Κρέμασμα στο Ξύλο — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΚΡΕΜΑΣΜΑ ΣΤΟ ΞΥΛΟ

Κατά κυριολεξία, η καθήλωση νεκρού ή ζωντανού θύματος πάνω σε ξύλο, δηλαδή πάσσαλο. Η εκτέλεση του Ιησού Χριστού είναι η πιο γνωστή περίπτωση. (Λου 24:20· Ιωα 19:14-16· Πρ 2:23, 36) Υπό το νόμο που έδωσε ο Ιεχωβά στον Ισραήλ, ορισμένοι εγκληματίες που ήταν ένοχοι για ειδεχθή εγκλήματα, παραδείγματος χάρη για βλασφημία ή ειδωλολατρία, θανατώνονταν πρώτα με λιθοβολισμό ή με άλλον τρόπο και, στη συνέχεια, επειδή ήταν “καταραμένοι από τον Θεό”, τα πτώματά τους εκτίθεντο πάνω σε ξύλα, δηλαδή σε δέντρα, ως προειδοποιητικά παραδείγματα για τους άλλους. Ο νεκρός που ήταν κρεμασμένος κατ’ αυτόν τον τρόπο έπρεπε να αποκαθηλωθεί προτού πέσει η νύχτα και να ταφεί. Αν τον άφηναν στο ξύλο όλη τη νύχτα, θα μόλυναν τη γη που είχε δώσει ο Θεός στους Ισραηλίτες. (Δευ 21:22, 23) Οι Ισραηλίτες ακολουθούσαν αυτόν τον κανόνα ακόμη και αν ο εκτελεσμένος δεν ήταν Ισραηλίτης.—Ιη 8:29· 10:26, 27.

Οι δύο γιοι και οι πέντε εγγονοί του Σαούλ τους οποίους παρέδωσε ο Δαβίδ στους Γαβαωνίτες για εκτέλεση δεν θάφτηκαν προτού πέσει η νύχτα. Αφέθηκαν στο ύπαιθρο από την έναρξη του θερισμού του κριθαριού (Μάρτιος-Απρίλιος) μέχρις ότου έβρεξε, προφανώς μετά το τέλος της εποχής του θερισμού. Ο λόγος για τον οποίο επιτράπηκε στους Γαβαωνίτες να ακολουθήσουν διαφορετική διαδικασία σε αυτή την περίπτωση φαίνεται να είναι το ότι ο Βασιλιάς Σαούλ είχε διαπράξει εθνική αμαρτία θανατώνοντας μερικούς από αυτούς, και επομένως παραβιάζοντας τη διαθήκη που είχε κάνει μαζί τους ο Ιησούς του Ναυή αιώνες νωρίτερα. (Ιη 9:15) Τώρα ο Θεός είχε επιφέρει στη χώρα τριετή πείνα ως απόδειξη του θυμού του. Γι’ αυτό, τα σώματα των κρεμασμένων αφέθηκαν εκτεθειμένα μέχρις ότου ο Ιεχωβά έδειξε ότι η οργή του είχε κατευναστεί τερματίζοντας την περίοδο της ξηρασίας με βροχόπτωση. Τότε ο Δαβίδ διέταξε να ταφούν τα κόκαλα αυτών των αντρών, και στη συνέχεια «ο Θεός δέχτηκε να ακούσει την ικεσία για τη χώρα».—2Σα 21:1-14.

Τα έθνη γύρω από τον Ισραήλ έδειχναν γενικά μεγαλύτερη σκληρότητα από τους Ισραηλίτες όσον αφορά τις μεθόδους επιβολής ποινών και τον ονειδισμό των εκτελεσμένων. Όταν τα στρατεύματα της Βαβυλώνας κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ, επέβαλαν σκληρές ποινές στους ευγενείς, κρεμώντας μερικούς άρχοντες «από το χέρι τους». (Θρ 5:12) Στην αρχαιότητα τα έθνη εφάρμοζαν το κρέμασμα στο ξύλο ποικιλοτρόπως.

Οι Ασσύριοι, γνωστοί για την αγριότητά τους στον πόλεμο, κρεμούσαν στο ξύλο τους αιχμαλώτους καρφώνοντας τα γυμνά τους σώματα πάνω σε αιχμηρούς πασσάλους οι οποίοι διαπερνούσαν την κοιλιά των θυμάτων και εισχωρούσαν στη θωρακική τους κοιλότητα. Έχουν ανακαλυφτεί αρκετά ανάγλυφα σε μνημεία, σε ένα δε από αυτά, το οποίο απεικονίζει την ασσυριακή επίθεση εναντίον της Λαχείς και την κατάληψη της πόλης, φαίνεται το κρέμασμα στο ξύλο με τη συγκεκριμένη μέθοδο.—2Βα 19:8· ΕΙΚΟΝΑ, Τόμ. 1, σ. 958.

Οι Πέρσες, επίσης, χρησιμοποιούσαν το κρέμασμα στο ξύλο ως ένα είδος ποινής. Μερικοί λένε ότι συνήθιζαν πρώτα να αποκεφαλίζουν ή να γδέρνουν αυτούς που κρεμούσαν στο ξύλο. Ο Δαρείος ο Μέγας απαγόρευσε κάθε παρέμβαση στην ανοικοδόμηση του ναού στην Ιερουσαλήμ, και όποιος παραβίαζε αυτό το διάταγμα έπρεπε να κρεμαστεί σε ξύλο που θα έβγαζαν από το ίδιο του το σπίτι. (Εσδ 6:11) Η αφήγηση του βιβλίου της Εσθήρ, το οποίο περιγράφει γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τη βασιλεία του Ασσουήρη (Ξέρξη Α΄), γιου του Δαρείου, κάνει λόγο για το κρέμασμα αρκετών ατόμων. Σε κάθε περίπτωση χρησιμοποιείται η ίδια εβραϊκή λέξη (η λέξη ταλάχ, που σημαίνει «κρεμώ»). Δύο θυρωροί του ανακτόρου κρεμάστηκαν σε ξύλο, τιμωρούμενοι με την ποινή την οποία επέβαλλαν συνήθως οι Πέρσες στους προδότες. Τα πτώματά τους εκτέθηκαν ψηλά, ενώπιον του κοινού, επειδή τα εγκλήματά τους στρέφονταν εναντίον του βασιλιά. (Εσθ 2:21-23· 7:9, 10) Παρόμοια κρεμάστηκαν σε ξύλο ο Αμάν και οι δέκα γιοι του, αναφέρεται δε συγκεκριμένα ότι οι γιοι του θανατώθηκαν από τους Ιουδαίους και κρεμάστηκαν την επομένη. (Εσθ 5:14· 6:4· 9:7-10, 13, 14, 25) Ο Ηρόδοτος (Γ΄, 125, 159· Δ΄, 43) παραθέτει επίσης περιπτώσεις στις οποίες οι Πέρσες κρέμασαν κάποιους στο ξύλο.

Οι Αιγύπτιοι, όπως και οι Ισραηλίτες, ενδέχεται να εκτελούσαν πρώτα τους εγκληματίες τους προτού τους καθηλώσουν σε ξύλα όπως υποδηλώνεται από τα προφητικά λόγια του Ιωσήφ προς τον αρχιαρτοποιό του Φαραώ: «Ο Φαραώ θα υψώσει το κεφάλι σου αφαιρώντας το από πάνω σου και θα σε κρεμάσει πάνω σε ξύλο». (Γε 40:19, 22· 41:13) Η ίδια εβραϊκή λέξη, η λέξη ταλάχ, που εμφανίζεται στο βιβλίο της Εσθήρ, χρησιμοποιείται και εδώ.

Λέγεται ότι οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν την τακτική να κρεμούν ανθρώπους στο ξύλο από τους Φοίνικες—τακτική που καταργήθηκε στην αυτοκρατορία μόλις στις ημέρες του Κωνσταντίνου. Πολύ σπάνια υφίσταντο αυτή την ποινή οι Ρωμαίοι πολίτες διότι επρόκειτο για τιμωρία που επιβαλλόταν συνήθως στους δούλους και στους εγκληματίες του χειρίστου είδους. Το κρέμασμα στο ξύλο θεωρούνταν τόσο από τους Ιουδαίους όσο και από τους Ρωμαίους σύμβολο ταπείνωσης και εξευτελισμού, τιμωρία για καταραμένους.—Δευ 21:23· Φλπ 2:8.

Τον πρώτο αιώνα, ακόμη και αν οι Ιουδαίοι είχαν το δικαίωμα να κρεμάσουν κάποιον στο ξύλο για θρησκευτικούς λόγους (πράγμα για το οποίο υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες), είναι απολύτως βέβαιο ότι δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο για ποινικά αδικήματα. Μόνο κάποιος Ρωμαίος αξιωματούχος όπως ο Πόντιος Πιλάτος είχε τέτοια εξουσία. (Ιωα 18:31· 19:10) Ωστόσο, οι Ιουδαίοι, και ιδιαίτερα οι πρωθιερείς και οι άρχοντές τους, ήταν πρωτίστως υπεύθυνοι για το ότι ο Χριστός κρεμάστηκε στο ξύλο.—Μαρ 15:1-15· Πρ 2:36· 4:10· 5:30· 1Κο 2:8.

Ο Ιησούς Χριστός κρεμάστηκε ζωντανός, καρφωμένος σε ξύλο, με διαταγή της ρωμαϊκής διοίκησης στην Παλαιστίνη. (Ιωα 20:25, 27) Ο απόστολος Παύλος εξηγεί ότι ο τρόπος με τον οποίο πέθανε ο Ιησούς είχε τεράστια σημασία για τους Ιουδαίους, διότι «ο Χριστός, μέσω εξαγοράς, μας απελευθέρωσε από την κατάρα του Νόμου με το να γίνει κατάρα αντί για εμάς, επειδή είναι γραμμένο: “Καταραμένος είναι κάθε κρεμασμένος πάνω σε ξύλο”».—Γα 3:13.

Οι Ρωμαίοι μερικές φορές έδεναν το θύμα στο ξύλο, οπότε το άτομο μπορεί να ζούσε αρκετές ημέρες προτού υποκύψει λόγω του βασανιστικού πόνου, της δίψας, της πείνας και της έκθεσης στον ήλιο. Όπως φαίνεται από την περίπτωση του Ιησού, οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να καρφώνουν τα χέρια (ίσως και τα πόδια) του κατηγορουμένου στο ξύλο. (Λου 24:39· Ψλ 22:16, υποσ.· Κολ 2:14) Εφόσον οι ανατόμοι θεωρούσαν ανέκαθεν τους καρπούς μέρος των χεριών, ορισμένοι ειδικοί της ιατρικής πιστεύουν ότι έμπηγαν τα καρφιά ανάμεσα στα οστάρια των καρπών έτσι ώστε να μη σκιστεί η σάρκα, πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί αν τα έμπηγαν στις παλάμες. (Βλέπε Το Περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου [The Journal of the American Medical Association], 21 Μαρτίου 1986, σ. 1460.) Αυτό θα ήταν σε αρμονία με το γεγονός ότι η Γραφή χρησιμοποιεί τη λέξη «χέρι» για να περιλάβει και τον καρπό σε περικοπές όπως το εδάφιο Γένεση 24:47, όπου λέγεται ότι τα βραχιόλια φοριούνταν στα «χέρια», και το εδάφιο Κριτές 15:14, όπου γίνεται λόγος για τα δεσμά στα «χέρια» του Σαμψών.

Το υπόμνημα δεν αναφέρει αν οι κακοποιοί που κρεμάστηκαν δίπλα στον Ιησού ήταν καρφωμένοι ή απλώς δεμένοι στα ξύλα. Αν ήταν απλώς δεμένοι, αυτό ίσως εξηγεί το γιατί, ενώ ο Ιησούς βρέθηκε νεκρός, εκείνοι ήταν ακόμη ζωντανοί και χρειάστηκε να τους σπάσουν τα πόδια. (Ιωα 19:32, 33) Λίγο μετά το σπάσιμο των ποδιών πέθαναν από ασφυξία, εφόσον, όπως πιστεύουν μερικοί, δεν μπορούσαν πλέον να ανασηκώνουν το σώμα τους για να μετριάζουν την πίεση στους μυς του στήθους. Βεβαίως, αυτό δεν αποτελεί καθοριστικό στοιχείο όσον αφορά το γιατί οι κακοποιοί έζησαν περισσότερο από τον Ιησού, διότι αυτοί δεν είχαν περάσει τα ψυχολογικά και τα σωματικά βασανιστήρια που έγιναν σε εκείνον. Ο Ιησούς είχε υποστεί προηγουμένως ένα ολονύχτιο μαρτύριο στα χέρια των εχθρών του, επιπρόσθετα δε οι Ρωμαίοι στρατιώτες τον είχαν χτυπήσει πιθανόν μέχρι του σημείου να μην μπορεί να μεταφέρει ο ίδιος το ξύλο του βασανισμού του, όπως ήταν το έθιμο.—Μαρ 14:32–15:21· Λου 22:39–23:26.

Τι φανερώνει το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο ως προς το σχήμα του οργάνου πάνω στο οποίο θανατώθηκε ο Ιησούς;

Οι περισσότερες μεταφράσεις της Αγίας Γραφής αναφέρουν ότι ο Χριστός «σταυρώθηκε», όχι ότι «κρεμάστηκε στο ξύλο». Η κοινή πεποίθηση είναι ότι το όργανο βασανισμού στο οποίο κρεμάστηκε ήταν ένας «σταυρός» φτιαγμένος από δύο κομμάτια ξύλο παρά ένας και μόνο πάσσαλος, ή αλλιώς ένα και μόνο ξύλο. Η παράδοση, όχι η Γραφή, αναφέρει επίσης ότι ο καταδικασμένος μετέφερε μόνο το οριζόντιο δοκάρι του σταυρού, το λεγόμενο patibulum ή antenna, αντί και για τα δύο μέρη. Με αυτόν τον τρόπο μερικοί προσπαθούν να παρακάμψουν το πρόβλημα του πώς θα μπορούσε να σύρει ή να μεταφέρει μόνος του ένας άντρας τόσο μεγάλο βάρος μέχρι τον Γολγοθά.

Ωστόσο, τι είπαν οι ίδιοι οι Βιβλικοί συγγραφείς για αυτά τα ζητήματα; Στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο αυτοί χρησιμοποίησαν το ουσιαστικό σταυρός 27 φορές, το ρήμα σταυρόω 46 φορές, το ρήμα συνσταυρόω (η πρόθεση σύν σημαίνει «μαζί με») 5 φορές και το ρήμα ἀνασταυρόω (η πρόθεση ἀνά σημαίνει «ξανά») μία φορά. Χρησιμοποίησαν επίσης τη λέξη ξύλον 5 φορές αναφερόμενοι στο όργανο βασανισμού στο οποίο καρφώθηκε ο Ιησούς.

Η λέξη σταυρός, τόσο στην κλασική αρχαία ελληνική όσο και στην Κοινή Ελληνική, δεν μεταδίδει την ιδέα ενός «σταυρού» φτιαγμένου από δύο ξύλα. Σημαίνει μόνο ένα όρθιο ξύλο, ένα παλούκι, έναν πάσσαλο ή στύλο, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για φράχτες, πασσαλοπήγματα ή μάντρες. Το Νέο Λεξικό της Αγίας Γραφής (New Bible Dictionary), του Ντάγκλας, έκδοση 1985, αναφέρει κάτω από το λήμμα «Σταυρός» στη σελίδα 253: «Η λέξη σταυρός του ελληνικού κειμένου (ρήμα σταυρόω) σημαίνει πρωτίστως ένα όρθιο ξύλο ή δοκάρι και κατά δεύτερο λόγο ένα ξύλο που χρησιμοποιείται ως όργανο τιμωρίας και εκτέλεσης».

Το γεγονός ότι ο Λουκάς, ο Πέτρος και ο Παύλος χρησιμοποίησαν επίσης τη λέξη ξύλον ως συνώνυμο της λέξης σταυρός αποδεικνύει περαιτέρω ότι ο Ιησούς κρεμάστηκε σε ένα όρθιο ξύλο που δεν είχε οριζόντιο δοκάρι, διότι αυτό σημαίνει η λέξη ξύλον με αυτή την ειδική έννοια. (Πρ 5:30· 10:39· 13:29· Γα 3:13· 1Πε 2:24) Η λέξη ξύλον εμφανίζεται επίσης στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα, στο εδάφιο Έσδρας 6:11, όπου γίνεται λόγος για ένα και μόνο δοκάρι ή ξύλο πάνω στο οποίο έπρεπε να κρεμαστεί ο παραβάτης.

Επομένως, η Μετάφραση Νέου Κόσμου μεταφέρει πιστά στον αναγνώστη αυτή τη βασική ιδέα του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου αποδίδοντας τη λέξη σταυρός ως «ξύλο βασανισμού», το δε ρήμα σταυρόω ως «κρεμώ στο ξύλο», δηλαδή καθηλώνω σε ξύλο ή πάσσαλο. Με αυτόν τον τρόπο δεν συγχέεται η λέξη σταυρός του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου με τους παραδοσιακούς εκκλησιαστικούς σταυρούς. (Βλέπε ΞΥΛΟ ΒΑΣΑΝΙΣΜΟΥ.) Είναι δε απόλυτα λογικό να σήκωσε το ξύλο του βασανισμού ένας και μόνο άντρας όπως δηλώνουν οι Γραφές—σε αυτή την περίπτωση ο Σίμων από την Κυρήνη—διότι αν αυτό είχε διάμετρο 15 εκ. και μήκος 3,5 μ., πιθανόν να ζύγιζε λίγο περισσότερο από 45 κιλά.—Μαρ 15:21.

Προσέξτε τι αναφέρει ο Γ. Ε. Βάιν για αυτό το θέμα: «Η λέξη ΣΤΑΥΡΟΣ δηλώνει, κυρίως, έναν όρθιο πάσσαλο ή ξύλο. Σε αυτό καρφώνονταν οι κακούργοι προκειμένου να εκτελεστούν. Τόσο το ουσιαστικό όσο και το ρήμα σταυρόω, δηλαδή καθηλώνω σε ένα ξύλο ή πάσσαλο, πρέπει εξαρχής να διαφοροποιηθούν από τον εκκλησιαστικό τύπο του σταυρού με τα δύο δοκάρια». Κατόπιν, αυτός ο λόγιος της ελληνικής αναφέρει ότι ο διμερής σταυρός προήλθε από τη Χαλδαία και ο Χριστιανικός κόσμος τον υιοθέτησε τον τρίτο αιώνα Κ.Χ. από τους ειδωλολάτρες ως σύμβολο του θανάτου του Χριστού πάνω στο ξύλο.—Το Ερμηνευτικό Λεξικό των Λέξεων της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, του Βάιν (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words), 1981, Τόμ. 1, σ. 256.

Σημαντικό είναι επίσης το σχόλιο στο βιβλίο Ο Σταυρός στο Τελετουργικό, στην Αρχιτεκτονική και στην Τέχνη (The Cross in Ritual, Architecture, and Art): «Είναι περίεργο, και όμως αδιαμφισβήτητο γεγονός, ότι αιώνες πριν από τη γέννηση του Χριστού, και έκτοτε σε χώρες ανέπαφες από τη διδασκαλία της Εκκλησίας, ο Σταυρός έχει χρησιμοποιηθεί ως ιερό σύμβολο. . . . Οι λάτρεις του Βάκχου των Ελλήνων, του Ταμμούζ των Τυρίων, του Βηλ των Χαλδαίων και του Οντίν των Σκανδιναβών χρησιμοποιούσαν ως έμβλημα καθενός από αυτούς ένα σταυροειδές σύμβολο».—Του Τζ. Σ. Ταϊάκ, Λονδίνο, 1900, σ. 1.

Το βιβλίο Ο Μη Χριστιανικός Σταυρός ([The Non-Christian Cross] Λονδίνο, 1896), του Τζ. Ντ. Πάρσονς, λέει: «Δεν υπάρχει ούτε μία πρόταση σε κάποιο από τα διάφορα συγγράμματα που αποτελούν την Καινή Διαθήκη η οποία, στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο, να αποδεικνύει έστω και έμμεσα ότι ο σταυρός που χρησιμοποιήθηκε στην περίπτωση του Ιησού ήταν διαφορετικός από το συνηθισμένο σταυρό, πόσο μάλλον ότι αποτελούνταν, όχι από ένα κομμάτι ξύλο, αλλά από δύο, καρφωμένα μεταξύ τους στο σχήμα του σημερινού σταυρού. . . . Είναι σαφώς παραπλανητικό από μέρους των δασκάλων μας το ότι αποδίδουν τη λέξη σταυρός με την έννοια των δύο διασταυρούμενων ξύλων όταν μεταφράζουν τα ελληνικά χειρόγραφα της Εκκλησίας στη μητρική μας γλώσσα, καθώς και το ότι υποστηρίζουν αυτή τους την ενέργεια με το να ορίζουν στα λεξικά μας τη λέξη σταυρός με την εν λόγω έννοια χωρίς να εξηγούν προσεκτικά ότι σε καμιά περίπτωση δεν ήταν αυτή η πρωταρχική έννοια της λέξης στις ημέρες των Αποστόλων, ότι δεν απέκτησε αυτή την πρωταρχική σημασία παρά μόνο πολύ αργότερα και ότι, αν τελικά την απέκτησε, αυτό συνέβη απλώς και μόνο επειδή, παρά την απουσία επιβεβαιωτικών αποδεικτικών στοιχείων, θεωρήθηκε για τον έναν ή τον άλλον λόγο ότι ο συγκεκριμένος σταυρός πάνω στον οποίο εκτελέστηκε ο Ιησούς είχε εκείνο το συγκεκριμένο σχήμα».—Σ. 23, 24· βλέπε επίσης Δε Κομπάνιον Μπάιμπλ (The Companion Bible), 1974, Παράρτημα Αρ. 162.

Μεταφορική Χρήση. Οι Γραφές, όχι μόνο δίνουν πλήρη μαρτυρία για το κατά γράμμα κρέμασμα του Κυρίου Ιησού Χριστού στο ξύλο (1Κο 1:13, 23· 2:2· 2Κο 13:4· Απ 11:8), αλλά μιλούν επίσης για το κρέμασμα στο ξύλο με μεταφορική έννοια, όπως στο εδάφιο Γαλάτες 2:20. Οι Χριστιανοί έχουν θανατώσει την παλιά τους προσωπικότητα μέσω πίστης στον κρεμασμένο στο ξύλο Χριστό. (Ρω 6:6· Κολ 3:5, 9, 10) «Εκείνοι δε που ανήκουν στον Χριστό Ιησού κρέμασαν στο ξύλο τη σάρκα μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες της», γράφει ο Παύλος, προσθέτοντας ότι μέσω του Χριστού «ο κόσμος έχει κρεμαστεί στο ξύλο σε ό,τι αφορά εμένα και εγώ σε ό,τι αφορά τον κόσμο».—Γα 5:24· 6:14.

Οι αποστάτες στην ουσία «ξανακρεμούν στο ξύλο τον Γιο του Θεού και τον ντροπιάζουν δημόσια», στασιάζοντας σαν τον Ιούδα ενάντια στη διευθέτηση του Θεού για σωτηρία.—Εβρ 6:4-6.

Βλέπε επίσης ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΣ.