Δημιουργός ενώση το πρώτο ανθρώπινο ζεύγος, τον Αδάμ και την Εύα, είχε τελέσει έναν άλλο γάμο. Ποιος ήταν αυτός; Ως ο Μέγας Χημικός έφερε σε ένωσι το νάτριο (Na) με το χλώριο (Cl), και παρήχθη το κοινό επιτραπέζιο άλας. Μ’ αυτό τον τρόπο μετέτρεψε δύο θανατηφόρα δηλητήρια σε υγιεινό συστατικό.
Πόσο διαδεδομένο προϊόν είναι το αλάτι! Όλοι οι ωκεανοί περιέχουν περίπου 3 τοις εκατό αλάτι, ενώ άλλες θάλασσες, όπως είναι η Νεκρά Θάλασσα, περιέχουν 25 τοις εκατό ορυκτά, κατά μέγα μέρος αλάτι. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, καταναλίσκονται περισσότεροι από 85 εκατομμύρια τόννοι άλατος κάθε χρόνο από διάφορες χημικές και άλλες βιομηχανίες τροφίμων. Το σώμα μας περιέχει ογδόντα πέντε ως εκατόν πενήντα γραμμάρια αλάτι. Τα δάκρυά μας, το αίμα μας και ο ιδρώτας μας είναι αλμυρά. Τα νεφρά διατηρούν την ισορροπία του οργανισμού στο αλάτι, και γι’ αυτό τον λόγο τα ούρα μας περιέχουν άλας. Πράγματι το σώμα μας διατηρεί μια πολύ λεπτή ισορροπία μεταξύ του νατρίου (που υπάρχει στο αλάτι) και των άλλων στοιχείων όπως είναι το κάλιο, το ασβέστιο και το μαγνήσιο.
Η πρώτη φορά που η Αγία Γραφή αναφέρεται στο αλάτι είναι για την «αλμυρά θάλασσα,» στις ημέρες του Αβραάμ. Η σύζυγος του Λωτ «έγεινε στήλη άλατος.» (Γεν. 14:3· 19:26) Ο νόμος του Μωυσέως απαιτούσε να αλατίζωνται με άλας ωρισμένες προσφορές. (Λευιτ. 2:13) Και στις ημέρες του Έσδρα, το αλάτι ήταν μεταξύ των πραγμάτων που παραγγέλλοντο επισήμως να εφοδιάζωνται μαζί με το σιτάρι, τον οίνο και το έλαιον.—Έσδρας 6:9· 7:22.
Τόσο πολύτιμο ήταν το άλας στην αρχαία Ρώμη ώστε χρησιμοποιείτο ως χρήμα, και οι στρατιώται έπαιρναν μέρος του μισθού των σε αλάτι. Αυτό το μέρος του μισθού εκαλείτο σαλάριουμ και απ’ αυτό προήλθε η αγγλική λέξις «σάλαρυ,» που σημαίνει μισθός. Έτσι, όταν έλεγαν για κάποιον ότι «δεν άξιζε το αλάτι του» εννοούσαν ότι δεν άξιζε τον μισθό του.
Λόγω των αντισηπτικών του ιδιοτήτων, το αλάτι χρησιμοποιείται ως συντηρητικό, όπως στις παστές ρέγγες, στα διάφορα τουρσιά και στη σουρ-κρουτ (λάχανο τουρσί.). Μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθή για πλύσεις του στόματος ή για γαργάρες και στο βούρτσισμα των δοντιών. Τόσο ωφέλιμο είναι το αλάτι ώστε σε μια επίσημη ιατρική έκδοσι δυο γιατροί είπαν κάποτε: «Πιθανόν η κατάλληλη χρήσις νερού και ηλεκτρολυτικών διαλύσεων [κυρίως αλατούχων διαλύσεων] είναι υπεύθυνη για τη σωτηρία περισσοτέρων ατόμων με σοβαρές ασθένειες, παρά η χρήσις οποιασδήποτε άλλης ομάδος συστατικών.» Οι αλατούχες διαλύσεις ενεργούν ως διασταλτικά του όγκου του πλάσματος για ν’ αντισταθμίσουν την απώλεια αίματος. Η πείρα έδειξε ότι, σε περιπτώσεις σοβαρών εγκαυμάτων, αν πιή κανείς μια διάλυσι από μια κουταλιά του γλυκού αλάτι και μιάμισυ κουταλιά του γλυκού σόδα σ’ ένα ποτήρι νερό, θα έχη το ίδιο αποτέλεσμα όσο και οι μεταγγίσεις αίματος, και επιπλέον το πλεονέκτημα ότι αποφεύγονται οι κίνδυνοι των μεταγγίσεων.
Μερικά άτομα σήμερα αμφισβητούν την ανάγκη του άλατος, αλλά το γεγονός ότι το σώμα χάνει αλάτι με την εφίδρωσι δείχνει ότι χρειαζόμαστε μια ποσότητα άλατος. Επί πλέον, ο Ιησούς είπε: «Καλόν το άλας.» (Λουκ. 14:34) Το γεγονός ότι το αλάτι είναι ουσιώδες για την καλή φυσική συντήρησι αποδεικνύεται από τα αλατούχα εδάφη στα οποία καταφεύγουν τα ζώα όταν βόσκουν.
Είναι αλήθεια, όμως, ότι η υπερβολική λήψις άλατος περιλαμβάνει ένα σοβαρό κίνδυνο. Ειδικά εκείνοι που τρώγουν πολύ κρέας πρέπει να είναι φειδωλοί στη χρήσι άλατος. Σύμφωνα με μια ιατρική αυθεντία, ο μέσος άνθρωπος εισάγει στον οργανισμό του περίπου δεκαπέντε γραμμάρια αλάτι ημερησίως, αλλά μπορεί να τα καταφέρη και με το ένα πέμπτο μόνο αυτής της ποσότητος. Αν δεν περιορισθή η υπερβολική λήψις άλατος, το αποτέλεσμα θα είναι να προέλθη υδρωπικία. Έχει αποδειχθή ότι υπάρχει στενή σχέσις μεταξύ του άλατος και της υψηλής πιέσεως του αίματος (υπέρτασις).
Έτσι, καλό είναι ν’ αποφεύγετε την πολλή χρήσι άλατος. Τουλάχιστον, δοκιμάζετε το φαγητό σας πριν ρίξετε αλάτι. Το πολύ αλάτι όχι μόνο επιβαρύνει τα νεφρά σας και προκαλεί υπέρτασι, αλλ’ επίσης μπορεί να σας κάμη να τρώτε πάρα πολύ. Όταν έχετε κάποια συντροφιά στο σπίτι σας, είναι ένδειξις αγαθότητος εκ μέρους σας να μη προσφέρετε μόνον αλμυρά φαγητά μαζί με τα ποτά. Μην ξεχνάτε, επίσης, να προσφέρετε ανάλατους ξηρούς καρπούς και μερικά νόστιμα ωμά λαχανικά, όπως τα καρότα και τα κοτσάνια από σέλινο. Μ’ αυτό τον τρόπο οι φιλοξενούμενοι σας θ’ αποφύγουν το πολύ αλάτι και παράλληλα θ’ απολαύσουν ένα καλά ισορροπημένο γεύμα. Όταν βάζετε αλάτι στο φαγητό σας, ίσως διαπιστώσετε ότι είναι ωφέλιμο να χρησιμοποιήτε φυτικό αλάτι, που μπορεί να συντελέση στην πραγματικότητα στον περιορισμό της λήψεως χλωριούχου νατρίου.
Υπάρχει ακόμα ένας λόγος για τον οποίον πρέπει να είμεθα φειδωλοί στη χρήσι άλατος. Η συνήθεια της χρήσεως άλατος σάς στερεί την ευχαρίστησι της οσμής που έχουν τα διάφορα φαγητά και ειδικά τα λαχανικά. Βέβαια, τα άνοστα πράγματα, όπως είναι το ασπράδι των αυγών, χρειάζονται ίσως λίγο αλάτι, όπως παρετήρησε και ο αρχαίος Ιώβ: «Τρώγεται το άνοστον χωρίς άλατος;» (Ιώβ 6:6) Μη ξεχνάτε, όμως, ότι όταν χρησιμοποιείτε αλάτι, να το χρησιμοποιήτε με μέτρο.