ΠΡΩΤΟΤΟΚΙΑ

Τα δικαιώματα που ανήκαν φυσιολογικά στον πρωτότοκο γιο ενός πατέρα. Τόσο η λέξη μπεχοράχ του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου όσο και η αντίστοιχη λέξη πρωτοτόκια του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου προέρχονται από τη λέξη «πρωτότοκος» στην κάθε γλώσσα.

Υπό το πατριαρχικό σύστημα, όταν πέθαινε ο πατέρας, κεφαλή της οικογένειας γινόταν ο μεγαλύτερος γιος, ο οποίος και είχε εξουσία πάνω στους άλλους όσο αυτοί παρέμεναν στο σπιτικό. Είχε την ευθύνη να φροντίζει τα μέλη του σπιτικού του πατέρα του. Έπαιρνε επίσης τη θέση του πατέρα ως εκπρόσωπος της οικογένειας ενώπιον του Ιεχωβά. Γενικά, ο πρωτότοκος λάβαινε την ιδιαίτερη ευλογία του πατέρα. (Γε 27:4, 36· 48:9, 17, 18) Επιπλέον δικαιούνταν δύο μερίδια από την περιουσία του πατέρα, δηλαδή έπαιρνε τα διπλάσια από ό,τι ο κάθε αδελφός του. Υπό το Μωσαϊκό Νόμο, ένας άντρας που είχε περισσότερες από μία συζύγους δεν μπορούσε να στερήσει τα πρωτοτόκια από το μεγαλύτερο γιο και να τα δώσει στο γιο της πιο αγαπημένης συζύγου.—Δευ 21:15-17.

Στην πατριαρχική εποχή ο πατέρας μπορούσε να εκχωρήσει τα πρωτοτόκια σε έναν άλλον γιο αν συνέτρεχε κάποιος λόγος, όπως στην περίπτωση του Ρουβήν, ο οποίος έχασε τα δικαιώματα που είχε ως πρωτότοκος εξαιτίας της πορνείας του με την παλλακίδα του πατέρα του. (1Χρ 5:1, 2) Ο πρωτότοκος μπορούσε να πουλήσει τα πρωτοτόκιά του σε έναν από τους αδελφούς του, όπως έκανε ο Ησαύ, ο οποίος καταφρόνησε τα πρωτοτόκιά του και τα πούλησε στον αδελφό του τον Ιακώβ με αντάλλαγμα ένα γεύμα. (Γε 25:30-34· 27:36· Εβρ 12:16) Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Ιακώβ χρησιμοποίησε τα πρωτοτόκια που αγόρασε προκειμένου να πάρει διπλό μερίδιο από την περιουσία του Ισαάκ (η οποία ήταν κινητή ή προσωπική περιουσία, δεδομένου ότι ο Ισαάκ δεν είχε δική του γη, εκτός από τον αγρό Μαχπελάχ, στον οποίο υπήρχε μια σπηλιά ως τόπος ταφής). Ο Ιακώβ ενδιαφερόταν να μεταβιβάσει στην οικογένειά του πνευματικά αγαθά, δηλαδή την υπόσχεση που δόθηκε στον Αβραάμ σχετικά με το σπέρμα.—Γε 28:3, 4, 12-15.

Όσον αφορά τους βασιλιάδες του Ισραήλ, τα πρωτοτόκια φαίνεται ότι περιλάμβαναν και το δικαίωμα διαδοχής στο θρόνο. (2Χρ 21:1-3) Ωστόσο, ο Ιεχωβά, ως ο πραγματικός Βασιλιάς και Θεός του Ισραήλ, παραμέριζε αυτό το δικαίωμα όταν κάτι τέτοιο εξυπηρετούσε τους σκοπούς του, όπως στην περίπτωση του Σολομώντα.—1Χρ 28:5.

Ο Ιησούς Χριστός, ως «ο πρωτότοκος όλης της δημιουργίας», πάντα πιστός στον Πατέρα του τον Ιεχωβά Θεό, έχει τα πρωτοτόκια μέσω των οποίων έχει διοριστεί “κληρονόμος όλων των πραγμάτων”.—Κολ 1:15· Εβρ 1:2· βλέπε ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ.