Γοητευτικοί Πλανήτες—Για την Απόλαυσί Μας
ΓΕΙΑ ΣΑΣ. Είμαι χαρούμενος που μ’ εκαλέσατε αυτό το βράδυ. Επιθυμούσα να δω μερικούς πλανήτες από το τηλεσκόπιό σας.»a
«Κι εγώ είμαι χαρούμενος που μπορέσατε να έλθετε. Αυτή η βραδυά είναι καθαρή και ωραία.»
«Αυτό είναι το τηλεσκόπιο σας; Φαίνεται τόσο μικρό. Περίμενα να δω ένα μακρό σωλήνα, που θα ισορροπούσε πάνω σ’ ένα υψηλό τρίποδα.»
«Ναι, αυτό το τηλεσκόπιο είναι γνωστό ως καταδιοπτρικό τηλεσκόπιο. Μολονότι αυτό το όργανο έχει μήκος μόνον εννέα ίντσες (23 εκατοστά), η οπτική διαδρομή αναπτύσσσεται πίσω κι εμπρός μέσα στον σωλήνα ώστε έχει εστιακό μήκος «πάνω από εννέα πόδια (3 μέτρα περίπου.)»
«Ώστε έτσι λειτουργεί. . . . Είναι αρκετά σκοτεινά για ν’ αρχίσωμε;»
Οι Φάσεις της Αφροδίτης
«Ναι, τώρα είναι η πιο κατάλληλη ώρα για να δούμε την Αφροδίτη, πριν ο ουρανός σκοτεινιάση τελείως. Βλέπετε αυτό το λαμπρό αστέρι εκεί πάνω στη δύσι;»
«Ω, είναι πραγματικά λαμπρό.»
«Πράγματι, μετά τον ήλιο και τη σελήνη, η Αφροδίτη είναι το λαμπρότατο αντικείμενο στον ουρανό. Μπορείτε να τη δήτε ακόμη και την ημέρα αν ξέρετε πού να κυττάξετε. Να, τη βλέπω. Θα θέλατε να καθήσετε και να δήτε;»
«Ώστε αυτή είναι η Αφροδίτη. Μοιάζει όμως με τη σελήνη όταν δεν είναι εντελώς μισοφέγγαρο. Γιατί είναι έτσι;»
«Η Αφροδίτη περιφέρεται γύρω από τον ήλιο σε μια τροχιά που βρίσκεται μέσα στην τροχιά της γης. Έτσι, βρίσκεται συχνά μεταξύ του ηλίου και της γης. Φυσικά, μόνον το μισό τμήμα της Αφροδίτης φωτίζεται από τον ήλιο, και ακριβώς τώρα βλέπομε λιγώτερο από το ήμισυ της πλευράς της που δέχεται το φως της ημέρας. Έτσι εκείνο που βλέπομε είναι ένας μηνίσκος.»
«Τότε, αφού η Αφροδίτη κινείται στην τροχιά της, μήπως η εμφάνισίς της αλλάζει σχήμα όπως συμβαίνει με τη σελήνη όταν διέρχεται τις διάφορες φάσεις της;»
«Ακριβώς. Στην παρούσα θέσι της, η Αφροδίτη κινείται πλησιέστερα προς τη γραμμή που βρίσκεται μεταξύ της γης και του ηλίου. Αν την παρατηρήσωμε παραδείγματος χάριν, μετά από ένα μήνα, ο μηνίσκος του φωτός θα είναι λεπτότερος. Αλλά, συγχρόνως έρχεται πιο κοντά στη γη, και έτσι θα φαίνεται μεγαλύτερη στο τηλεσκόπιο. Ακριβώς πριν περάση μπροστά από τον ήλιο, θα φανή ίσως δυο φορές μεγαλύτερη από όσο φαίνεται τώρα, αλλά μόνον ο λεπτότερος μηνίσκος θα είναι ορατός.»
«Ω, αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. Με τι μοιάζει η κατάστασις επάνω στην Αφροδίτη;»
«Η Αφροδίτη έχει σχεδόν το ίδιο μέγεθος με τη γη. Αλλά κανείς δεν έχει δει ποτέ την επιφάνεια της, διότι πάντοτε είναι σκεπασμένη με πυκνά σύννεφα. Οι άνθρωποι, όμως, έχουν στείλει διαστημικούς ερευνητάς στην Αφροδίτη με όργανα που έστειλαν σήματα στη γη καθώς έπεσαν με αλεξίπτωτα στην επιφάνεια. Επικρατεί υψηλή θερμοκρασία εκεί, πάνω από 900 βαθμούς Φαρενάιτ (480° Κελσίου). Έτσι, δεν υπάρχουν ούτε ποταμοί ούτε λίμνες ούτε ωκεανοί στην Αφροδίτη. Η ατμόσφαιρά της είναι σχεδόν εκατό φορές πυκνότερη από τη δική μας, και κατά το πλείστον αποτελείται από διοξείδιον του άνθρακος.»
«Αυτό σημαίνει ότι το κλίμα εκεί δεν είναι και πολύ ευχάριστο.»
«Όχι, ασφαλώς δεν θα θέλατε να περάσετε τις διακοπές σας εκεί. Πριν από χρόνια, μερικοί επιστήμονες νόμιζαν ότι θα μπορούσε να υπάρχη ζωή στην Αφροδίτη, αλλά τώρα γνωρίζομε ότι αυτό είναι αδύνατον.»
Ο Ασύλληπτος Ερμής
«Σκοτείνιασε πολύ τώρα. Τι πρόκειται να δούμε έπειτα; Μπορούμε να δούμε τον Ερμή;»
«Όχι απόψε. Ο Ερμής είναι ακόμη πιο κοντά στον ήλιο από την Αφροδίτη. Έτσι σχεδόν ποτέ δεν βρίσκεται αρκετά μακριά από τον ήλιο στον ουρανό ώστε να είναι πάνω από τον ορίζοντα αφού σκοτεινιάση. Μόνον μια ή δυο φορές τον χρόνο, κατά μέσον όρον, είναι εύκολο να τον δη κανείς για λίγο. Αλλά υπάρχουν δύο ειδικές περιπτώσεις οπότε ο Ερμής μπορεί να φανή καθαρά. Η μια περίπτωσις είναι όταν μια ολική έκλειψις του ηλίου εξαλείφη το φως του για λίγα λεπτά. Η άλλη είναι όταν ο Ερμής διασχίζη τον δίσκο του ηλίου. Αλλά αυτό θα συμβή πάλι το 2003 στις Ηνωμένες Πολιτείες.»
«Εντούτοις, η διάβασις του Ερμή πέραν της όψεως του ηλίου θα είναι ορατή στην Ευρώπη το 1986 και 1993.»
«Χρειάζεται να περιμένη κανείς πολύν καιρό γι’ αυτό. Υπάρχει κάτι άλλο που μπορούμε να δούμε απόψε;»
Ο Ζευς και οι Δορυφόροι Του
«Ας στρέψωμε το τηλεσκόπιο προς τους πλανήτες που βρίσκονται έξω από την τροχιά της γης, πρώτα προς τον Δία. Ο Ζευς είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού συστήματος, και μολονότι βρίσκεται σε απόστασι σχεδόν μισού δισεκατομμυρίου μιλίων από μας, είναι πολύ εμφανής στον ουρανό.»
«Πόσο μεγάλος είναι ο Ζευς;»
«Η διάμετρος του είναι περίπου 87.000 μίλια, περίπου έντεκα φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο της γης, και ακριβώς το ένα δέκατον της διαμέτρου του ηλίου. Νάτος, τον βλέπω. Κυττάξτε και πήτε μου τι βλέπετε.»
«Είναι ένας μεγάλος, λαμπρός δίσκος, σαν την πανσέληνο. Και υπάρχουν πολλοί λαμπροί αστέρες δίπλα του.
«Αυτοί είναι μερικοί από τους δορυφόρους του Δία. Τέσσερις απ’ αυτούς είναι τόσο λαμπροί ώστε φαίνονται μ’ ένα μικρό τηλεσκόπιο. Ο Ζευς έχει μια μεγάλη οικογένεια από πολύ μικρότερους δορυφόρους. Ο δέκατος τρίτος ανακαλύφθηκε μόλις το περασμένο έτος. Αλλά οι τέσσερις που βλέπετε είναι γνωστοί από τον καιρό που ο Γαλιλαίος έστρεψε για πρώτη φορά το τηλεσκόπιο του στον Δία. Είναι όλοι τους πολύ μεγάλα σώματα· ο ένας μάλιστα είναι μεγαλύτερος από τον Ερμή.»
«Παρατηρώ ότι βρίσκονται σχεδόν σ’ ευθεία γραμμή. Ο ένας είναι προς την αριστερή πλευρά και τρεις είναι προς τη δεξιά.»
«Αν κυττάξετε πάλι αύριο το βράδυ, θα τους δητε όλους σε διαφορετικές θέσεις. Είναι τοποθετημένοι σε διάφορες αποστάσεις από τον Δία, κι επομένως, περιτρέχουν τον πλανήτη με διαφορετικές ταχύτητες. Επειδή βλέπομε τις τροχιές από την άκρη, οι δορυφόροι φαίνονται σχεδόν στην ίδια γραμμή. Ως προς τον ίδιο τον Δία, θα ήθελα ν’ αλλάξω τη μεγέθυνσι από 80 δύναμι σε 160. Είπατε ότι φαίνεται σαν την πανσέληνο, αλλά μήπως παρατηρείτε τώρα κάποια διαφορά;»
«Ναι, δεν φαίνεται κηλιδωμένος σαν τη σελήνη. Αλλά βλέπω μερικές λεπτές γραμμές που τον διασχίζουν, ή θα έπρεπε να πω καλύτερα ζώνες με πιο σκούρο χρώμα, στην ίδια γραμμή με τους δορυφόρους. Τι προκαλεί αυτές τις ζώνες;»
«Είναι πιθανώς ζώνες νεφών που σύρονται γύρω από τον Δία λόγω των ανέμων που επικρατούν, σαν τους αληγείς ανέμους που έχομε στη γη. Η ατμόσφαιρα του Δία είναι βέβαια πολύ παχειά και πυκνή. Οι αστρονόμοι βρήκαν σ’ αυτήν αέρια μεθανίου και αμμωνίας, καθώς και υδρογόνου. Τα νέφη ίσως αποτελούνται από κρυστάλλους στερεάς αμμωνίας. Εφόσον η μέση πυκνότης του Δία είναι μόνον το ένα τέταρτον της πυκνότητας της γης, το κύριο μέρος του πλανήτη πρέπει ν’ αποτελήται από αέρια. . . . Παρατηρείτε τίποτε άλλο στην επιφάνεια;»
«Εννοείτε μια κηλίδα; Αυτή που βρίσκεται κάτω στο χαμηλότερο ημισφαίριο;»
«Ναι αυτή είναι η περίφημη ‘Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα’ του Δία.»
«Τι είναι αυτή η κηλίδα—καπνός ή τίποτε άλλο;»
«Υπάρχουν πολλές θεωρίες, περιλαμβανομένης και της θεωρίας σύμφωνα με την οποία υποθέταμε ότι υπάρχει ένα ηφαίστειο κάτω από τα νέφη. Αλλ’ αυτό είναι απίθανο, επειδή μερικές φορές η κηλίδα μετακινείται αρκετά, ανατολικά και δυτικά. Δεν φαίνεται να είναι αγκυροβολημένη σε κάτι στερεό που βρίσκεται από κάτω. Πιθανώς η ‘Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα’ είναι μια γιγαντιαία καταιγίδα στην ατμόσφαιρα του Δία. Για πρώτη φορά την είδαν πριν από εκατό χρόνια. Αλλάζει λίγο σε μέγεθος, σχήμα και χρώμα, αλλά μένει εκεί. Αν η κηλίδα είναι πράγματι καταιγίδα, είναι τεράστια και αρκετά μεγάλη ώστε να καταπιή ολόκληρη τη γη.»
«Τώρα καταλαβαίνω γιατί βρίσκετε τον Δία τόσο ενδιαφέροντα. . . . ποιο είναι εκείνο το κοκκινωπό αστέρι εκεί επάνω προς τα νοτιοανατολικά; Μήπως είναι ο Άρης;»
Το Παράξενο Κλίμα του Άρη
«Έχετε δίκιο.Ο Άρης είναι ο πιο γνωστός μας γείτονας στο διάστημα. Μολονότι η Αφροδίτη είναι πιο κοντά, ο Άρης έχει πάρει τη μερίδα του λέοντος σε μελέτη και σε δημοσιότητα. Ο λόγος είναι ότι όταν ο Άρης είναι πιο κοντά σ’ εμάς, φωτίζεται πλήρως από τον ήλιο και είναι εύκολο να τον παρατηρούν και να τον μελετούν. Θα έπρεπε να σας προειδοποιήσω, εν τούτοις, ότι όταν κυττάζετε στον Άρη, μπορεί ν’ απογοητευθήτε, διότι δεν είναι τόσο θεαματικός μ’ ένα μικρό τηλεσκόπιο όσο οι μεγαλύτεροι πλανήτες. Εν τούτοις, υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που είναι ορατό τώρα και που αξίζει πολύ να το παρατηρήσετε. Κυττάξτε εκεί.»
«Φαίνεται μικρό. Αλλά το κόκκινο χρώμα του ασφαλώς εξέχει. Και υπάρχει μια λευκή κηλίδα που ξεχωρίζει στη μια πλευρά. Μήπως είναι το κάλυμμα από πάγο;»
«Ναι. Στην παρούσα θέσι του, ο νότιος πόλος του Άρη γέρνει προς εμάς, και γι’ αυτό βλέπομε το πολικό κάλυμμα πάγου. Ο Άρης μολονότι είναι πολύ μικρότερος από τη γη—η διάμετρός του είναι μόνον περίπου 4.000 μίλια—είναι όμοιος από μερικές απόψεις. Πρώτον, ο άξων του γέρνει περίπου 24 μοίρες από το επίπεδο της τροχιάς του, σχεδόν το ίδιο όπως η γη. Επομένως, ο Άρης διέρχεται από εποχές καθόσον περιφέρεται γύρω από τον ήλιο, όπως ακριβώς και η γη. Μια άλλη ομοιότης είναι ότι ο Άρης περιστρέφεται περί τον άξονά του σε εικοσιτέσσερις ακριβώς ώρες.»
«Μήπως είναι αυτός ο λόγος για τον οποίον μερικοί νομίζουν ότι θα μπορούσε να υπάρχη ζωή επάνω στον Άρη;»
«Ίσως ναι, αλλά από άλλες απόψεις ο Άρης είναι πολύ διαφορετικός από τη γη. Έχει ατμόσφαιρα με πυκνότητα μικρότερη από το ένα τοις εκατό της πυκνότητος της γης, και αυτή περιέχει ως επί το πλείστον διοξείδιον του άνθρακος. Υπάρχει λίγο ή σχεδόν καθόλου νερό στον Άρη, κι έτσι το παγοκάλυμμα που βλέπετε δεν είναι συνήθης πάγος, αλλά στερεό διοξείδιο του άνθρακος, εκείνο που ονομάζομε ξηρό πάγο. Τώρα στο νότιο ημισφαίριο του Άρη, είναι καλοκαίρι και το παγοκάλυμμα συστέλλεται. Επειδή βρίσκεται εικοσιτέσσερις ώρες την ημέρα κάτω από τον ήλιο, όλος αυτός ο πάγος θα λυώση μέσα σε λίγες εβδομάδες.»
«Πρέπει πράγματι να κάνη κρύο εκεί για να σχηματίζεται ξηρός πάγος. Αλλά δεν κάνει περισσότερη ζέστη στις εύκρατες ζώνες του Άρη;»
«Ναι, η υψηλότερη θερμοκρασία που ανεφέρθη από διαστημικούς ερευνητές για τον ισημερινό του Άρη ήταν περίπου 60 βαθμοί Φαρενάιτ, (15° Κελσίου), αλλά στη διάρκεια της νύχτας κατέρχεται σε 100 βαθμούς Φαρενάιτ υπό το μηδέν (73ο Κελσίου υπό το μηδέν) ακόμη και στη μέση του καλοκαιριού.»
«Τι παράξενο κλίμα! Οι πλανήτες είναι αληθινά γοητευτικοί. Τι πρόκειται να δούμε έπειτα;»
Έρως, μια Μικρή Νήσος στο Διάστημα
«Υπάρχουν πάρα πολλά γοητευτικά πράγματα στο ηλιακό μας σύστημα. Βλέπετε εκείνα τα δυο λαμπρά αστέρια, το ένα πάνω από το άλλο; Αυτά είναι οι Δίδυμοι, ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης. Διαγωνίως κάτω προς τα δεξιά του χαμηλότερου αστέρος είναι ένα άλλο αστέρι, όχι τόσο λαμπρό. Οι αστρονόμοι το ονομάζουν Κάππα των Δίδυμων (Τζεμινόρουμ). Από το τηλεσκόπιο χθες το βράδυ, το είδα μαζί με δύο άλλα λιγώτερο λαμπρά αστέρια, το ένα προς τ’ αριστερά και το άλλο κάτω από αυτό, να σχηματίζουν ένα ορθογώνιο τρίγωνο με το Κάππα στην ορθή γωνία. Τώρα κυττάξτε το και πήτε μου τι βλέπετε.»
«Βλέπω το λαμπρό αστέρι και τα άλλα δύο αστέρια που λέτε, αλλά υπάρχει ένα τέταρτο αστέρι, στην ίδια γραμμή μεταξύ των δύο αμυδρότερων άστρων.»
«Σωστά. Αυτό δεν ήταν εκεί την προηγούμενη νύχτα, κι έτσι πρέπει να είναι πλανήτης. Μην ξεχνάτε ότι η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ ενός αστέρος και ενός πλανήτου είναι ότι ο αστήρ μένει σε μια σταθερή θέσι στον ουρανό, το ένα έτος μετά το άλλο, ενώ ο πλανήτης κινείται.»
«Ποιος πλανήτης είναι αυτός;»
«Είναι ένας από τους μικρότερους πλανήτες, ή αστεροειδείς, που ονομάζεται Έρως. Είναι αρκετά εξαιρετικός κατά το ότι πλησιάζει προς τη γη, και κινείται ταχέως στον ουρανό. Όπως είπατε, ακριβώς τώρα εμφανίζεται σε μια ευθεία γραμμή μεταξύ των δύο άστρων. Αλλά κινείται τόσο γρήγορα ώστε έπειτα από μια ώρα θα είναι εντελώς έξω από την γραμμή με τους άλλους.»
«Δεν φαίνεται σαν δίσκος, όπως οι άλλοι πλανήτες. Αν δεν μετεκινείτο δεν θα μπορούσατε να τον ξεχωρίσετε από έναν αστέρα.»
«Είναι πολύ μικρός, και μάλιστα δεν είναι στρογγυλός. Υπολογίζεται ότι ο Έρως έχει μήκος 22 μίλια και πλάτος 10 μίλια. Συνεπώς, καθώς περιστρέφεται γύρω από τον άξονα του, μια φορά ανά πέντε ώρες, διέρχεται από ένα κανονικό λαμπρό και σκοτεινό κύκλο κάθε δυόμισυ ώρες. Ο Έρως μοιάζει πραγματικά σαν μία νήσος στο διάστημα, με μέγεθος περίπου όπως το μέγεθος μιας από τις νήσους της Καραϊβικής.»
«Έρχεται, μήπως ο Έρως πολύ συχνά κοντά;»
«Όχι, είναι πραγματικά σπάνιο πράγμα να μπορέση κανείς να δη ένα τέτοιον μικροσκοπικό πλανήτη. Αν ο Έρως ήταν περιωρισμένος στην περιοχή μεταξύ Άρη και Δία, όπου κινούνται οι περισσότεροι αστεροειδείς, ποτέ δεν θα τον βλέπαμε. Αλλά βρίσκεται σε μια τροχιά η οποία τον φέρει στο περιήλιον, δηλαδή, στο σημείο που τροχιά της γης. Τον περασμένο μήνα, Αύγουστο, τον συναντήσαμε σε απόστασι δεκατέσσερα εκατομμύρια μίλια. Αλλά θα περάσουν ογδόντα ένα έτη για να έλθη πάλι τόσο κοντά.»
«Βλέπω ότι ένας αστρονόμος πρέπει να είναι πολύ υπομονητικός. Αλλά πώς πέρασε η ώρα αυτό το βράδυ! Έχετε καιρό να κυττάξωμε τίποτε άλλο;»
Οι Θαυμαστοί Δακτύλιοι του Κρόνου
«Υπάρχει ακόμη ένα πράγμα, που το φύλαξα τελευταίο. Επιτρέψτε μου να σας δείξω εκείνο που νομίζω ότι είναι το πιο ωραίο θέαμα στον ουρανό. Είναι ο Κρόνος. Θα συγκεντρώσω την προσοχή μας επάνω του με μεγέθυνσι 80. Νάτος, με τους δακτυλίους του απλωμένους για να τους θαυμάσετε.»
«Ω! Τι καταπληκτικά θέαμα! Είναι αληθινά εντυπωσιακό. Αλλά βλέπω μόνον ένα δακτύλιο. Είπατε δακτυλίους;»
«Ναι. Ας διπλασιάσουμε τη μεγέθυνσι. Να, κυττάξτε πάλι, και θα δήτε έναν εσωτερικό και έναν εξωτερικό δακτύλιο, με ένα στενό μαύρο διάστημα μεταξύ των.»
«Ναι, τώρα βλέπω τους δύο δακτυλίους. Ο εσωτερικός είναι ο λαμπρότερος. Πρέπει να έχουν τρομακτικό μέγεθος.»
«Έχουν πράγματι—είναι μεγαλύτεροι απ’ οτιδήποτε άλλο στην οικογένεια των πλανητών του ηλίου. Μολονότι ο Κρόνος ο ίδιος είναι κατά τι μικρότερος από τον Δία, οι δακτύλιοί του εκτείνονται προς τα έξω σε μια διάμετρο 170.000 μιλίων. Και μ’ ένα μεγαλύτερο τηλεσκόπιο, μπορεί κανείς να δη ένα τρίτο δακτύλιο, πολύ αμυδρότερο, μέσα σ’ εκείνους που βλέπομε εδώ.»
«Τι μεγαλοπρεπές θέαμα!»
«Οι δακτύλιοι του Κρόνου είναι μοναδικοί σ’ όλο το ορατό σύμπαν. Καθώς ο πλανήτης περιφέρεται γύρω από τον ήλιο ανά τριάντα έτη, η γωνία με την οποία βλέπομε τους δακτυλίους περνά από διάφορες φάσεις. Επί δεκαπέντε χρόνια τους βλέπομε από τον νότο, όπως τώρα, και έπειτα επί δεκαπέντε πάλι χρόνια, από τον βορρά. Και δύο φορές σε μια πλήρη περιστροφή, τους κυττάζομε ακριβώς από την άκρη. Όταν συμβαίνη αυτό, ένα άτομο δεν υποπτεύεται την ύπαρξί των. Οι δακτύλιοι είναι υπερβολικά λεπτοί, δεν έχουν πάχος μεγαλύτερο από δέκα μίλια. Είναι τελείως κυκλικοί και απολύτως επίπεδοι και ομοιόμορφοι, όπως φαίνονται με μεγαλύτερα ακόμη τηλεσκόπια.»
«Από τι αποτελούνται οι δακτύλιοι;»
«Δεν μπορούν ν’ αποτελούνται από κάποιο στέρεο υλικό, διότι αν συνέβαινε αυτό, το εξωτερικό άκρο θα εκινείτο ταχύτερα από το εσωτερικό. Το γεγονός είναι, όμως, ότι τα εσωτερικά μέρη των δακτυλίων κινούνται ταχύτερα. Αυτό είναι ακριβώς εκείνο που θ’ αναμέναμε από δορυφόρους σε αντίστοιχες αποστάσεις από τον Κρόνο. Επομένως, οι δακτύλιοι του Κρόνου πρέπει ν’ αποτελούνται από δισεκατομμύρια ή τρισεκατομμύρια μικρά μόρια, το καθένα από τα οποία περιστρέφεται στη δικιά του τροχιά γύρω από τον Κρόνο. Αν κρίνωμε από τη μάζα και την αντανακλαστική δύναμι των δακτυλίων, τα μόρια πρέπει να είναι μικροσκοπικά, ίσως τόσο λεπτά όσο η σκόνη.»
«Πώς όμως, τόσα δισεκατομμύρια μόρια πήγαν εκεί σ’ ένα τέτοιον εκπληκτικό σχηματισμό; Πώς παραμένουν σε σταθερές τροχιές, χωρίς να υπόκεινται σε συγκρούσεις που θα συνέτριβαν τους δακτυλίους;»
«Κανείς δεν ξέρει. Μου φαίνεται ότι αυτό είναι ένα ακόμη παράδειγμα αυτού που βλέπομε τόσο συχνά στη φυσική και ζωική δημιουργία της Γης. Είναι σαν να αισθανόταν ευχαρίστησι ο Δημιουργός, ο Ιεχωβά στο να εκδηλώνη, όχι μόνο την τρομακτική του δύναμι και τη νοημοσύνη, αλλά επίσης και την απείρως ποικίλη φαντασία του καθώς σχεδίαζε τόσον την έμψυχη, όσο και την άψυχη κτίσι με τέτοια υπερβολική ποικιλία. Σκεφθήτε τον στοργικό σκοπό του Θεού στο να θέση τον άνθρωπο στη γη, σ’ ένα πλανήτη με τέτοια καθαρή ατμόσφαιρα, και να τον προίκιση με νοημοσύνη και περιέργεια ώστε να επινοήση τηλεσκόπια και να τα στρέψη προς τον ουρανό.»
«Θέλετε να πήτε ότι οι δακτύλιοι του Κρόνου και όλα αυτά τα άλλα θαυμάσια πράγματα που έβλεπα απόψε έχουν τεθή εκεί μόνο για να τα μελετούν και να τ’ απολαμβάνουν οι άνθρωποι;»
«Μόνον ο Θεός γνωρίζει γιατί έκαμε όλα αυτά τα πράγματα. Αλλά από την άποψι του ανθρώπου, μήπως μπορούσε να υπάρχη καλύτερος λόγος; Ό,τι είδατε από το φυσικό σύμπαν δεν σας κάνει να σταθήτε με δέος μπροστά στον μέγα Δημιουργό του; Δεν υποκινούμεθα να εκτιμούμε την αγάπη που έδειξε σ’ εμάς με το να μας προμηθεύη τέτοια πράγματα για να τ’ απολαμβάνωμε, μαζί με άλλες ευλογίες της ζωής;»
«Οπωσδήποτε. Αλλά ό,τι έμαθα αυτό το βράδυ μου γεννά δύο ερωτήσεις. Μήπως οι πολλές γενεές αστρονόμων δεν έχουν ξύσει πάρα μόνον την επιφάνεια απ’ όσα πρέπει να μάθωμε σχετικά με το σύμπαν; Και αφού πολλά από τα φαινόμενα για τα οποία μιλήσαμε συμβαίνουν τόσο σπάνια, ίσως μόνον μια φορά ή στη διάρκεια μιας ζωής, αυτό δεν σας κάνει να αισθάνεσθε στερημένος, θα μπορούσαμε να πούμε, που δεν μπορείτε να ζήσετε αρκετά για να δήτε όλα τα θαυμάσια της δημιουργίας;»
«Αυτός είναι ακριβώς ένας επί πλέον λόγος για τον οποίον δεν φαίνεται λογικό ότι ο Θεός έκαμε τον άνθρωπο να ζη μόνον λίγα χρόνια. Ούτε σε χίλια διαστήματα ζωής δεν θα είχαμε τελειώσει να απολαμβάνουμε παρατηρώντας και μαθαίνοντας τα πράγματα που υπάρχουν στους θαυμάσιους ουρανούς που είναι έργο των χειρών του Ιεχωβά. Πόσο λογική, λοιπόν, είναι η άποψις της Βίβλου ότι ο Θεός έθεσε τον άνθρωπο στη γη για να ζη αιωνίως!»—Αποκάλ. 21:4.
«Ασφαλώς μου δώσατε πολλά πράγματα που μπορώ να σκέπτωμαι. Σας ευχαριστώ γι’ αυτό το αλησμόνητο βράδυ.»
[Υποσημειώσεις]
a Οι περιγραφές των πλανητών σ’ αυτό το άρθρο βασίζονται σε πραγματικές παρατηρήσεις μ’ ένα μικρό τηλεσκόπιο που έγιναν κατά τα περασμένα λίγα έτη. Πρέπει να εννοηθή φυσικά ότι αυτοί οι πλανήτες σπανίως είναι όλοι ορατοί ταυτοχρόνως.