ΙΟΡΔΑΝΗΣ

(Ιορδάνης).

Ο κυριότερος ποταμός της Υποσχεμένης Γης, ο οποίος σχηματίζει ένα φυσικό σύνορο ανάμεσα στο μεγαλύτερο μέρος της ανατολικής και της δυτικής Παλαιστίνης. (Ιη 22:25) Κατά την αρχαιότητα, ο καθαυτό Ιορδάνης άρχιζε την πορεία του βγαίνοντας από τη Λεκάνη Χούλα, μια περιοχή όπου υπήρχαν έλη και μια λίμνη τα οποία τώρα έχουν αποστραγγιστεί. Ένα χαρακτηριστικό της περιοχής Β της Λεκάνης Χούλα είναι τα πολλά υδάτινα ρεύματα που αποτελούν τις πηγές του Ιορδάνη. Τα τρία κυριότερα ποτάμια που σχηματίζουν τον Ιορδάνη είναι, από τα Α προς τα Δ, το Ναχρ Μπανιάς (Νάχαλ Χερμόν), το Ναχρ ελ-Λεντάν (Νάχαλ Νταν) και το Ναχρ Χασμπάνι (Νάχαλ Σενίρ). Ο Γιάρμουκ και ο Ιαβόκ είναι οι κύριοι παραπόταμοι του Ιορδάνη από τα Α. Σήμερα ο Ιορδάνης είναι, κατά το μεγαλύτερο μέρος του, ένα πολύ λασπώδες ποτάμι.

Όταν εξέρχεται από τη Λεκάνη Χούλα, ο Ιορδάνης ρέει σχετικά ήσυχα επί 3 χλμ. περίπου, αλλά κατόπιν διασχίζει ορμητικά κάποια φαράγγια από βασάλτη καθώς συνεχίζει την πορεία του προς τη Θάλασσα της Γαλιλαίας. Από το νότιο άκρο της Θάλασσας της Γαλιλαίας, ο Ιορδάνης ρέει ελικοειδώς προς τη Νεκρά Θάλασσα επί 320 χλμ. περίπου, αν και σε ευθεία γραμμή η απόσταση αυτή είναι μόνο γύρω στα 105 χλμ.—ΕΙΚΟΝΑ, Τόμ. 1, σ. 334.

Μέσα σε 16 χλμ. περίπου, από τη Λεκάνη Χούλα ως τη Θάλασσα της Γαλιλαίας, ο Ιορδάνης κατέρχεται περίπου 270 μ. Καθώς συνεχίζει την πορεία του από τη Θάλασσα της Γαλιλαίας προς τη Νεκρά Θάλασσα, ο Ιορδάνης σχηματίζει 27 κατωφερή ταχυρρεύματα και πέφτει περίπου 180 μ. ακόμη.

Μετά τη Θάλασσα της Γαλιλαίας ο Ιορδάνης διαρρέει μια κοιλάδα πλάτους 6 ως 13 χλμ. περίπου. Ωστόσο, στην Ιεριχώ το πλάτος της κοιλάδας φτάνει γύρω στα 22 χλμ. Ο Ιορδάνης διαρρέει το χαμηλότερο επίπεδο της κοιλάδας (τη Ζορ), το πλάτος της οποίας κυμαίνεται κατά προσέγγιση από 0,5 μέχρι 3 χλμ., διαγράφοντας μαιάνδρους ανάμεσα σε πυκνές συστάδες από αγκάθια και τριβόλια, αναρριχητικά φυτά και θάμνους, πικροδάφνες, αλμυρίκια, ιτιές και λεύκες. Στους αρχαίους χρόνους, λιοντάρια περιπλανιούνταν στις «υπερήφανες συστάδες κατά μήκος του Ιορδάνη». (Ιερ 49:19· 50:44· Ζαχ 11:3) Ακόμη και τώρα μπορεί να συναντήσει κανείς εκεί λύκους και τσακάλια. Τα καλοκαίρια είναι εξαιρετικά θερμά και υγρά σε αυτή τη ζούγκλα, και οι θερμοκρασίες ξεπερνούν κατά πολύ τους 38^ο C. Την άνοιξη, καθώς λιώνουν τα χιόνια στο Όρος Αερμών, ο Ιορδάνης πλημμυρίζει τη Ζορ.

Το ανώτερο επίπεδο της κοιλάδας (η Γορ) βρίσκεται σχεδόν 46 μ. πάνω από τη ζούγκλα του Ιορδάνη, από την οποία τη χωρίζουν γυμνοί και διαβρωμένοι γκριζωποί λόφοι από μάργα. Το τμήμα της Γορ που εκτείνεται περίπου 40 χλμ. Ν της Θάλασσας της Γαλιλαίας περιλαμβάνει καλλιεργημένες εκτάσεις και λιβάδια. Εκτός από αυτό το τμήμα, το μεγαλύτερο μέρος της Γορ είναι ακαλλιέργητο. Ωστόσο, την εποχή του Αβραάμ και του Λωτ, πριν από την καταστροφή των Σοδόμων και των Γομόρρων, προφανώς πολύ μεγαλύτερη έκτασή της ήταν παραγωγική, ιδιαίτερα κοντά στη Νεκρά Θάλασσα.—Γε 13:10, 11.

Τα ρηχά νερά του Ιορδάνη καθώς και τα πολυάριθμα ταχυρρεύματά του και οι δίνες του τον καθιστούν αδιάπλευστο. Αναφέρεται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 60 σημεία διάβασης του ποταμού, όταν αυτός δεν είναι πλημμυρισμένος. Κατά την αρχαιότητα, ο έλεγχος των ρηχών περασμάτων συνιστούσε πλεονέκτημα από στρατιωτική άποψη, δεδομένου ότι αυτά αποτελούσαν τον κύριο τρόπο διάβασης του Ιορδάνη.—Κρ 3:28· 12:5, 6.

Συνήθως το τμήμα του Ιορδάνη που βρίσκεται μετά τη Θάλασσα της Γαλιλαίας έχει κατά μέσο όρο βάθος από 1 μέχρι 3 μ. και πλάτος 27 με 30 μ. περίπου. Την άνοιξη, όμως, ο Ιορδάνης πλημμυρίζει στις όχθες του και τότε είναι πολύ πιο πλατύς και βαθύς. (Ιη 3:15) Την εποχή που ήταν πλημμυρισμένος, δεν θα ήταν ασφαλές για το έθνος του Ισραήλ, το οποίο αποτελούνταν από άντρες, γυναίκες και παιδιά, να διασχίσει τον Ιορδάνη, ιδιαίτερα κοντά στην Ιεριχώ. Το ρεύμα εκεί είναι τόσο γρήγορο ώστε, πιο πρόσφατα, έχει παρασύρει κάποιους λουομένους. Ωστόσο, ο Ιεχωβά αναχαίτισε θαυματουργικά τα νερά του Ιορδάνη, δίνοντας στους Ισραηλίτες τη δυνατότητα να περάσουν απέναντι πατώντας σε ξηρά. (Ιη 3:14-17) Αιώνες αργότερα έλαβε χώρα ένα παρόμοιο θαύμα, σε μία περίπτωση για τον Ηλία ο οποίος συνοδευόταν από τον Ελισαιέ, και σε κάποια άλλη περίπτωση για τον Ελισαιέ μόνο του.—2Βα 2:7, 8, 13, 14.

Ο Ιορδάνης διαδραμάτισε κάποιον ρόλο επίσης στη θαυματουργική θεραπεία του Νεεμάν. Αφού βοηθήθηκε από τους υπηρέτες του να δει τα πράγματα σωστά, ο Νεεμάν, που θεωρούσε τους ποταμούς της Δαμασκού καλύτερους από όλα τα νερά του Ισραήλ, λούστηκε υπάκουα στον Ιορδάνη εφτά φορές. Μετά την έβδομη φορά θεραπεύτηκε εντελώς από τη λέπρα του.—2Βα 5:10-14.

Τον πρώτο αιώνα Κ.Χ., ο Ιωάννης ο Βαφτιστής βάφτισε πολλούς μετανοημένους Ιουδαίους στα νερά του Ιορδάνη. Επίσης, είχε το προνόμιο να βαφτίσει εκεί τον Ιησού, τον τέλειο Γιο του Θεού.—Ματ 3:1, 5, 6, 13-17· βλέπε ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΟΥ ΙΟΡΔΑΝΗ.