Η Άποψη της Αγίας Γραφής

Υποκατάστατη Μητρότητα—Είναι για Χριστιανούς;

Ο ΑΡΧΑΙΟΣ Ρωμαίος ποιητής Οράτιος δεν γνώριζε τίποτα για την υποκατάστατη μητρότητα όταν έγραψε: «Το τι γονείς έχει ένας άνθρωπος δεν προξενεί επιπτώσεις, εφόσον αυτός είναι άνθρωπος άξιος». Το απόφθεγμα του Γάλλου συγγραφέα του 17ου αιώνα, «η γέννηση δεν έχει αξία όπου δεν υπάρχει αρετή», γράφτηκε επίσης πολύ πριν η σύλληψη της ιδέας περί υποκατάστατης γέννησης εξελιχτεί σε νομικό τέλμα. Αλλά, όπως ανέφερε η Μαίρη Τομ στο περιοδικό Μις (Ms.), χάρη στη νέα τεχνολογία αναπαραγωγής, «οι λειτουργίες της παραγωγής του ωαρίου, της κυοφορίας του εμβρύου που αναπτύσσεται σε μωρό και της φροντίδας του μωρού όταν αυτό γεννηθεί» μπορούν να μοιραστούν σε δυο ή και σε τρεις «μητέρες». Το ζήτημα της ‘αρετής’ και των ‘επιπτώσεων’ έχει γίνει και αμφιλεγόμενο και περίπλοκο.

Η χρήση υποκατάστατων μητέρων εμφανίστηκε ξαφνικά στην παγκόσμια σκηνή στα μέσα της δεκαετίας του 1970, εγείροντας πρωτοφανή κοινωνικά, ηθικά και νομικά προβλήματα. Μερικά στείρα ζευγάρια ήταν πρόθυμα να αξιοποιήσουν αυτή την επαναστατική μέθοδο αναπαραγωγής. Από την άλλη μεριά, γιατροί, δικηγόροι και νομοθέτες αγωνίζονται να συμβαδίσουν με την επεκτεινόμενη τεχνολογία γονιμότητας σε μια προσπάθεια να θέσουν κατευθυντήριες γραμμές για το χειρισμό των δεοντολογικών και ηθικών ζητημάτων που εγέρθηκαν.

Τι Είναι η Υποκατάστατη Μητρότητα;

Υποκατάστατη μητρότητα, ή μητρότητα κατόπιν συμφωνίας, είναι το να χρησιμοποιείται μια γυναίκα που έχει γονιμοποιηθεί τεχνητά για να γεννήσει ένα παιδί για μια άλλη γυναίκα. Η λεγόμενη παραδοσιακή υποκατάσταση της μητέρας λαβαίνει χώρα όταν η υποκατάστατη μητέρα μείνει έγκυος μέσω τεχνητής γονιμοποίησης με το σπέρμα του συζύγου από το ζευγάρι με το οποίο έχει γίνει συμφωνία. Συνεπώς η υποκατάστατη μητέρα είναι η γενετική μητέρα του μωρού. Υποκατάσταση της κύησης σημαίνει ότι το ωάριο της συζύγου και το σπέρμα του συζύγου ενώνονται έξω από τη μήτρα σε μια διαδικασία γνωστή ως γονιμοποίηση «in vitro» (σε δοκιμαστικό σωλήνα), και το έμβρυο που προκύπτει τοποθετείται στη μήτρα της υποκατάστατης μητέρας για την κύηση.

Γιατί αυξάνονται οι περιπτώσεις υποκατάστατης μητρότητας; Κατά πρώτον, η επιστήμη προηγμένης τεχνολογίας έχει ανακαλύψει διάφορους τρόπους για να βοηθήσει τις γυναίκες να αποκτήσουν παιδιά. Τα ζευγάρια μπορεί να θέλουν απεγνωσμένα ένα παιδί και ωστόσο να μην μπορούν να το αποκτήσουν λόγω στειρότητας, δυσχερειών ή λόγω του ότι ελάχιστα από τα μωρά που προσφέρονται για υιοθεσία είναι υγιή. Έτσι νοικιάζουν το σώμα κάποιου άλλου ατόμου για να αποκτήσουν ένα μωρό. Επειδή περιλαμβάνονται μεγάλα χρηματικά ποσά, η υποκατάσταση της μητέρας έχει περιγραφτεί με κάθε άλλο παρά κολακευτικούς όρους, όπως «ακούσια υποτέλεια και δουλεία» και «ανήλεη εκμετάλλευση της γονιμότητας των φτωχών».

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ανώτατο Δικαστήριο του Νιου Τζέρσεϊ αναγνώρισε το ενδεχόμενο της εκμετάλλευσης των φτωχών από μέρους των πλουσίων, και σε μια υπόθεση υποκατάστασης της μητέρας δήλωσε: «Υπάρχουν, τελικά, αξίες τις οποίες η κοινωνία κρίνει πιο σπουδαίες από το να παραχωρεί στον πλούτο ό,τι μπορεί να αγοράσει, είτε αυτό είναι η σκληρή εργασία, η αγάπη ή η ζωή». Το Ανώτατο Δικαστήριο της Γαλλίας δήλωσε ότι η υποκατάστατη μητρότητα παραβιάζει το σώμα της γυναίκας και ότι «το ανθρώπινο σώμα δεν δανείζεται, δεν νοικιάζεται, δεν πουλιέται».

Προβλήματα με την Υποκατάσταση της Μητέρας

Η υποκατάσταση της μητέρας φέρνει πολλά προβλήματα. Ένα από αυτά είναι η πιθανότητα εμπλοκής σε δυσάρεστες νομικές μάχες αν η γυναίκα που γεννάει το μωρό θελήσει να το κρατήσει. Τίνος είναι το μωρό, της γυναίκας που το γεννάει ή της γυναίκας που παρέχει το ωάριο; Έτσι η γέννηση ενός παιδιού, συνήθως καιρός χαράς, μερικές φορές οδηγεί σε δικαστική μάχη. Ένα άλλο πρόβλημα: Μερικές γυναίκες που συμφωνούν να γίνουν υποκατάστατες μητέρες διαπιστώνουν ότι τα αισθήματά τους αλλάζουν καθώς αναπτύσσεται και γεννιέται το παιδί, που είναι αποτέλεσμα συμφωνίας. Το βρίσκουν όλο και πιο δύσκολο να δεχτούν τη συμφωνία που έλαβε χώρα πριν από μερικούς μήνες. Ένας ισχυρός δεσμός δημιουργείται μεταξύ της μητέρας και του μωρού που βρίσκεται μέσα της. Μια υποκατάστατη μητέρα, η οποία δεν περίμενε να αναπτυχτεί αυτός ο δεσμός, εξηγεί τα αισθήματα που τη διακατείχαν όταν έδωσε το μωρό: «Ήταν σαν να είχε πεθάνει κάποιος. Το σώμα μου αποζητούσε την κόρη μου».

Επίσης, τι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις μπορεί να έχει μια τέτοια γέννηση στα άλλα παιδιά της υποκατάστατης μητέρας, στην οικογένεια που δέχεται το μωρό και στο ίδιο το παιδί; Ή, τι θα συμβεί αν κάποιο παιδί που γεννιέται από υποκατάστατη μητέρα έχει κάποια εκ γενετής αναπηρία; Έχει ο πατέρας την υποχρέωση να πάρει το μωρό; Αν όχι, ποιος θα πληρώνει για τη συντήρηση του παιδιού; Και μια ακόμη πιο σημαντική ερώτηση: Ποια είναι η άποψη του Θεού για την υποκατάστατη μητρότητα;

Τιμά η Υποκατάστατη Μητρότητα το Γάμο;

Ο Λόγος του Θεού μάς λέει ότι Αυτός θεωρεί το γάμο ιερό. Για παράδειγμα, το εδάφιο Εβραίους 13:4, ΝΔΜ, δηλώνει: «Ο γάμος να είναι από όλους σας άξιος τιμής, και η συζυγική κλίνη αμόλυντη· γιατί ο Θεός θα καταδικάσει τους πόρνους και τους μοιχούς».a Ο Θεός αναμένει από όλους τους Χριστιανούς να θεωρούν το γάμο άξιο τιμής και να τον διατηρούν έτσι. Τι μολύνει το γάμο; Η πορνεία, η οποία μπορεί να ατιμάσει το γάμο εκ των προτέρων, και η μοιχεία, η οποία ατιμάζει το γάμο αφού έχει πραγματοποιηθεί αυτός.

Τιμά η υποκατάστατη μητρότητα το γάμο και διατηρεί τη «συζυγική κλίνη» αμόλυντη; Για να το πούμε απλά, όχι. Η παραδοσιακή υποκατάσταση της μητέρας προϋποθέτει τη γονιμοποίηση της γυναίκας από το σπέρμα του δότη. Η άποψη της Αγίας Γραφής βρίσκεται στο εδάφιο Λευιτικόν 18:20, ΜΝΚ, το οποίο αναφέρει: ‘Δεν πρέπει να εκχύσεις το σπέρμα σου στη γυναίκα του συντρόφου σου για να μη γίνει ακάθαρτη από αυτό’. Δεν υπάρχει Γραφική βάση για να γίνει διάκριση μεταξύ της γονιμοποίησης που προέρχεται από συνουσία και της τεχνητής γονιμοποίησης που γίνεται μέσω εμφύτευσης του σπέρματος του δότη. Συνεπώς, και στις δυο περιπτώσεις, διαπράττεται πορνεία ή μοιχεία όταν μια γυναίκα γονιμοποιείται από κάποιον άντρα που δεν είναι ο νόμιμος σύζυγός της.

Τι θα λεχτεί για την υποκατάσταση της κύησης; Και αυτή μολύνει τη «συζυγική κλίνη». Είναι αλήθεια ότι το γονιμοποιημένο ωάριο θα ήταν ένωση του συζύγου και της συζύγου του, αλλά κατόπιν τοποθετείται στη μήτρα μιας άλλης γυναίκας και, στην πραγματικότητα, την καθιστά έγκυο. Αυτή η εγκυμοσύνη δεν είναι αποτέλεσμα σεξουαλικών σχέσεων μεταξύ της υποκατάστατης μητέρας και του δικού της συζύγου. Συνεπώς, τα αναπαραγωγικά της όργανα τώρα χρησιμοποιούνται από κάποιον που δεν είναι ο σύντροφός της. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις ηθικές αρχές της Αγίας Γραφής που ορίζουν ότι κάθε γυναίκα τεκνοποιεί για το δικό της σύζυγο. (Παράβαλε Δευτερονόμιον 23:2). Δεν θα ήταν κατάλληλο άλλος άντρας εκτός από το σύζυγο της υποκατάστατης μητέρας να χρησιμοποιεί τα αναπαραγωγικά της όργανα. Αυτή είναι ακατάλληλη χρήση της ‘συζυγικής κλίνης’. Συνεπώς, η υποκατάστατη μητρότητα δεν είναι για Χριστιανούς.

[Υποσημειώσεις]

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 26]

Pastel by Mary Cassatt, The Metropolitan Museum of Art, Gift of Mrs. Ralph J. Hines, 1960. (60.181)