Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πώς Μπορώ να Αντισταθώ στην Πίεση να Καπνίσω;

«Με χαλαρώνει, με ευχαριστεί και με ηρεμεί».

«Με βοηθάει να περνάω την ώρα μου».

«Μου δίνει ένα αίσθημα σιγουριάς».

‘Κρατώντας το έχω κάτι για να απασχολώ τα χέρια μου’.

ΑΥΤΟΙ ήταν οι λόγοι που ανέφεραν μερικά παιδιά εφηβικής ηλικίας όταν ρωτήθηκαν γιατί καπνίζουν. (Οι Έφηβοι Ξεσπαθώνουν [Teens Speak Out]) Ναι, παρ’ όλες τις προειδοποιήσεις για τον καρκίνο του πνεύμονα, το εμφύσημα και τις καρδιοπάθειες, το κάπνισμα εξακολουθεί να ασκεί μια ακαταμάχητη γοητεία σε πολλούς νεαρούς. Ίσως μάλιστα κι εσύ να έχεις μπει στον πειρασμό να το δοκιμάσεις.

Τα μέσα ενημέρωσης σε βομβαρδίζουν με εικόνες ελκυστικών, καλοντυμένων αντρών και γυναικών που μονίμως καπνίζουν. Κανένας τους δεν μοιάζει καρκινοπαθής. Ή μπορεί να αισθάνεσαι ότι οι συνομήλικοί σου σε πιέζουν να δοκιμάσεις. Στο σχολείο ίσως σε ενοχλούν, προκαλώντας σε κάπως έτσι: ‘Τι συμβαίνει, φοβάσαι;’ ‘Όλοι οι ξύπνιοι καπνίζουν’. Και αν οι νεαροί και οι νεαρές γύρω σου καπνίζουν, μπορεί να αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι εκτός τόπου αν δεν κρατάς κι εσύ ένα τσιγάρο.

Η πίεση για να καπνίσεις μπορεί επίσης να έρχεται και από το σπίτι. Αν ο ένας γονέας σου δεν καπνίζει αλλά ο άλλος σου γονέας προτιμά να καπνίζει, το γεγονός αυτό μπορεί να σε μπερδεύει τρομερά. Και αν και οι δυο γονείς καπνίζουν, τότε η πίεση ίσως είναι ακόμη μεγαλύτερη. ‘Οι γονείς μου καπνίζουν γύρω στα δυο πακέτα την ημέρα, κι έτσι υπάρχουν πάντα στο σπίτι τσιγάρα’, λέει η 14χρονη Ρεβέκκα. Το να σου λένε αυτοί οι γονείς ότι εσύ δεν πρέπει να καπνίζεις, μπορεί να σου φαίνεται σαν το άκρον άωτον της υποκρισίας! Η νεαρή Άλισον εκφράζει το εξής παράπονο: «Αν πούμε στους γονείς μας ότι ενδιαφερόμαστε για την υγεία τους, δεν ακούν. Πώς λοιπόν περιμένουν να τους ακούσουμε εμείς;»—Η Ιδιωτική Ζωή του Αμερικανού Εφήβου (The Private Life of the American Teenager).

Ανεξάρτητα από το ποιοι είναι οι λόγοι, πολλοί νεαροί αποφασίζουν να δοκιμάσουν το κάπνισμα και συχνά εθίζονται για όλη την υπόλοιπη ζωή τους.a Ελπίζουμε ότι εσύ θέλεις κάτι καλύτερο για τον εαυτό σου. Ξέρεις τις θλιβερές συνέπειες του καπνίσματος και δεν βλέπεις το λόγο να τις δοκιμάσεις από πρώτο χέρι. Παρ’ όλα αυτά, ίσως αναρωτιέσαι πώς τέλος πάντων μπορείς να αντισταθείς στις ισχυρές πιέσεις να καπνίσεις.

Όταν Δεν Νιώθεις Άνετα Ανάμεσα σε Άλλους

Πρώτα, ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικούς από τους λόγους που επικαλούνται οι νέοι για το γεγονός ότι καπνίζουν. Σαν τους νεαρούς των οποίων τα λόγια παρατίθενται στην αρχή, πολλοί προβάλλουν το επιχείρημα ότι κρατώντας ένα τσιγάρο δείχνουν πιο άνετοι και «ενήλικοι». Ο νεαρός Όριν πίστευε ότι αυτό ίσχυε στην περίπτωσή του. Καθώς δεν ένιωθε άνετα ανάμεσα σε άλλους, θυμάται: «Αισθανόμουν πολύ άσχημα, ιδιαίτερα στα πάρτι. Ποτέ δεν ήξερα τι να κάνω ή τι να πω. Το κάπνισμα φαινόταν η απάντηση στο πρόβλημά μου».

Ωστόσο, με το να εισπνέει και να εκπνέει κάποιος δηλητηριώδεις καπνούς το μόνο που καταφέρνει ουσιαστικά είναι να φαίνεται ανόητος, ανασφαλής και άστοργος. Ολοένα και περισσότεροι νέοι αρχίζουν να βλέπουν το κάπνισμα μ’ αυτόν τον τρόπο. Σε μια έρευνα που διεξήγαγε η Τζέιν Ρίνζλερ, το 63 τοις εκατό των κοριτσιών και το 73 τοις εκατό των αγοριών που ρωτήθηκαν αποδοκίμαζαν το κάπνισμα! Ένα 16χρονο κορίτσι είπε: «Οι άνθρωποι νομίζουν ότι, καπνίζοντας, δίνουν την εικόνα σπουδαίου ατόμου, αλλά ειλικρινά δεν πείθουν όσο κι αν προσπαθούν». Ακόμη κι αν το κάπνισμα πράγματι έκανε κάποιον να δείχνει ‘σπουδαίος’, θα ήταν δικαιολογημένο αυτό το άτομο να υιοθετήσει μια καταστροφική και εθιστική συνήθεια;

Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, ότι ο Μόρις Φοκ, καθηγητής παιδοψυχιατρικής, σημειώνει: «Οι νεαροί που ξέρουν πώς να φερθούν σε κοινωνικές περιστάσεις αισθάνονται λιγότερο αδέξιοι. . . . Οι πιθανότητες να καπνίσουν είναι λιγότερες». Αυτό έχει αποδειχτεί αληθινό για πολλούς νέους ανάμεσα στους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτοί αποκτούν άνεση και αυτοπεποίθηση μιλώντας σε ανθρώπους κάθε ηλικίας στο δημόσιο έργο κηρύγματος. Επωφελούμενοι από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που προσφέρουν οι Χριστιανικές συναθροίσεις στην Αίθουσα Βασιλείας, μαθαίνουν επίσης να μιλάνε με επιδεξιότητα αλλά και με σεμνότητα μπροστά σε ακροατήριο. Αυτό εξαλείφει την ανάγκη για κοινωνικά δεκανίκια.

Αν δεν τα πας καλά με τον εαυτό σου ή αν διακατέχεσαι από κάποια ντροπαλότητα ή αδεξιότητα όταν βρίσκεσαι ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους, τότε προσπάθησε να συνδεθείς στενά με μια εκκλησία αληθινών Χριστιανών. Είναι δύσκολο να συνεχίσεις να αισθάνεσαι αυτή την ντροπαλότητα για πολύ ακόμη, όταν συναναστρέφεσαι ενεργά με άλλους. Μπορείς επίσης να συζητήσεις τις ανησυχίες σου με τους γονείς σου. Αλλά να θυμάσαι ότι το σεβασμό των άλλων τον κερδίζεις, όχι με το να έχεις ένα τσιγάρο να κρέμεται από τα χείλη σου, αλλά με το να γίνεις, όπως παροτρύνει η Αγία Γραφή: ‘Υπόδειγμα . . . στο λόγο, στη συμπεριφορά, στην αγάπη, στην πίστη, στην αγνότητα’.—1 Τιμόθεον 4:12, ΜΝΚ.

«Με Χαλαρώνει»

Τι θα πούμε για τον ισχυρισμό μερικών ότι το κάπνισμα είναι μια ευχάριστη εμπειρία; «Μερικοί καπνιστές λένε ότι δεν μπορούν να χαλαρώσουν χωρίς τσιγάρο», γράφει ο συγγραφέας Άλβιν Ρόζενμπαμ, «ότι το κάπνισμα αφαιρεί την ένταση, την ανησυχία και το θυμό». Ωστόσο, ο Ρόζενμπαμ σημειώνει πως «η νικοτίνη είναι διεγερτική ουσία» και όχι χαλαρωτική.

Πώς εξηγείται, λοιπόν, η χαλάρωση που νιώθει ένας καπνιστής; Στην πραγματικότητα, αυτό που αισθάνεται ο καπνιστής είναι η ανακούφιση που προέρχεται από το γεγονός ότι ικανοποιεί έναν εθισμό! Ναι, οι άνθρωποι εθίζονται στη νικοτίνη που περιέχεται μέσα στον καπνό. Αυτός ο εθισμός μοιάζει πολύ με τον εθισμό στην ηρωίνη ή στην κοκαΐνη, και μερικοί λένε μάλιστα ότι είναι πιο δύσκολο να υπερνικήσεις αυτόν απ’ ό,τι τους δύο προηγούμενους.

Όταν το σώμα ενός καπνιστή μένει χωρίς νικοτίνη, αρχίζει να την αποζητάει με λαχτάρα. Ο καπνιστής γίνεται νευρικός, ευερέθιστος και αισθάνεται υπερένταση ώσπου να πάρει την επόμενη «δόση» νικοτίνης. Προσωρινά αισθάνεται χαλάρωση—ώσπου το σώμα του να αρχίσει και πάλι να αποζητάει με λαχτάρα τη νικοτίνη. Το κάπνισμα είναι, λοιπόν, ανόητος τρόπος χαλάρωσης. Το να ακούς απαλή μουσική, να διαβάζεις και να κάνεις ξένοιαστους περιπάτους είναι πολύ πιο ακίνδυνοι τρόποι.

Να Αντιστέκεσαι στην Πίεση των Συνομηλίκων

Ο 14χρονος Τζορτζ αφηγείται: «Τα παιδιά που μου προσφέρουν τσιγάρο είναι τόσο πολλά ώστε είμαι αναγκασμένος να τα αγνοώ». Η πίεση των συνομηλίκων φαίνεται πως είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι νέοι αρχίζουν να καπνίζουν. Μια έρευνα που έγινε ανάμεσα σε εφήβους αποκάλυψε ότι ‘όταν κανείς από τους φίλους τους δεν κάπνιζε, οι έφηβοι που κάπνιζαν ήταν λιγότεροι από το 1 τοις εκατό, ενώ όταν όλοι οι φίλοι τους κάπνιζαν, κάπνιζε το 73 τοις εκατό των εφήβων’. Αν οι συνομήλικοί σου ασκούν πίεση πάνω σου, μπορεί να αναρωτιέσαι: ‘Είναι τόσο κακό να τραβήξω μια ρουφηξιά, ίσα-ίσα για να ξεφορτωθώ τους άλλους;’

Μερικοί νεαροί που ανατράφηκαν σε Χριστιανικά σπίτια σκέφτηκαν ότι αυτό δεν θα ήταν και τόσο κακό, και συμβίβασαν την πίστη τους.b Πολύ λίγοι απ’ αυτούς παραδέχτηκαν ότι είχαν κρατήσει τσιγάρο στο χέρι τους ή ότι το είχαν βάλει στο στόμα τους—μόνο και μόνο για ‘να είναι σαν τους άλλους’. Η Αγία Γραφή, ωστόσο, λέει: ‘Γιε μου, αν θελήσουν οι αμαρτωλοί να σε δελεάσουν, εσύ μη θελήσεις’. (Παροιμίαι 1:10) Και προς έπαινό τους, οι περισσότεροι νέοι που ανατρέφονται σε Χριστιανικά σπίτια τηρούν αυτά τα λόγια. Για παράδειγμα, η 14χρονη Μάριμπελ αρνήθηκε να καπνίσει όταν κάποια παιδιά με τα οποία έκανε παρέα τής πρόσφεραν τσιγάρο. «Άρχισαν να με αποφεύγουν», θυμάται, «και με κορόιδευαν». Εκείνη ωστόσο θύμισε στον εαυτό της ότι ‘είναι καλύτερο να έχει κανείς την επιδοκιμασία του Θεού παρά του κόσμου’ και δεν ενέδωσε στην πίεση!

Αλήθεια, τι είδους φίλοι θα σε παρότρυναν να εισπνεύσεις μια θανατηφόρα ουσία; ‘Αυτός που έχει σχέση με τους ανόητους θα έχει άσχημη κατάληξη’, προειδοποιεί το εδάφιο Παροιμίαι 13:20, ΜΝΚ. Αν χρειαστεί, βρες καινούριους φίλους. Στο κάτω-κάτω, και μόνο το να βρίσκεσαι ανάμεσα σε καπνιστές αποτελεί κίνδυνο για την υγεία! Η 15χρονη Μπρέντα λέει: «Κανείς από τους φίλους μου δεν καπνίζει. Έτσι, δεν έχω πρόβλημα πίεσης από τους συνομηλίκους μου».

Παρ’ όλα αυτά, ίσως να μην είναι δυνατόν να αποφεύγεις εντελώς τα νεαρά άτομα που δεν είναι Χριστιανοί. Ίσως χρειαστεί να υπερασπίσεις τις πεποιθήσεις σου και να αρνηθείς κατηγορηματικά να καπνίσεις! Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι θα τους κάνεις ολόκληρη ομιλία για το πόσο κακό είναι το κάπνισμα. Η συγγραφέας Σάρον Σκοτ καταδεικνύει ότι συχνά αρκεί ένα απλό «Όχι, ευχαριστώ». Αν αυτό αποτύχει, η ίδια συστήνει να δηλώσεις την άρνησή σου με πιο έντονο τρόπο: «Είπα ΟΧΙ!»

Άλλα πράγματα που μπορείς να κάνεις είναι να φύγεις, να αγνοήσεις την προσφορά ή απλούστατα να αλλάξεις θέμα. Θα μπορούσες ακόμη και να κάνεις εκ των προτέρων πρόβες για το πώς θα αντισταθείς στην πίεση να καπνίσεις. Και αν σου ζητήσουν λεπτομερείς εξηγήσεις, θα πρέπει να έχεις προετοιμαστεί ώστε να τις δώσεις. Όπως λέει η Αγία Γραφή: ‘Να είσαι πάντοτε σε ετοιμότητα να κάνεις υπεράσπιση μπροστά σε όποιον απαιτεί από εσένα να δικαιολογήσεις’ τη στάση σου.—1 Πέτρου 3:15, ΜΝΚ.c

Η Γραφική εκπαίδευση που παρέχεται στην Αίθουσα Βασιλείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά έχει βοηθήσει πολλούς να απελευθερωθούν από το κάπνισμα. Ο Όριν θυμάται: «Η επιθυμία να μιλάω σε άλλους για την αιώνια ζωή με τέλεια υγεία σε μια καθαρισμένη, παραδεισένια γη μού έδωσε το ερέθισμα να κόψω το τσιγάρο». Η σοφή πορεία είναι βέβαια να μην το αρχίσεις ποτέ!—Κολοσσαείς 4:5.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Το κάπνισμα μπορεί να προδώσει τις ανασφάλειες κάποιου, αντί να τον κάνει να φαίνεται ώριμος