ΣΙΧΩΡ

(Σιχώρ) [αιγυπτιακής προέλευσης· σημαίνει «Λιμνούλα του Ώρου»].

Προφανώς η ανατολικότερη διακλάδωση του ποταμού Νείλου στην περιοχή του Δέλτα. Το όνομα Σιχώρ, στις τέσσερις περιπτώσεις όπου εμφανίζεται στο εβραϊκό κείμενο, συσχετίζεται πάντα με την Αίγυπτο. (Ιη 13:3: «διακλάδωση του Νείλου»· 1Χρ 13:5: “ποταμός”· Ησ 23:3· Ιερ 2:18) Μολονότι ορισμένοι σχολιαστές υποστηρίζουν ότι συμπίπτει με “το χείμαρρο της Αιγύπτου” (Αρ 34:5), η κοιλάδα του οποίου ταυτίζεται συνήθως με το Ουάντι ελ-Αρίς, ΝΔ της Γάζας, τα εδάφια Ιερεμίας 2:18 και Ησαΐας 23:3 φαίνεται να υποδηλώνουν στενότερη συσχέτιση του Σιχώρ με την Αίγυπτο και τον Νείλο από τη συσχέτιση που υπάρχει στην περίπτωση εκείνου του χειμάρρου. Ιδιαίτερα το εδάφιο του Ησαΐα, κάνοντας λόγο για το “σπόρο του Σιχώρ”, αφήνει να εννοηθεί κάποιο ρεύμα νερού με συνεχή ροή (ναχάρ) και όχι κάποιο εποχικό ρεύμα (νάχαλ). Για αυτούς τους λόγους, ο Σιχώρ, τουλάχιστον σε αυτά τα δύο εδάφια, ταυτίζεται συχνότερα με τον ανατολικότερο βραχίονα του Νείλου (από τις διακλαδώσεις στις οποίες χωρίζεται ο Νείλος όταν φτάνει στην περιοχή του Δέλτα). Αυτή η θέση του Σιχώρ θα μπορούσε να δικαιολογήσει το γιατί λέγεται ότι βρισκόταν «μπροστά στην Αίγυπτο [δηλαδή στα Α της Αιγύπτου]», όπως αναφέρει το εδάφιο Ιησούς του Ναυή 13:3.

Το συγκεκριμένο εδάφιο, ωστόσο, εντάσσεται στην περιγραφή της γης την οποία απέμενε να κατακτήσουν οι Ισραηλίτες μετά τις πρώτες εκστρατείες υπό τον Ιησού του Ναυή, γης που εκτεινόταν στο Β μέχρι «την είσοδο της Αιμάθ». (Ιη 13:1-6) Όσοι υποστηρίζουν την ταύτιση με το Ουάντι ελ-Αρίς επισημαίνουν ότι σε άλλες περιπτώσεις αναφέρεται ότι τα όρια της κληρονομιάς του Ισραήλ εκτείνονταν από «την κοιλάδα του χειμάρρου της Αιγύπτου» μέχρι «την είσοδο της Αιμάθ». (Αρ 34:2, 5, 7, 8) Εντούτοις, στο εδάφιο Ιησούς του Ναυή 13:3, μερικές μεταφράσεις (RS, ΜΝΚ, ΜΠΚ) θεωρούν ότι η αναφορά στον Σιχώρ («διακλάδωση του Νείλου», ΜΝΚ) αποτελεί τμήμα μιας παρενθετικής φράσης η οποία δίνει μια ιστορική πληροφορία για το σημείο μέχρι το οποίο εκτεινόταν κάποτε η χώρα των Χαναναίων προς τα ΝΔ. Με αυτή την προϋπόθεση, το εδάφιο μπορεί απλώς να δείχνει ότι οι Χαναναίοι κατοικούσαν κάποτε μέχρι το ανατολικότερο σύνορο της καθαυτό Αιγύπτου, και όχι να περιγράφει τα εδάφη που έπρεπε να κατακτηθούν.

Παρόμοια, παρατηρείται αντιστοιχία μεταξύ της δήλωσης ότι ο Δαβίδ συγκέντρωσε το λαό του Ισραήλ από τον Σιχώρ («τον ποταμό της Αιγύπτου», ΜΝΚ) μέχρι την Αιμάθ (όταν επιχείρησαν να ανεβάσουν την κιβωτό της διαθήκης στην Ιερουσαλήμ) και της δήλωσης ότι στις ημέρες του Σολομώντα ο λαός συναθροίστηκε από «την είσοδο της Αιμάθ μέχρι την κοιλάδα του χειμάρρου της Αιγύπτου». (1Χρ 13:5· 1Βα 8:65) Η εξήγηση για αυτό μπορεί να είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση (τον καιρό του Σολομώντα) η αφήγηση αναφέρει τα ουσιαστικά όρια της περιοχής στην οποία κατοικούσαν οι Ισραηλίτες. Η έκταση ανάμεσα στο Ουάντι ελ-Αρίς και στον ανατολικό βραχίονα του Νείλου είναι βασικά έρημη και θαμνώδης, οπότε αυτό το ουάντι, ή κοιλάδα χειμάρρου, σηματοδοτούσε εύστοχα το όριο της περιοχής που ήταν κατοικήσιμη για τους Ισραηλίτες. Αντίθετα, στην πρώτη περίπτωση (του Δαβίδ), μπορεί να περιγράφεται όλο το πεδίο δράσης των Ισραηλιτών, η επικράτεια του Δαβίδ, η οποία πράγματι εκτεινόταν ως το σύνορο της Αιγύπτου.

Ακόμη και πριν από τον Δαβίδ, ο Βασιλιάς Σαούλ είχε καταδιώξει τους Αμαληκίτες ως τη Σιουρ, «η οποία βρίσκεται μπροστά στην Αίγυπτο» (1Σα 15:7), και η επικράτεια που παρέλαβε ο Σολομών από τον Δαβίδ λέγεται ότι έφτανε ως «το όριο της Αιγύπτου». (1Βα 4:21) Άρα, μολονότι η περιοχή που μοιράστηκε στις ισραηλιτικές φυλές δεν εκτεινόταν πέρα από «την κοιλάδα του χειμάρρου της Αιγύπτου», αυτό δεν φαίνεται να αντιβαίνει στην ταύτιση του Σιχώρ με μια «διακλάδωση του Νείλου» στο εδάφιο Ιησούς του Ναυή 13:3 και με «τον ποταμό της Αιγύπτου» στο εδάφιο 1 Χρονικών 13:5.

Η λέξη «Σιχώρ» δεν υπάρχει στο εδάφιο Γένεση 15:18, όπου ο Ιεχωβά υποσχέθηκε στον Αβραάμ τη γη από «τον ποταμό της Αιγύπτου ως το μεγάλο ποταμό, τον ποταμό Ευφράτη». Έτσι λοιπόν, γεννάται και εδώ το ερώτημα αν “ο ποταμός [τύπος του ναχάρ] της Αιγύπτου” αναφέρεται σε κάποιο τμήμα του Νείλου ή στο “χείμαρρο [νάχαλ] της Αιγύπτου” (το Ουάντι ελ-Αρίς). Η απάντηση εξαρτάται από το κατά πόσον ο Ιεχωβά περιέγραφε εδώ την πραγματική περιοχή που επρόκειτο να διαμοιραστεί ως κληρονομιά στις φυλές ή αναφερόταν σε ολόκληρη την επικράτεια του ισραηλιτικού βασιλείου κατά τη μέγιστη έκτασή του. Αν ισχύει το πρώτο, τότε αυτό το εδάφιο εφαρμόζεται μάλλον στο Ουάντι ελ-Αρίς, ενώ αν ισχύει το δεύτερο, εφαρμόζεται στον Σιχώρ.—Βλέπε ΑΙΓΥΠΤΟΥ, ΚΟΙΛΑΔΑ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ.