λόγια, που αντανακλούν τη σοφία του Ιεχωβά Θεού, μπορούν να σταθεροποιήσουν και να υποστηρίξουν τους ακροατές.

Συνοψίζοντας ολόκληρη την έρευνά του, ο Σολομών λέγει: «Ας ακούσωμεν το τέλος της όλης υποθέσεως· φοβού τον Θεόν και φύλαττε τας εντολάς αυτού, επειδή τούτο είναι το παν του ανθρώπου. Διότι ο Θεός θέλει φέρει εις κρίσιν παν έργον και παν κρυπτόν, είτε αγαθόν είτε πονηρόν.» (Εκκλησ. 12:13, 14) Ένας υγιής φόβος ή σεβασμός για τον Δημιουργό μας μάς προστατεύει από την υιοθέτησι μιας ανόητης πορείας ζωής, που θα μπορούσε να μας φέρη ανεκλάλητη ταραχή. Επίσης, αν αναγνωρίσωμε ότι τίποτε δεν διαφεύγει της προσοχής του Δημιουργού, αυτό θα μας υποκινή να τηρούμε τις εντολές του. Ο Ύψιστος θα κρίνη όλα τα πράγματα, περιλαμβανομένων και των πραγμάτων που είναι κρυμμένα από τα μάτια του κόσμου. Εφόσον οι εντολές του έχουν σκοπό να προάγουν τη διαρκή μας ευημερία, δεν είναι δίκαιο και πραγματικά σοφό να τις τηρούμε;

Ερωτήσεις από Αναγνώστες

● Αντιλαμβάνομαι ότι η έκτρωσις είναι κάτι εσφαλμένο από την άποψι της Γραφής διότι, είναι εκούσια αφαίρεσι ζωής. Καταλαβαίνω επίσης ότι το εδάφιο Έξοδος 21:22, 23 υποστηρίζει αυτό το γεγονός. Αλλά προσφάτως διάβασα μια μετάφρασι της Βίβλου που δίνει σ’ αυτά τα εδάφια διαφορετική σημασία. Τι λέγουν στην πραγματικότητα αυτά τα εδάφια και τι εννοούν;

Η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών αποδίδει ως εξής τα εδάφια Έξοδος 21:22, 23: «Εάν μάχωνται άνδρες και πατάξωσι γυναίκα έγκυο και εξέλθει το παιδίον αυτής, δεν συμβή όμως συμφορά [θανατηφόρον ατύχημα, ΜΝΚ]· θέλει εξάπαντος κάμει αποζημίωσιν ο πατάξας, οποίαν ο ανήρ της γυναικός επιβάλη εις αυτόν, και θέλει πληρώσει κατά την απόφασιν των κριτών. Αν όμως συμβή συμφορά [θανατηφόρον ατύχημα, ΜΝΚ], τότε θέλεις δώσει ζωήν αντί ζωής.»

Εν τούτοις, μερικές άλλες μεταφράσεις, αποδίδουν αυτά τα εδάφια με τέτοιο τρόπο ώστε θα μπορούσε κανείς να υποθέση ότι, η έκτρωσις δεν είναι κάτι πολύ σοβαρό. Επί παραδείγματι, η Αναθεωρημένη Στερεότυπος Μετάφρασις λέγει: «Εάν μάχωνται άνδρες και πατάξωσι γυναίκα έγκυον και εξέλθη το παιδίον αυτής, δεν συμβή όμως ζημία· θέλει εξάπαντος τιμωρηθή με πρόστιμον ο πατάξας . . . Αν όμως συμβή ζημία, τότε θέλεις δώσει ζωήν αντί ζωής.» Η εντύπωσις που θ’ απεκόμιζε ένας είναι ότι υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον για την γυναίκα, όχι για το έμβρυο. Θα μπορούσε κανείς να υποθέση από αυτή τη μετάφρασι ότι αν το χτύπημα προκαλούσε έκτρωσι αλλ’ όχι άλλη ζημία στην γυναίκα, ο ένοχος έπρεπε απλώς να τιμωρηθή με πρόστιμο. Έτσι, η έκτρωσις δεν θα φαινόταν κάτι σοβαρό.

Είναι πιθανόν αυτή η απόδοσις των εδαφίων να είχε επηρεασθή από τον τρόπο με τον οποίο τα είχε παραφράσει ο Ιουδαίος ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος: «Όποιος πατάξει γυναίκα έγκυον και εξέλθη το παιδίον ας πληρώση ο πατάξας χρηματικόν πρόστιμον επειδή συνέβαλε στην μείωσι του πληθυσμού [του έθνους] καταστρέφοντας αυτό που ήταν στην κοιλιά της γυναικός· και ας καταβάλη ο πατάξας χρήματα εις τον σύζυγό της· αλλ’ αν αυτή πεθάνη από το κτύπημα, ας θανατωθή και ο πατάξας κατά τον νόμο που απαιτεί ζωήν αντί ζωής.» Ο Καθηγητής Ουίλλιαμ Χουίστον ο οποίος μετέφρασε τα γραπτά του Ιωσήπου λέγει ότι αυτή η κατανόησις του εδαφίου Έξοδος 21:22, 23 αντανακλά «την εξήγησι που του έδιναν οι Φαρισαίοι των ημερών του Ιωσήπου.»—Αρχαιότητες των Ιουδαίων Βιβλίο 4ον Κεφάλαιο 8, παράγραφος 33 και υποσημείωσι.

Από την άλλη πλευρά, οι μεταφρασταί που έκαναν την Ελληνική μετάφρασι των Εβδομήκοντα είδαν το ζήτημα από διαφορετική άποψι. Στην μετάφρασί τους, το Έξοδος 21:22, 23 λέγει ότι «αν δύο άνδρες μάχωνται και κτυπήσουν μια έγκυο γυναίκα και το παιδί της γεννηθή ανάπηρο ή αν γίνη «αποβολή του εμβρύου» ο πατάξας οφείλει να πληρώση πρόστιμο.» Έτσι αυτοί εσκέπτοντο ότι αν το έμβρυο ήταν τόσο ασχημάτιστο ώστε να μην είχε αναπτύξει ευδιάκριτα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, θ’ αρκούσε για τιμωρία ένα χρηματικό πρόστιμο. Αλλ’ αν το έμβρυο ήταν «πλήρως σχηματισμένο» ή «είχε πλήρη οργανισμό» ο άνδρας που θα προκαλούσε την αποβολή θάπρεπε να πληρώση ζωήν αντί ζωής.—Αγγλικαί μεταφράσεις, των Εβδομήκοντα υπό Σερ Γ.Γ. Μπρέντον και Τσαρλς Τόμσον.

Με τόσες πολλές διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν θα ήταν καλύτερα ν’ ανατρέξωμε στο πρωτότυπο Εβραϊκό κείμενο για να δούμε τι λέγει και τι δεν λέγει.

Το Έξοδος 21:22, 23 βρίσκεται σ’ ένα μέρος του Μωσαϊκού νόμου που πραγματεύεται, τις αποζημιώσεις για διάφορες βλάβες. Όπως δείχνουν τα επόμενα εδάφια, η βασική αρχή ήταν «οφθαλμός αντί οφθαλμού και οδούς αντί οδόντος.» Αλλά τι θάπρεπε να γίνει αν επληγώνετο μια έγκυος γυναίκα;

Στην πραγματικότητα, οι συνέπειες από το κτύπημα μπορεί να ήσαν ποικίλες. Ας εξετάσωμε πρώτα την περίπτωση της γυναίκας. Αυτή μπορεί να επληγώνετο ή να έμενε ανάπηρη αλλ’ όχι να πέθαινε. Ή το κτύπημα μπορεί να προκαλούσε τον θάνατό της. Ας εξετάσωμε κατόπιν το αναπτυσσόμενο παιδί ή έμβρυο μέσα στην κοιλιά της. Αν η εγκυμοσύνη της ήταν προχωρημένη, το κτύπημα ή το σοκ θα μπορούσαν να προκαλέσουν ένα πρόωρο τοκετό, οπότε θα γεννούσε ένα ζωντανό παιδί προ της ώρας του. Ή, το κτύπημα στη μητέρα μπορεί να προκαλούσε μια αποβολή, και καταστροφή της ζωής που ανεπτύσσετο στην κοιλιά της. Χωρίς αμφιβολία, όσα έλεγε ο Νόμος σχετικά με τον τραυματισμό μιας εγκύου έπρεπε να καλύπτουν μια μεγάλη ακτίνα πιθανοτήτων.

Τι έλεγε ακριβώς ο Νόμος; Παραθέτομε εδώ την κατά γράμμα απόδοσι της Εβραιο-αγγλικής διαστίχου μεταφράσεως υπό Δρ. G. R. Μπέρρυ (διαβάστε από τα δεξιά προς τ’ αριστερά)

22 וְכִי־יִנָּצוּ אֲנָשִׁים וְנָגְפוּ אִשָּׁה הָרָה

,έγκυον γυναίκα πατάξωσι και ,άνδρες μάχονται εάν και

וְיָצְאוּ יְלָדֶיהָ וְלֹא יִהְיֶה אָסוֹן עָנוֹשׁ יֵעָנֵשׁ

,θα προστιμαρισθή εξάπαντος ·συμφορά συμβή δεν και, παιδίον της εξέλθη και

כַּאֲשֶׁר יָשִׁית עָלָיו בַּעַל הָאִשָּׁה וְנָתַן

θα δώση και ,γυναικός της ο σύζυγος επάνω αυτού επιβάλει ως

23 בִּפְלִלִים וְאִם־אָסוֹן יִהְיֶה וְנָתַתָּה נֶפֶשׁ

ψυχήν θα δώσης και ,συμβή συμφορά εάν και :κριτάς τους με

‏׃תַּחַת נָפֶשׁ‏׃

:ψυχής αντί

Η Εβραϊκή λέξις που εδώ μεταφράζεται «συμφορά» είναι ασόν. Σύμφωνα με το λεξικόν του Ουίλλιαμ Χολλανταίη, ασόν σημαίνει «θανατηφόρο ατύχημα.» Αυτό εξάγεται σαν συμπέρασμα από την χρήσι του ασόν σε τρία άλλα εδάφια της Γραφής. (Γέν. 42:4, 38· 44:29) Έτσι, η απόδοσις «θανατηφόρον ατύχημα» της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου βοηθάει τον αναγνώστη να κατανοήση ακριβέστερα τι έλεγε ο Νόμος.

Αλλά κατόπιν εγείρεται το ερώτημα, Σε ποιον αναφέρεται η λέξις «θανατηφόρον ατύχημα;» Στο παιδί, στην μητέρα ή και στους δύο; Μερικές μεταφράσεις παρουσιάζουν μια παράφρασι του κτυπήματος. Επί παραδείγματι, η Βίβλος της Ιερουσαλήμ λέγει: «Αν άνδρες μάχωνται και κτυπήσουν μια γυναίκα έγκυον και αυτή αποβάλη, αλλ’ αυτή δεν πεθάνει από το κτύπημα, ο υπεύθυνος για το κτύπημα πρέπει να καταβάλη την αποζημίωσι που θα του ζητηθή. . . . Αλλ’ αν αυτή πεθάνη, θα δώσης ζωήν αντί ζωής.» (Έξ. 21:22, 23) Αυτή η μετάφρασις δείχνει καθαρά ότι γίνεται συζήτησις για θανατηφόρο ατύχημα, αλλά η παρεμβληθείσα λέξις «αυτή» δίνει την εντύπωσι ότι αν το κτύπημα έκανε τη γυναίκα ν’ αποβάλλη αλλ’ αυτή ζούσε, τότε απλώς έπρεπε να επιβληθή ένα πρόστιμο. Εν τούτοις, αυτό είναι εκείνο που λέγει στην πραγματικότητα το Εβραϊκό κείμενο;

Η προαναφερθείσα διάστιχος μετάφρασις αποκαλύπτει ότι το Εβραϊκό κείμενο δεν περιορίζει την εφαρμογή της «συμφοράς» (θανατηφόρου ατυχήματος) μονάχα στη μητέρα. Έτσι, το φημισμένο σχολιολόγιο των C. F. Κέιλ και F. Ντελίτς λέγει ότι ένα πρόστιμο ήταν αρκετό μόνο όταν «κανένα θανατηφόρο πλήγμα δεν κατεφέρετο κατά της γυναικός ή του παιδιού που θα εγεννάτο.» Αυτό το σχολιολόγιο δείχνει ότι, αν ο Νόμος εννοούσε πως εφόσον η μητέρα ζούσε, ένα απλό πρόστιμο θα εκάλυπτε οποιαδήποτε βλάβη, τότε το Εβραϊκό κείμενο θα είχε προσθέσει την λέξι LAH, «σ’ αυτήν.» Το εδάφιο θα μπορούσε έτσι να λέγη, Όταν άνδρες μάχωνται και κτυπήσουν μια έγκυο γυναίκα και γεννηθή το παιδί και δεν συμβή καμιά βλάβη, θανατηφόρο ατύχημα σ’ αυτήν, πρέπει, να πληρωθή πρόστιμον. Εν τούτοις, αυτοί οι σχολιασταί συμπεραίνουν: «Η παράλειψις του LAH, δείχνει προφανώς ότι δεν μπορεί η λέξις «συμφορά» ν’ αναφέρεται μόνο στη γυναίκα.»

Έτσι, πρόστιμο επεβάλλετο όταν το κτύπημα γινόταν αιτία να γεννηθή το παιδί πρόωρα αλλά ζωντανό, χωρίς μοιραία αποτελέσματα για τη μητέρα ή το παιδί. Αν όμως, το κτύπημα αφαιρούσε τη ζωή είτε της μητέρας είτε του παιδιού της που ήταν στη κοιλιά της, ο Νόμος απαιτούσε «ψυχή αντί ψυχής.»

Αυτό βρίσκεται σε αρμονία με άλλα Γραφικά εδάφια που δείχνουν ότι ο Ιεχωβά Θεός δεν βλέπει ένα ζωντανό ανθρώπινο έμβρυο σαν ένα απλό τεμάχιο ιστού που είναι στην κοιλιά μιας γυναίκας. (Ψαλμ. 139:13-16) Σχετικά μ’ αυτό, ο Ιεχωβά είπε στον προφήτη Ιερεμία: «Πριν σε μορφώσω εν τη κοιλία, σε εγνώρισα· και πριν εξέλθης εκ της μήτρας σε ηγίασα.» (Ιερ. 1:5) Επίσης η επιβολή της αρχής «ψυχήν αντί ψυχής» στην περίπτωσι που ένας άνδρας προκαλούσε τον θάνατο μιας γυναίκας ή την έκανε ν’ αποβάλλη, θα ήταν σε συμφωνία με την γενική αρχή της Βίβλου να σεβώμεθα τη ζωή και ν’ αποστρεφώμεθα την ανθρωποσφαγή. Γέν. 9:6· Αριθ. 35:30, 31· Αποκάλ. 21:8.

Γι’ αυτό το Έξοδος 21:22, 23, με κανένα τρόπο δεν μειώνει το σοβαρό αδίκημα της εκτρώσεως. Μάλλον, δείχνει ότι η βαρειά ποινή «ψυχήν αντί ψυχής» ετέθη στον Μωσαϊκό Νόμο για οποιονδήποτε προκαλούσε ένα «θανατηφόρον ατύχημα» σε μια γυναίκα ή στο παιδί που αναπτύσσετο στην κοιλιά της.