ΤΑΡΣΟΣ
(Ταρσός).
Η κυριότερη πόλη και πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Κιλικίας. Γενέτειρα του αποστόλου Παύλου. (Πρ 9:11· 22:3) Ερείπια της αρχαίας πόλης εξακολουθούν να υπάρχουν στο σημερινό ομώνυμο οικισμό που απέχει περίπου 16 χλμ. από τις εκβολές του ποταμού Κύδνου, ο οποίος χύνεται στην ανατολική Μεσόγειο, περίπου 130 χλμ. Β του ανατολικού άκρου της Κύπρου.
Κανείς δεν γνωρίζει πότε ιδρύθηκε αρχικά η Ταρσός ή από ποιους, επειδή πρόκειται για πολύ αρχαία πόλη. Η πρώτη φορά που μνημονεύεται στην ιστορία συνδέεται με το γεγονός της κατάληψής της από τους Ασσυρίους (ποτέ δεν υπήρξε πόλη με ισχυρή οχύρωση), και έκτοτε η Ταρσός παρέμεινε υπόδουλη και κατέβαλλε φόρο υποτελείας επί πολύ καιρό στις διαδοχικές δυνάμεις της Ασσυρίας, της Περσίας, της Ελλάδας, κατόπιν στους Σελευκίδες βασιλιάδες και τελικά στη Ρώμη.
Η Ταρσός βρισκόταν σε μια εύφορη παράκτια περιοχή όπου καλλιεργούσαν λινάρι, και οι λινοκαλλιέργειες στήριζαν με τη σειρά τους ακμάζουσες βιοτεχνίες όπως η παραγωγή λινών υφασμάτων και η σκηνοποιία. Στη σκηνοποιία χρησιμοποιούσαν επίσης ιδιαίτερα ένα ύφασμα από τρίχες κατσικιών το οποίο ονομαζόταν κιλίκιο. Ωστόσο, ένας ακόμη σημαντικότερος παράγοντας που συντέλεσε στη φήμη και στον πλούτο της Ταρσού ήταν το εξαιρετικό λιμάνι της το οποίο κατείχε στρατηγική θέση δίπλα σε μια κύρια χερσαία εμπορική οδό μεταξύ Α και Δ. Η οδός αυτή προς τα Α οδηγούσε στη Συρία και στη Βαβυλώνα, ενώ το σκέλος της που οδηγούσε στις βόρειες και στις δυτικές περιοχές της Μικράς Ασίας διερχόταν από τις Κιλίκιες Πύλες, ένα στενό φαράγγι στα όρη του Ταύρου, περίπου 50 χλμ. Β της πόλης.
Στη διάρκεια της ιστορίας της η Ταρσός δέχτηκε την επίσκεψη αρκετών διάσημων προσώπων, περιλαμβανομένου του Ιούλιου Καίσαρα, του Μάρκου Αντώνιου, της Κλεοπάτρας και διαφόρων αυτοκρατόρων. Ο Κικέρων ήταν ο κυβερνήτης της πόλης από το 51 μέχρι το 50 Π.Κ.Χ. Η Ταρσός φημιζόταν επίσης ως κέντρο γραμμάτων τον πρώτο αιώνα Κ.Χ. και, σύμφωνα με τον γεωγράφο Στράβωνα, σε αυτόν τον τομέα ξεπερνούσε ακόμη και την Αθήνα και την Αλεξάνδρεια.—Γεωγραφικά, ΙΔ΄, V, 13.
Γι’ αυτούς τους λόγους, λοιπόν, ο Παύλος μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηρίζει την Ταρσό “όχι άσημη πόλη”, έκφραση που χρησιμοποίησε όταν πληροφόρησε έναν στρατιωτικό διοικητή ότι ήταν πολίτης της Ταρσού και όχι Αιγύπτιος.—Πρ 21:37-39.
Από καιρό σε καιρό, κατά τη διάρκεια της διακονίας του, ο Παύλος επέστρεφε στην πατρίδα του την Ταρσό (Πρ 9:29, 30· 11:25, 26), και αναμφίβολα θα πέρασε από εκεί σε κάποια από τα ιεραποστολικά ταξίδια του.—Πρ 15:23, 41· 18:22, 23.