Χοντροκομμένα Αστεία—Πόσο Διασκεδαστικά Είναι;
ΕΝΑΣ τεχνίτης ήταν απασχολημένος στη δουλειά του· κρεμόταν έξω από ένα παράθυρο ξενοδοχείου ψηλά στο 11ο πάτωμα. Φυσικά, ήταν κατάλληλα ασφαλισμένος με μια ζώνη ασφαλείας. Φώναξε σ’ ένα φίλο του που ήταν μέσα στο ξενοδοχείο να έρθει στο δωμάτιο έξω από το οποίο βρισκόταν αυτός. Όταν εκείνος μπήκε μέσα στο δωμάτιο και κοίταξε έξω από το παράθυρο, είδε κάτι το τρομερό. Η ζώνη ασφαλείας λύθηκε, και ο τεχνίτης αφήνοντας μια κραυγή εξαφανίστηκε.
Μια φρικτή τραγωδία; Όχι, ένα χοντροκομμένο αστείο. Υπήρχε ένα πλατύ εξωτερικό περίζωμα τοίχου ακριβώς κάτω από το μέρος όπου κρεμόταν ο τεχνίτης, και είχαν βάλει μαξιλάρια εκεί ώστε να μπορεί να «πέσει» σ’ αυτό το περίζωμα χωρίς να τραυματιστεί. Ήταν διασκεδαστικό αυτό; Όχι για εκείνον που νόμιζε ότι μόλις είχε δει κάποιον να σκοτώνεται πέφτοντας από το 11ο πάτωμα κάτω.
Ένα Σάββατο πρωί κάποιος γύρισε στο μηχανουργείο όπου εργαζόταν για να τακτοποιήσει τα εργαλεία του. Εκείνο το απόγευμα επρόκειτο να πάει σ’ ένα γάμο και είχε φορέσει το καλύτερο κουστούμι του. Οι συνάδελφοι του ήξεραν πως θα ερχόταν. Έτσι για να γελάσουν, τον έριξαν μέσα στο μπάνιο όπως ήταν ντυμένος με το κουστούμι του. Αυτό ήταν ένα άλλο χοντροκομμένο αστείο, αλλά ήταν διασκεδαστικό; Όχι για εκείνον του οποίου το κουστούμι καταστράφηκε.
Η Βίβλος μιλάει για τα χοντροκομμένα αστεία. Λέει: «Ως ο μανιακός όστις ρίπτει φλόγας, βέλη και θάνατον, ούτως είναι ο άνθρωπος, όστις απατά τον πλησίον αυτού και λέγει, Δεν έκαμον εγώ παίζων;» (Παροιμίαι 26:18, 19) Όμως ακόμη και ανάμεσα στους Χριστιανούς τα χοντροκομμένα αστεία δεν είναι ασυνήθιστα. Γιατί; Ίσως επειδή μερικοί νομίζουν ότι κάνουν τους άλλους να γελάσουν και ότι διασκεδάζουν λίγο τη ζωή τους μ’ αυτόν τον τρόπο. Αισθάνεστε κι εσείς το ίδιο; Αν ναι, εξετάστε μερικές πραγματικές εμπειρίες από την άποψη του θύματος.
Όταν τα Πράγματα Πάνε Στραβά
Πριν από λίγο καιρό ένας φαρσέρ μέσα σ’ έναν κινηματογράφο φώναξε «Φωτιά!» Δημιουργήθηκε πανικός και όρμησαν όλοι έξω για να φύγουν. Πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν και 50 τραυματίστηκαν.
Ένας νεαρός σύζυγος πήγε στην εργασία του ένα πρωινό αλλά βρήκε την εταιρία κλειστή επειδή ο καιρός ήταν άσχημος και ξαναγύρισε σπίτι του. Η γυναίκα του ήταν στο μπάνιο όταν τον άκουσε να γυρίζει πίσω. Επειδή υποψιάστηκε πως θα ήταν κάποιος κλέφτης, τυλίχτηκε με μια πετσέτα, πήρε ένα όπλο και πήγε να το διαπιστώσει. Ο σύζυγος, θέλοντας να κάνει ένα χοντροκομμένο αστείο, κρύφτηκε. Όταν εκείνη πλησίασε, αυτός πετάχτηκε μπροστά της φωνάζοντας «Μπουμ!» Η γυναίκα του τρομοκρατημένη τον πυροβόλησε.
Είναι αλήθεια πως όλα τα χοντροκομμένα αστεία δεν έχουν τέτοιο άσχημο τέλος. Αλλά όλα τα αστεία μπορεί να εξελιχθούν άσχημα, όπως ανακάλυψε ο Φρεντ. Αυτός προγραμμάτιζε να δανειστεί μια μικρή μοτοσικλέτα για τις διακοπές του. Έτσι χρειάστηκε να πάρει άδεια οδήγησης. Έπρεπε να δώσει γραπτές και προφορικές εξετάσεις. Αφού έδωσε τις εξετάσεις, περίμενε τα αποτελέσματα. Σύντομα πήρε ένα γράμμα που του έλεγε εμφατικά και αγενέστατα ότι είχε απορριφθεί.
Ο Φρεντ στενοχωρήθηκε. Είχε εργαστεί σκληρά, και τώρα μερικά από τα σχέδια του για τις διακοπές του είχαν καταστραφεί. Είχε επίσης απογοητευθεί επειδή ήξερε ότι τα είχε πάει καλά στις εξετάσεις. Και είχε εξοργιστεί με τους υπεύθυνους επειδή το γράμμα τους ήταν πολύ αγενές. Αργότερα, ένας στενός του φίλος όταν τον είδε απογοητευμένο, του φανέρωσε ότι το γράμμα ήταν μια φάρσα. Αυτός ο ίδιος ο φίλος του το είχε γράψει! Σκέφτηκε ότι ο Φρεντ θα καταλάβαινε αμέσως πως επρόκειτο για αστείο. Αλλά ο Φρεντ δεν το είχε καταλάβει. Αντίθετα, αντιμετώπισε μια απογοητευτική εμπειρία που δεν ήταν καθόλου διασκεδαστική.
Ο Ρον ήταν ένα άλλο θύμα. Μια Κυριακή πρωί έλαβε ένα τηλεφώνημα που τον προσκαλούσαν να κάνει κάποια ομιλία σ’ έναν τοπικό εκκλησιαστικό όμιλο. Αφού αφιέρωσε χρόνο για να μελετήσει την πρόσκληση, διαρρύθμισε το πρόγραμμα του, συζήτησε την πρόσκληση με άλλους και έψαξε για να βρει ύλη για την ομιλία του. Όταν τηλεφώνησε για να πει πως δέχεται, διαπίστωσε πως η πρόσκληση ήταν ένα χοντροκομμένο αστείο—κάποιος τον οποίο ποτέ δεν είχε γνωρίσει έπαιξε σε βάρος του επειδή ήταν καινούργιος στην περιοχή.
Ποια ήταν η αντίδραση του Ρον; «Αισθάνθηκα απογοητευμένος επειδή είχα χάσει χρόνο και ενέργεια», είπε. «Το ‘αστείο’ ήταν πολύ ανεύθυνο και αγενές. Ντράπηκα επίσης που είχα σπαταλήσει και το χρόνο άλλων ανθρώπων για μια φανταστική ομιλία. Αποφάσισα, λοιπόν, να είμαι προσεκτικός στο μέλλον με τους φαρσέρ».
Μήπως αυτό σημαίνει ότι ο Ρον και ο Φρεντ παίρνουν τον εαυτό τους πολύ σοβαρά, ή δεν σηκώνουν τα αστεία; Ποια είναι η άποψη σας; Θα σας άρεσε να σας εξαπατήσουν; Θα το έπαιρνε στα ελαφρά ένα απασχολημένο άτομο όταν ο χρόνος ο δικός του και των άλλων ανθρώπων σπαταλιόταν ανεύθυνα; Βλέπετε να υπάρχει χιούμορ όταν ο άλλος καταθλίβεται και απογοητεύεται, έστω κι αν αυτό συμβαίνει για λίγες μόνο ώρες; Ή τι θα πούμε αν ένας από τους συγγενείς σας σκοτωνόταν ή τραυματιζόταν στη διάρκεια του πανικού σ’ εκείνον τον κινηματογράφο; Ασφαλώς, αυτά τα χοντροκομμένα αστεία παραβιάζουν την εξής σπουδαία εντολή: «Και καθώς θέλετε να πράττωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, και σεις πράττετε ομοίως εις αυτούς».—Λουκάς 6:31.
Μπορεί να πείτε, ‘Αυτά τα αστεία ήταν εξωφρενικά’. Αυτό είναι αλήθεια. Αλλά ο Αλ, ο οποίος εργάζεται με μια ομάδα ζωηρών νεαρών, λέει ότι τα χοντροκομμένα αστεία συχνά είναι εξωφρενικά. Επίσης λέει πως μερικοί νεαροί κάνοντας καψόνι σ’ έναν καινούργιο στην εργασία τον χτύπησαν τόσο άσχημα στο στήθος, ώστε με δυσκολία ανέπνεε για ένα διάστημα, και χρειάστηκε να λείψει μερικές μέρες από τη δουλειά. Άλλοι χρησιμοποιούν μπουκάλια από σπρέυ που τα γεμίζουν νερό για να καταβρέχουν ο ένας τον άλλο, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ερεθισμοί στα μάτια, επειδή δεν σκέφτονται ότι τα μπουκάλια αυτά προηγουμένως περιείχαν χημικές ουσίες. «Τα χοντροκομμένα αστεία δεν αξίζουν τη στενοχώρια», λέει ο Αλ. «Εκεί που εργάζομαι, οι περισσότεροι σκέφτονται να μην ξανακάνουν τέτοια αστεία πια».
Γιατί Μερικοί Κάνουν Χοντροκομμένα Αστεία;
Υπάρχουν πολλές απαντήσεις σ’ αυτό το ερώτημα. Μερικοί έχουν μια υπεραναπτυγμένη ή ακόμη διεστραμμένη άποψη για τη διασκέδαση και δυσκολεύονται να συγκρατήσουν τον εαυτό τους. Ο Φρεντ πιστεύει πως το αστείο που του έκαναν δεν είχε κακό ελατήριο. Ο φίλος του ήθελε απλώς να διασκεδάσει λίγο. Ο Ρον πιστεύει πως αυτός που του έκανε φάρσα «απλώς προσπαθούσε να δώσει λίγο χρώμα στα πράγματα». Και ο Αλ βλέπει τα χοντροκομμένα αστεία σαν μια έκφραση νεανικής ζωντάνιας.
Ο Αλ αναφέρει επίσης κι έναν άλλο παράγοντα: τον ανταγωνισμό. «Κάποιος αρχίζει με κάτι», λέει, «και το θύμα του ανταποδίδει με οποιονδήποτε τρόπο. Έτσι καθένας συναρπάζεται, και τα πράγματα γίνονται εξωφρενικά. Για παράδειγμα, θα μπορούσε κάποιος να ρίξει λίγο νερό σ’ ένα φίλο του. Σαν ανταπόδοση ο φίλος αδειάζει έναν κουβά νερό πάνω στον φαρσέρ. Έπειτα ο φαρσέρ για να επιβληθεί σπρώχνει το θύμα του όπως είναι ντυμένο μέσα σε μια πισίνα!»
Ο Σταν, ο οποίος ήταν ξυλουργός, θυμάται τον τρόπο με τον οποίο ένας συνάδελφος του, ο οποίος ήταν αφελής, έγινε ο στόχος χοντροκομμένων αστείων. Σε δύο συναδέλφους τους ιδιαίτερα άρεσε να παίζουν σε βάρος του. Γιατί; Ο Σταν θυμάται δύο πιθανές αιτίες. «Επειδή ήταν πολύ αφελής και ήταν εύκολο να γελάσει κανείς», λέει. «Ή ίσως προσπαθούσαν να τον κάνουν πιο ξύπνιο».
Αν το κίνητρο τους ήταν το τελευταίο τα κατάφεραν; «Όχι», λέει ο Σταν. «Έγινε νευρικός και υποπτευόταν τους πάντες. Το αστείο είχε αρνητική επίδραση πάνω στην προσωπικότητα του, καθώς επίσης και επιβλαβή αποτελέσματα πάνω στους άλλους εργαζόμενους».
Θυμηθείτε τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Ενόσω έχομεν καιρόν, ας εργαζώμεθα το καλόν προς πάντας, μάλιστα δε προς τους οικείους της πίστεως». (Γαλάτας 6:10) Αυτοί που κάνουν χοντροκομμένα αστεία εφαρμόζουν αυτή τη συμβουλή; Όχι.
Μπορούμε ν’ Αποκτήσουμε Καλύτερη Άποψη;
Το χιούμορ στην κατάλληλη θέση του είναι ωραίο. Ο κόσμος δεν θα είχε κανένα ενδιαφέρον χωρίς αυτό. Μια αστεία παρατήρηση μπορεί να απαλύνει την ένταση ή να διώξει τη νευρικότητα. Τα αστεία με άλλους ανθρώπους, ακόμη και το ευγενικό πείραγμα, μπορεί να είναι ένα σημάδι συμπάθειας. Αλλά το χιούμορ μπορεί και να πληγώσει. Όταν το πείραγμα τονίζει τις αδυναμίες ή τις αποτυχίες κάποιου, είναι κακεντρεχές. Επίσης, τα χοντροκομμένα αστεία που αναστατώνουν, ταπεινώνουν, εξαπατούν, τρομάζουν τους ανθρώπους, τους κάνουν να υποπτεύονται τους άλλους ή τους κάνουν να ντρέπονται—ακόμη κι αν αυτό διαρκεί μόνο για λίγο—είναι σαφώς έλλειψη καλοσύνης. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τα χοντροκομμένα αστεία που καταστρέφουν τα ρούχα των άλλων ή τα αποκτήματα τους, ή ενοχλούν πάρα πολύ τον άλλο με το να του κλέβουν πολύτιμο χρόνο ή να τον παρεμποδίζουν ή να τον καθυστερούν στην εκτέλεση κάποιας προγραμματισμένης δράσης. Και η Βίβλος λέει: «Γίνεσθε δε εις αλλήλους χρηστοί».—Εφεσίους 4:32.
Ένας φαρσέρ μπορεί να διαμαρτυρηθεί λέγοντας: ‘Εμένα δεν με νοιάζει αν κάνουν κάποιο αστείο σε βάρος μου. Γιατί να ενοχλεί τους άλλους όταν κάνω εγώ αστεία σε βάρος τους;’ Είναι αλήθεια πως όλοι μας θα πρέπει να μπορούμε να γελάμε με τον εαυτό μας μερικές φορές. Και πρέπει να βρίσκουμε ευχαρίστηση με το να γελάμε ο ένας με τον άλλο. Αλλά το να γελάμε σε βάρος κάποιου που τον έφεραν σε δύσκολη θέση δεν είναι καθόλου Χριστιανικό. Επίσης, ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι από πριν πώς θα αισθανθεί το θύμα μας. Κάποιος έκανε ένα μικρό αστείο στις κοπέλλες με τις οποίες εργαζόταν μαζί. Οι πρώτες το πήραν καλά και γέλασαν μαζί του. Η τελευταία, η οποία δεν αισθανόταν πολύ καλά, το πήρε άσχημα. Θύμωσε και πληγώθηκε, και το αστείο δεν ήταν καθόλου αστείο.
Να θυμάστε ότι η Βίβλος μάς ενθαρρύνει να δείχνουμε ‘συμπάθεια, αδελφική στοργή, τρυφερά αισθήματα, ταπεινοφροσύνη’. (1 Πέτρου 3:8) Ακόμη κι αν εσάς δεν σας νοιάζει αν γίνετε ο στόχος χοντροκομμένων αστείων, οι περισσότεροι δεν θα ήθελαν να γίνουν, Η ‘συμπάθεια’ θα σας βοηθήσει να λάβετε υπόψη τα αισθήματα τους. Το γεγονός ότι μπορεί να χαρείτε κάνοντας χοντροκομμένα αστεία, δεν σημαίνει ότι η πράξη αυτή είναι σωστή. Η ‘ταπεινοφροσύνη’ θα σας βοηθήσει να το καταλάβετε αυτό. Και τα ‘τρυφερά αισθήματα’ θα σας εμποδίσουν ασφαλώς από το να θέλετε να το κάνετε αυτό στο συνάνθρωπο σας.
Αν οι άλλοι που σας περιβάλλουν κάνουν χοντροκομμένα αστεία, ίσως χρειαστεί ηθικό σθένος για να αρνηθείτε να αναμιχθείτε κι εσείς σ’ αυτά. Αν κάποιος κάνει κάποιο αστείο σε βάρος σας, χρειάζεται αυτοέλεγχος για να μην το ανταποδώσετε. (Γαλάτας 5:22, 23) Κι αν κάποιος είναι συστηματικός φαρσέρ, ίσως να είναι συνετό ν’ αποφεύγετε τη συντροφιά του. Άλλοι μπορεί να πουν ότι παίρνετε τα πράγματα πολύ σοβαρά. Αλλά πολύ συχνά τα χοντροκομμένα αστεία γίνονται σοβαρά.
Ο Φρεντ, το θύμα της πλαστογραφημένης επιστολής, πήρε το δικό του μάθημα για τα χοντροκομμένα αστεία πριν από μερικά χρόνια. Επισκέφτηκε ένα ζευγάρι που γνώριζε καλά, και επειδή η γυναίκα δεν ήταν εκεί, κρύφτηκε στην κρεβατοκάμαρα. Όταν η γυναίκα γύρισε, έψαξε να τον βρει στο σπίτι, επειδή υποπτευόταν πώς ήταν εκεί. Μη βρίσκοντας τον πήγε στην κρεβατοκάμαρα. Αυτή στάθηκε μπροστά σε μια ντουλάπα όταν ο Φρεντ άπλωσε το χέρι του καθώς βρισκόταν κάτω από το κρεβάτι, και άρπαξε τον αστράγαλο της. Εκείνη ούρλιαξε και στάθηκε αποσβολωμένη. Είχε τόσο πολύ τρομάξει και ο ίδιος ο Φρεντ φοβήθηκε. «Πήρα το μάθημα μου», είπε. «Ποτέ δεν θα κάνω πάλι τέτοιο αστείο».
Τι σοφή απόφαση! Είναι μια απόφαση που πρέπει να πάρει καθένας επειδή σκέφτεται και ενδιαφέρεται για το συνάνθρωπο του.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 13]
Το να κάνεις ένα αστείο που διασκεδάζει κι αυτόν στον οποίον γίνεται το αστείο, είναι ωραίο. Το να γελάς σε βάρος του είναι έλλειψη καλοσύνης
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 14]
Πόσο Χριστιανικό είναι να ταπεινώνεις, να τρομάζεις ή να φέρνεις σε αμηχανία τους άλλους και να γελάς σε βάρος τους;
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 15]
Η πείρα δείχνει ότι τα χοντροκομμένα αστεία συχνά ξεφεύγουν από τον έλεγχο