ΛΙΒΑΝΟΣ
(Λίβανος) [Λευκό [Βουνό]].
Γενικά, η δυτικότερη από τις δύο οροσειρές που αποτελούν το ορεινό σύστημα του Λιβάνου. Το όνομά της πιθανώς προέρχεται από το ανοιχτό χρώμα των ασβεστολιθικών απόκρημνων βράχων και κορυφών της ή από το γεγονός ότι, μεγάλο μέρος του έτους, οι ανώτερες πλαγιές της οροσειράς καλύπτονται από χιόνι. (Ιερ 18:14) Η οροσειρά του Λιβάνου, που εκτείνεται από τα ΒΒΑ προς τα ΝΝΔ επί σχεδόν 160 χλμ. κατά μήκος της Μεσογείου, είναι παράλληλη με την οροσειρά του Αντιλιβάνου επί 100 χλμ. περίπου. Οι δύο οροσειρές χωρίζονται από μια επιμήκη, εύφορη κοιλάδα, την Κοιλάδα Μπεκάα (Κοίλη Συρία), το πλάτος της οποίας κυμαίνεται από 10 μέχρι 16 χλμ. (Ιη 11:17· 12:7) Ο ποταμός Ορόντης διαρρέει αυτή την κοιλάδα με κατεύθυνση προς το βορρά, ενώ ο Λιτάνι (ο κατώτερος ρους του οποίου ονομάζεται Ναχρ ελ-Κασιμίγιε) ρέει προς τα νότια και στρίβει γύρω από το νότιο άκρο της οροσειράς του Λιβάνου. Ο Ναχρ ελ-Κεμπίρ (Ελεύθερος) ρέει πέρα από το βόρειο άκρο της οροσειράς του Λιβάνου.
Με λίγες εξαιρέσεις, οι πρόποδες της οροσειράς του Λιβάνου πέφτουν σχεδόν κατευθείαν στη Μεσόγειο, αφήνοντας μόνο μια στενή παράκτια πεδιάδα. Οι ακρώρειες αυτής της οροσειράς έχουν μέσο ύψος 1.800 με 2.100 μ., αλλά δύο κορυφές ορθώνονται 900 μ. και πλέον ψηλότερα. Τόσο οι ανατολικές όσο και οι δυτικές πλαγιές της οροσειράς είναι απότομες.
Οι ανατολικές πλαγιές της είναι εντελώς άγονες και ουσιαστικά δεν έχουν κανένα σημαντικό ρεύμα νερού. Ωστόσο, τις δυτικές πλαγιές, όπου υπάρχουν άφθονα νερά, τις αυλακώνουν ρυάκια και φαράγγια. (Παράβαλε Ασμ 4:15.) Στις χαμηλότερες πλαγιές της δυτικής πλευράς υπάρχουν αναβαθμίδες όπου ευδοκιμούν σιτηρά, αμπέλια και οπωρώνες, καθώς και μουριές, καρυδιές και ελαιόδεντρα. (Παράβαλε Ωσ 14:5-7.) Το πλούσιο ψαμμιτικό στρώμα του εδάφους ευνοεί την ανάπτυξη των πεύκων, ενώ σε μεγαλύτερα υψόμετρα υπάρχουν λίγα μικρά δασύλλια με μεγαλοπρεπείς κέδρους. Κατά την αρχαιότητα, αυτά τα δέντρα κάλυπταν την οροσειρά, το δε ξύλο τους χρησιμοποιούνταν για διάφορους σκοπούς. (1Βα 6:9· Ασμ 3:9· Ιεζ 27:5· βλέπε ΚΕΔΡΟΣ.) Στην οροσειρά του Λιβάνου φύονται επίσης μελίες, κυπαρίσσια και άρκευθοι. (1Βα 5:6-8· 2Βα 19:23· Ησ 60:13) Μερικά από τα ζώα εκείνης της περιοχής είναι τα τσακάλια, οι γαζέλες, οι ύαινες και οι λύκοι. Στους αρχαίους χρόνους, υπήρχαν περισσότερα δάση και άγρια ζώα, και η περιοχή ήταν καταφύγιο λιονταριών και λεοπαρδάλεων. (Ασμ 4:8· Ησ 40:16) Αυτό που ονόμαζαν «ευωδιά του Λιβάνου» ήταν ενδεχομένως η ευωδιά που ανέδιδαν τα μεγάλα δάση του.—Ασμ 4:11.
Η περιοχή του Λιβάνου δεν περιήλθε στην κατοχή των Ισραηλιτών υπό την ηγεσία του Ιησού του Ναυή, αλλά αποτέλεσε το βορειοδυτικό σύνορο της γης τους. (Δευ 1:7· 3:25· 11:24· Ιη 1:4· 9:1) Ωστόσο, οι ειδωλολάτρες κάτοικοι αυτής της περιοχής έθεταν σε δοκιμή την πιστότητα του Ισραήλ στον Ιεχωβά. (Κρ 3:3, 4) Αιώνες αργότερα, ο Βασιλιάς Σολομών είχε στη δικαιοδοσία του ένα τμήμα του Λιβάνου και εκτελούσε εκεί οικοδομικά έργα. (1Βα 9:17-19· 2Χρ 8:5, 6) Ένα από τα οικοδομικά προγράμματά του πιθανώς περιλάμβανε «τον πύργο του Λιβάνου, που βλέπει προς τη Δαμασκό». (Ασμ 7:4· μερικοί ωστόσο θεωρούν ότι αυτή η φράση αναφέρεται σε μια από τις κορυφές του Λιβάνου.) Εκείνη την εποχή, ο Χιράμ, ο βασιλιάς της Τύρου, είχε υπό την κυριαρχία του ένα άλλο τμήμα του Λιβάνου, από το οποίο προμήθευε στον Σολομώντα ξύλα κέδρου και αρκεύθου.—1Βα 5:7-14.
Αλληγορική Χρήση. Πολλές από τις αναφορές της Αγίας Γραφής στον Λίβανο σχετίζονται με το εύφορο έδαφός του (Ψλ 72:16· Ησ 35:2) και τα θαλερά δάση του, ιδιαίτερα τους μεγαλοπρεπείς κέδρους του. (Ψλ 29:5) Συχνά ο Λίβανος χρησιμοποιείται με μεταφορικό τρόπο. Παρουσιάζεται σαν να βρίσκεται σε κατάσταση καταισχύνης και να δείχνει συμπόνια για τη γη του Ιούδα που είχε λεηλατηθεί από τις ασσυριακές δυνάμεις. (Ησ 33:1, 9) Ωστόσο, και ο ίδιος ο ασσυριακός στρατός επρόκειτο να υποστεί συμφορά, καθώς θα τον κατέκοπταν σαν τα δέντρα του Λιβάνου. (Ησ 10:24-26, 33, 34) Οι καταστροφικές επιπτώσεις της κρίσης του Ιεχωβά παραβάλλονται με το μαρασμό του άνθους του Λιβάνου. (Να 1:4) Εντούτοις, σε μια προφητεία αποκατάστασης αναφέρεται ότι το δάσος του Λιβάνου επρόκειτο να μετατραπεί σε εύφορο δεντρόκηπο, γεγονός που περιγράφει πλήρη αντιστροφή των πραγμάτων.—Ησ 29:17, 18.
Μέσω του Ιερεμία, ο Ιεχωβά «είπε σχετικά με τον οίκο του βασιλιά του Ιούδα: “Είσαι σαν τη Γαλαάδ για εμένα, σαν την κεφαλή του Λιβάνου”». (Ιερ 22:6) “Ο οίκος” φαίνεται να προσδιορίζει το συγκρότημα του ανακτόρου. (Ιερ 22:1, 5) Η τοποθεσία όπου βρισκόταν το ανάκτορο ήταν σε ύψωμα, και ως εκ τούτου ήταν υπερυψωμένη και μεγαλοπρεπής όπως ο Λίβανος. Επίσης, για την κατασκευή των διαφόρων βασιλικών κτισμάτων εκεί χρησιμοποιήθηκαν μεγάλες ποσότητες ξύλων κέδρου. (1Βα 7:2-12) Ο Βασιλιάς Ιωακείμ, ο οποίος άκουσε τα λόγια που είναι καταγραμμένα στο εδάφιο Ιερεμίας 22:6, είχε χρησιμοποιήσει και ο ίδιος επένδυση από κέδρο για το πολυτελές ανάκτορό του. (Ιερ 22:13-15) Επομένως, η περιοχή του ανακτόρου ήταν σαν ένα μεγαλοπρεπές δάσος από κέδρινα οικοδομήματα και μπορούσε εύστοχα να παραβληθεί με τον Λίβανο και με τη δασόφυτη Γαλαάδ. Ο Ιεχωβά προειδοποίησε τον Ιούδα ότι, αν ο Βασιλιάς Ιωακείμ, οι υπηρέτες του και ο λαός δεν απέδιδαν δικαιοσύνη, “ο οίκος θα γινόταν ερημωμένος τόπος” (Ιερ 22:1-5) και εκείνοι που κατοικούσαν στον συμβολικό Λίβανο (Ιερουσαλήμ), “φωλιασμένοι στους κέδρους”, θα υφίσταντο συμφορά.—Ιερ 22:23· βλέπε επίσης Ιεζ 17:2, 3.
Παρόμοια, η επιθυμία του Ασσύριου Βασιλιά Σενναχειρείμ να “ανεβεί στα ύψη των ορεινών περιοχών, στα πιο απομακρυσμένα μέρη του Λιβάνου”, και να “κόψει τους ψηλούς κέδρους του” φαίνεται να αναφέρεται στις προθέσεις του σε σχέση με την Ιερουσαλήμ. (Ησ 37:21-24) Τα προφητικά λόγια σχετικά με τη βία που ασκήθηκε σε βάρος του Λιβάνου (Αββ 2:17) μπορεί να παραπέμπουν στη συμφορά που περίμενε την Ιερουσαλήμ. Ή ίσως πρέπει να εκληφθούν κατά γράμμα, θεωρώντας ότι υποδηλώνουν την αποψίλωση των δασών του Λιβάνου εξαιτίας των καταστροφών του πολέμου.—Παράβαλε Ησ 14:5-8.
Η προφητεία του Ζαχαρία (10:10) αναφέρθηκε στον καιρό κατά τον οποίο ο Ιεχωβά θα επανέφερε το λαό του στη γη της Γαλαάδ και στον Λίβανο. Σε αυτή την περίπτωση η λέξη Λίβανος μπορεί να σημαίνει την περιοχή Δ του Ιορδάνη, όπως η Γαλαάδ αντιπροσωπεύει την περιοχή Α του Ιορδάνη.