Μακροθυμία — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ

Η υπομονετική εγκαρτέρηση σε αδικία ή πρόκληση, συνδυαζόμενη με άρνηση παραίτησης από την ελπίδα για βελτίωση της διαταραγμένης σχέσης. Επομένως, η μακροθυμία έχει σκοπό και εστιάζει ιδιαίτερα στην ευημερία εκείνου που προκαλεί τη δυσάρεστη κατάσταση. Παρ’ όλα αυτά, μακροθυμία δεν σημαίνει παράβλεψη του κακού. Όταν ο σκοπός της μακροθυμίας επιτελεστεί ή όταν δεν υφίσταται λόγος για περαιτέρω ανοχή της κατάστασης, η μακροθυμία τερματίζεται. Τερματίζεται είτε θετικά για εκείνους που θέτουν την πρόκληση είτε με ανάληψη δράσης κατά των αδικοπραγούντων. Σε κάθε περίπτωση αυτός που εκδηλώνει μακροθυμία δεν βλάπτεται στο πνεύμα του.

Η κυριολεκτική έννοια της εβραϊκής έκφρασης που αποδίδεται «μακρόθυμος» είναι «μήκος των ρουθουνιών [στα οποία φουντώνει ο θυμός]». (Εξ 34:6· Αρ 14:18· βλέπε ΘΥΜΟΣ.) Η λέξη μακροθυμία του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου σημαίνει κατά κυριολεξία «μακρότητα πνεύματος». (Ρω 2:4) Τόσο ο εβραϊκός όσο και ο ελληνικός όρος υποδηλώνουν υπομονή, ανοχή, αναβολή της οργής. Η λέξη «μακροθυμία» σημαίνει περισσότερα από απλή εγκαρτέρηση σε μια επώδυνη ή προβληματική κατάσταση για μακρό χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι περιλαμβάνει εκούσια αυτοσυγκράτηση.

Οι Γραφές αποκαλύπτουν πώς αξιολογεί ο Θεός τη μακροθυμία και τονίζουν πόσο ανόητο είναι να μην εκδηλώνει κάποιος «μακρότητα πνεύματος», καθώς και ποιες είναι οι επακόλουθες επιπτώσεις. Το μακρόθυμο άτομο μπορεί να φαίνεται αδύναμο, αλλά στην πραγματικότητα ασκεί διάκριση. «Ο μακρόθυμος έχει άφθονη διάκριση, αλλά ο ανυπόμονος εξυψώνει την ανοησία». (Παρ 14:29) Η μακροθυμία υπερέχει της σωματικής κραταιότητας και επιτυγχάνει περισσότερα. «Ο μακρόθυμος είναι καλύτερος από τον κραταιό, και αυτός που ελέγχει το πνεύμα του από εκείνον που καταλαμβάνει πόλη».—Παρ 16:32.

Ο άνθρωπος που δεν εκδηλώνει «μακρότητα πνεύματος», αλλά ξεσπάει ασυγκράτητα, είναι εκτεθειμένος στην εισβολή κάθε είδους ακατάλληλων σκέψεων και ενεργειών, διότι: «Σαν πόλη διανοιγμένη από ρήγματα, χωρίς τείχος, έτσι είναι ο άνθρωπος που δεν συγκρατεί το πνεύμα του». (Παρ 25:28) «Ο άφρονας αφήνει να εκδηλωθεί όλο του το πνεύμα, αλλά ο σοφός το διατηρεί ήρεμο ως το τέλος». (Παρ 29:11) Γι’ αυτούς τους λόγους, ο σοφός άντρας συμβουλεύει να μην είμαστε οξύθυμοι: «Μη βιάζεσαι στο πνεύμα σου να θίγεσαι, γιατί η ευθιξία αναπαύεται στον κόρφο των αφρόνων».—Εκ 7:9.

Η Μακροθυμία του Ιεχωβά. Όταν ο Ιεχωβά ανέβασε τον Μωυσή στο Όρος Χωρήβ και του έδειξε μέρος της δόξας του, διακήρυξε ενώπιον του Μωυσή: «Ιεχωβά, Ιεχωβά, Θεός ελεήμων και φιλεύσπλαχνος, που είναι μακρόθυμος και αφθονεί σε στοργική καλοσύνη και αλήθεια, που διατηρεί στοργική καλοσύνη για χιλιάδες, που συγχωρεί σφάλμα και παράβαση και αμαρτία, αλλά δεν πρόκειται να δώσει απαλλαγή από την τιμωρία». (Εξ 34:5-7) Αυτή την αλήθεια για τη μακροθυμία του Ιεχωβά επανέλαβαν ο Μωυσής, ο Δαβίδ, ο Ναούμ και άλλοι.—Αρ 14:18· Νε 9:17· Ψλ 86:15· 103:8· Ιωλ 2:13· Ιων 4:2· Να 1:3.

Αν και η μακροθυμία είναι ιδιότητα του Ιεχωβά, εκφράζεται πάντοτε σε αρμονία με τις κύριες ιδιότητές του—την αγάπη, τη δικαιοσύνη, τη σοφία και τη δύναμη. (1Ιω 4:8· Δευ 32:4· Παρ 2:6· Ψλ 62:11· Ησ 40:26, 29) Δικαιοσύνη πρέπει να αποδοθεί, πρώτα από όλα, στο όνομα του Θεού. Το όνομα αυτό πρέπει να εξυψωθεί πάνω από όλα τα άλλα στο σύμπαν, και αυτό είναι ουσιώδες για την ευημερία όλων των πλασμάτων του. Η μεγάλυνση του ονόματός του είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους μακροθυμεί ο Θεός, όπως εξηγεί ο απόστολος Παύλος: «Αν, λοιπόν, ο Θεός, μολονότι είχε τη θέληση να εκδηλώσει την οργή του και να γνωστοποιήσει τη δύναμή του, ανέχτηκε με πολλή μακροθυμία σκεύη οργής που έγιναν άξια για καταστροφή, ώστε να γνωστοποιήσει τον πλούτο της δόξας του σε σκεύη ελέους, τα οποία ετοίμασε εκ των προτέρων για δόξα, δηλαδή εμάς, τους οποίους κάλεσε, όχι μόνο ανάμεσα από τους Ιουδαίους, αλλά και ανάμεσα από τα έθνη, τι με αυτό;» (Ρω 9:22-24) Ο Θεός, εκδηλώνοντας μακροθυμία, συγκεντρώνει έναν λαό για το όνομά του. Και μέσω αυτών μεγαλύνεται σε όλη τη γη.—Πρ 15:14· 1Κο 3:9, 16, 17· 2Κο 6:16.

Ο Θεός έδειξε τη μακροθυμία του από την αρχή της ιστορίας του ανθρώπου. Ο στασιασμός του πρώτου ανθρώπινου ζευγαριού αποτελούσε παραβίαση του νόμου του. Αλλά ο Θεός, αντί να τους εκτελέσει αμέσως, όπως θα μπορούσε να είχε κάνει δικαίως, εκδήλωσε μακροθυμία με αγάπη. Αυτό έγινε χάριν των αγέννητων ακόμη απογόνων τους, για τους οποίους αυτή η μακροθυμία σήμαινε τα πάντα (η υπομονή του σημαίνει τη σωτηρία πολλών [2Πε 3:15]). Το σπουδαιότερο είναι ότι ο Θεός είχε επίσης υπόψη να μεγαλύνει τη δόξα του μέσω του Σπέρματος της υπόσχεσης. (Γε 3:15· Ιωα 3:16· Γα 3:16) Εξάλλου, ο Θεός δεν ήταν μακρόθυμος μόνο εκείνον τον καιρό, αλλά γνώριζε ότι θα έπρεπε να ανεχτεί την ατελή ανθρωπότητα επί αρκετές χιλιάδες χρόνια ιστορίας, καθυστερώντας την τιμωρία ενός κόσμου ο οποίος βρισκόταν σε έχθρα με αυτόν. (Ιακ 4:4) Μερικοί έχουν παρεξηγήσει και καταχραστεί τη μακροθυμία του Θεού προς αυτούς, καθώς τους διαφεύγει ο σκοπός της, με την έννοια ότι τη βλέπουν ως αργοπορία μάλλον παρά ως στοργική υπομονή.—Ρω 2:4· 2Πε 3:9.

Πουθενά αλλού δεν γίνεται τόσο έκδηλη η μακροθυμία του Θεού όσο στην πολιτεία του με το αρχαίο έθνος του Ισραήλ. (Ρω 10:21) Επανειλημμένα, όταν αυτοί απομακρύνονταν αλλά στη συνέχεια τιμωρούνταν και μετανοούσαν, εκείνος τους δεχόταν. Αυτοί σκότωσαν τους προφήτες του και τελικά τον ίδιο του τον Γιο. Αντιτάχθηκαν στο κήρυγμα των καλών νέων από τον Ιησού και τους αποστόλους του. Αλλά η μακροθυμία του Θεού δεν ήταν μάταιη. Ένα υπόλοιπο αποδείχτηκε πιστό. (Ησ 6:8-13· Ρω 9:27-29· 11:5) Ο Ιεχωβά χρησιμοποίησε μερικούς από αυτούς τους πιστούς για να γράψουν το Λόγο του υπό θεϊκή έμπνευση. (Ρω 3:1, 2) Ο Νόμος τον οποίο έδωσε αφενός έδειχνε ότι όλη η ανθρωπότητα είναι αμαρτωλή και χρειάζεται έναν λυτρωτή και αφετέρου έστρεφε την προσοχή σε Αυτόν που θα έδινε τη ζωή του ως λυτρωτικό αντίτιμο και θα εξυψωνόταν στην ανώτερη θέση του Βασιλιά. (Γα 3:19, 24) Επίσης, περιείχε υποδείγματα αυτής της Βασιλείας και της ιεροσύνης του Χριστού (Κολ 2:16, 17· Εβρ 10:1), καθώς και παραδείγματα για εμάς προς μίμηση ή προς αποφυγή. (1Κο 10:11· Εβρ 6:12· Ιακ 5:10) Όλα αυτά είναι ουσιώδη προκειμένου να αποκτήσει η ανθρωπότητα αιώνια ζωή.—Ρω 15:4· 2Τι 3:16, 17.

Ο Ιεχωβά δεν μακροθυμεί για πάντα. Από την άλλη πλευρά, ο Θεός είναι μακρόθυμος μόνο όσο η μακροθυμία του είναι σε αρμονία με την κρίση, τη δικαιοσύνη και τη σοφία. Το γεγονός ότι εκδηλώνεται μακροθυμία όταν υπάρχει μια κακή ή προκλητική κατάσταση δείχνει ότι σκοπός της είναι να δώσει την ευκαιρία στους εμπλεκόμενους να αλλάξουν, να γίνουν ευθείς. Όταν τα πράγματα φτάνουν σε σημείο όπου φαίνεται ότι δεν υπάρχει ελπίδα για τέτοια αλλαγή, η συνέχιση της μακροθυμίας θα σήμαινε παραβίαση της δικαιοσύνης και της κρίσης. Τότε ο Θεός ενεργεί με σοφία για να εξαλείψει την κακή κατάσταση. Η υπομονή του τερματίζεται.

Ένα παράδειγμα αυτής της ανοχής από μέρους του Θεού και του τερματισμού της βρίσκουμε στην πολιτεία του Θεού με τους ανθρώπους πριν από τον Κατακλυσμό. Τότε επικρατούσαν αξιοθρήνητες συνθήκες, και ο Θεός είπε: «Το πνεύμα μου δεν θα ενεργεί προς τον άνθρωπο επ’ άπειρον καθόσον αυτός είναι επίσης σάρκα. Οι ημέρες του, λοιπόν, θα φτάσουν τα εκατόν είκοσι χρόνια». (Γε 6:3) Μεταγενέστερα, ο Ησαΐας είπε σχετικά με την κατάχρηση της μακροθυμίας του Ιεχωβά από μέρους του Ισραήλ: «Αλλά αυτοί στασίασαν και λύπησαν το άγιο πνεύμα του. Τότε αυτός μεταβλήθηκε σε εχθρό τους· πολέμησε ο ίδιος εναντίον τους».—Ησ 63:10· παράβαλε Πρ 7:51.

Γι’ αυτούς τους λόγους απευθύνεται στους Χριστιανούς η ικεσία: «Μη δεχτείτε την παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού και σας διαφύγει ο σκοπός της». (2Κο 6:1) Τους δίνεται η συμβουλή: «Μη λυπείτε το άγιο πνεύμα του Θεού». (Εφ 4:30) Επίσης, «Μη σβήνετε τη φωτιά του πνεύματος». (1Θε 5:19) Διαφορετικά, ίσως συνεχίσουν μέχρι του σημείου της αμαρτίας και της βλασφημίας κατά του πνεύματος του Θεού, εξυβρίζοντάς το στην ουσία, οπότε δεν θα υπάρχει μετάνοια ή συγχώρηση, παρά μόνο καταστροφή.—Ματ 12:31, 32· Εβρ 6:4-6· 10:26-31.

Ο Ιησούς Χριστός. Ο Ιησούς Χριστός υπήρξε υπόδειγμα μακροθυμίας μεταξύ των ανθρώπων. Ο προφήτης Ησαΐας έγραψε σχετικά με αυτόν: «Πιέστηκε σκληρά και άφησε τον εαυτό του να ταλαιπωρείται· και όμως δεν άνοιξε το στόμα του. Σαν πρόβατο φέρθηκε στη σφαγή· και σαν προβατίνα που έμεινε άφωνη μπροστά στους κουρευτές της, έτσι και αυτός δεν άνοιξε το στόμα του». (Ησ 53:7) Ανέχτηκε τις αδυναμίες των αποστόλων του, τον καταιγισμό προσβολών και απρεπειών από μέρους των άσπονδων, μοχθηρών εχθρών του. Παρ’ όλα αυτά, δεν ανταπέδωσε τα ίσα, με λόγια ή με έργα. (Ρω 15:3) Όταν ο απόστολος Πέτρος ενήργησε αστόχαστα κόβοντας το αφτί του Μάλχου, ο Ιησούς τον έλεγξε με τα λόγια: «Επίστρεψε το σπαθί σου στη θέση του, . . . νομίζεις ότι δεν μπορώ να επικαλεστώ τον Πατέρα μου για να μου χορηγήσει αυτή τη στιγμή περισσότερες από δώδεκα λεγεώνες αγγέλων; Τότε πώς θα εκπληρώνονταν οι Γραφές ότι έτσι πρέπει να γίνει;»—Ματ 26:51-54· Ιωα 18:10, 11.

Γιατί είναι σημαντικό να καλλιεργούν μακροθυμία οι Χριστιανοί;

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι η μακροθυμία προέρχεται από τον Ιεχωβά Θεό. Είναι καρπός του πνεύματός του. (Γα 5:22) Ο άνθρωπος, δημιουργημένος κατά την εικόνα και την ομοίωση του Θεού, έχει σε κάποιον βαθμό αυτή την ιδιότητα και μπορεί να την αναπτύξει ακολουθώντας το Λόγο του Θεού και την κατεύθυνση του αγίου του πνεύματος. (Γε 1:26, 27) Οι Χριστιανοί, λοιπόν, προστάζονται να καλλιεργούν και να εκδηλώνουν αυτή την ιδιότητα (Κολ 3:12), η οποία αποτελεί διακριτικό γνώρισμα των διακόνων του Θεού. (2Κο 6:4-6) Ο απόστολος Παύλος λέει: «Να είστε μακρόθυμοι προς όλους». (1Θε 5:14) Δείχνει δε ότι είναι απαραίτητο να εκδηλώνουμε αυτή την ιδιότητα για να ευαρεστούμε τον Θεό. Αλλά η μακροθυμία δεν είναι γνήσια αν συνοδεύεται από γογγυσμούς και παράπονα. Ο Παύλος δείχνει ότι πραγματικά αξιέπαινο είναι το να είμαστε «μακρόθυμοι με χαρά».—Κολ 1:9-12.

Εκτός από τη χαρά που αποκομίζει κάποιος εκδηλώνοντας μακροθυμία, είναι μεγάλες και οι ανταμοιβές. Για τον Ιεχωβά η ανταμοιβή είναι ότι δοξάζεται το όνομά του. Η πρόκληση που αφορά το κατά πόσον είναι δίκαιη και δικαιωματική η κυριαρχία του Θεού αποδεικνύεται κενή, και εκείνος δικαιώνεται. (Γε 3:1-5· Ιωβ 1:7-11· 2:3-5) Τι θα είχε συμβεί αν είχε θανατώσει τον Αδάμ, την Εύα και τον Σατανά όταν στασίασαν; Μερικοί πιθανόν να συμπέραιναν ότι η πρόκληση του Σατανά είχε κάποια βάση. Αλλά εκδηλώνοντας μακροθυμία, ο Ιεχωβά έδωσε σε ανθρώπους την ευκαιρία να αποδείξουν υπό δοκιμή ότι προτιμούν τη δική του κυριαρχία και ότι επιθυμούν να τον υπηρετούν λόγω των θαυμάσιων ιδιοτήτων του, ναι, να καταδείξουν ότι προτιμούν την κυριαρχία του Ιεχωβά από την πλήρη ανεξαρτησία, γνωρίζοντας ότι αυτή είναι πολύ καλύτερη.—Ψλ 84:10.

Ο Ιησούς Χριστός, επειδή εκδήλωσε μακροθυμία υπακούοντας στον Θεό, έλαβε την πλέον εξαίσια ανταμοιβή με το να εξυψωθεί στην ανώτερη θέση της βασιλείας και να του δοθεί από τον Πατέρα του «το όνομα που είναι πάνω από κάθε άλλο όνομα». (Φλπ 2:5-11) Επιπλέον, λαβαίνει μια «νύφη» αποτελούμενη από τους πνευματικούς αδελφούς του, τη Νέα Ιερουσαλήμ, η οποία παριστάνεται ως πόλη, και της οποίας οι θεμέλιες πέτρες έχουν πάνω τους τα ονόματα των 12 αποστόλων του Αρνιού.—2Κο 11:2· Απ 21:2, 9, 10, 14.

Παρόμοια, οι ανταμοιβές είναι πλούσιες για όλους εκείνους που καλλιεργούν μακροθυμία και συνεχίζουν να την εκδηλώνουν σε αρμονία με το σκοπό του Θεού. (Εβρ 6:11-15) Αυτοί έχουν την ικανοποίηση ότι μιμούνται μια ιδιότητα του Θεού, ότι εκτελούν το θέλημά του και ότι έχουν την επιδοκιμασία του. Επιπρόσθετα, η μακροθυμία τους θα φέρει αποτελέσματα καθώς βοηθούν άλλους να γνωρίσουν τον Θεό και να αποκτήσουν αιώνια ζωή.—1Τι 4:16.