Το Μυστικό της Μακροζωίας
ΣΑΝ φυσιολογικός άνθρωπος που είστε, θα θέλατε να ζήσετε πάρα πολλά χρόνια. Αλλά πόσο καιρό αναμένετε να ζήσετε; Ποιο είναι το όριο της ανθρώπινης ζωής; Μπορείτε να κάνετε κάτι για να παρατείνετε τη ζωή σας; Ποιο είναι το μυστικό της μακροζωίας; Αυτά είναι καλά ερωτήματα, και η ανεύρεση της απάντησης σ’ αυτά ίσως σας βοηθούσε να ζήσετε πολύ περισσότερο απ’ όσο φαίνεται δυνατό τώρα.
Πριν αναζητήσουμε τις απαντήσεις αυτές, χρειάζεται να διευκρινίσουμε τη διαφορά μεταξύ δυο σπουδαίων φράσεων: «μήκος ζωής» και «μέσος όρος ζωής». Το μήκος ζωής αναφέρεται στο βιολογικό όριο μέχρι το οποίο μπορεί να φτάσει η ζωή. Ο μέσος όρος ζωής αναφέρεται στον μέσο όρο ετών που αναμένεται να ζήσει ένας όμιλος ανθρώπων που γεννήθηκαν τον ίδιο καιρό. Δυστυχώς, σ’ ολόκληρη την ιστορία ο μέσος όρος ζωής του ανθρώπου ήταν πάντοτε μικρότερος από το μήκος της ζωής του.
Ο Μέσος Όρος Ζωής στους Διάφορους Καιρούς
«Εν γαρ τω μακρώ χρόνω πολλά μεν έστι ιδείν τα μη τις εθέλει, πολλά δε και παθείν. Ες γαρ εβδομήκοντα έτεα ούρον της ζόης ανθρώπω προτίθημι». (Στο τόσο διάστημα χρόνου της ζωής του ανθρώπου, μπορεί κάποιος να δει και να πάθει πολλά που δεν θα τα ήθελε. Επειδή θέτω το όριο της ζωής του ανθρώπου ως εβδομήντα χρόνια.) Αυτά ήταν τα λόγια του Σόλωνα, ενός Αθηναίου πολιτικού και νομοθέτη που έζησε γύρω στα 600 π.Χ. Έτσι, σύμφωνα μ’ αυτόν, το μήκος της ζωής ήταν 70 χρόνια. Ωστόσο, σύμφωνα με βάσιμα στοιχεία από επιτάφιες επιγραφές, γύρω στα 400 π.Χ. ο μέσος όρος ζωής στην Ελλάδα ήταν περίπου 29 χρόνια.
Στην αρχαιότητα, ο μέσος όρος ζωής στις διάφορες χώρες της Ευρώπης, προφανώς δεν διέφερε ουσιαστικά από εκείνο της αρχαίας Ελλάδας. Λόγω της υψηλής αναλογίας θανάτων σε βρεφική ηλικία, ο γενικός μέσος όρος ζωής ήταν κατά πολύ μικρότερος του μήκους ζωής. Το πλαίσιο στην επόμενη σελίδα δείχνει τον μέσο όρο ηλικίας κατά τη στιγμή του θανάτου για μερικές Ευρωπαϊκές χώρες, παρέχοντας μια σύγκριση του μέσου όρου στην αρχαία εποχή με το μέσο όρο ζωής στα 1900 και στον παρόντα καιρό.
Καθώς κοιτάζετε τους αριθμούς στο πλαίσιο, θα παρατηρήσετε ότι υπήρξε στη διάρκεια του 20ού μας αιώνα μια αξιοσημείωτη αύξηση στον μέσο όρο ζωής. Έτσι, ίσως να αναρωτιέστε, για πόσο καιρό θα συνεχίζεται η αύξηση αυτή; Σχετικά με την αύξηση του μέσου όρου ζωής ο Τζέιμς Φ. Φρις και ο Λόρενς Μ. Κράπο έγραψαν στο έργο τους Vitality and Aging, στην Αγγλική (Ενεργητικότητα και Γηρατειά), 1981, σελίδες 74-76:
«Ο μέσος όρος ζωής στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυξηθεί από τα 47 περίπου χρόνια που ήταν στις αρχές του αιώνα, σε πάνω από 73 χρόνια τώρα, πράγμα που αποτελεί μια αύξηση πάνω από 25 χρόνια. . . . Μια πιο ερευνητική ματιά σ’ αυτά τα στοιχεία, όμως, δείχνει ότι η αύξηση στον μέσο όρο ζωής προέρχεται από την εξάλειψη των πρόωρων θανάτων μάλλον, παρά από την παράταση του φυσιολογικού μήκους ζωής. Όταν ο μέσος όρος ζωής υπολογίζεται με βάση ορισμένες ηλικίες, τότε όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία, τόσο λιγότερη είναι η αύξηση. Από τα 40, ο μέσος όρος ζωής έχει αυξηθεί λίγο σχετικά. Από τα 75, η αύξηση είναι ανεπαίσθητη. Πέρα από τα 85, δεν μπορεί να καθοριστεί έγκυρα καμιά αύξηση. . . . Οι καλύτεροι υπολογισμοί που μπορούμε να κάνουμε δείχνουν ότι η μέση τιμή του φυσιολογικού μήκους της ανθρώπινης ζωής τοποθετείται το πολύ στα 85 χρόνια».
Αλλά τι θα πούμε για την πιθανότητα σημαντικής παράτασης του μήκους ζωής μέσω δίαιτας, βιταμινών, φαρμάκων και άλλων τρόπων; Στη σελίδα 18 του έργου τους, ο Φρις και ο Κράπο εξηγούν:
«Οι αλχημιστές προσπαθούσαν για εκατοντάδες χρόνια να παρασκευάσουν το ελιξίριο της αιώνιας νεότητας, αλλά χωρίς επιτυχία. Κυριολεκτικά εκατοντάδες ουσίες, περιλαμβανομένων και βοτάνων, φαρμάκων, βιταμινών, εκχυλισμάτων από ζωικά κύτταρα, το πηγμένο γάλα και διάφοροι οροί και μαγικά ποτά έχουν αναφερθεί ότι έχουν αναζωογονητικές ικανότητες χωρίς όμως να συνοδεύονται από πειστικές αποδείξεις. Στη χώρα μας, το παραδοσιακό μαγικό ποτό από λάδι φιδιού έχει χάσει την υπόληψή του, αλλά εξακολουθούμε να παίρνουμε απ’ αυτό τις βιταμίνες μας. Πρόσφατα το φάρμακο gerovital διαφημίστηκε από την Ασλάν στη Ρουμανία σαν μέσο για την πρόληψη των γηρατειών. Το gerovital, του οποίου το κύριο συστατικό είναι το τοπικό αναισθητικό νοβοκαΐνη, έχει χρησιμοποιηθεί σαν μέθοδος θεραπείας για τον Χρουστσώφ [1894-1971], τον Σουκάρνο [1901-1970], τον Χο Τσι Μινχ [1890-1969] και άλλους επίσημους. Δεν υπάρχει, φυσικά, καμιά απόδειξη ότι αυτή η ουσία έχει τέτοια επίδραση και δεν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να συμπεράνουμε ότι θα έπρεπε να είχε. Εκείνοι τους οποίους οι υπέρμαχοι του gerovital ανέφεραν σαν παραδείγματα εξεχόντων ανθρώπων που το χρησιμοποιούσαν, πέθαναν όλοι σε ηλικία που δεν παρουσίαζε κάτι το αξιοπαρατήρητο.
»Το 1974 οι Πάκερ και Σμιθ δημοσίευσαν ένα άρθρο σε ένα έγκυρο Αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό όπου ανέφεραν για πειράματα που φαινομενικά έδειχναν ότι η βιταμίνη Ε παράτεινε αξιοσημείωτα το μήκος ζωής των φυσιολογικών, ανθρώπινων ινοκυττάρων τα οποία είχαν καλλιεργηθεί σε φιάλη εργαστηρίου. Αργότερα, απέσυραν τον ισχυρισμό αυτό, όταν ούτε αυτοί ούτε άλλοι μπόρεσαν να αναπαραγάγουν τα πειραματικά αποτελέσματα. Μέχρι σήμερα, ούτε δίαιτες, ούτε τρόποι ζωής, ούτε βιταμίνες, ούτε φάρμακα, αλλά ούτε και τονωτικά έχουν δείξει ότι παρατείνουν το ανθρώπινο μήκος ζωής. Στα 4 δισεκατομμύρια ανθρώπων που έζησαν και πέθαναν, πρέπει να έχει υπάρξει σχεδόν κάθε πιθανός συνδυασμός δίαιτας, χημικής επίδρασης και ψυχολογικής κατάστασης. Η έλλειψη σφριγηλών υπεραιωνόβιων αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι δεν υπάρχει εύκολος δρόμος για τη μακροζωία, γιατί αν υπήρχε κάποιος θα τον είχε βρει μέχρι τώρα».
Είναι φανερό ότι οι άνθρωποι δεν υπήρξαν ικανοί να παρατείνουν το μήκος της ζωής τους, αν και, μειώνοντας κυρίως τους θανάτους από παιδικές ασθένειες, ο μέσος όρος ζωής έχει κάπως παραταθεί. Από την ανθρώπινη άποψη, η ελπίδα παράτασης του μήκους ζωής είναι πραγματικά αμυδρή. Εντούτοις, υπάρχει η βέβαιη ελπίδα ότι το μήκος της ανθρώπινης ζωής θα παραταθεί. Με ποια μέσα;
Παράταση του Μήκους της Ανθρώπινης Ζωής
Πριν από σχεδόν 2.000 χρόνια ο Ιησούς Χριστός ρώτησε: «Ποιος από σας μπορεί με τις φροντίδες του να προσθέσει λίγο χρόνο στη ζωή του;» (Λουκάς 12:25, Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ σε νεοελληνική δημοτική μετάφραση ) Κανένας φυσικά! Ωστόσο, ο Ιησούς είπε επίσης: «Αυτά που για τους ανθρώπους είναι αδύνατα, για τον Θεό είναι δυνατά».—Λουκάς 18:27, Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ σε νεοελληνική δημοτική μετάφραση.
Ο αρχικός σκοπός του Θεού ήταν να ζήσει ο άνθρωπος για πάντα. Ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, είχε την προοπτική να απολαύσει ατέλειωτο μήκος ζωής, με τον όρο όμως ότι θα ήταν υπάκουος στον Θεό. (Γένεσις 2:15-17) Ωστόσο, λόγω ανυπακοής, ο Αδάμ έχασε το δικαίωμα να έχει την προοπτική αυτή και απ’ αυτόν κληρονόμησε όλο το ανθρώπινο γένος την αμαρτία και το θάνατο.—Ρωμαίους 5:12.
Επειδή ήταν πιο κοντά στην αρχική τελειότητα του Αδάμ, πολλοί πατριάρχες που έζησαν πριν από τον Κατακλυσμό είχαν μήκη ζωής που πλησίαζαν τα χίλια χρόνια. (Γένεσις 5:5-31) Μετά τον Κατακλυσμό, το μήκος ζωής του ανθρώπου παρουσίασε κατακόρυφη πτώση, και όταν έφτασε η εποχή του Μωυσή, αυτός μπορούσε να γράψει: «Αι ημέραι της ζωής ημών είναι καθ’ εαυτάς εβδομήκοντα έτη, και εάν εν ευρωστία, ογδοήκοντα έτη· πλην και το καλήτερον μέρος αυτών είναι κόπος και πόνος».—Ψαλμός 90:10.
Αργότερα, ο προφήτης Ησαΐας προείπε ότι ο Θεός «θέλει καταπίει τον θάνατον εν νίκη· και Κύριος ο Θεός θέλει σπογγίσει τα δάκρυα από πάντων των προσώπων». (Ησαΐας 25:8) Αυτή η υπόσχεση επαναλήφθηκε στο τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής, όπου λέει ότι «θέλει εξαλείψει ο Θεός παν δάκρυον από των οφθαλμών αυτών, και ο θάνατος δεν θέλει υπάρχει πλέον, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θέλουσιν υπάρχει πλέον».—Αποκάλυψις 21:4.
Ίσως όμως ρωτήσετε: Θα κληρονομήσω αυτές τις ευλογίες αυτομάτως ή θα πρέπει να κάνω κάτι για να τις λάβω; Η Αγία Γραφή συνεχίζει και λέει: «Ο νικών θέλει κληρονομήσει τα πάντα, και θέλω είσθαι εις αυτόν Θεός και αυτός θέλει είσθαι εις εμέ υιός. Οι δε δειλοί και άπιστοι και βδελυκτοί και φονείς και πόρνοι και μάγοι και ειδωλολάτραι και πάντες οι ψεύσται θέλουσιν έχει την μερίδα αυτών εν τη λίμνη τη καιομένη με πυρ και θείον· ούτος είναι ο δεύτερος θάνατος».—Αποκάλυψις 21:7, 8.
Ναι, για να ζήσετε για πάντα πρέπει να είστε νικητής, δηλαδή χρειάζεται να παραμείνετε ανίκητος από τον κόσμο και τις πράξεις του που αναφέρονται στο εδάφιο Αποκάλυψις 21:8. Συγχρόνως, η απόκτηση γνώσης για τον Θεό και για τον Γιο του είναι απαραίτητη.—Ιωάννης 17:3.
Θα βγείτε νικητής; Θα είστε εσείς ανάμεσα στα εκατομμύρια των ανθρώπων που ετοιμάζονται να κληρονομήσουν τώρα τις ευλογίες μιας ζωής που θα διαρκεί αιώνια; Οι σωστές ενέργειες από μέρους σας θα σας επιτρέψουν να απαντήσετε στις ερωτήσεις αυτές καταφατικά.
[Πλαίσιο στη σελίδα 21]
Μέσος Όρος Ζωής
Χώρα Στην αρχαιότηταa Γύρω στα 1900 Τώρα
Αγγλία 33 50 74
Αυστρία 37 40 73
Βουλγαρία 39 40 72
Γαλλία 28 47 75
Γερμανία 35 47 73
Γιουγκοσλαβία 33 52b 70
Ελλάδα 29 40 74
Ισπανία 37 35 76
Ιταλία 27 45 74
Ουγγαρία 36 38 70
Ρουμανία 34 42c 71
Τα στοιχεία προέρχονται από το History of Human Life Span and Mortality, των Γκ. Αξάντι και Τζ. Νεμεσκέρι, Βουδαπέστη, 1970, σελ. 222, και από το Old Age Among the Ancient Greeks, της Μπέσση Ε. Ρίτσαρντσον, σελ. 234. Για την περίοδο γύρω στα 1900, τα στοιχεία προέρχονται από το Demographic Yearbook, 1967, των Ηνωμένων Εθνών, Νέα Υόρκη, 1968, σελ. 722-738, και από το The Milbank Memorial Fund Quarterly, Τόμος 38, 1960, σελ. 132. Για τη σημερινή εποχή, τα στοιχεία προέρχονται από το 1986 World Population Data Sheet, έκδοση του Population Reference Bureau.
[Υποσημειώσεις]
a Οι ηλικίες για την αρχαιότητα συγκεντρώθηκαν από επιτάφιες επιγραφές.
b 1932
c 1931-33
[Εικόνα στη σελίδα 20]
«Οι αλχημιστές προσπαθούσαν για εκατοντάδες χρόνια να παρασκευάσουν το ελιξίριο της αιώνιας νεότητας, αλλά χωρίς επιτυχία»
[Ευχαριστίες]
The Bettmann Archive