Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Πρέπει να έχω Καλούς Τρόπους;

Οι γυναίκες σπρώχνουν με μανία η μια την άλλη σε τρελούς συνωστισμούς κάνοντας παζάρια στα εμπορικά καταστήματα. Οι άντρες σπρώχνουν για να περάσουν τους άλλους καθώς μπαίνουν στους ανελκυστήρες. Οι νεαροί ουσιαστικά σπρώχνουν στο πλάι τους γηραιότερους και τους ανάπηρους καθώς περπατούν στο δρόμο. Εσύ πιθανόν να έχεις δει τέτοιες επιδείξεις κακών τρόπων.

Ένα άρθρο στο περιοδικό Νιούσγουηκ έλεγε κάποτε: «Ολοένα και περισσότεροι ανήλικοι, ανεξάρτητα από τους τρόπους που είχαν κάποτε, έχουν διαβρωθεί από τις σκληρές πιέσεις της καθημερινής ζωής: πλήθη, θόρυβος, βιαιότητα σε μαζική κλίμακα στη ζωή, στην οθόνη, στον τύπο . . . [Αυτά] έχουν δολοφονήσει [τους καλούς τρόπους]». Η ολοκληρωτική αυτή δολοφονία των καλών τρόπων είναι ιδιαίτερα αισθητή στις μεγάλες πόλεις. Οι υπόγειοι σιδηρόδρομοι στην πόλη της Νέας Υόρκης, για παράδειγμα, έχουν ονομαστεί «Η Ιλαροτραγωδία της Έλλειψης Τρόπων». Το σπρώξιμο και τα πατήματα των άλλων είναι ένα μέρος ενός άγραφου νόμου των «καλών τρόπων» του υπόγειου σιδηρόδρομου.

Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, ότι μερικοί νεαροί φαίνεται να νοιάζονται γνήσια σχετικά με αυτό το πρόβλημα. Πράγματι, ένα δημοφιλές περιοδικό εφήβων είχε ένα άρθρο από μια συγγραφέα που αυτοαποκαλείται «Η Δεσποινίς Καλοί Τρόποι». Παρ’ όλ’ αυτά, ίσως να έχεις αναρωτηθεί αν το να έχεις καλούς τρόπους αξίζει τον κόπο. ‘Πώς το να βελτιώσω τους τρόπους μου ωφελεί εμένα;’ Ίσως αναρωτηθείς. ‘Τι σημασία έχει να πω «παρακαλώ» και «ευχαριστώ»;’

Καλοί Τρόποι—Γιατί Είναι Τόσο Σημαντικοί;

Υπάρχει ένα ρητό που λέει, «Τα μικρά πράγματα σημαίνουν πολλά πράγματα». Οι καλοί τρόποι είναι σαν τα στοιχεία όπως το κοβάλτιο, το μολυβδένιο και το βόριο. Παρ’ ότι ίχνη μόνο από αυτά τα στοιχεία βρίσκονται στην τροφή μας, είναι απολύτως ζωτικά για την υγεία μας. Παρόμοια, η μητέρα σου ίσως να χρησιμοποιεί μικροσκοπικές ποσότητες από αρωματικές ουσίες ή αλάτι όταν σου φτιάχνει το αγαπημένο σου φαγητό. Ωστόσο αυτά τα «μικρά πράγματα» είναι εκείνα που στέφουν με επιτυχία τις προσπάθειες της στη μαγειρική. Οι καλοί τρόποι είναι σαν το λάδι και το γράσο που επιτρέπουν στο μηχάνημα να κινείται κανονικά.

Οι τρόποι είναι έτσι τα «μικρά πράγματα» που κάνουν ευχάριστη τη ζωή. Αναλογίσου για μια στιγμή: Σου αρέσει να βρίσκεσαι μαζί με ένα άτομο που δείχνει καλούς τρόπους; Δεν αισθάνεσαι απέχθεια όταν κάποιος είναι αγενής ή δεν παίρνει υπόψη του τα αισθήματα των άλλων; Αν ναι, θυμήσου τον περίφημο χρυσό κανόνα, «Πάντα όσα αν θέλητε να κάμνωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, ούτω και σεις κάμνετε εις αυτούς».—Ματθαίος 7:12.

Αλλά υπάρχουν κι άλλες πρακτικές ωφέλειες όταν έχει κανείς καλούς τρόπους. Ίσως για παράδειγμα ενδιαφέρεσαι να αποκτήσεις μια δουλειά. Το βιβλίο Η Εργατική σου Ζωή: Ένας Οδηγός στο να Βρεις και να Κρατήσεις μια Εργασία αναφέρει αρκετά πράγματα που θα σε βοηθήσουν να κάνεις καλή εντύπωση σε έναν εργοδότη. Ανάμεσα τους είναι η ευγένεια, η καλή εμφάνιση και οι καλοί τρόποι. Ενδιαφέρεσαι να βρεις κάποτε ένα σωστό σύντροφο για το γάμο; Σε μια έρευνα, τα έφηβα αγόρια που ρωτήθηκαν ποιες ιδιότητες θα έβρισκαν ελκυστικές στο αντίθετο φύλο απάντησαν ότι θα τους άρεσαν οι κοπέλες που «παίρνουν υπόψη τους τα αισθήματα των άλλων». Και σε μια άλλη έρευνα, τα έφηβα κορίτσια ρωτήθηκαν να περιγράψουν τον «τέλειο άντρα». Είναι εκπληκτικό ότι μονάχα το 30 τα εκατό των κοριτσιών που ρωτήθηκαν θεώρησαν ότι τέλειος άντρας είναι ο όμορφος άντρας. Πολύ πιο σημαντικό γι’ αυτές ήταν ο μελλοντικός σύζυγος να παίρνει υπόψη του τα αισθήματα των άλλων.

Εν όψει όλων αυτών, δεν πρέπει να εκφράσουμε έκπληξη που η Έμυ Βάντερμπιλτ είπε στο περίφημο βιβλίο της για τους καλούς τρόπους: «Μονάχα ένας πολύ ανόητος ή πολύ ευφυής πιθανόν θα περιφρονήσει χωρίς συνέπειες τους καλούς τρόπους στην κοινωνία, και κανείς απ’ αυτούς τους δύο αν το κάνει αυτό, δε πρόκειται να αποκτήσει έναν ευχάριστο σύντροφο».

Αναπτύσσοντας Καλούς Τρόπους

Πώς, όμως, μπορείς να αναπτύξεις καλούς τρόπους; Δαπανώντας ώρα καταβροχθίζοντας βιβλία για τους καλούς τρόπους; Απομνημονεύοντας έναν ατέλειωτο κατάλογο από κανόνες; Όχι κατ’ ανάγκη, παρ’ ότι τα βιβλία και οι κανόνες για τους καλούς τρόπους ομολογουμένως έχουν τη θέση τους. Ως επί το πλείστον, η επίδειξη καλών τρόπων είναι απλώς ένα θέμα εφαρμογής των βασικών Χριστιανικών κανόνων. Ο απόστολος Παύλος παρότρυνε έτσι τους Χριστιανούς να ‘ντυθούν τον Κύριο Ιησού Χριστό’, ή όπως αποδίδει το εδάφιο αυτό η υποσημείωση της Μετάφρασης Νέου Κόσμου (έκδοση 1960), «να μιμηθούν τους τρόπους του Κυρίου». (Ρωμαίους 13:14) Ο Χριστός έπαιρνε υπόψη του τα αισθήματα και τις ανάγκες των άλλων. (Παράβαλε Ματθαίος 15:32.) Είχε εκτίμηση για τις προσπάθειες των άλλων. (Μάρκος 14:3-9) Επειδή ήταν «πράος και ταπεινός την καρδίαν», οι άνθρωποι έβρισκαν τη συναναστροφή μαζί του μια ‘αναψυκτική’ εμπειρία.—Ματθαίος 11:28-30.

Και συ, επίσης, μπορείς να καλλιεργήσεις ένα χριστοειδές, ανιδιοτελές ενδιαφέρον για τους άλλους. Πώς; Με το να διαβάζεις και να κάνεις σκέψεις πάνω στην πορεία ζωής του Χριστού. Ένα άτομο που βάζει σε εφαρμογή τις διδασκαλίες του Χριστού σπάνια θα επικριθεί ότι δείχνει κακούς τρόπους.

Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις αναμένεται από σένα να συμμορφώνεσαι με ιδιαίτερους κανόνες συμπεριφοράς. Ο απόστολος Παύλος, για παράδειγμα, έδωσε στο νεαρό Τιμόθεο ιδιαίτερη κατεύθυνση έτσι ώστε αυτός να μπορούσε ‘να γνωρίζει πώς έπρεπε να συμπεριφέρεται μέσα στο σπιτικό του Θεού’. (1 Τιμόθεον 3:15) Οι γονείς σου μπορούν να σου δώσουν παρόμοιες κατευθύνσεις.

Τώρα, όλοι οι νεαροί δεν το βλέπουν το πράγμα με τον ίδιο τρόπο. Ο νεαρός Τζόρντυ παραπονέθηκε: «Οι γονείς μου νομίζουν ότι πρέπει να ενεργώ με τον τρόπο που εκείνοι ενεργούν. Λένε, ‘Συμπεριφέρσου έτσι, συμπεριφέρσου αλλιώς’, και εγώ λέω, ‘Δε με νοιάζει, θα ενεργήσω με τον τρόπο που εγώ θέλω’». Αλλά δεν μπορούμε πάντοτε να κάνουμε αυτά που θέλουμε. Οι γονείς συνήθως το αναγνωρίζουν αυτό και είναι ανήσυχοι ώστε να μάθεις καλούς τρόπους. Αυτός είναι ο λόγος που ίσως απαιτούν μερικά πράγματα από σένα.

Για παράδειγμα, ίσως να σου ζητούν να κρατάς το δωμάτιο σου καθαρό. (Είναι λυπηρό να πούμε, ότι μερικοί γονείς έχουν παραιτηθεί σχετικά με αυτό το θέμα, όπως εκείνος που είπε, «Μπορεί να έχει το δωμάτιο του όπως θέλει, αφού αυτός θα είναι υποχρεωμένος να ζει μέσα».) Οι γονείς που ενδιαφέρονται γνωρίζουν ότι το δωμάτιο σου είναι μια αντανάκλαση του εαυτού σου. Τι θα σκεφτούν οι άλλοι για σένα αν τους προσκαλούσες σ’ ένα δωμάτιο που θα ήταν λερωμένο ή που τα ρούχα θα ήταν πεταμένα από δω κι από κει; Οι γονείς σου επίσης αναγνωρίζουν ότι μια μέρα θα φτιάξεις ένα δικό σου μέρος για να το φροντίζεις ο ίδιος. Τι είδους φροντίδα θα του δώσεις; Συνεπώς το να ανταποκριθείς στην κατεύθυνση των γονέων σου σε τέτοια ζητήματα, είναι ένα σημαντικό βήμα για να μάθεις καλούς τρόπους.

Βάζοντας τους Καλούς Τρόπους σ’ Εφαρμογή

Ας εξετάσουμε τώρα λίγες καταστάσεις. Μήπως ρίχνεις χωρίς περίσκεψη σκουπίδια στο έδαφος ή περιμένεις μέχρις ότου βρεις το κατάλληλο δοχείο για να τα ρίξεις μέσα; Μερικοί νομίζουν ότι λίγα σκουπίδια παραπάνω δεν αλλάζουν και πολύ τα πράγματα. Όμως κοίταξε τι συμβαίνει στις πόλεις, στα ποτάμια, στα δημόσια πάρκα και στα μέρη για εκδρομές! Τα σκουπίδια και η μόλυνση υπάρχουν παντού. Αναρωτήσου, ‘Βρίσκω ευχαρίστηση να επισκέπτομαι τόπους που έχουν καταστραφεί από απερίσκεπτους ανθρώπους που δεν έχουν καλούς τρόπους; ‘

Κατά καιρούς οι νεαροί εμπλέκονται και σε ένα άλλο είδος μόλυνσης—το γέμισμα του περιβάλλοντος με ρυπαρή γλώσσα. Μερικοί νεαροί φαίνεται ότι τους αρέσει να λένε αισχρότητες. Και αυτό το ανέμελο πνεύμα μπορεί εύκολα να μεταδοθεί εάν δεν προσέξεις. Πράγματι, δεν είσαι υποχρεωμένος να επιτρέψεις στους ανθρώπους που δεν έχουν καλούς τρόπους να σε επηρεάσουν. Μπορείς απεναντίας να εφαρμόσεις τη Βιβλική συμβουλή: «Μηδείς λόγος σαπρός ας μη εξέρχεται εκ του στόματος σας».—Εφεσίους 4:29.

Τι θα πούμε σχετικά με το οδήγημα; Είτε οδηγείς δίκυκλο είτε οδηγείς το αμάξι της οικογένειας, οι καλοί τρόποι στους δρόμους είναι σημαντικοί. Οι κακοί τρόποι στους δρόμους όχι μόνο προκαλούν ερεθισμό στους άλλους αλλά είναι επίσης και ένας κακός παράγοντας σε σχέση με την ασφάλεια. Το ανυπόμονο οδήγημα με ταχύτητα που σου κόβει την ανάσα είναι επίσης επιβλαβές. Ένα άρθρο στο Γκριτ πριν από λίγο καιρό υπενθύμιζε στους νεαρούς ότι «οι συγκρούσεις των αυτοκινήτων είναι η κύρια αιτία για το θάνατο ατόμων ηλικίας 15 ως 24 ετών». Και ποια είναι συχνά η αιτία για τις συγκρούσεις αυτές; Όπως συνέχιζε το άρθρο, «Οι περισσότεροι έφηβοι συλλαμβάνονται για υπερβολική ταχύτητα παρά για οποιαδήποτε άλλη παράβαση». Γι’ αυτό να υπακούς στους κανόνες της τροχαίας και να αποφεύγεις να βάζεις σε κίνδυνο τον εαυτό σου και τους άλλους.

Τα γεύματα παρουσιάζουν επίσης ευκαιρίες για την επίδειξη καλών τρόπων. Μερικοί νεαροί αρχίζουν να τρώνε προτού γίνει προσευχή. Άλλοι καταναλώνουν με λαιμαργία περισσότερα απ’ όσο είναι το μερίδιο τους τροφής. Και παρ’ ότι είναι καλό να μιλάς και να ανταλλάσσεις εμπειρίες, είναι άραγε σωστό να κυριαρχείς στη συζήτηση, ιδιαίτερα εφόσον είναι παρόντες και ενήλικες;

Οι υποδείξεις αυτές μπορούν να αποδειχτούν ωφέλιμες. Αλήθεια, κατά καιρούς μπορεί ασυναίσθητα να διαπράξεις σφάλμα και να πεις ή να κάνεις κάτι που προσβάλλει. Αλλά μπορείς να αποφύγεις να κάνεις μια κακή κατάσταση χειρότερη γνωρίζοντας πώς να ζητήσεις συγνώμη με ωραίο τρόπο. Να θυμάσαι τι είναι εκείνο που πραγματικά υποκινεί τους καλούς τρόπους—η Χριστιανική αγάπη. Ακόμη και σε μια εποχή όπου καθετί άλλο φαίνεται να έχει αποτύχει, η Χριστιανική ‘αγάπη ποτέ δεν αποτυχαίνει’.—1 Κορινθίους 13:4-8.

[Εικόνα στη σελίδα 22]

Οι καλοί τρόποι περιλαμβάνουν το να βοηθάμε τους άλλους