ΓΕΝΕΙΑΔΑ

Το τρίχωμα που αναπτύσσεται στο πηγούνι και στα μάγουλα ενός άντρα, και το οποίο μερικές φορές συμπεριλαμβάνει το τρίχωμα του πάνω χείλους. Στις Εβραϊκές Γραφές, η λέξη ζακάν αποδίδεται «γενειάδα», ενώ η λέξη σαφάμ, που προσδιορίζει το χείλος, αποδίδεται από τους μεταφραστές με διάφορους τρόπους: «γενειάδα», «μουστάκι» και «πάνω χείλος». Σε κάποιες περιπτώσεις η λέξη ζακάν δεν αναφέρεται στη γενειάδα αλλά στο «πηγούνι».—Λευ 13:29, 30· 14:9.

Σε πολλούς αρχαίους λαούς της Ανατολής, μεταξύ των οποίων και οι Ισραηλίτες, άρεσε ιδιαίτερα η γενειάδα καθώς τη θεωρούσαν ένδειξη αντρικής αξιοπρέπειας. Ο νόμος του Θεού προς τους Ισραηλίτες τούς απαγόρευε την εκκοπή “των μαλλιών στα πλάγια του κεφαλιού”—των μαλλιών ανάμεσα στο αφτί και στο μάτι—καθώς και των τριχών στις άκρες της γενειάδας. (Λευ 19:27· 21:5) Η απαγόρευση αυτή οφειλόταν χωρίς αμφιβολία στο γεγονός ότι κάτι τέτοιο αποτελούσε θρησκευτική συνήθεια για ορισμένους ειδωλολάτρες.

Σε περιπτώσεις υπερβολικής λύπης, ντροπής ή ταπείνωσης, ένας άντρας μπορεί να ξερίζωνε τρίχες από τη γενειάδα του ή να άφηνε τη γενειάδα ή το μουστάκι του απεριποίητα. (Εσδ 9:3) Ο Δαβίδ ίσως κατάλαβε από την απεριποίητη γενειάδα του Μεφιβοσθέ, γιου του Ιωνάθαν, πως αυτός μπορεί να έλεγε την αλήθεια όταν είπε ότι τον είχε συκοφαντήσει ο υπηρέτης του ο Ζιβά, και πως πενθούσε πράγματι ενόσω ο Δαβίδ ήταν φυγάς εξαιτίας του Αβεσσαλώμ, αντίθετα από ό,τι είχε αναφέρει ο Ζιβά. (2Σα 16:3· 19:24-30) Το ξύρισμα της γενειάδας φανέρωνε συμφορά ή μεγάλο πένθος λόγω συμφοράς.—Ησ 7:20· 15:2· Ιερ 48:37· Ιεζ 5:1.

Μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 607 Π.Κ.Χ., κάποιοι από τη Συχέμ, τη Σηλώ και τη Σαμάρεια εξέφρασαν την οδύνη τους ξυρίζοντας τη γενειάδα τους, σκίζοντας τα ενδύματά τους και κάνοντας τομές πάνω τους. Αν και έφερναν προσφορές στον οίκο του Ιεχωβά, οι προσφορές αυτές ήταν αναίμακτες και προφανώς επρόκειτο να προσφερθούν εκεί όπου βρισκόταν άλλοτε ο ναός. (Ιερ 41:5) Το ότι οι πράξεις αυτών των αντρών δεν ήταν σε πλήρη αρμονία με το νόμο του Θεού φαίνεται από το ότι είχαν κάνει τομές πάνω τους, συνήθεια που απαγορευόταν αυστηρά από το Νόμο.—Λευ 19:28· 21:5.

Η σπουδαιότητα που αποδιδόταν στη γενειάδα και στην περιποίησή της επηρέασε τη στάση του Αγχούς, του βασιλιά της Γαθ, απέναντι στον Δαβίδ, όταν εκείνος συγκάλυψε τη διανοητική του υγεία αφήνοντας το σάλιο του να τρέχει πάνω στη γενειάδα του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο Βασιλιάς Αγχούς πείστηκε ότι ο Δαβίδ ήταν παράφρων. (1Σα 21:13) Μεταγενέστερα, όταν ο Ανούν, ο βασιλιάς του Αμμών, πρόσβαλε κατάφωρα τους πρεσβευτές του Δαβίδ κόβοντας τη μισή γενειάδα τους, ο Δαβίδ παρήγγειλε συμπονετικά στους άντρες του να μείνουν στην Ιεριχώ ώσπου να ξαναμεγαλώσουν αρκετά οι γενειάδες τους. Οι Αμμωνίτες γνώριζαν ότι αυτό ήταν μεγάλη προσβολή για τον Δαβίδ και ότι είχαν γίνει αηδιαστική μυρωδιά ενώπιόν του εξαιτίας αυτού του περιστατικού, γι’ αυτό και ετοιμάστηκαν για πόλεμο.—2Σα 10:4-6· 1Χρ 19:1-6.

Το να έχουν οι άντρες γενειάδα ήταν κάτι συνηθισμένο ακόμη και προτού γίνει η διαθήκη του Νόμου. Μολονότι οι Εβραίοι δεν έφτιαχναν μνημεία στα οποία να παριστάνονται οι μορφές τους, έχουν βρεθεί πολλά μνημεία και εγχάρακτα σχέδια στην Αίγυπτο, στη Μεσοποταμία και σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, στα οποία οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι και οι Χαναναίοι εμφανίζονται γενειοφόροι. Ακόμη και κάποια ομοιώματα χρονολογούμενα από την τρίτη χιλιετία Π.Κ.Χ. παρουσιάζουν γενειάδες διαφόρων ειδών. Ανάμεσα στους προαναφερθέντες λαούς, οι ευνούχοι ήταν κυρίως αυτοί που απεικονίζονταν αγένειοι. Στον Ισραήλ όμως δεν εφάρμοζαν τον ευνουχισμό, διότι ο Νόμος απέκλειε τους ευνούχους από την εκκλησία του Ισραήλ.—Δευ 23:1.

Εφόσον οι περισσότεροι Σημίτες απεικονίζονται γενειοφόροι, ακόμη και πριν από την εποχή του Νόμου, έπεται λογικά ότι οι πιστοί άντρες της γραμμής του Σημ, που συνέχιζαν να μιλούν τη γλώσσα της Εδέμ και αναμφίβολα ακολουθούσαν πιο αυστηρά τα αρχικά έθιμα από τον καιρό του προπάτορά τους, του Σημ, είχαν γενειάδα. Συνεπώς, υπάρχει βάσιμος λόγος να πιστεύουμε ότι ο Νώε, ο Ενώχ, ο Σηθ και ο Αδάμ ήταν και αυτοί γενειοφόροι.

Ο Ηρόδοτος (Β΄, 36) λέει ότι οι Αιγύπτιοι ξύριζαν τις τρίχες και του προσώπου και του κεφαλιού. Για τους άντρες τα μακριά μαλλιά και η γενειάδα ήταν ένδειξη πένθους ή ατημελησίας. Γι’ αυτόν το λόγο ο Ιωσήφ, όταν τον έβγαλαν από τη φυλακή, ξυρίστηκε προτού παρουσιαστεί στον Φαραώ. (Γε 41:14) Ωστόσο, οι Αιγύπτιοι φορούσαν ψεύτικες γενειάδες και περούκες.

Είχε ο Ιησούς γενειάδα όταν ήταν στη γη; Οπωσδήποτε οι Ιουδαίοι τηρούσαν αυστηρά αυτό το έθιμο. Ο Ιησούς, που γεννήθηκε Ιουδαίος, «βρέθηκε κάτω από νόμο» και εκπλήρωσε το Νόμο. (Γα 4:4· Ματ 5:17) Όπως όλοι οι άλλοι Ιουδαίοι, έτσι και ο Ιησούς ήταν αφιερωμένος στον Ιεχωβά Θεό από τη γέννησή του λόγω της διαθήκης του Νόμου, και είχε την υποχρέωση να τηρεί ολόκληρο το Νόμο, ο οποίος μεταξύ άλλων απαγόρευε στους Ιουδαίους να ξυρίζουν τις άκρες της γενειάδας. Επίσης, τον καιρό που ο Ιησούς ήταν στη γη, οι Ρωμαίοι είχαν τη συνήθεια να ξυρίζουν τα γένια τους. Επομένως, αν ο Ιησούς ήταν αγένειος, θα είχαν δημιουργηθεί υπόνοιες ότι ήταν είτε ευνούχος είτε Ρωμαίος. Είναι αξιοσημείωτο ότι μια προφητεία σχετικά με τα παθήματα του Ιησού δηλώνει: «Τη ράχη μου την έδωσα σε εκείνους που χτυπούν, και τα μάγουλά μου σε εκείνους που τριχομαδούν».—Ησ 50:6.