ΓΕΖΕΡ
(Γεζέρ) [Κομμάτι· Τμήμα].
Βασιλική πόλη στο εσωτερικό τμήμα της παράκτιας παλαιστινιακής πεδιάδας. Η πρώτη μνεία της Γεζέρ συνδέεται με την ανεπιτυχή προσπάθεια του βασιλιά της να σώσει τη Λαχείς από τον ισραηλιτικό στρατό που τελούσε υπό τις διαταγές του Ιησού του Ναυή. (Ιη 10:33· 12:7, 8, 12) Η Γεζέρ παραχωρήθηκε στους Εφραϊμίτες ως μεθόρια τοποθεσία τους (Ιη 16:3· 1Χρ 7:28), αλλά αυτοί δεν εκδίωξαν πλήρως τους Χαναναίους κατοίκους. (Ιη 16:10· Κρ 1:29) Η Γεζέρ ορίστηκε επίσης ως Λευιτική πόλη για τους Κααθίτες.—Ιη 21:20, 21· 1Χρ 6:66, 67.
Την εποχή του Δαβίδ, η πόλη μνημονεύεται σε σχέση με τους Φιλισταίους, όπως στην περίπτωση όπου ο Δαβίδ συνέτριψε την ισχύ τους «από τη Γααβά ως τη Γεζέρ». (2Σα 5:25· 1Χρ 14:16) Επίσης, ο Σιββεχαΐ ο Χουσαθίτης διακρίθηκε κατά την ήττα των Φιλισταίων στη Γεζέρ πατάσσοντας τον Σιφφαΐ, έναν απόγονο των Ρεφαΐμ. (1Χρ 20:4) Μεταγενέστερα, ο Φαραώ της Αιγύπτου επιτέθηκε στη Γεζέρ για κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο. Αφού έκαψε την πόλη και σκότωσε τους Χαναναίους κατοίκους της, την έδωσε ως προίκα στη σύζυγο του Σολομώντα. Ο Σολομών ανοικοδόμησε και ενδεχομένως οχύρωσε την πόλη.—1Βα 9:15-17.
Η Γεζέρ αναφέρεται επίσης συχνά σε μη Βιβλικές πηγές. Στους τοίχους του ναού του Καρνάκ, ο Τούθμωσις Γ΄ κατέγραψε την κατάκτηση της Γεζέρ. Μεταγενέστερα, η πόλη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις Πινακίδες της Αμάρνα όπου κατονομάζεται τουλάχιστον εννιά φορές. Ο Φαραώ Μερνεπτά καυχήθηκε στη στήλη του ότι “κατέλαβε τη Γεζέρ”.
Οι λόγιοι θεωρούν ότι η αρχαία Γεζέρ είναι το σημερινό Τελλ Τζέζερ (Αμπού Σουσέχ· Τελ Γκέζερ), το οποίο βρίσκεται περίπου στο μέσο του δρόμου που συνδέει την Ιερουσαλήμ με το Τελ Αβίβ-Γιάφο (Ιόππη). Επομένως βρισκόταν κοντά σε μια άλλη μεγάλη οδό η οποία συνέδεε επί χιλιετίες την Αίγυπτο με τη Μεσοποταμία για εμπορικούς και στρατιωτικούς σκοπούς. Η θέση του Τελλ Τζέζερ ψηλά σε μια ράχη της Σεφηλά τού επέτρεπε να έχει τον έλεγχο και των δύο αυτών δρόμων.
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές πρωτάρχισαν σε αυτό το τελλ (γήλοφο) στις αρχές του 20ού αιώνα. Από τότε αυτή έχει γίνει μία από τις πλέον ανεσκαμμένες και εξερευνημένες τοποθεσίες της Παλαιστίνης. Ανάμεσα στα ευρήματα που ανακαλύφτηκαν εκεί είναι η «Σολομώντεια πύλη και το τείχος με τα φυλάκια», τα οποία είναι χτισμένα πάνω σε ένα στρώμα ερειπίων που μερικοί εικάζουν ότι είναι τα απομεινάρια της πυρκαγιάς που προκάλεσε ο Φαραώ στη Γεζέρ. Η αρχιτεκτονική της θεωρείται τόσο όμοια με την αρχιτεκτονική κτισμάτων που βρέθηκαν στην Ασώρ και στη Μεγιδδώ, ώστε φαίνεται ότι και οι τρεις χτίστηκαν με βάση τα ίδια σχέδια. Σε αρχαιότερα στρώματα έρχονται στο φως πλήθος φιλισταϊκών αγγείων. Παρ’ όλα αυτά, το πιο φημισμένο ίσως εύρημα από το Τελλ Τζέζερ είναι το «ημερολόγιο» της Γεζέρ, μια πλάκα η οποία φαίνεται να περιέχει τις ασκήσεις απομνημόνευσης ενός μαθητή. Έχει αποδειχτεί πολύτιμο επειδή παρέχει πληροφορίες στους σύγχρονους ερευνητές για τις γεωργικές εποχές του αρχαίου Ισραήλ και δίνει μια εικόνα της εβραϊκής γραφής και γλώσσας των ημερών του Σολομώντα.