Άγιοι

Διδάσκει η Αγία Γραφή ότι, για να αναγνωριστεί κάποιος ως άγιος, πρέπει πρώτα να αποκτήσει ουράνια δόξα;

Η Αγία Γραφή αναφέρεται σαφώς σε αγίους που βρίσκονται στον ουρανό. Ο Ιεχωβά χαρακτηρίζεται «Άγιος». (1 Πέτρ. 1:15, 16· βλέπε Λευιτικό 11:45.) Ο Ιησούς Χριστός περιγράφεται ως «ο Άγιος του Θεού» όταν ήταν στη γη, καθώς και ως «άγιος» στον ουρανό. (Μάρκ. 1:24· Αποκ. 3:7, ΚΔΤΚ) Οι άγγελοι επίσης είναι “άγιοι”. (Πράξ. 10:23, ΚΔΤΚ [10:22, ΜΝΚ]) Στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές η ίδια λέξη χρησιμοποιείται και για έναν μεγάλο αριθμό ατόμων πάνω στη γη.

Πράξ. 9:32, 36-41, ΚΔΤΚ: «Ο Πέτρος, κατά την διάρκειαν περιοδείας του εις όλην την περιοχήν, κατέβηκε να επισκεφθή και τους αγίους που κατοικούσαν εις την Λύδδαν. Εις την Ιόππην υπήρχε κάποια μαθήτρια που ωνομάζετο Ταβιθά [η οποία πέθανε] . . . [Ο Πέτρος] εστράφη προς το σώμα και είπε, “Ταβιθά, σήκω”. Αυτή άνοιξε τα μάτια της και όταν είδε τον Πέτρον, ανασηκώθηκε. Ο Πέτρος της έδωκε το χέρι και την εσήκωσε ορθήν. Ύστερα εφώναξε τους αγίους και τις χήρες και την παρουσίασε ζωντανήν». (Είναι φανερό ότι οι άγιοι αυτοί δεν ήταν ακόμη στον ουρανό, ούτε θεωρούνταν άγιοι μόνο τα εξέχοντα πρόσωπα όπως ο Πέτρος.)

2 Κορ. 1:1· 13:12, ΚΔΤΚ: «Ο Παύλος, απόστολος του Ιησού Χριστού με το θέλημα του Θεού και ο Τιμόθεος ο αδελφός, προς την εκκλησίαν του Θεού, η οποία είναι εις την Κόρινθον, και προς όλους τους αγίους, που είναι εις ολόκληρον την Αχαΐαν». «Ασπασθήτε αλλήλους με φίλημα άγιον. Σας χαιρετούν όλοι οι άγιοι». (Όλοι αυτοί οι πρώτοι Χριστιανοί που είχαν καθαριστεί με το αίμα του Χριστού και ξεχωριστεί για την υπηρεσία του Θεού ως μελλοντικοί συγκληρονόμοι του Χριστού χαρακτηρίστηκαν άγιοι. Είναι προφανές ότι δεν χρειαζόταν να πεθάνουν πρώτα για να αναγνωριστεί η αγιότητά τους.)

Έχει Γραφική βάση το να προσευχόμαστε σε «αγίους» για να μεσολαβήσουν αυτοί για χάρη μας στον Θεό;

Ο Ιησούς Χριστός είπε: «Ως εξής λοιπόν να προσεύχεσθε: “Πατέρα μας επουράνιε . . .”» Επομένως, οι προσευχές μας πρέπει να απευθύνονται στον Πατέρα. Ο Ιησούς είπε επίσης: «Εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή, κανείς δεν έρχεται εις τον Πατέρα παρά δι’ εμού. Εάν ζητήσετε κάτι εις το όνομά μου, εγώ θα το κάνω». (Ματθ. 6:9· Ιωάν. 14:6, 14, ΚΔΤΚ) Συνεπώς, ο Ιησούς απέκλεισε το ενδεχόμενο να παίξει κάποιος άλλος το ρόλο του μεσολαβητή. Ο απόστολος Παύλος πρόσθεσε σχετικά με τον Χριστό: «Ο Χριστός πέθανε για μας. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κι αναστήθηκε και βρίσκεται τώρα στα δεξιά του Θεού, όπου μεσολαβεί για μας». «Μπορεί να σώζει για πάντα όσους μέσω αυτού πλησιάζουν το Θεό. Ζει αιώνια, για να μεσιτεύει γι’ αυτούς». (Ρωμ. 8:34· Εβρ. 7:25, ΜΠΚ) Αν θέλουμε πραγματικά να εισακούονται οι προσευχές μας από τον Θεό, δεν θα ήταν σοφό να πλησιάζουμε τον Θεό με τον τρόπο που ορίζει ο Λόγος του; (Βλέπε επίσης σελίδες 294, 295, στο λήμμα «Μαρία».)

Εφεσ. 6:18, 19, ΚΔΒ: «Να αγρυπνείτε με κάθε επιμονή καρτερικά και με κάθε δέηση για όλους τους αγίους και για μένα, για να μου δοθεί λόγος με το άνοιγμα του στόματός μου, για να κάνω γνωστό με παρρησία το μυστήριο του ευαγγελίου». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) (Εδώ δίνεται προτροπή να γίνουν προσευχές για τους αγίους, όχι σε αυτούς ή μέσω αυτών. Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια [New Catholic Encyclopedia], 1967, Τόμ. 11, σ. 670, παραδέχεται: «Συνήθως στην Κ[αινή] Δ[ιαθήκη], όλες οι προσευχές, τόσο οι προσωπικές όσο και οι δημόσιες λειτουργικές προσευχές, απευθύνονται στον Θεό τον Πατέρα μέσω του Χριστού». Στο δε βιβλίο Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας, ο καθηγητής θεολογίας Χρήστος Ανδρούτσος δηλώνει πως η διδασκαλία ότι οι άγιοι που βρίσκονται στον ουρανό πρεσβεύουν προς τον Θεό υπέρ των Χριστιανών που αγωνίζονται στη γη «δεν διδάσκεται ρητώς εν τη αγία Γραφή». [Αθήνα, 1907, σ. 422])

Ρωμ. 15:30, ΚΔΤΚ: «Σας παρακαλώ, αδελφοί, διά του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και διά της αγάπης του Πνεύματος να αγωνισθήτε μαζί μου σε προσευχάς εις τον Θεόν δι’ εμέ». (Ο απόστολος Παύλος, ο οποίος ήταν ο ίδιος άγιος, ζήτησε από συγχριστιανούς του, που ήταν και εκείνοι άγιοι, να προσευχηθούν για αυτόν. Αλλά προσέξτε ότι ο Παύλος δεν απηύθυνε τις προσευχές του σε εκείνους που ήταν σαν και αυτόν άγιοι, ούτε αντικατέστησαν οι προσευχές που έκαναν εκείνοι για αυτόν την προσωπική στενή σχέση που απολάμβανε ο Παύλος με τον Πατέρα μέσω προσευχής. Παράβαλε Εφεσίους 3:11, 12, 14.)

Πώς πρέπει να θεωρείται η απόδοση ευλάβειας προς τα λείψανα και τις εικόνες «αγίων»;

Η Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, ένα σύγγραμμα της Ορθόδοξης θεολογίας, δηλώνει ότι «η επίκλησις των Αγίων και η τιμή των εικόνων και των λειψάνων αυτών» είναι «κατ’ εξοχήν υπό της Ιεράς Παραδόσεως διδασκόμενα δόγματα».​—Αθ. Μαρτίνου, Τόμ. 10, (Αθήνα, 1967), στ. 25.

Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια παραδέχεται: «Είναι επομένως μάταιο να αναζητούμε στην Παλαιά Διαθήκη κάτι που να δικαιολογεί τη λατρεία των λειψάνων· ούτε στην Καινή Διαθήκη δίνεται πολλή προσοχή στα λείψανα. . . . Ο [εκκλησιαστικός «πατέρας»] Ωριγένης φαίνεται ότι θεωρούσε τη συνήθεια ως ειδωλολατρικό σημάδι σεβασμού σε ένα υλικό αντικείμενο».​—(1967), Τόμ. 12, σ. 234, 235.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Θεός έθαψε τον Μωυσή, και κανένας άνθρωπος δεν βρήκε ποτέ τον τάφο του. (Δευτ. 34:5, 6) Αλλά το εδάφιο Ιούδα 9 μας πληροφορεί ότι ο αρχάγγελος Μιχαήλ ήρθε σε αντιλογία με τον Διάβολο για το σώμα του Μωυσή. Γιατί; Ο σκοπός για τον οποίο ο Θεός εξαφάνισε αυτό το σώμα με τέτοιον τρόπο ώστε να μη γνωρίζουν οι άνθρωποι πού να το βρουν αναφέρθηκε σαφώς. Μήπως ο Αντίδικος ήθελε να κατευθύνει τους ανθρώπους σε εκείνο το σώμα ώστε να εκτεθεί αυτό σε δημόσια θέα και πιθανόν να γίνει αντικείμενο ευλάβειας;

Σχετικά με την απόδοση ευλάβειας προς τις εικόνες των «αγίων», βλέπε λήμμα «Εικόνες».

Γιατί απεικονίζονται οι «άγιοι» με φωτοστέφανο σε μερικές θρησκείες;

Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια παραδέχεται: «Το πιο κοινό έμβλημα, που χρησιμοποιείται για όλους τους αγίους, είναι ο φωτοστέφανος, ένα φωτεινό καθορισμένο σχήμα που περιβάλλει το κεφάλι του αγίου. Η προέλευσή του είναι προχριστιανική, και εμφανίζεται στην ελληνιστική τέχνη σε έργα εμπνευσμένα από την ειδωλολατρία· ο φωτοστέφανος χρησιμοποιούνταν, όπως καταδεικνύεται από ψηφιδωτά και νομίσματα, για ημίθεους και θεότητες όπως ο Ποσειδώνας, ο Δίας και ο Διόνυσος, ιδιαίτερα δε για τον Απόλλωνα (το θεό του ήλιου)».​—(1967), Τόμ. 12, σ. 963.

Η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα λέει: «Στην ελληνιστική και την ρωμαϊκή τέχνη, ο θεός Ήλιος και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες παρουσιάζονται συχνά με ακτινωτό στέμμα. Λόγω της ειδωλολατρικής καταγωγής του, το φωτοστέφανο δεν χρησιμοποιήθηκε στην παλαιοχριστιανική τέχνη, αλλά ως απλός κυκλικός φωτοστέφανος υιοθετήθηκε από τους χριστιανούς αυτοκράτορες για τις επίσημες παραστάσεις τους. Από τα μέσα του 4ου αιώνα, ο Χριστός απεικονιζόταν επίσης με το αυτοκρατορικό αυτό έμβλημα . . . ενώ από τον 6ο, το φωτοστέφανο γενικεύθηκε για την Παρθένο Μαρία και άλλους αγίους».​—Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος, Τόμ. 60, σ. 301, 302.

Είναι σωστό να αναμειγνύεται η Χριστιανοσύνη με ειδωλολατρικά σύμβολα;

«Τι κοινό υπάρχει ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι; Ποια συμφωνία μπορεί να γίνει ανάμεσα στο Χριστό και στο διάβολο; ή τι έχει να μοιράσει ο πιστός με τον άπιστο; Μπορεί να υπάρχουν στον ίδιο τόπο ο ναός του Θεού και ο ναός των ειδώλων; Εσείς είστε ναός του αληθινού Θεού. . . . Γι’ αυτό λέει ο Κύριος: Φύγετε μακριά απ’ αυτούς και αποχωριστείτε τους. Μην αγγίζετε ακάθαρτο πράγμα, κι εγώ θα σας δεχτώ. Θα είμαι για σας ο Πατέρας, κι εσείς θα είστε γιοι και θυγατέρες μου, λέει ακόμα ο παντοκράτορας Κύριος».​—2 Κορ. 6:14-18, ΜΠΚ.

Θα μπορούσαν όλα τα μέλη μιας θρησκευτικής ομάδας να είναι άγια και συνεπώς απαλλαγμένα από την αμαρτία;

Είναι βεβαίως αλήθεια πως όλοι όσοι αποτελούσαν τη Χριστιανική εκκλησία του πρώτου αιώνα ήταν άγιοι. (1 Κορ. 14:33, 34· 2 Κορ. 1:1· 13:13, ΒΑΜ) Περιγράφονται ως άτομα που έλαβαν «τη συγχώρηση των αμαρτιών τους» και “αγιάστηκαν” από τον Θεό. (Πράξ. 26:18, ΜΠΚ· 1 Κορ. 1:2, ΒΑΜ) Παρ’ όλα αυτά, εκείνοι δεν ισχυρίστηκαν ότι ήταν απαλλαγμένοι από κάθε αμαρτία. Γεννήθηκαν ως απόγονοι του αμαρτωλού Αδάμ. Η κληρονομιά αυτή τους ανάγκαζε πολλές φορές να διεξάγουν σκληρό αγώνα για να κάνουν το σωστό, όπως παραδέχτηκε ταπεινά ο απόστολος Παύλος. (Ρωμ. 7:21-25) Και ο απόστολος Ιωάννης είπε ξεκάθαρα: «Αν ισχυριστούμε πως είμαστε αναμάρτητοι, εξαπατούμε τον εαυτό μας και δε λέμε την αλήθεια». (1 Ιωάν. 1:8, ΜΠΚ) Επομένως, το γεγονός ότι κάποιος είναι άγιος με την έννοια με την οποία χρησιμοποιείται η λέξη σχετικά με τους αληθινούς ακολούθους του Χριστού δεν σημαίνει ότι στη σάρκα είναι απαλλαγμένος από κάθε αμαρτία.

Όσο για το αν όλοι οι αληθινοί Χριστιανοί σήμερα είναι άγιοι έχοντας μπροστά τους την προοπτική ουράνιας ζωής, βλέπε σελίδες 348-353.

“Εσείς πιστεύετε στους αγίους;”

Θα μπορούσατε να απαντήσετε: “Ποιους αγίους εννοείτε;” Αν το άτομο αναφέρει τη Μαρία και/ή τους αποστόλους, μπορείτε να προσθέσετε: (1) “Ναι, αυτοί αναφέρονται στην Αγία Γραφή, και εγώ πιστεύω ό,τι είναι γραμμένο σε αυτήν. Αλλά εκείνο που με ενδιαφέρει ιδιαίτερα είναι το τι κάνουν αυτοί οι άγιοι σήμερα και πώς κάτι τέτοιο επηρεάζει εμάς. Δεν θα σας ενδιέφερε και εσάς αυτό; . . . Έχω βρει εδώ στην Αγία Γραφή κάτι πολύ ενδιαφέρον σχετικά με αυτούς και θα ήθελα να σας το δείξω. (Αποκ. 5:9, 10)” [Στην περίπτωση που κάποιος εγείρει ερώτημα για τη φράση «θα κυβερνήσουν τη γη ως βασιλιάδες» του εδαφίου 10, βλέπε σελίδα 353, στο λήμμα «Ουρανός».] (2) “Πώς θα είναι η ζωή κάτω από μια τέτοια κυβέρνηση; (Αποκ. 21:2-4)”

Ή θα μπορούσατε να πείτε (αν στο παρελθόν λατρεύατε και εσείς τους αγίους): “Επί πολλά χρόνια συμμετείχα και εγώ στις γιορτές των αγίων και προσευχόμουν τακτικά σε αυτούς. Αλλά μετά διάβασα κάτι στην Αγία Γραφή που με υποκίνησε να ξανασκεφτώ αυτό που έκανα. Θα ήθελα να σας το δείξω. (Βλέπε σελίδα 37.)”