Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πρέπει να Σταματήσω το Σχολείο;

«ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ είναι βαρετό. Με περιορίζει πολύ», είπε ο Γουώλτερ, «και μου παίρνει πολύ χρόνο». Πολλοί νεαροί συμφωνούν μαζί του. Ο Γουώλτερ, όμως, αποφάσισε να σταματήσει το γυμνάσιο (δευτεροβάθμιο σχολείο). Και τώρα λυπάται πάρα πολύ όταν συζητάει την απόφαση αυτή που πήρε. «Μερικές φορές οι άνθρωποι χρησιμοποιούν λόγια που δεν καταλαβαίνω», λέει, «και αισθάνομαι ανόητος. Πολλές φορές έχω κάνει αίτηση για εργασίες και δεν μπόρεσα να προσληφθώ γιατί δεν είχα ένα χαρτί στο χέρι μου».

Η κακή αυτή κατάσταση που αντιμετωπίζει ο Γουώλτερ είναι κάτι που αντιμετωπίζουν πολλοί νεαροί. Στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο, υπήρχαν πάνω από πέντε εκατομμύρια άτομα που είχαν εγκαταλείψει το γυμνάσιο σε ηλικία 14 έως 24 ετών στη διάρκεια του έτους 1980. Αλλά γιατί ακολουθούν τόσο πολλοί νεαροί την πορεία αυτή;

Η Αντωνία παράτησε το σχολείο γιατί είχε δυσκολία με τα μαθήματα της. «Πώς μπορούσα να λύσω τις ασκήσεις αφού δεν καταλάβαινα τι διάβαζα;» ρώτησε. «Απλώς καθόμουν σε μια άκρη σα βουβή μέχρι που στο τέλος έφυγα».

Άλλοι σπουδαστές, όμως, αποθαρρύνονται από την κατάρρευση της ηθικής του σχολείου. Επιπρόσθετα, μερικοί νομίζουν ότι εξαιτίας της βίας που υπάρχει στο σχολείο τους ζητάνε να μαθαίνουν γράμματα μέσα σ’ ένα κλίμα φόβου. Άλλοι, πάλι, νομίζουν ότι οι αίθουσες διδασκαλίας έχουν πολλούς μαθητές. Αλλά μια έφηβη που λέγεται Άννυ, η οποία είναι 18 ετών και παρακολουθεί ιδιωτικό σχολείο λέει: «Διδάσκουν τα παιδιά πράγματα που δε σημαίνουν τίποτα γι’ αυτά. Δεν έχουν να κάνουν τίποτα με τις πραγματικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν στη ζωή τους, έτσι και τα παιδιά δε νοιάζονται διόλου γι’ αυτά». Δεν πρέπει ν’ απορούμε λοιπόν, που ένας σπουδαστής ρώτησε, «Γιατί νομίζεις ότι πρέπει να συνεχίσω το σχολείο και να μορφωθώ;»

Ίσως κι εσύ να αισθάνεσαι με τον ίδιο τρόπο. Όμως, ποιες επιπτώσεις θα είχε αργότερα στη ζωή σου το να παρατήσεις το σχολείο; Υπάρχουν λόγοι για να μείνεις στο σχολείο μέχρις ότου αποφοιτήσεις;

Η Αξία της Παιδείας

Όταν ο Μιχάλης ρωτήθηκε γιατί επέστρεψε στο σχολείο για να πάρει ένα απολυτήριο που ήταν ισοδύναμο με το λύκειο, είπε, «Κατάλαβα ότι χρειαζόμουν παιδεία». Αλλά τι ακριβώς είναι «η παιδεία»; Το να μάθεις ανάγνωση, γραφή και αριθμητική; Η ικανότητα να πεις παπαγαλία μερικά ιστορικά γεγονότα; Αυτό δεν θεωρείται πια παιδεία, όπως ακριβώς το μαχαιροπίρουνο και το κουτάλι δεν είναι γεύμα.

Η παιδεία θα πρέπει να σε προετοιμάσει για μια πετυχημένη ζωή σαν ενήλικα. Γι’ αυτό ο Άλλεν Όστιλ κοσμήτορας σχολής επί 18 χρόνια αναφέρθηκε «στην παιδεία που σε διδάσκει πώς να σκέφτεσαι, πώς να λύνεις προβλήματα, τι είναι λογικό και τι παράλογο, τη θεμελιακή ικανότητα να σκέφτεσαι καθαρά, να γνωρίζεις τι είναι δεδομένο και να γνωρίζεις τη σχέση ανάμεσα στα μέρη και στο όλο. Να προβαίνεις σε αυτές τις κρίσεις και τις διακρίσεις, να μαθαίνεις πώς να μαθαίνεις».

Και ποιος είναι ο ρόλος του σχολείου; Αιώνες πριν ο Βασιλιάς Σολομώντας έγραψε τις Παροιμίες «δια να δώση νόησιν εις τους απλούς, και εις τον νέον μάθησιν και διάγνωσιν». (Παροιμίαι 1:1-4) Ναι, η απειρία συμβαδίζει με τη νεότητα. Το σχολείο, ωστόσο, μπορεί να σε βοηθήσει να εκθρέψεις και να καλλιεργήσεις την ικανότητα της σκέψης. Αυτή είναι η ικανότητα όχι απλώς ν’ απομνημονεύεις γεγονότα, αλλά επίσης να τα αναλύεις και να αποκομίζεις παραγωγικές ιδέες από αυτά. Αν και πολλοί έχουν επικρίνει τους τρόπους με τους οποίους τα σχολεία διδάσκουν, το σχολείο πράγματι σε εξαναγκάζει να χρησιμοποιείς τη διάνοια σου. Αλήθεια, η επίλυση προβλημάτων γεωμετρίας ή η απομνημόνευση ενός καταλόγου ιστορικών ημερομηνιών μπορεί να φαίνεται ότι δεν έχει καμιά σχέση με τη ζωή σου προς το παρόν. Αλλά, όπως γράφει η Μπάρμπαρα Μέιγερ στο Οδηγός για να Επιβιώσεις στο Γυμνάσιο: «Ασφαλώς κανείς δεν πρόκειται να θυμάται όλα τα γεγονότα και τη γνώση που διδάσκεται και για την οποία πρέπει να δίνει εξετάσεις, αλλά οι ικανότητες όπως είναι το να μαθαίνεις πώς να μελετάς και πώς να σχεδιάζεις δεν ξεχνιούνται ποτέ».

Τρεις καθηγητές πανεπιστημίου που μελέτησαν τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της παιδείας παρόμοια συνεπέραναν ότι «οι καλύτερα εκπαιδευμένοι πράγματι έχουν ευρύτερη και βαθύτερη γνώση όχι απλά για θεωρητικά πράγματα, αλλά επίσης και για τον σύγχρονο κόσμο, και ότι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να επιδιώκουν τη γνώση και να εναρμονίζονται με τις πηγές της πληροφόρησης . . . Οι διαφορές αυτές βρέθηκε ότι υπήρχαν ανεξάρτητα από την ηλικία και από το χρονικό διάστημα που είχε περάσει από τότε που το άτομο είχε τελειώσει το σχολείο ή το πανεπιστήμιο».—Τα Διαρκή Αποτελέσματα της Παιδείας.

Η παιδεία, ωστόσο, είναι μια διαδικασία που κρατάει εφ’ όρου ζωής. Παρά το γεγονός ότι ήταν ηλικιωμένος, ο φιλόσοφος Λακύδης άρχισε να μελετάει γεωμετρία. Όταν τον ρώτησαν γιατί, είπε, «Αν δε μάθω τώρα, πότε θα μάθω;» Μήπως όμως νομίζεις ότι αν θα περιμένεις μέχρι την ηλικία των 25 ή των 30, ή ίσως των 35, θα είσαι σε καλύτερη θέση ν’ αρχίσεις να μαθαίνεις; Το γεγονός είναι ότι στη νεότητα σου έχεις τις μεγαλύτερες ευκαιρίες για ν’ αρχίσεις να. αποκτάς γνώση. Και ποιος είναι ο βασικότερος λόγος που αναφέρουν πολλοί νεαροί για να αποκτήσεις αυτή τη γνώση;

Σχολείο και Εργασία

Για την Υβόννη η απάντηση ήταν τελείως απλή. «Το να πηγαίνω στο σχολείο είναι το μέσον για ένα σκοπό», είπε, «και ο σκοπός αυτός είναι να προσληφθώ σε μια εργασία». Συμφωνείτε μαζί της; Πολλοί νεαροί συμφωνούν, και μερικοί έχουν πει ακόμη ότι θα ήθελαν να είχαν διδαχθεί στο σχολείο το μάθημα «Πώς να αποκτήσω ένα επάγγελμα». Αλλά για να ωφεληθείς από τα μαθήματα που κάνεις, θα πρέπει να παραμείνεις στο σχολείο και να προσπαθήσεις να γίνεις επιδέξιος σε κάθε φάση της σχολικής σου εργασίας.

Ο σοφός Βασιλιάς Σολομώντας είπε για τον επιδέξιο εργάτη: «Αυτός θέλει παρασταθή ενώπιον βασιλέων δεν θέλει παρασταθή ενώπιον ουτιδανών». (Παροιμίαι 22:29) Αυτό εξακολουθεί ν’ αληθεύει μέχρι σήμερα. «Χωρίς εξειδίκευση σε πολλά πράγματα στη ζωή μένεις πίσω», λέει ο Έρνεστ Γκρην του Υπουργείου Εργασίας των ΗΠΑ.

Όπως είναι κατανοητό, η άποψη για την εργασία εκείνων που εγκαταλείπουν το σχολείο είναι φτωχή. Η ανεργία στους νεαρούς που έχουν εγκαταλείψει το γυμνάσιο ηλικίας από 16 έως 24 ετών «είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνη των συνομηλίκων τους που τέλειωσαν το γυμνάσιο και σχεδόν τριπλάσια από το γενικό ποσοστό ανεργίας». «Εκείνοι που δε συνεχίζουν την εκπαίδευση τους κλείνουν την πόρτα στις ευκαιρίες», λέει ο συγγραφέας Φ. Φίλιπ Ράις στο βιβλίο του Ο Έφηβος. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Απλά και μόνο επειδή εκείνος που έχει παρατήσει το σχολείο του δεν έχει μάθει τα βασικά πράγματα προκειμένου να χειρισθεί την πιο απλή εργασία.

Για παράδειγμα, ο Πωλ Κόππερμαν γράφει στο βιβλίο Η Απάτη της Παιδείας: «Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι απαιτείται εφτατάξια παιδεία για να εργασθείς σαν μάγειρος, οκτατάξια για να εργασθείς σαν μηχανικός, εννιατάξια ή δεκατάξια για να γίνεις ένας απλός υπάλληλος». Συνεχίζει, «Πιστεύω ότι είναι λογικό το συμπέρασμα ότι για να εργασθεί κανείς σαν δάσκαλος, νοσοκόμα, λογιστής, ή μηχανικός θα απαιτούνταν ένα υψηλότερο ελάχιστο επίπεδο ικανότητας ανάγνωσης».

Προφανώς, λοιπόν, οι σπουδαστές που πραγματικά αφιερώνουν τον εαυτό τους στο να μάθουν τις βασικές δεξιότητες, όπως είναι η ανάγνωση, θα έχουν πολύ καλύτερες ευκαιρίες για εργασία. Αλλά ποιο είναι ένα άλλο όφελος που θα το έχεις εφ’ όρου ζωής το οποίο θα αποκτήσεις αν παρακολουθήσεις το σχολείο;

Ένας Καλύτερος Εαυτός

Η ωφέλεια αυτή που θα την έχεις εφ’ όρου ζωής είναι το να γνωρίσεις τα δυνατά σου και τα ασθενή σου σημεία. Η Μισέλ, που πρόσφατα έπιασε εργασία στον τομέα των ηλεκτρονικών υπολογιστών, παρατήρησε ότι η εκπαίδευση της στο γυμνάσιο—παρά το γεγονός ότι ήταν αυστηρή—εξάπαντος τη βοήθησε να γίνει καλύτερο άτομο. Είπε, «Στο σχολείο έμαθα πώς να εργάζομαι κάτω από πίεση, πώς να πετυχαίνω στις εξετάσεις και πώς να εκφράζω τον εαυτό μου».

‘Το σχολείο με δίδαξε πώς να αντιμετωπίζω την αποτυχία’, λέει μια άλλη νεαρή. Αυτή είχε την τάση να θεωρεί τους άλλους κι όχι τον εαυτό της, σαν αιτία των αποτυχιών της. Κι άλλοι έχουν ωφεληθεί από την πειθαρχημένη ρουτίνα του σχολείου. Πολλοί επικρίνουν τα σχολεία γι’ αυτό, ισχυριζόμενοι ότι αυτό καταπνίγει τις νεαρές διάνοιες. Ωστόσο ο Σολομώντας ενθάρρυνε τους νεαρούς ‘να γνωρίσουν τη σοφία και την πειθαρχία’. (Παροιμίαι 1:2) Τα πειθαρχημένα σχολεία έχουν έτσι παράγει πολλές πειθαρχημένες, και ωστόσο, δημιουργικές διάνοιες.

Έτσι παρότι το δημοτικό και το γυμνάσιο έχουν τα προβλήματα τους, να επωφεληθείς πλήρως από τα χρόνια σου στο σχολείο. Να προετοιμαστείς για τις προκλήσεις της ζωής τώρα! Να εργαστείς σκληρά αν βρίσκεσαι ακόμη στο σχολείο και να ζυγίσεις σοβαρά τις συνέπειες αν θα το παρατήσεις. Ποτέ μην ελαχιστοποιήσεις την ομορφιά της μάθησης.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 21]

Στη νεότητα σου έχεις τις μεγαλύτερες ευκαιρίες για ν’ αρχίσεις να αποκτάς γνώσεις

[Εικόνες στη σελίδα 22]

Η πειθαρχία που μαθαίνεις στο σχολείο μπορεί να σε ωφελήσει στην υπόλοιπη ζωή σου

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Οι προοπτικές πρόσληψης σε εργασία είναι ελάχιστες για εκείνους που δεν έχουν τελειώσει τα βασικά στο σχολείο