Μια Φαντασμαγορία Χρωμάτων

ΗΜΟΥΝ ένας Ευρωπαίος που επισκεπτόταν για πρώτη φορά την Καλιφόρνια. Το πρωί της πρώτης μέρας στο Ίντιαν Γουέλς, βγήκα έξω στον εκθαμβωτικό ήλιο της ερήμου. Καθώς στεκόμουν εκεί, ανάμεσα στα λουλουδιασμένα παρτέρια, άκουσα ξαφνικά ένα δυνατό βουητό που μου φάνηκε σαν το βόμβο ενός τεράστιου εντόμου που πετούσε δίπλα μου.

Ύστερα από λίγο νάτος πάλι αυτός ο χαρακτηριστικός ήχος. Σκέφτηκα ότι θά ’πρεπε να ήταν κάποια τεράστια μέλισσα της Καλιφόρνιας που με προειδοποιούσε να φύγω από το δρόμο της. «Τι ήταν αυτό που πέρασε με βουητό δίπλα μου;» φώναξα στον οικοδεσπότη μου. «Α, ήταν ένα από κείνα τα κολίβρια. Έχουμε εκατοντάδες από αυτά εδώ γύρω».

Ένα από κείνα τα κολίβρια! Αυτό μου κέντρισε το ενδιαφέρον—να ένα πλάσμα για το οποίο είχα ακουστά χωρίς να το έχω δει ποτέ. Κοίταξα προσεκτικά και ξάφνου είδα για πρώτη φορά αυτό το μικροσκοπικό φαινόμενο που φτεροκοπούσε με θόρυβο, να αιωρείται μπροστά σ’ ένα λουλούδι. Το μικρό αυτό πουλί, σαν να κρεμόταν στον αέρα πετούσε σβέλτα μπρος-πίσω και βύθιζε το μακρύ του ράμφος στο πολύτιμο νέκταρ που γι’ αυτό είναι πηγή ζωτικής ενέργειας.

Καθώς στεκόμουν εκεί καταγοητευμένος, αυτή η φαντασμαγορία χρωμάτων λικνίστηκε για λίγο στον αέρα και μετά πέταξε προς τα πίσω! Δεν μπορούσα να συγκρατήσω τον ενθουσιασμό μου. Είμαι από τα βόρεια κλίματα της Ευρώπης και δεν είχα ξαναδεί τέτοιο όμορφο πουλί στη ζωή μου. Ήταν σαν να ’βλεπα μπροστά μου ένα ζωντανό θαύμα. Δύσκολα θα μπορούσε να περιγράψει κανείς τους ιριδισμούς των χρωμάτων στα φτερά του—κόκκινα, μωβ και πράσινα με μια μεταλλική λάμψη. Η άψογη ομορφιά του με έκανε να φωνάξω τη σύζυγό μου να έρθει και να δει αυτό το μοναδικό δημιούργημα.

Δεν άντεξα άλλο. Πήγα και έφερα τη φωτογραφική μου μηχανή και άρχισα να ψάχνω τις σωστές γωνίες και το σωστό φωτισμό για να τραβήξω μια καλή φωτογραφία γεμάτη δυναμισμό. Στη γωνιά της αυλής υπήρχε μια ταΐστρα που έμοιαζε με κόκκινο λουλούδι, σε σχήμα καμπανούλας. Μέσα σ’ αυτήν υπήρχε τεχνητό νέκταρ—ένα αραιό διάλυμα ζάχαρης. Επειδή το φως σ’ εκείνη τη γωνιά δεν ήταν αρκετό, ζήτησα από τη σύζυγό μου να κρατήσει την ταΐστρα με το χέρι της τεντωμένο, σε κάποιο σημείο που είχε ήλιο. Καθώς στεκόταν έτσι ακίνητη, το πουλί τελικά ήρθε προς το μέρος της, φτεροκοπώντας με το χαρακτηριστικό βόμβο και άρχισε να μπαινοβγαίνει και να πίνει το δυναμωτικό του χυμό. Όταν αυτή η καινούρια θέση άρχισε να του εμπνέει ασφάλεια, προχώρησε κι έψαξε και στο αυτί της συζύγου μου—ίσως να υπήρχε νέκταρ εκεί μέσα!

Η θέα και το άκουσμα του κολιβρίου—εμπειρία πρωτόγνωρη για μας—μας άφησε κατάπληκτους και εκστατικούς. Σκέφτηκα, ‘Τι δυνατό μάθημα! Οπουδήποτε κι αν ζούμε στον κόσμο, δεν πρέπει ποτέ να παίρνουμε σαν δεδομένα τα θαύματα που βρίσκονται στον τόπο μας’. Και ο φίλος μου είχε πει, «Ένα από κείνα τα κολίβρια»!

Κολίβριο Εναντίον Ελικοπτέρου

Καθώς παρατηρούσα τις σβέλτες κινήσεις του, μου ήρθε στη σκέψη ότι από τα ανθρώπινα έργα εκείνο που μοιάζει κάπως με το σχέδιο του κολιβρίου είναι το ελικόπτερο. Και πάλι, σε σύγκριση με αυτό, το ελικόπτερο δεν είναι παρά ένα άχαρο μηχάνημα!

Από τη μέρα εκείνη, εδώ και πέντε περίπου χρόνια, η ομορφιά και το σχέδιο του κολιβρίου μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Έτσι, έχω ανακαλύψει περισσότερα γι’ αυτό το μικροσκοπικό συναπάρτισμα σχέδιου και ενέργειας. Για παράδειγμα, το βιβλίο Hummingbirds: Their Life and Behavior (Κολίβρια: Η Ζωή και η Συμπεριφορά τους) λέει ότι υπάρχουν «περίπου 338 είδη και 116 γένη τα οποία ανήκουν στην οικογένεια των Τροχιλιδών, των μικροτέρων πουλιών του κόσμου». Για την ακρίβεια, μερικά είναι τόσο μικρά που ζυγίζουν λιγότερο από μια αγγλική πένα ή ένα αμερικάνικο σεντ και έχουν περίπου το μέγεθος της αγριομέλισσας. Τα μεγαλύτερα φτάνουν το μήκος των 20 εκατοστών περίπου.

Ας ξαναγυρίσουμε στον παραλληλισμό με το ελικόπτερο—ζήτησα από την Εταιρία Αεροσκαφών Σικόρσκι να μάθω πόσες περιστροφές κάνουν το λεπτό τα πτερύγια του έλικα των ελικοπτέρων. Η απάντηση ήταν κάπου 200 με 300 περιστροφές το λεπτό. Και το κολίβριο; Μερικά από αυτά, ενώ αιωρούνται, πετυχαίνουν το ρεκόρ των 78 φτεροκοπημάτων το δευτερόλεπτο, ή 4.680 το λεπτό!

Τόσα Πολλά να Μάθουμε

Μερικά από τα ονόματα που του έχουν δώσει σε άλλες γλώσσες είναι πολύ εκφραστικά. Οι Πορτογάλοι το λένε μπέιζα φλορ, δηλαδή «λουλουδο-ασπαστής». Οι Ισπανοί το λένε τσουπαφλόρ, «λουλουδο-ρουφηχτής». Στα ιταλικά είναι κολιμπρί, επίσης γνωστό και ως ουτσέλο μόσκα, το «πουλί-μύγα», λόγω του μικρού του μεγέθους.

Έχετε δει ποτέ κολίβριο στον τόπο που μένετε; Δεν θα δοκιμάσετε αυτό το προνόμιο εκτός αν ζείτε στο δυτικό ημισφαίριο. Η φυσική τους κατοικία αρχίζει από την Αλάσκα, προχωράει στα περισσότερα μέρη των Η.Π.Α., κατεβαίνει στο Μεξικό και στην Καραϊβική και καταλήγει στη Νότια Αμερική. Όμως, είτε το έχετε δει είτε όχι, μπορείτε να φανταστείτε την έκστασή μου στη θέα και στο άκουσμα του πρώτου κολιβρίου.

Σε όλα τα μέρη της γης υπάρχουν εκπληκτικά πλάσματα που ο σχεδιασμός τους και η ομορφιά τους σε αφήνουν σαγηνεμένο. Ακόμα και αυτά που μπορεί να μας φαίνονται άσχημα έχουν σχεδιαστεί με καταπληκτικό τρόπο. Αλλά, το να τα γνωρίσεις όλα και να μάθεις τα πάντα γύρω από αυτά είναι ένα έργο τεράστιο που δεν μπορεί να επιτευχθεί σε μια τόσο σύντομη ζωή. Για να μάθει κανείς όλα όσα σχετίζονται με τα κολίβρια και μόνο θα χρειάζονταν χρόνια μελετών και παρατηρήσεων. Κι όμως, μερικοί λένε ότι η αιώνια ζωή θα είναι βαρετή—παρά το ότι υπάρχουν τόσα πολλά να μάθουμε!

Θυμάμαι κάποια αρχαία ποιητικά λόγια, που αρχικά είχαν γραφτεί στα εβραϊκά: «Πόσον μεγάλα είναι τα έργα σου, Κύριε [Ιεχωβά (ΜΝΚ)]. Τα πάντα εν σοφία εποίησας· η γη είναι πλήρης των ποιημάτων σου». (Ψαλμός 104:24) Δεν απορεί κανείς που όταν ο ψαλμωδός παρατήρησε δημιουργήματα τέτοια όπως είναι «τα πετεινά του ουρανού», παρακινήθηκε να προσθέσει: «Κύριε [Ιεχωβά (ΜΝΚ)] ο Κύριος ημών, πόσον είναι θαυμαστόν το όνομά σου εν πάση τη γη».—Ψαλμός 8:8, 9.

[Εικόνες στη σελίδα 16]

Σε σύγκριση με την ομορφιά και το σχέδιο του κολιβρίου, το ελικόπτερο δεν είναι παρά ένα άχαρο μηχάνημα

[Ευχαριστίες]

G. C. Kelley photo

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Είναι το μοναδικό πουλί που μπορεί να πετάξει προς τα πίσω

[Ευχαριστίες]

G. C. Kelley photo

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Μερικά ζυγίζουν όσο και μια πένα

[Ευχαριστίες]

D. Biggins/​U.S. Fish & Wildlife Service

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Ορισμένα κολίβρια φτάνουν τα 78 φτεροκοπήματα το δευτερόλεπτο, ενώ ο έλικας του ελικοπτέρου γυρνάει μόνο 4 ή 5 φορές το δευτερόλεπτο

[Ευχαριστίες]

G. C. Kelley photo

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 15]

G. C. Kelley photo