Οι Νεαροί Ρωτούν
Γιατί να μη Βάλω Τέλος στη Ζωή Μου;
Κάθε χρόνο εκατομμύρια νεαρά άτομα αποπειρώνται να τερματίσουν τη ζωή τους. Χιλιάδες από αυτά τα καταφέρνουν. Λόγω της επιδημίας των εφηβικών αυτοκτονιών, οι εκδότες του «Ξύπνα!» θεωρούν σημαντική την εξέταση αυτού του θέματος.
«ΕΙΝΑΙ καλύτερα να πεθάνω παρά να ζω». Ποιος είπε αυτά τα λόγια; Μήπως κάποιος που δεν πίστευε στον Θεό; Μήπως κάποιος που είχε εγκαταλείψει τον Θεό; Ή μήπως κάποιος τον οποίο εγκατέλειψε ο Θεός; Κανένας τέτοιος άνθρωπος. Αυτά τα είπε ο ευλαβής αλλά καταρρακωμένος Ιωνάς.a (Ιωνάς 4:3) Η Γραφή δεν λέει ότι ο Ιωνάς σκόπευε να τερματίσει τη ζωή του. Παρ’ όλα αυτά, η δήλωση που έκανε πάνω στην απελπισία του φανερώνει μια σκληρή αλήθεια—κατά καιρούς ακόμη και ένας υπηρέτης του Θεού μπορεί να λυγίσει κάτω από το βάρος της οδύνης.—Ψαλμός 34:19.
Μερικοί νεαροί νιώθουν τόσο έντονη απόγνωση ώστε δεν πιστεύουν ότι υπάρχει λόγος να συνεχίσουν να ζουν. Ίσως νιώθουν όπως η 16χρονη Λόρα,b η οποία δηλώνει: «Επί χρόνια, έχω επαναλαμβανόμενες κρίσεις κατάθλιψης. Συχνά σκέφτομαι να αυτοκτονήσω». Αν ξέρεις κάποιο άτομο που έχει εκφράσει την επιθυμία να βάλει τέλος στη ζωή του—ή αν έχει περάσει από το δικό σου μυαλό αυτή η ιδέα—τι μπορείς να κάνεις; Πρώτα, ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στο γιατί θα μπορούσε να γεννηθεί μια τέτοια σκέψη.
Πίσω από την Απόγνωση
Γιατί να σκεφτεί κανείς να τερματίσει τη ζωή του; Μπορεί να περιλαμβάνονται αρκετοί παράγοντες. Κατ’ αρχάς, ζούμε σε “καιρούς κρίσιμους, δύσκολους στην αντιμετώπισή τους”, και πολλοί έφηβοι αισθάνονται εντονότατα τις πιέσεις της ζωής. (2 Τιμόθεο 3:1) Επίσης, η ανθρώπινη ατέλεια μπορεί να κάνει ορισμένους να τρέφουν πολύ αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό τους και για τον κόσμο γύρω τους. (Ρωμαίους 7:22-24) Μερικές φορές αυτό συμβαίνει λόγω της κακομεταχείρισης που έχουν υποστεί. Σε άλλες περιπτώσεις, ίσως η αιτία είναι κάποιο ιατρικό πρόβλημα. Ενδεικτικά, υπολογίζεται ότι σε μια χώρα το 90 και πλέον τοις εκατό αυτών που τερμάτισαν τη ζωή τους έπασχαν από κάποια μορφή ψυχικής νόσου.c
Βέβαια, κανείς δεν είναι απρόσβλητος από τα δεινά. Μάλιστα, η Γραφή λέει ότι «όλη μαζί η δημιουργία στενάζει και πονάει». (Ρωμαίους 8:22) Τα νεαρά άτομα δεν αποτελούν εξαίρεση. Στην πραγματικότητα, οι νεαροί μπορούν να επηρεαστούν βαθιά από αρνητικά γεγονότα, όπως τα ακόλουθα:
◼ Το θάνατο ενός συγγενή, φίλου ή κατοικίδιου ζώου
◼ Τις ενδοοικογενειακές συγκρούσεις
◼ Κάποια σχολική αποτυχία
◼ Τη διάλυση ενός ειδυλλίου
◼ Την κακομεταχείριση (περιλαμβανομένης της σωματικής ή της σεξουαλικής κακοποίησης)
Είναι αλήθεια ότι ουσιαστικά όλοι οι νέοι αργά ή γρήγορα αντιμετωπίζουν μία ή περισσότερες από τις προαναφερόμενες καταστάσεις. Γιατί είναι μερικοί καλύτερα εξαρτισμένοι από άλλους για να βγουν σώοι από τη θύελλα; Ειδικοί λένε πως οι νεαροί που θέλουν να τα παρατήσουν νιώθουν ολότελα αβοήθητοι και απελπισμένοι. Με άλλα λόγια, πιστεύουν ότι δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούν να κάνουν για να βελτιώσουν την κατάστασή τους και δεν βλέπουν φως στην άκρη του τούνελ. «Αρκετά συχνά», είπε η Δρ Καθλίν Μακ Κόι στο Ξύπνα!, «αυτοί οι νεαροί στην ουσία δεν θέλουν να πεθάνουν. Θέλουν απλώς να πάψουν να πονούν».
Δεν Υπάρχει Καμία Διέξοδος;
Ίσως ξέρεις κάποιο άτομο που “θέλει να πάψει να πονάει”—μάλιστα τόσο πολύ ώστε να έχει εκφράσει την επιθυμία να βάλει τέλος στη ζωή του. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τι μπορείς να κάνεις;
Αν κάποιο φιλικό σου πρόσωπο βασανίζεται μέχρι του σημείου να θέλει να πεθάνει, παρακίνησέ το να ζητήσει βοήθεια. Κατόπιν, ανεξάρτητα από τη γνώμη του, μίλησε σε κάποιον υπεύθυνο ενήλικο. Μην ανησυχείς μήπως καταστρέψεις τη φιλία σας. Αναφέροντας το ζήτημα, δείχνεις ότι είσαι «αληθινός σύντροφος», κάποιος που έχει γεννηθεί «για καιρό στενοχώριας». (Παροιμίες 17:17) Μπορεί κάλλιστα να σώσεις τη ζωή αυτού του ατόμου!
Αλλά τι θα λεχθεί αν εσύ έχεις σκεφτεί να βάλεις τέλος στη ζωή σου; «Ζήτησε βοήθεια», συνιστά η Δρ Μακ Κόι. «Πες σε κάποιον πώς νιώθεις—έναν γονέα, κάποιον άλλον συγγενή, έναν φίλο, έναν δάσκαλο, έναν θρησκευτικό λειτουργό—σε κάποιον ο οποίος νοιάζεται, ο οποίος θα σε πάρει στα σοβαρά, θα σου δώσει προσοχή και θα βοηθήσει και άλλους σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή σου να ακούσουν ό,τι έχεις ανάγκη να πεις».
Δεν έχεις να χάσεις τίποτα—αντίθετα έχεις να κερδίσεις τα πάντα—εξωτερικεύοντας τα προβλήματά σου. Σκέψου ένα Γραφικό παράδειγμα. Κάποια στιγμή της ζωής του, ο δίκαιος Ιώβ είπε: «Η ψυχή μου σιχαίνεται τη ζωή μου». Κατόπιν, όμως, πρόσθεσε: «Θα εκδηλώσω την ανησυχία που έχω για τον εαυτό μου, θα μιλήσω με πίκρα στην ψυχή μου!» (Ιώβ 10:1) Ο Ιώβ ήταν απελπισμένος και είχε την ανάγκη να μιλήσει για τον πόνο του. Μπορείς και εσύ να βρεις λίγη ανακούφιση αν εμπιστευτείς το πρόβλημά σου σε κάποιο ώριμο φιλικό άτομο.
Οι Χριστιανοί που νιώθουν οδύνη έχουν και μια επιπρόσθετη πηγή βοήθειας—τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας. (Ιακώβου 5:14, 15) Βέβαια, το να μιλήσεις για τα προβλήματά σου δεν σημαίνει ότι αυτά θα εξαφανιστούν κιόλας. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σε βοηθήσει να τα δεις στη σωστή τους διάσταση, και η υποστήριξη από ένα άτομο που εμπιστεύεσαι μπορεί να είναι ό,τι ακριβώς χρειάζεσαι για να βρεις κάποιες πρακτικές λύσεις.
Τα Πράγματα Αλλάζουν
Όταν περνάς στενοχώριες, να θυμάσαι το εξής: Όσο τραγική και αν φαίνεται μια κατάσταση, με τον καιρό τα πράγματα θα αλλάξουν. Ο ψαλμωδός Δαβίδ, ο οποίος ήξερε από βάσανα, είπε προσευχόμενος: «Απέκαμα από τους αναστεναγμούς μου· όλη τη νύχτα πλημμυρίζω την κλίνη μου· με τα δάκρυά μου κάνω το ντιβάνι μου να ξεχειλίζει». (Ψαλμός 6:6) Εντούτοις, σε έναν άλλον ψαλμό, ο ίδιος έγραψε: «Μετέβαλες το πένθος μου σε χορό για εμένα».—Ψαλμός 30:11.
Ο Δαβίδ έμαθε εκ πείρας ότι τα προβλήματα της ζωής έρχονται και παρέρχονται. Είναι αλήθεια ότι μερικά μπορεί να φαίνονται ανυπέρβλητα—τουλάχιστον προς το παρόν. Αλλά να δείχνεις υπομονή. Τα πράγματα αλλάζουν, συχνά προς το καλύτερο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα προβλήματα μπορεί να μετριαστούν με τρόπους που δεν θα μπορούσες να προβλέψεις. Σε άλλες, ίσως ανακαλύψεις έναν τρόπο αντιμετώπισης που δεν είχες σκεφτεί. Το σημείο είναι ότι τα βασανιστικά προβλήματα δεν θα παραμείνουν τα ίδια για πάντα.—2 Κορινθίους 4:17.
Η Αξία της Προσευχής
Η πιο σπουδαία μορφή επικοινωνίας που μπορείς να έχεις είναι η προσευχή. Μπορείς να προσευχηθείς όπως και ο Δαβίδ: «Ερεύνησε πλήρως μέσα μου, Θεέ, και γνώρισε την καρδιά μου. Εξέτασέ με και γνώρισε τις ανησυχητικές μου σκέψεις, και δες αν υπάρχει μέσα μου οδυνηρή οδός και οδήγησέ με στην οδό των αιώνων».—Ψαλμός 139:23, 24.
Η προσευχή δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό δεκανίκι. Πρόκειται για πραγματική επικοινωνία με τον ουράνιο Πατέρα σου, ο οποίος θέλει να “χύνεις την καρδιά σου” σε αυτόν. (Ψαλμός 62:8) Εξέτασε τις παρακάτω βασικές αλήθειες για τον Θεό:
◼ Αυτός ξέρει τις καταστάσεις που συντείνουν στη στενοχώρια σου.—Ψαλμός 103:14.
◼ Σε γνωρίζει καλύτερα από ό,τι γνωρίζεις εσύ τον εαυτό σου.—1 Ιωάννη 3:20.
◼ “Ενδιαφέρεται για εσένα”.—1 Πέτρου 5:7.
◼ Στο νέο του κόσμο, ο Θεός θα «εξαλείψει κάθε δάκρυ» από τα μάτια σου.—Αποκάλυψη 21:4.
Όταν Πρόκειται για Πρόβλημα Υγείας
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι τάσεις αυτοκτονίας οφείλονται συχνά σε κάποια μορφή αρρώστιας. Αν αυτό συμβαίνει και με εσένα, μην ντραπείς να ζητήσεις βοήθεια. Ο Ιησούς αναγνώρισε ότι οι άρρωστοι χρειάζονται γιατρό. (Ματθαίος 9:12) Το καλό είναι ότι πολλές παθήσεις μπορούν να θεραπευτούν. Και η θεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει να νιώσεις πολύ καλύτερα!
Η Γραφή υπόσχεται ότι στο νέο κόσμο του Θεού «κανένας κάτοικος δεν θα λέει: “Είμαι άρρωστος”». (Ησαΐας 33:24) Στο μεταξύ, κάνε το καλύτερο που μπορείς για να αντεπεξέλθεις στις προκλήσεις της ζωής. Η Χάιντι, η οποία ζει στη Γερμανία, έκανε ακριβώς αυτό. «Κατά καιρούς, η κατάθλιψή μου ήταν τόσο έντονη ώστε το μόνο που ήθελα ήταν να πεθάνω», λέει, «αλλά τώρα έχω ξανακερδίσει τη ζωή μου χάρη στο ότι ενέμεινα στην προσευχή και ακολούθησα κάποια θεραπεία». Το ίδιο μπορεί να ισχύσει και για εσένα!d
Ένα μελλοντικό άρθρο στη σειρά «Οι Νεαροί Ρωτούν» θα ασχοληθεί με το πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την αυτοκτονία του αδελφού ή της αδελφής σου
Περισσότερα άρθρα της σειράς «Οι Νεαροί Ρωτούν» (στην αγγλική) μπορούν να βρεθούν στην ιστοσελίδα www.watchtower.org/ype
[Υποσημειώσεις]
a Παρόμοια εκφράστηκαν η Ρεβέκκα, ο Μωυσής, ο Ηλίας και ο Ιώβ.—Γένεση 25:22· 27:46· Αριθμοί 11:15· 1 Βασιλέων 19:4· Ιώβ 3:21· 14:13.
b Τα ονόματα σε αυτό το άρθρο έχουν αλλαχτεί.
c Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι νεαροί που πάσχουν από ψυχικές νόσους δεν αυτοκτονούν.
d Για περισσότερες πληροφορίες γύρω από την αντιμετώπιση των αισθημάτων οδύνης, βλέπε τη σειρά άρθρων «Βοήθεια για Καταθλιμμένους Εφήβους», στο τεύχος του Ξύπνα! 8 Σεπτεμβρίου 2001, καθώς και τη σειρά «Κατανόηση των Διαταραχών της Διάθεσης», στο τεύχος 8 Ιανουαρίου 2004.
ΣΚΕΨΟΥ
◼ Έχει λεχθεί ότι η αυτοκτονία δεν βάζει τέρμα στα προβλήματά σου, απλώς τα μεταβιβάζει σε κάποιον άλλον. Πώς αληθεύει αυτό;
◼ Σε ποιο άτομο θα μπορούσες να μιλήσεις αν αντιμετωπίζεις έντονη ανησυχία;
[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 29]
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
Σε κάποια μέρη του κόσμου, η αυτοκτονία ανάμεσα στους νέους είναι κοινή σε ανησυχητικό βαθμό. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, η αυτοκτονία είναι η τρίτη κύρια αιτία θανάτου των νέων μεταξύ 15 και 25 ετών, και στις περασμένες δύο δεκαετίες, το ποσοστό αυτοκτονίας στις ηλικίες μεταξύ 10 και 14 ετών έχει διπλασιαστεί. Σε εκείνους που κινδυνεύουν περισσότερο περιλαμβάνονται οι νέοι που πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή, όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό αυτοκτονιών, καθώς και όσοι έχουν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν στο παρελθόν. Μερικά από τα προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν ότι κάποιο νεαρό άτομο ίσως σκέφτεται να τερματίσει τη ζωή του είναι τα ακόλουθα:
◼ Απομονώνεται από την οικογένεια και τους φίλους του
◼ Αλλάζει τις συνήθειές του όσον αφορά το φαγητό και τον ύπνο
◼ Χάνει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που κάποτε του άρεσαν
◼ Η προσωπικότητά του αλλάζει σημαντικά
◼ Παίρνει ναρκωτικά ή πίνει
◼ Μοιράζει αγαπημένα του αντικείμενα
◼ Μιλάει για το θάνατο ή τον απασχολούν συνέχεια μακάβρια θέματα
Η Δρ Καθλίν Μακ Κόι είπε στο Ξύπνα! ότι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που μπορεί να κάνει κάποιος γονέας είναι να αγνοήσει τέτοιου είδους προειδοποιητικά σημάδια. «Κανείς δεν θέλει να πιστέψει ότι κάτι δεν πάει καλά με το παιδί του», λέει η ίδια, «γι’ αυτό ορισμένοι γονείς δεν παραδέχονται ότι υπάρχει πρόβλημα. Λένε μέσα τους: “Μια φάση είναι” ή “Θα περάσει” ή “Ανέκαθεν ήταν κάπως υπερβολική”. Αυτό είναι επικίνδυνο. Όλες οι απειλές πρέπει να θεωρούνται σοβαρές».
Μην ντραπείτε να ζητήσετε βοήθεια για το γιο ή την κόρη σας αν υποφέρει από σοβαρή κατάθλιψη ή κάποια άλλη ψυχική διαταραχή. Και αν έχετε την υποψία πως το εφηβικής ηλικίας παιδί σας σκέφτεται να βάλει τέλος στη ζωή του, ρωτήστε το για αυτό. Η αντίληψη ότι το να μιλήσει κανείς για την αυτοκτονία θα παρακινήσει το άτομο να προχωρήσει σε αυτό το βήμα είναι εσφαλμένη. Πολλοί νεαροί νιώθουν ανακούφιση όταν οι γονείς φέρνουν το θέμα στην επιφάνεια. Έτσι λοιπόν, αν το εφηβικής ηλικίας παιδί σας παραδεχτεί ότι σκέφτεται την αυτοκτονία, μάθετε αν έχει καταστρώσει κάποιο σχέδιο αυτοκτονίας, και αν ναι, πόσο λεπτομερές είναι αυτό. Όσο πιο λεπτομερές είναι το σχέδιο, τόσο πιο επείγον είναι να επέμβετε.e
Μη συμπεραίνετε ότι η κατάθλιψη θα περάσει από μόνη της. Και αν φαίνεται ότι πέρασε, μη σκεφτείτε ότι το πρόβλημα έχει λυθεί. Μερικοί ειδικοί λένε ότι αυτό είναι το πιο επικίνδυνο σημείο. Γιατί; «Ένα εφηβικής ηλικίας άτομο που πάσχει από σοβαρή κατάθλιψη ίσως δεν έχει το κουράγιο να κάνει πράξη τις σκέψεις του γύρω από την αυτοκτονία», λέει η Δρ Μακ Κόι. «Όταν περάσει η κατάθλιψη, το άτομο αυτό ενδεχομένως να έχει επαρκή ενεργητικότητα για να υλοποιήσει τα σχέδιά του».
Είναι όντως τραγικό το ότι η απόγνωση κάνει μερικούς νεαρούς να σκέφτονται να βάλουν τέλος στη ζωή τους. Δίνοντας προσοχή στα σημάδια και ενεργώντας ανάλογα, οι γονείς και άλλοι στοργικοί ενήλικοι μπορούν “να μιλούν παρηγορητικά στις καταθλιμμένες ψυχές” και να αποδεικνύονται καταφύγιο για τα νεαρά άτομα.—1 Θεσσαλονικείς 5:14.
[Υποσημείωση]
e Οι ειδικοί προειδοποιούν επίσης ότι ιδιαίτερο κίνδυνο διατρέχουν τα σπιτικά στα οποία υπάρχουν συνταγογραφημένα εν δυνάμει θανατηφόρα φάρμακα ή γεμισμένα και ευπρόσιτα όπλα. Ως προς το δεύτερο, το Αμερικανικό Ίδρυμα για την Πρόληψη των Αυτοκτονιών παρατηρεί: «Μολονότι οι περισσότεροι κάτοχοι όπλων λένε ότι έχουν όπλο στο σπίτι τους για “προστασία” ή “αυτοάμυνα”, το 83 τοις εκατό των θανάτων από όπλα σε αυτά τα σπίτια είναι αποτέλεσμα αυτοκτονίας, στην οποία προβαίνει συνήθως κάποιος άλλος και όχι ο κάτοχος του όπλου».
[Εικόνα στη σελίδα 28]
Η πιο σπουδαία μορφή επικοινωνίας είναι η προσευχή