Προς Εφεσίους: Η Ενότης Επιτυγχάνεται δια του Χριστού
ΜΕΤΑΞΥ των Χριστιανικών εκκλησιών που ο απόστολος Παύλος ίδρυσε στα ιεραποστολικά του ταξίδια ήταν και η εκκλησία της Εφέσου. Εκήρυξε εκεί σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις. Στην πρώτη περίπτωσι πήγε εκεί με τους συνεργάτας του, τον Ακύλα και την Πρίσκιλλα και η παραμονή του εκεί ήταν μάλλον σύντομη. (Πράξ. 18:18-21) Αλλ’ όταν επέστρεψε παρέμεινε πολύ περισσότερο, όπως είπε αργότερα στους πρεσβυτέρους της Εφέσου: «Τρία [περίπου] έτη νύκτα και ημέραν δεν έπαυσα νουθετών μετά δακρύων ένα έκαστον.» (Πράξ. 20:17-35) Αυτοί οι στοργικοί μόχθοι που κατέβαλε ο Παύλος έφεραν θαυμάσια αποτελέσματα, διότι η επιστολή του προς αυτούς δεν περιλαμβάνει καμμιά ισχυρή επίπληξι όπως αυτή που πίστευε ότι ήταν αναγκαία να δώση στις εκκλησίες της Κορίνθου και της Γαλατίας.
Το ότι ο Παύλος έγραψε αυτή την επιστολή είναι σαφές πέρα από κάθε λογική αμφιβολία. Η ίδια η επιστολή αναφέρεται σ’ αυτόν δύο φορές ως τον συγγραφέα. (Εφεσ. 1:1· 3:1) Επίσης, η επιστολή χαρακτηρίζεται από τον τρόπο της συγγραφής του Παύλου. Και η μαρτυρία των πρώτων ‘πατέρων της εκκλησίας’ είναι ότι ο Παύλος έγραψε αυτή την επιστολή. Περισσότερες αποδείξεις μαρτυρούν ότι αυτός την έγραψε ιδιαίτερα για τους Χριστιανούς της Εφέσουa ενώ βρισκόταν φυλακισμένος στη Ρώμη το έτος 61 περίπου μ.Χ.
Η ενότης με τον Χριστό και δια του Χριστού είναι το θέμα αυτής της επιστολής, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι σ’ αυτή την επιστολή αναφέρεται δεκατρείς φορές η φράσις ‘να συγκεφαλαιώση τα πάντα εν τω Χριστώ,’ περισσότερο από κάθε άλλη επιστολή που έγραψε ο Παύλος. Δείχνει ότι η ενότης αποτελεί σκοπό του Ιεχωβά και λέγει πόσο συντελούν σ’ αυτό η θυσία του Χριστού και τα ‘χαρίσματα εν ανθρώποις.’ Επίσης, σ’ αυτή την επιστολή ο Παύλος συμβουλεύει τα μέλη της οικογενείας, τους δούλους και τους κυρίους ώστε κι αυτοί να έχουν ομοίως ενότητα μεταξύ των.
Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΝΑ ΣΥΓΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΤΑ ΠΑΝΤΑ
Στο πρώτο κεφάλαιο ο Παύλος τονίζει την ενότητα με τον Ιησού Χριστό, την οποία απολαμβάνουν οι αληθινοί μαθηταί του ως αποτέλεσμα της παρ’ αξίαν αγαθότητος του Ιεχωβά Θεού. Ιδιαιτέρως εφιστά την προσοχή στον σκοπό του Θεού να συγκεφαλαιώση όλα τα πράγματα στον ουρανό και στη γη, πάλι μέσω μιας ‘οικονομίας,’ μιας διαχειρίσεως των υποθέσεων. Αυτή η ενοποιητική ενέργεια άρχισε την Πεντηκοστή, όταν 120 περίπου μαθηταί του Χριστού έλαβαν το άγιο πνεύμα του Θεού, το οποίον επεξετάθη και στους Εθνικούς όταν ο Κορνήλιος και ο οίκος του ανταποκρίθηκαν στο κήρυγμα του αποστόλου Πέτρου και βαπτίσθηκαν. Στους συγχρόνους καιρούς τα γεγονότα δείχνουν ότι γίνεται μια ‘συγκεφαλαίωσις των πάντων επί της γης,’ η οποία άρχισε με την ενοποίησι του ‘πολλού όχλου’ των ‘άλλων προβάτων.’ Αυτό το ενοποιητικό έργο θα συνεχισθή μέχρις ότου όλοι εκείνοι που είναι στους τάφους ακούσουν τη φωνή του Ιησού και εξέλθουν.—Ιωάν. 5:28, 29· 10:16· Αποκάλ. 7:9.
Συνεχίζοντας, ο Παύλος ευχαριστεί τον Θεό γι’ αυτούς τους Χριστιανούς και προσεύχεται να έχουν το πνεύμα της σοφίας. Το γεγονός ότι αναφέρεται στην εκτίμησι που δείχνουν καθώς ‘φωτίζονται οι οφθαλμοί του νοός των’ (‘της καρδίας των,’ Κείμενον) τονίζει κατάλληλα το πώς ο Θεός τούς κάνει γνωστό οτιδήποτε κάνει έκκλησι στην καρδιά. Αυτό μπορεί να τους υποκινήση ‘να ανανεώνωνται εις το πνεύμα του νοός των.’ (Εφεσ. 4: 23) Με μια τέτοια πνευματική ενόρασι οι Χριστιανοί είναι πεπεισμένοι για την ένδοξη ελπίδα που τους αναμένει—η οποία έχει επιβεβαιωθή από την ισχυρά δύναμι που έδειξε ο Θεός με το ν’ αναστήση τον Χριστό από τους νεκρούς.
Στο δεύτερο κεφάλαιο ο Παύλος κατευθύνει την προσοχή του στους εξ Εθνών Χριστιανούς, οι οποίοι πολύ πιθανόν αποτελούσαν την πλειονότητα εκεί στην Έφεσο. Αυτοί κάποτε περπατούσαν σύμφωνα με τον άρχοντα αυτού του κόσμου (τον Σατανά ή Διάβολο) και συμπεριεφέροντο σύμφωνα με τις επιθυμίες της εκπεσμένης σαρκός των κι έτσι δεν είχαν την εύνοια του Θεού. Ως απερίτμητοι Εθνικοί δεν εγνώριζαν τη διαθήκη που είχε κάνει ο Ιεχωβά με τον Αβραάμ και είχαν αποκλεισθή απ’ αυτήν. Αλλά τώρα αυτοί έχουν ενοποιηθή με τον Ιησού Χριστό. Πώς συμβαίνει αυτό; Διότι η θυσία του Ιησού εξεπλήρωσε το πρότυπο του Νόμου κι έδωσε ένα τέλος σ’ αυτόν, επειδή ο νόμος αποτελούσε φραγμό μεταξύ Ιουδαίων και Εθνικών. Με το να γίνουν Χριστιανοί, αυτοί οι Εφέσιοι Εθνικοί είναι τώρα συμπολίται και μέλη του οίκου του Θεού. Όλ’ αυτά οφείλονται, όχι στη δική τους αξία, αλλά στην εκ μέρους των άσκησι πίστεως, η οποία είναι δώρο του Θεού.
Κατόπιν, ο φυλακισμένος Παύλος ομιλεί για τη διαχείρισι που του ενεπιστεύθη ο Θεός. Μολονότι είναι ο ελάχιστος των αγίων, του ενεπιστεύθη ο Θεός να κάμη γνωστό το μυστήριον ότι οι Εθνικοί μπορούν επίσης να γίνουν συμμέτοχοι των υποσχέσεων με το να έλθουν σε ενότητα με τον Χριστό. Δια του Ιησού Χριστού μπορούν να πλησιάζουν τον Θεό με πλήρη εμπιστοσύνη και παρρησία.
Ο Παύλος πάλι προσεύχεται για τους Χριστιανούς αδελφούς του και αυτή τη φορά ζητά από τον Θεό να τους ενδυναμώνη και να τους εδραιώνη μέσω πίστεως και αγάπης επάνω σ’ ένα ασφαλές θεμέλιο. Τελειώνοντας αυτό το μέρος της επιστολής του εκφράζει την πιο ενθαρρυντική σκέψι, ότι ο Θεός μπορεί να κάμη πολύ περισσότερα απ’ ό,τι όλοι εμείς θα μπορούσαμε να ζητήσωμε ή να διανοηθούμε.
ΤΑ «ΧΑΡΙΣΜΑΤΑ» ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ
Ο Παύλος αρχίζει το δεύτερο ήμισυ της επιστολής του συμβουλεύοντας τους Χριστιανούς να συμπεριφέρωνται μ’ έναν κατάλληλο τρόπο, με πλήρη ταπεινοφροσύνη και πραότητα. Για ποιο σκοπό; Για να είναι όλοι ενωμένοι με τον δεσμό της ειρήνης. Πράγματι, η ενότης είναι πολύ σπουδαία! «Εν σώμα και εν πνεύμα, . . . με μίαν ελπίδα . . . εις Κύριος, μία πίστις, εν βάπτισμα· εις Θεός και Πατήρ πάντων.» (Εφεσ. 4: 2-6) Μια επταπλή ενότης! Πόσο απομακρυσμένος είναι ο Χριστιανικός κόσμος απ’ αυτή την ενότητα!
Συνεχίζοντας, ο Παύλος παρατηρεί ότι ο Θεός έδωσε χαρίσματα στους ανθρώπους, όπως είναι οι απόστολοι, οι προφήται, οι ευαγγελισταί, οι ποιμένες και οι διδάσκαλοι. Γιατί; Και πάλι για τον σκοπό της ενότητος: «Εωσού καταντήσωμεν πάντες εις την ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του Υιού του Θεού,» με το να μην είμεθα πλέον νήπιοι, αλλά να γίνωμε πνευματικώς ενήλικοι, ικανοί να σταθούμε κι εμείς με σταθερότητα και να είμεθα ενωμένοι ως ένα σώμα όπου κάθε σύνδεσμος και μέλος θα συντελή στην ευημερία και τη χρησιμότητα του σώματος.—Εφεσ. 4:11-16.
ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ
Γι’ αυτό το σκοπό, οι Χριστιανοί πρέπει ν’ απορρίψουν την παλαιά προσωπικότητα με τις ιδιοτελείς της επιθυμίες και συνήθειες και ‘να ενδυθούν τον νέον άνθρωπον, τον κτισθέντα κατά Θεόν εν δικαιοσύνη και οσιότητι της αληθείας.’—Εφεσ. 4:22-24.
Για να διατηρήται η Χριστιανική ενότης πρέπει να μιλούν αλήθεια μεταξύ των, να μην οργίζωνται ο ένας εναντίον του άλλου, να μη κλέπτουν. Ούτε πρέπει να χρησιμοποιούν αισχρή γλώσσα, αλλά, αντιθέτως, να λένε ό,τι είναι καλό για να εποικοδομούν τους άλλους ανάλογα με τις ανάγκες. Αντί να οργίζωνται και να γογγύζουν ο ένας κατά του άλλου, οι Χριστιανοί πρέπει να είναι ευγενείς, στοργικοί, να συγχωρούν πρόθυμα κι έτσι να γίνωνται μιμηταί του Θεού ο οποίος επίσης συγχωρεί πρόθυμα.—Εφεσ. 4:25-32.
Κατόπιν, ο Παύλος προειδοποιεί εναντίον της σεξουαλικής ανηθικότητος, η οποία βέβαια μπορεί να ενεργήση επίσης ως διαιρετική δύναμις. Οι Χριστιανοί πρέπει ν’ αποφεύγουν την πορνεία, την ακαθαρσία, την επαίσχυντη διαγωγή και τους αισχρούς αστεϊσμούς. Αντί να συναναστρέφονται μ’ αυτούς που κάνουν αυτά τα πράγματα και να συμμετέχουν, πρέπει, να ‘εξετάζουν τι είναι ευάρεστον εις τον Κύριον’ και να ελέγχουν εκείνους που κάμουν αυτά τα πονηρά πράγματα. Πρέπει, επομένως, να ‘προσέχωμε πώς να περιπατούμε ακριβώς, μη ως άσοφοι αλλ’ ως σοφοί, εξαγοραζόμενοι τον καιρόν’ για καρποφόρα έργα, «διότι αι ημέραι είναι πονηραί.» (Εφεσ. 5:10, 15, 16) Αντί να μεθύουν με οινοπνευματώδη ποτά, οι Χριστιανοί πρέπει να είναι γεμάτοι από το πνεύμα του Θεού· θα βοηθηθούμε να το κάνωμε αυτό αν μιλούμε ο ένας στον άλλον με ψαλμούς, ύμνους στον Θεό, πνευματικές ωδές και αν ψάλλωμε από την καρδιά μας.
Η ΥΠΟΤΑΓΗ ΣΥΝΤΕΛΕΙ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ
Κατόπιν ο Παύλος αναφέρει την αρχή της υποταγής που είναι τόσο αναγκαία για τη Χριστιανική ενότητα. Όλοι οι Χριστιανοί πρέπει να υποτάσσωνται ο ένας στον άλλον. Οι γυναίκες πρέπει να υποτάσσωνται στους συζύγους των. Αυτό βέβαια δεν θα ήταν δυσάρεστο αν οι σύζυγοι, όπως συμβουλεύει κατόπιν ο Παύλος, αγαπούν τις συζύγους των όπως τα σώματά των—στην πραγματικότητα, ακόμη περισσότερο από τον εαυτό των, διότι πρέπει ν’ αγαπούν τις συζύγους των όπως ο Χριστός αγάπησε την εκκλησία. Πόσο πολύ αγαπούσε ο Χριστός την εκκλησία; Τόσο πολύ ώστε κατέθεσε τη ζωή του γι’ αυτήν. Πραγματικά, όταν ο σύζυγος έχη τέτοια αγάπη για τη σύζυγό του και η σύζυγός του υποτάσσεται πλήρως, τότε θα έχουν, όπως ο Θεός είχε σκοπό στην αρχή, μια ενότητα ως «σάρκα μίαν.» Για να υπάρχη Χριστιανική ενότης στην οικογένεια, τα παιδιά πρέπει να υπακούουν τους γονείς των και οι πατέρες να προσέχουν να μην ερεθίζουν τα τέκνα των ασκόπως, αλλά να τα ανατρέφουν με την παιδεία του Ιεχωβά.—Εφεσ. 5:21 έως 6:4.
Εφαρμόζοντας την αρχή της ενότητος σε μια ακόμη σφαίρα των ανθρωπίνων σχέσεων, ο Παύλος συμβουλεύει τους δούλους να είναι υπάκουοι στους κυρίους των και να τους υπηρετούν με καλές προθέσεις. Τελικά, ο Θεός θ’ ανταμείψη αυτούς που ενεργούν ορθά άσχετα με το τι κάνουν οι ανθρώπινοι κύριοι. Συγχρόνως, οι ανθρώπινοι κύριοι στις σχέσεις των με τους δούλους των, πρέπει να σκέπτονται ότι έχουν ένα Κύριο στους ουρανούς στον οποίο θα δώσουν λόγο.—Εφεσ. 6:5-9.
Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΑΝΟΠΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ
Η Έφεσος ήταν μια πόλις φημισμένη όχι μόνο για τον μεγάλο ναό της Αρτέμιδος που είχε, αλλ’ επίσης και για τις μαγικές τέχνες της. (Πράξ. 19:11-20) Πολύ κατάλληλα, επομένως, ο Παύλος παροτρύνει τους Χριστιανούς να ενδυθούν την πλήρη πανοπλία από τον Θεό, ώστε να είναι ικανοί να λάβουν μια σταθερή στάσι «εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις.» (Εφεσ. 6:11-13) Από τι αποτελείται αυτή η πανοπλία; Περιλαμβάνει την αλήθεια του Λόγου του Θεού κι ένα θώρακα δικαιοσύνης για την καρδιά. Επίσης, υπάρχουν τα υποδήματα για την ετοιμασία του ευαγγελίου της ειρήνης, η μεγάλη ασπίδα της πίστεως, η ελπίδα της σωτηρίας ως περικεφαλαία και ως όπλο η μάχαιρα του πνεύματος που είναι ο Λόγος του Θεού.—Εφεσ. 6:14-17.
Εν τούτοις, μαζί μ’ αυτή την πλήρη πανοπλία απαιτείται και κάτι ακόμη. Τι είναι αυτό; Η προσευχή, για ν’ αντλούμε βοήθεια από τον Θεό. Έτσι, ο Παύλος συνεχίζει: «Προσευχόμενοι εν παντί καιρώ μετά πάσης προσευχής και δεήσεως δια του πνεύματος . . . υπέρ πάντων των αγίων.» Ταπεινά ο Παύλος ζητά να προσεύχονται επίσης και γι’ αυτόν, ώστε να μπορή να κηρύττη τα αγαθά νέα «μετά παρρησίας.»—Εφεσ. 6:18-20.
Ως συμπέρασμα ο Παύλος γράφει ότι ο αγαπητός αδελφός Τυχικός θα πη στην εκκλησία εκεί στην Έφεσο τα νέα του Παύλου. Απ’ αυτό φαίνεται ότι ο Τυχικός έφερε την επιστολή του Παύλου από την Ρώμη. Και, όπως ο Παύλος συνηθίζει να κάμη σε όλες τις επιστολές του, τελειώνει προσευχόμενος να έχουν την παρ’ αξίαν αγαθότητα του Θεού.
Τι πλήθος θαυμάσιων διδασκαλιών και προτροπών σχετικά με την ενότητα για μας σήμερα έχει προμηθεύσει ο απόστολος σ’ αυτή την επιστολή του προς Εφεσίους! Είθε να εξοικειωθούμε ακόμη περισσότερο μ’ αυτήν, να την κάνωμε κτήμα μας και να εναρμονίσωμε τη ζωή μας πιο πολύ μ’ αυτήν.
[Υποσημειώσεις]
a Μερικοί υποστηρίζουν ότι αυτή η επιστολή απευθύνεται στην εκκλησία της Λαοδικείας στην οποία αναφέρεται ο Παύλος στο εδάφιο Κολοσσαείς 4:16. Αλλά δεν υπάρχουν ιστορικές αποδείξεις για να υποστηρίξουν αυτό τον ισχυρισμό.