Ραβδοσκοπία—Επιστήμη ή Αποκρυφισμός;

«ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ!» αναφώνησε ένας αγελαδοτρόφος στις μεσοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Ένα λεπτό κλαδί ροδακινιάς τιναζόταν και περιστρεφόταν βίαια μέσα στα χέρια του. Βύθισε τα νύχια του στη φλούδα για να κρατήσει σταθερά το κλαδί, αλλά η δύναμη που το τραβούσε προς τα κάτω ήταν ισχυρή. «Μέχρι που άφησε κομμάτια φλούδας στα χέρια μου», είπε κατατρομαγμένος και με κομμένη την ανάσα. Η έκπληξή του έγινε ακόμη μεγαλύτερη όταν αργότερα βρήκε νερό, αφού έσκαψε ακριβώς στο σημείο που υπέδειξε το κλαδί. Τι συνέβαινε εκεί;

Ο αγελαδοτρόφος ασκούσε αυτό που συχνά λέγεται ραβδοσκοπία, ραβδομαντεία ή υδροσκοπία. Συνήθως ο ραβδοσκόπος κρατάει στα χέρια του ένα διχαλωτό κλαδί και τριγυρίζει, συγκεντρωμένος στην έρευνα που κάνει για να βρει νερό. Ξαφνικά το υδροσκοπικό ραβδί του μπορεί να αρχίσει να συμπεριφέρεται περίεργα. Μερικά ραβδιά τινάζονται προς το έδαφος, άλλα πετάγονται προς τα πάνω, μερικές φορές χτυπώντας το ραβδοσκόπο στο πρόσωπο ή στο στήθος, ενώ άλλα μόλις που κινούνται. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο ραβδοσκόπος καταλαβαίνει ότι υπάρχει νερό κάτω από το έδαφος. Η ραβδοσκοπία ασκείται σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα μ’ έναν υπολογισμό, στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο υπάρχουν περίπου 25.000 άτομα που ασκούν τη ραβδοσκοπία ως επάγγελμα.

Είναι Επιστήμη;

Υπάρχει κάποια επιστημονική αρχή στην οποία βασίζεται η ραβδοσκοπία; Το ζήτημα είναι αμφιλεγόμενο εδώ και πολύ καιρό. Πριν από 70 και πλέον χρόνια, το περιοδικό Η Σκοπιά υποστήριζε τα εξής: ‘Δεν θέλουμε να παραβλέψουμε κάποιο νόμο της φύσης, αλλά φαίνεται υπερβολικά παράξενο το ότι μια μικρή ποσότητα νερού, που βρίσκεται πέντε ή έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης, θα είχε αρκετή μαγνητική δύναμη για να λυγίσει ένα ραβδί από ιτιά, όταν ένα ολόκληρο ρυάκι με νερό δεν επηρεάζει καθόλου το ίδιο ραβδί. . . . Πρέπει, επομένως, να υπάρχει κάτι διαφορετικό από τη λειτουργία των φυσικών νόμων’.

Πολλοί ραβδοσκόποι, ωστόσο, επιμένουν ότι η ραβδοσκοπία είναι επιστήμη. Μάλιστα, η Αμερικανική Εταιρία Ραβδοσκόπων αυτοαποκαλείται «μη κερδοσκοπική, επιμορφωτική και επιστημονική Εταιρία». Στο πέρασμα των ετών, πολλοί επιστήμονες έχουν σπεύσει να επικαλεστούν κάποιο νέο κλάδο της επιστήμης για να εξηγήσουν τη ραβδοσκοπία. Το 18ο αιώνα επικαλέστηκαν τις «ακτινοβολίες» από ατομικά σωματίδια για να εξηγήσουν τη ραβδοσκοπία. Το 19ο αιώνα επικαλέστηκαν τον ηλεκτρισμό. Στη διάρκεια του αιώνα μας έχουν επικαλεστεί τα πάντα, από τη ραδιενέργεια και τον ηλεκτρομαγνητισμό ως την ψυχολογία του ανθρώπου.

Πιο πρόσφατα, το 1979, το σεβαστό περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist) δημοσίευσε μερικές φαινομενικά ευσταθείς θεωρίες σχετικά με τη ραβδοσκοπία. Ένας ειδικός σε θέματα ενέργειας και ένας γεωλόγος διατύπωσαν την υπόθεση ότι ίσως το ίδιο το ανθρώπινο σώμα να είναι πολύ ευαίσθητο σε ελάχιστες αλλαγές στα ηλεκτρικά, μαγνητικά ή ηλεκτρομαγνητικά πεδία που προκαλούνται από υπόγεια αποθέματα νερού ή μεταλλεύματα.a

Τέτοιες θεωρίες, όμως, δεν έχουν καταφέρει να κερδίσουν πλατιά αποδοχή από τους επιστήμονες. Μάλιστα, στην Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια (The Encyclopedia Americana), οι επιστήμονες Ε. Ζ. Φοκτ και Λ. Κ. Μπάριτ, από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, απορρίπτουν τη ραβδοσκοπία ως εξής: «Οι ελεγχόμενες δοκιμές, τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στα εργαστήρια, δεν κατάφεραν να εδραιώσουν την εγκυρότητα της ραβδοσκοπίας και, κρινόμενη με επιστημονικά κριτήρια, αυτή η μέθοδος ελάχιστα βασίζεται σε δεδομένα». Το Νοέμβριο του 1990 μερικοί ραβδοσκόποι υποβλήθηκαν σε 720 πειράματα στο Κάσελ της Γερμανίας. Αν και ήταν ικανοποιημένοι με τις συνθήκες διεξαγωγής των δοκιμών και ήταν πεπεισμένοι ότι θα τα κατάφερναν, οι ραβδοσκόποι απέτυχαν· μόνο συμπτωματικά πέτυχαν σε μερικές περιπτώσεις να ανιχνεύσουν υπόγεια αποθέματα νερού και μεταλλεύματα. Το μηνιαίο περιοδικό Νατουρβισενσάφτλιχε Ρούντσαου (Naturwissenschaftliche Rundschau) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, όταν κριθεί επιστημονικά, η ραβδοσκοπία είναι «τόσο αξιόπιστη όσο και το ‘κορώνα γράμματα’». Και άλλα τέτοια πειράματα είχαν παρόμοια κατάληξη.

Οι ραβδοσκόποι δίνουν παράξενες εξηγήσεις γι’ αυτές τις αποτυχίες. Για παράδειγμα, μερικοί παραπονούνται πως οι δοκιμές τούς κάνουν να αμφιβάλλουν για τις ικανότητές τους ή πως τους ωθούν να ραβδοσκοπήσουν με κίνητρα τα οποία δεν είναι σωστά ή αρκετά σοβαρά. Τέτοιοι παράγοντες, ισχυρίζονται, τους κάνουν να χάνουν προσωρινά τις δυνάμεις τους. Ορισμένοι ραβδοσκόποι, μάλιστα, ανακάλυψαν ότι, έπειτα από μια ζωή επιτυχούς ραβδοσκοπίας, τη μόνη φορά που πραγματικά χρειάζεται να αποδείξουν τις ικανότητές τους, οι δυνάμεις τους ξαφνικά εξαφανίζονται—ή τους παροδηγούν. Μερικοί, λοιπόν, συμπεραίνουν ότι η δύναμη που κρύβεται πίσω από τη ραβδοσκοπία έχει μια διεστραμμένη αίσθηση του χιούμορ.

Σας φαίνεται αυτό επιστήμη; Τελικά, οι φυσικές δυνάμεις (αυτές που μπορούν να μετρηθούν με γνωστές στην επιστήμη μεθόδους) δεν έχουν αίσθηση του χιούμορ, διεστραμμένη ή άλλου είδους· ούτε συμπεριφέρονται αντιφατικά. Είναι σταθερές. Δεν μεταβάλλονται ανάλογα με τη διάθεση, τη διανοητική κατάσταση ή τα κίνητρα αυτών που τις εξετάζουν ή τις μετρούν. Για τους πιο πολλούς επιστήμονες, συνεπώς, η ραβδοσκοπία είναι μια πρόληψη—τίποτα περισσότερο. Πραγματικά, ακόμη και διακεκριμένοι ραβδοσκόποι συμφωνούν πως δεν υπάρχει καμιά δύναμη που να είναι γνωστή στην επιστήμη, στην οποία να μπορεί να αποδοθεί η ραβδοσκοπία.

Είναι Απάτη;

Αλλά μήπως αυτή η έλλειψη επιστημονικής εξήγησης σημαίνει πως όλες οι περιπτώσεις πετυχημένης ραβδοσκοπίας που έχουν αναφερθεί είναι είτε αξιοσημείωτες συμπτώσεις είτε ξεκάθαρη απάτη; Τι θα πούμε για την εμπειρία του αγελαδοτρόφου που αναφέρθηκε στην αρχή αυτού του άρθρου—ήταν απλώς μια σύμπτωση, μια μεμονωμένη περίπτωση;

Στην πραγματικότητα, ο τομέας της ραβδοσκοπίας έχει να παρουσιάσει αναρίθμητες πλήρως επιβεβαιωμένες ιστορίες. Μια γυναίκα στο Βερμόντ, για παράδειγμα, κάλεσε ένα ραβδοσκόπο όταν διακόπηκε η παροχή νερού στο σπίτι της. Προφανώς υπήρχε διαρροή σ’ ένα μακρύ σωλήνα που ξεκινούσε από μια μακρινή πηγή και κατέληγε στο σπίτι. Η γυναίκα ούτε καν ήξερε πού βρισκόταν ο σωλήνας—ο οποίος είχε τοποθετηθεί πριν από 30 χρόνια—πόσο μάλλον το πού μπορεί να βρισκόταν το ραγισμένο τμήμα του. Ο ραβδοσκόπος, όμως, ρώτησε σιωπηλά το ραβδί του, και αυτό αναπήδησε πάνω από ένα συγκεκριμένο σημείο. Δεκαπέντε εκατοστά πιο πέρα βρέθηκε το κομμάτι του σωλήνα που παρουσίαζε διαρροή.

Η πιο γνωστή ιστορία είναι πιθανώς αυτή που αφορά τον φημισμένο Αμερικανό ραβδοσκόπο Χένρι Γκρος. Οι γεωλόγοι ήταν πεπεισμένοι ότι δεν μπορούσε να βρεθεί γλυκό νερό στο υπέδαφος των Βερμούδων. Η εφημερίδα Δε Σάτερντεϊ Ίβνινγκ Ποστ (The Saturday Evening Post) ανέφερε: «Ο Γκρος άπλωσε ένα χάρτη των Βερμούδων στο σπίτι τού [μυθιστοριογράφου Κένεθ] Ρόμπερτς στην Κενεμπάνκπορτ του Μέιν [στις Η.Π.Α.], και αφού πέρασε το μαντικό ραβδί του πάνω από το χάρτη, σημείωσε τρεις τοποθεσίες στις οποίες θα έβρισκαν γλυκό νερό . . . Για να ελέγξουν τι ανακάλυψε, ο Γκρος και ο Ρόμπερτς πήγαν στις Βερμούδες, έπεισαν την κυβέρνηση να προμηθεύσει τον εξοπλισμό για τις γεωτρήσεις και ξεκίνησαν την εργασία. Λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 1950, και τα τρία πηγάδια έβγαζαν νερό, όπως είχε πει ο Γκρος ότι θα γινόταν».

Οι ραβδοσκόποι ισχυρίζονται ότι έχουν βρει νερό σε χιλιάδες πηγάδια που έχουν ανοίξει. Δημοσιογράφοι έχουν συνοδεύσει ραβδοσκόπους, έχουν δει τα ραβδιά να τινάζονται τόσο βίαια που να προξενούν φουσκάλες στα χέρια του ραβδοσκόπου και έχουν ακούσει ραβδοσκόπους να προλέγουν ακόμη και το βάθος στο οποίο βρίσκεται το νερό. Έχουν δει να ανοίγονται πηγάδια και να επαληθεύονται οι προβλέψεις. Ενώ η επιστήμη δεν προμηθεύει ευσταθείς λόγους για την επιτυχία αυτού του φαινομένου, αυτό είναι ολοφάνερο ότι έχει επιτυχία—τουλάχιστον σε μερικούς ανθρώπους, μερικές φορές. Γιατί;

Μια Ιστορία που Αποκαλύπτει Πολλά

Η ιστορία της ραβδοσκοπίας αποκαλύπτει πολλά σχετικά μ’ αυτό το θέμα. Αυτή η μέθοδος πιθανότατα εφαρμόζεται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αλλά η πρώτη λεπτομερής περιγραφή της ραβδοσκοπίας καταγράφτηκε το 16ο αιώνα, όταν ο γιατρός Γκεόργκιους Αγκρίκολα έγραψε ένα έργο-ορόσημο για τη μεταλλειολογία, το σύγγραμμα Ντε Ρε Μετάλικα (De Re Metallica). Οι Γερμανοί μεταλλωρύχοι χρησιμοποιούσαν αυτή τη μέθοδο για να βρίσκουν φλέβες μεταλλευμάτων. Ακόμη και τότε, όμως, υπήρχε διένεξη ως προς το αν η ραβδοσκοπία ήταν φυσικό φαινόμενο ή περίπτωση αποκρυφισμού. Ο Αγκρίκολα παρατήρησε ότι μερικοί εναντιώνονταν στη μέθοδο επειδή «τα κλαδιά [υδροσκοπικά ραβδιά] δεν κινούνται για τον καθένα, αλλά μόνο γι’ αυτούς που λένε ξόρκια και είναι επιτήδειοι». Καθώς η ραβδοσκοπία εξαπλωνόταν στην Ευρώπη, εξαπλωνόταν μαζί της και η διένεξη. Ο Μαρτίνος Λούθηρος την καταδίκασε και άλλοι ηγέτες εκκλησιών έκαναν αργότερα το ίδιο. Για να εξευμενίσουν αυτούς τους κληρικούς, μερικοί ραβδοσκόποι βάφτισαν τα ραβδιά τους και επικαλούνταν τον Τριαδικό Θεό τους όταν ραβδοσκοπούσαν.

Για πολλούς ραβδοσκόπους, η αναζήτηση αποθεμάτων νερού και ορυκτών δεν ήταν αρκετή. Έβρισκαν όλο και περισσότερες χρήσεις για το ραβδί. Στη Γαλλία του 17ου αιώνα, ο Ζακ Εμάρ άρχισε να ραβδοσκοπεί για να βρίσκει εγκληματίες! Όπως αναφέρεται, μια μέρα αυτός ραβδοσκοπούσε για νερό όταν το ραβδί του τινάχτηκε βίαια πάνω από τον τάφο μιας δολοφονημένης γυναίκας. Το ραβδί κατόπιν στράφηκε προς το σύζυγο της γυναίκας, ο οποίος αμέσως το έβαλε στα πόδια. Ο Εμάρ—όπως και πολλοί που τον μιμήθηκαν—χρησιμοποίησε το υδροσκοπικό ραβδί για να αποκαλύπτει εγκληματίες σε όλη την Ευρώπη. Μάλιστα, ζηλωτές Καθολικοί επιστράτευσαν τον Εμάρ και το υδροσκοπικό ραβδί του για να τους βοηθήσουν να εντοπίσουν Προτεστάντες που ήθελαν να σφάξουν.

Η Σχέση με τον Αποκρυφισμό

Δεν προκαλεί έκπληξη το ότι ακόμη και την εποχή του Εμάρ υπήρχαν «ειδικοί» που νόμιζαν πως μπορούσαν να δώσουν επιστημονική εξήγηση σε τέτοια κατορθώματα. Αυτοί ανέπτυξαν τη θεωρία ότι το υδροσκοπικό ραβδί του Εμάρ συνελάμβανε μυστηριώδεις «ακτινοβολίες» που προέρχονταν μόνο από τους δολοφόνους και τις οποίες ονόμασαν «δολοφονική ύλη». Είναι ολοφάνερο, ωστόσο, ότι τα κατορθώματα του Εμάρ είχαν ελάχιστη σχέση με την επιστήμη. Η δύναμη η οποία βρισκόταν πίσω απ’ αυτό που έκανε ο Εμάρ είχε νοημοσύνη. Μπορούσε να αναγνωρίζει τους εγκληματίες, να ξεχωρίζει τους Προτεστάντες από τους Καθολικούς, καθώς επίσης να βρίσκει νερό και μεταλλεύματα.

Παρόμοια, πώς θα μπορούσε κάτι άλλο εκτός από μια νοήμονα δύναμη να βρίσκεται πίσω από τη ραβδοσκοπία σε χάρτη, όπου το ραβδί δείχνει αποθέματα νερού σ’ έναν απλό χάρτη μιας μακρινής τοποθεσίας; Μερικοί ραβδοσκόποι έχουν βρει χαμένα πορτοφόλια, διαβατήρια, κοσμήματα, ακόμη και ανθρώπους, ραβδοσκοπώντας μ’ ένα εκκρεμές πάνω από κάποιο χάρτη. Μερικοί περιμένουν την απόκριση του ραβδοσκοπικού οργάνου σε ερωτήσεις που μπορούν να απαντηθούν μ’ ένα ναι ή μ’ ένα όχι. Στη δεκαετία του 1960, μερικοί πεζοναύτες των Η.Π.Α. χρησιμοποίησαν υδροσκοπικά ραβδιά για να εντοπίσουν σήραγγες, νάρκες και παγίδες με εκρηκτικά στο Βιετνάμ. Σήμερα, το υδροσκοπικό ραβδί γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλές ως εργαλείο της παραψυχολογίας. Το χρησιμοποιούν για να προλέγουν το μέλλον, να ψάχνουν για ‘φαντάσματα’ και να ερευνούν ‘προηγούμενες ζωές’.

Ο συγγραφέας Μπεν Γκ. Έστερ ήταν αρχικά πεπεισμένος πως η ραβδοσκοπία επρόκειτο απλώς για ένα «προς το παρόν ανεξήγητο φυσικό φαινόμενο». Όμως, έπειτα από οχτώ χρόνια έρευνας του θέματος έγραψε το βιβλίο Ραβδοσκοπία—Αποκάλυψη των Κρυμμένων Δυνάμεων του Αποκρυφισμού (Dowsing—an Exposé of Hidden Occult Forces). Εκεί εξισώνει το υδροσκοπικό ραβδί με αντικείμενα όπως οι πίνακες Ουίτζα. Ανακάλυψε ότι μερικοί ραβδοσκόποι ισχυρίζονται πως έχουν την ικανότητα να θεραπεύουν ανθρώπους—ή να τους κάνουν να αρρωστήσουν—μ’ ένα υδροσκοπικό ραβδί! Παρόμοια, ο ραβδοσκόπος Ρόμπερτ Χ. Λέφτγουιτς έγραψε στο βιβλίο του Ραβδοσκοπία—Η Αρχαία Τέχνη της Ραβδομαντείας (Dowsing—The Ancient Art of Rhabdomancy): «Η ενέργεια που χρησιμοποιείται πιθανώς ανήκει σε δυνάμεις οι οποίες . . . συνδέονται στενά μ’ αυτές που ενεργοποιούνται στη μαγεία. Ο απρόσεκτος πειραματισμός μπορεί επομένως να είναι επικίνδυνος».

Τα παραπάνω λόγια ηχούν δυσάρεστα για τους αληθινούς Χριστιανούς. Είτε είναι πραγματικότητα είτε απάτη, η ραβδοσκοπία σε περιπτώσεις όπως αυτές που προαναφέρθηκαν σίγουρα δεν είναι επιστήμη· φαίνεται ότι είναι αποκρυφισμός. Όπως συνοψίστηκε από τους επιστήμονες Έβαν Ζ. Φοκτ και Ρέι Χίμαν στο βιβλίο Υδροσκοπία στις Η.Π.Α. (Water Witching U.S.A.): «Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι η υδροσκοπία είναι μια σαφής περίπτωση μαντείας μέσω υπερφυσικών δυνάμεων».

Πρέπει ο Χριστιανός να Αναμειγνύεται στη Ραβδοσκοπία;

Φυσικά, αν η ραβδοσκοπία είναι πράγματι πράξη μαντείας, ο αληθινός Χριστιανός δεν πρέπει να έχει καμιά σχέση μ’ αυτήν. Ο Θεός πρόσταξε το λαό του, όπως διαβάζουμε στην Αγία Γραφή στο βιβλίο Δευτερονόμιον 18:10: «Δεν θέλει ευρεθή εις σε . . . μαντευόμενος μαντείαν ή προγνώστης των καιρών ή οιωνοσκόπος ή μάγος». Ο προφήτης Ωσηέ θρήνησε για το γεγονός ότι οι Ισραηλίτες δεν πρόσεξαν αυτή την εντολή, με τα εξής λόγια: «Ο λαός μου ερωτά τα ξύλα αυτού, και η ράβδος αυτού αποκρίνεται προς αυτόν».—Ωσηέ 4:12.

Ίσως, όμως, μερικοί να αντιτάξουν το επιχείρημα ότι αναμειγνύονται μόνο στην απλούστερη μορφή ραβδοσκοπίας: την εντόπιση νερού. Αλλά είναι η υδροσκοπία απαλλαγμένη από κάθε είδους σχέση με τον αποκρυφισμό; Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι οι εκπαιδευτές ραβδοσκόποι συνήθως διδάσκουν τους μαθητές να λένε κατευθείαν στο ραβδί ποιο αντικείμενο ψάχνουν, λες και είναι το ραβδί μια οντότητα με νοημοσύνη. Κάποιος εκπαιδευτής ραβδοσκόπος λέει στους μαθητές του ακόμη και να δίνουν όνομα στο ραβδί τους και να το φωνάζουν με το όνομά του! Οι ραβδοσκόποι συχνά ρωτούν τα υδροσκοπικά ραβδιά τους σε πόσο βάθος βρίσκεται το απόθεμα του νερού. Το ραβδί αρχίζει να αναπηδά και ο ραβδοσκόπος μετρά τις φορές που το κάνει αυτό. Ο τελικός αριθμός ισούται με το βάθος, σε μέτρα, του αποθέματος του νερού! Δεν υποδηλώνει αυτό ότι βρίσκεται σε δράση κάποια κρυμμένη νοημοσύνη;

Επιπρόσθετα, η υδροσκοπία σχετίζεται με μια άλλη μέθοδο την οποία οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εδώ και καιρό προσέχουν να την αποφεύγουν—την εξωαισθητήρια αντίληψη (ESP). Η Σκοπιά παρατήρησε αυτή τη σχέση από το 1962. Λίγο αργότερα, η Αμερικανική Εταιρία Ραβδοσκόπων απάντησε με μια επιστολή: «Συμφωνούμε με τη θεωρία πως η ραβδοσκοπία είναι μια μορφή της ESP και πως η ενασχόληση σε οποιαδήποτε μορφή της ESP μπορεί να οδηγήσει στη ‘δαιμονοληψία’ ή στην ανάμειξη με ‘πονηρές πνευματικές δυνάμεις’ αν δεν ληφθούν κατάλληλες προφυλάξεις. Δεν συμφωνούμε, όμως, με τη δογματική συμβουλή σας για πλήρη αποχή».b

Εσείς τι νομίζετε; Αν ακόμη και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της υδροσκοπίας παραδέχονται ότι περιλαμβάνει τον κίνδυνο να αναμειχθεί κανείς με πονηρές πνευματικές δυνάμεις ή ακόμη και να καταληφθεί απ’ αυτές, δεν πρέπει ο Χριστιανός να απέχει από μια τέτοια μέθοδο;

‘Αλλά δεν είναι πολύ ωφέλιμη η ραβδοσκοπία;’ ίσως να ρωτήσουν μερικοί. ‘Δεν αποδεικνύει αυτό ότι η δύναμη που βρίσκεται πίσω από τη ραβδοσκοπία είναι καλοπροαίρετη;’ Δυστυχώς, όχι. Θυμηθείτε ότι «αυτός ο Σατανάς μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός». (2 Κορινθίους 11:14) Ακόμη και στους Βιβλικούς χρόνους οι δαίμονες προσπάθησαν κατά καιρούς να κερδίσουν εύνοια και επιρροή λέγοντας αλήθειες.—Πράξεις 16:16-18.

Βέβαια, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε δογματικά πως όλες ανεξαιρέτως οι περιπτώσεις ραβδοσκοπίας (καθώς και ESP) είναι ανεξήγητες επιστημονικά και πρέπει να προκαλούνται από δαίμονες. Αναμφίβολα, υπάρχουν πολλά πράγματα για την ανθρώπινη διάνοια και τις δυνάμεις της φύσης τα οποία ακόμη δεν μπορεί να κατανοήσει η επιστήμη. Και αναμφισβήτητα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός κατορθωμάτων της ραβδοσκοπίας και της ESP τα οποία μπορούν να ερμηνευτούν ως ξεκάθαρες, παμπάλαιες απάτες. Αφού όμως η ιστορία και η τωρινή άσκηση ραβδοσκοπίας είναι τόσο αξεδιάλυτα συνυφασμένη με τον αποκρυφισμό, την ESP και τον πνευματισμό, είναι καταφανώς τόσο επικίνδυνη ώστε να μην μπορούμε να τη θεωρήσουμε απλώς ένα αβλαβές τέχνασμα.

Όχι· σε σχέση με τη ραβδοσκοπία, η συμβουλή «μη εγγίσητε ακάθαρτον» εξακολουθεί να φαίνεται κατάλληλη.—2 Κορινθίους 6:17.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 15]

Είναι Υδροσκοπικό Ραβδί;

ΥΠΑΡΧΟΥΝ πολλές ποικιλίες υδροσκοπικών ραβδιών σήμερα εκτός από το διχαλωτό κλαδί. Μερικοί ραβδοσκόποι χρησιμοποιούν δυο μεταλλικές ράβδους που σχηματίζουν ένα σταυρό όταν «ανιχνεύουν» το επιθυμητό υλικό. Άλλοι χρησιμοποιούν ένα κλωνάρι το οποίο κρατούν λυγισμένο στα χέρια τους. Άλλοι χρησιμοποιούν μεταλλικές κρεμάστρες ρούχων. Και μερικοί δεν χρησιμοποιούν κανένα απολύτως σύνεργο· απλώς περιμένουν να τους πιάσει ναυτία ή φαγούρα στα χέρια. Υπάρχουν επίσης πολλά υδροσκοπικά ραβδιά προηγμένης τεχνολογίας στην αγορά, με χερούλια και υποδοχή στην οποία τοποθετείται δείγμα του υλικού το οποίο αναζητείται. Φυσικά, υπάρχουν επίσης εγκεκριμένοι ανιχνευτές μετάλλων. Αυτοί χρειάζονται μια πηγή ενέργειας, όπως οι μπαταρίες, και συνεπώς ξεχωρίζουν εύκολα από τα υδροσκοπικά ραβδιά.

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 12]

Ξυλογραφία ραβδοσκόπου από το έργο Ντε Ρε Μετάλικα, του Γκεόργκιους Αγκρίκολα