Ιηού — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΙΗΟΥ

(Ιηού) [πιθανώς, Ο Ιεχωβά Είναι Αυτός].

1. Βενιαμίτης από την πόλη Αναθώθ ο οποίος πήγε εθελοντικά να υπηρετήσει τον Δαβίδ. Ο Δαβίδ βρισκόταν τότε στη Σικλάγ, κυνηγημένος από τον Βασιλιά Σαούλ. Ο Ιηού συγκαταλέγεται στους κραταιούς άντρες που «ήταν οπλισμένοι με τόξο και χρησιμοποιούσαν το δεξί χέρι και το αριστερό χέρι για να ρίχνουν πέτρες ή βέλη με το τόξο».—1Χρ 12:1-3.

2. Προφήτης, γιος του Ανανί. Προείπε την καταστροφή του οίκου του Βαασά, βασιλιά του Ισραήλ. (1Βα 16:1-4, 7, 12) Τριάντα τρία και πλέον χρόνια αργότερα, ένας προφήτης με το ίδιο όνομα (επομένως, πιθανώς το ίδιο πρόσωπο) έλεγξε τον Βασιλιά Ιωσαφάτ του Ιούδα για τη φιλική σχέση που διατηρούσε με τον πονηρό Βασιλιά Αχαάβ του Ισραήλ και την υποστήριξη που του πρόσφερε. (2Χρ 19:1-3) Στο εδάφιο 2 Χρονικών 20:34 αναφέρεται ότι η ιστορία του Ιωσαφάτ είναι γραμμένη «στα λόγια του Ιηού, του γιου του Ανανί, τα οποία καταχωρίστηκαν στο Βιβλίο των Βασιλιάδων του Ισραήλ».

3. Γιος του Ιωσαφάτ (όχι του Βασιλιά Ιωσαφάτ του Ιούδα) και εγγονός του Νιμσί. (2Βα 9:14) Ο Ιηού βασίλεψε στον Ισραήλ από το 904 περίπου μέχρι το 877 Π.Κ.Χ. Στη διάρκεια της βασιλείας του Αχαάβ στον Ισραήλ, ο Ηλίας ο προφήτης είχε καταφύγει στο Όρος Χωρήβ για να γλιτώσει το θάνατο από τα χέρια της Ιεζάβελ, της συζύγου του Αχαάβ. Ο Θεός έδωσε εντολή στον Ηλία να γυρίσει πίσω και να χρίσει τρεις άντρες: τον Ελισαιέ ως διάδοχο του Ηλία, τον Αζαήλ ως βασιλιά της Συρίας και τον Ιηού ως βασιλιά του Ισραήλ. (1Βα 19:15, 16) Ο Ηλίας έχρισε τον Ελισαιέ (δηλαδή τον διόρισε· βλέπε ΧΡΙΣΜΑ, ΧΡΙΣΜΕΝΟΣ). Ωστόσο, τη χρίση του Ιηού θα την επιτελούσε ο διάδοχος του Ηλία, ο Ελισαιέ.

Μήπως το γεγονός ότι η χρίση του Ιηού αφέθηκε στον Ελισαιέ οφείλεται σε χρονοτριβή από μέρους του Ηλία; Όχι. Λίγο αφότου ο Ιεχωβά έδωσε στον Ηλία τη σχετική εντολή, του είπε ότι η συμφορά στον οίκο του Αχαάβ (την οποία θα έφερνε ο Ιηού) δεν θα ερχόταν στις ημέρες του Αχαάβ, αλλά στις ημέρες του γιου του Αχαάβ. (1Βα 21:27-29) Είναι φανερό, λοιπόν, ότι η καθυστέρηση αυτή οφειλόταν σε κατεύθυνση του Ιεχωβά και όχι σε αμέλεια του Ηλία. Αλλά ο Ιεχωβά επέλεξε να γίνει η χρίση ακριβώς στην κατάλληλη στιγμή, όταν είχαν ωριμάσει οι συνθήκες ώστε ο Ιηού να θέσει αμέσως σε ισχύ το χρίσμα του αναλαμβάνοντας δράση. Σε αρμονία δε με την αποφασιστική και δυναμική προσωπικότητά του, ο Ιηού δεν έχασε λεπτό αλλά έδρασε αμέσως.

Ο κατάλληλος καιρός ήρθε. Ήταν καιρός πολέμου. Ο Αχαάβ ήταν νεκρός και βασίλευε ο γιος του ο Ιωράμ. Ο στρατός του Ισραήλ βρισκόταν συγκεντρωμένος στη Ραμώθ-γαλαάδ, σε κατάσταση επιφυλακής εξαιτίας των δυνάμεων του Αζαήλ, του βασιλιά της Συρίας. Ο Ιηού ήταν εκεί ως ένας από τους στρατιωτικούς διοικητές. (2Βα 8:28· 9:14) Αυτός και ο υπασπιστής του ο Βιδκάρ—στρατιώτες στο στρατό του Αχαάβ—ήταν παρόντες όταν ο Ηλίας είχε κατακρίνει δημόσια τον Αχαάβ, προφητεύοντας ότι ο Ιεχωβά θα “έκανε ανταπόδοση στον Αχαάβ στο χωράφι του Ναβουθέ”. Το χωράφι αυτό το είχε πάρει ο Αχαάβ μετά τη δολοφονία του Ναβουθέ την οποία σχεδίασε η σύζυγός του η Ιεζάβελ.—1Βα 21:11-19· 2Βα 9:24-26.

Ενόσω η στρατιωτική δύναμη του Ισραήλ βρισκόταν σε επιφυλακή στη Ραμώθ-γαλαάδ, ο Βασιλιάς Ιωράμ του Ισραήλ ήταν στην Ιεζραέλ, όπου ανέρρωνε από τα τραύματα που του είχαν προξενήσει οι Σύριοι στη Ραμά. Εκεί βρισκόταν και ο βασιλιάς του Ιούδα, ο Οχοζίας. Αυτός ήταν ανιψιός του Βασιλιά Ιωράμ του Ισραήλ, καθώς μητέρα του ήταν η Γοθολία, αδελφή του Ιωράμ του Ισραήλ και κόρη του Αχαάβ και της Ιεζάβελ. Ο Βασιλιάς Οχοζίας είχε πάει στην Ιεζραέλ για να επισκεφτεί τον άρρωστο θείο του, τον Ιωράμ.—2Βα 8:25, 26, 28, 29.

Η Χρίση του Ιηού. Ο Ελισαιέ κάλεσε έναν από τους γιους των προφητών, ο οποίος ήταν και υπηρέτης του, και του είπε να πάρει μια φιάλη με λάδι, να πάει στο στρατόπεδο του Ισραήλ στη Ραμώθ-γαλαάδ, να χρίσει εκεί τον Ιηού και να φύγει αμέσως. Ο υπηρέτης του Ελισαιέ υπάκουσε. Πήρε τον Ιηού πιο πέρα από τους άλλους αξιωματικούς και πήγαν μέσα σε ένα σπίτι, όπου τον έχρισε και του ανακοίνωσε ότι είχε την αποστολή να εξολοθρεύσει ολόκληρο τον οίκο του Αχαάβ. Έπειτα ο υπηρέτης έφυγε αμέσως, όπως του είχε υποδείξει ο Ελισαιέ.—2Βα 9:1-10.

Βγαίνοντας από το σπίτι, ο Ιηού προσπάθησε να παρακάμψει το θέμα, δίνοντας την εντύπωση ότι ο προφήτης δεν είπε τίποτα σπουδαίο. Από την όψη του όμως και τον τρόπο του, οι άντρες κατάλαβαν ότι είχε συμβεί κάτι σημαντικό. Αφού τον πίεσαν, ο Ιηού αποκάλυψε ότι είχε χριστεί βασιλιάς του Ισραήλ. Μόλις άκουσε την αναγγελία αυτή, ο στρατός τον ανακήρυξε αμέσως βασιλιά.—2Βα 9:11-14.

Εξολόθρευση του Οίκου του Αχαάβ. Ο Ιηού έδωσε εντολή να κρατήσουν το ζήτημα κρυφό από την Ιεζραέλ και έφυγε προς εκείνη την πόλη οδηγώντας μανιασμένα το άρμα του. (2Βα 9:15, 16) Κάποιους αγγελιοφόρους που έστειλε ο Ιωράμ από την Ιεζραέλ με το ερώτημα «Ειρήνη;» ο Ιηού τους έστειλε πίσω από τους άντρες του. Καθώς το πλήθος των ιππέων και των αρμάτων του Ιηού πλησίαζε καλπάζοντας, ο φρουρός που στεκόταν στον πύργο αναγνώρισε τον Ιηού από το “ξέφρενο” οδήγημά του. Ο Ιωράμ, ο βασιλιάς του Ισραήλ και γιος του Αχαάβ, υποπτεύθηκε ότι κάτι συνέβαινε και βγήκε με το πολεμικό του άρμα. Πρόλαβε μάλιστα τον Ιηού στο χωράφι του Ναβουθέ. Ο Ιηού τον χτύπησε με ένα βέλος, και ενθυμούμενος την προφητεία του Ηλία διέταξε τον υπασπιστή του τον Βιδκάρ να ρίξει το πτώμα του Ιωράμ στο χωράφι του Ναβουθέ. Ακολούθως, ο Ιηού συνέχισε την πορεία του μέχρι την πόλη της Ιεζραέλ. Προφανώς, ο εγγονός του Αχαάβ ο Οχοζίας, ο οποίος είχε βγει από την πόλη μαζί με τον Ιωράμ, προσπάθησε να επιστρέψει στην πρωτεύουσά του την Ιερουσαλήμ, αλλά κατάφερε να φτάσει μόνο μέχρι τη Σαμάρεια και κρύφτηκε εκεί. Αργότερα συνελήφθη και οδηγήθηκε στον Ιηού κοντά στην πόλη Ιβλεάμ, όχι μακριά από την Ιεζραέλ. Ο Ιηού πρόσταξε τους άντρες του να τον σκοτώσουν μέσα στο πολεμικό του άρμα. Τον τραυμάτισαν θανάσιμα, καθώς ανέβαινε προς τη Γουρ, κοντά στην Ιβλεάμ, αλλά ξέφυγε και πήγε στη Μεγιδδώ, όπου και πέθανε. Έπειτα τον πήγαν στην Ιερουσαλήμ και τον έθαψαν εκεί.—2Βα 9:17-28· 2Χρ 22:6-9.

Όταν ο Ιηού έφτασε στην Ιεζραέλ, η χήρα του Αχαάβ η Ιεζάβελ φώναξε: «Του βγήκε σε καλό του Ζιμβρί, του φονιά του κυρίου του;» (Βλέπε 1Βα 16:8-20.) Αλλά ο Ιηού, χωρίς να κλονιστεί από αυτή τη συγκαλυμμένη απειλή, φώναξε στους αυλικούς να τη ρίξουν κάτω. Εκείνοι υπάκουσαν. Το αίμα της τινάχτηκε στον τοίχο, και ο Ιηού την ποδοπάτησε με τα άλογά του. Κάτι που ίσως μας βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα το χαρακτήρα του Ιηού είναι η λακωνική δήλωση που περιέχεται στην αφήγηση: «Μετά μπήκε και έφαγε και ήπιε», και στη συνέχεια διέταξε την ταφή της. Στο μεταξύ οι σκύλοι είχαν κατασπαράξει την Ιεζάβελ, γεγονός που υπενθύμισε στον Ιηού την προφητική εξαγγελία του Ηλία αναφορικά με το θάνατό της.—2Βα 9:30-37· 1Βα 21:23.

Δίχως να χάσει καθόλου καιρό, ο Ιηού φρόντισε να ολοκληρώσει την αποστολή του. Προκάλεσε τους άντρες της Σαμάρειας να ενθρονίσουν έναν από τους 70 γιους του Αχαάβ και να πολεμήσουν. Αλλά αυτοί από φόβο εξέφρασαν οσιότητα στον Ιηού. Ο Ιηού δοκίμασε με τόλμη την οσιότητά τους λέγοντας: «Αν ανήκετε σε εμένα . . . , πάρτε τα κεφάλια των αντρών που είναι γιοι του κυρίου σας και ελάτε σε εμένα αύριο αυτή την ώρα στην Ιεζραέλ». Την επομένη εμφανίστηκαν αγγελιοφόροι μεταφέροντας σε καλάθια τα 70 κεφάλια, τα οποία ο Ιηού διέταξε να βάλουν σε δύο σωρούς στην πύλη της Ιεζραέλ και να τα αφήσουν μέχρι το πρωί. Έπειτα ο Ιηού σκότωσε όλους τους διακεκριμένους άντρες του Αχαάβ, τους γνωστούς του και τους ιερείς του. Κατόπιν έσφαξε άλλους 42 άντρες, τους αδελφούς του Βασιλιά Οχοζία του Ιούδα, του εγγονού του Αχαάβ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αφάνισε και τους γιους του Ιωράμ του Ιούδα, του συζύγου της Γοθολίας, κόρης της πονηρής Ιεζάβελ.—2Βα 10:1-14.

Παρότι είχαν γίνει σπουδαία βήματα για την εξάλειψη της λατρείας του Βάαλ από τον Ισραήλ, ο Ιηού είχε πολλά ακόμη να κάνει—καταπιάστηκε μάλιστα με αυτά επιδεικνύοντας χαρακτηριστική ταχύτητα και ζήλο. Καθώς πήγαινε με το άρμα του στη Σαμάρεια, συνάντησε τον Ιωναδάβ, έναν Ρηχαβίτη. Ίσως θυμόμαστε ότι οι απόγονοι αυτού του άντρα επαινέθηκαν αργότερα από τον Ιεχωβά μέσω του προφήτη Ιερεμία για την πιστότητά τους. (Ιερ 35:1-16) Ο Ιωναδάβ εξέφρασε την υποστήριξή του στον Ιηού, στη μάχη του εναντίον του Βααλισμού, και ακολούθησε τον Ιηού προκειμένου να τον βοηθήσει. Όλοι όσοι είχαν απομείνει από τους συγγενείς του Αχαάβ ή από εκείνους που συνδέονταν με αυτόν στη Σαμάρεια εξολοθρεύτηκαν.—2Βα 10:15-17.

Οι Λάτρεις του Βάαλ Αφανίζονται. Κατόπιν, με πρόσχημα ότι θα συγκαλούσε μια μεγάλη σύναξη για τη λατρεία του Βάαλ, ο Ιηού συγκέντρωσε στον οίκο του Βάαλ όλους τους Βααλολάτρες που υπήρχαν στον Ισραήλ. Αφού βεβαιώθηκε ότι δεν παρευρίσκονταν εκεί λάτρεις του Ιεχωβά, ο Ιηού διέταξε τους άντρες του να θανατώσουν όλους όσους ήταν στον οίκο. Έπειτα κατέστρεψαν τις ιερές στήλες του Βάαλ και γκρέμισαν τον οίκο και τον κατέστησαν αποχωρητήριο—χρησιμοποιούνταν δε γι’ αυτόν το σκοπό μέχρι τις ημέρες του Ιερεμία, ο οποίος συνέγραψε την αφήγηση του βιβλίου των Βασιλέων. Το υπόμνημα αναφέρει: «Έτσι αφάνισε ο Ιηού τον Βάαλ από τον Ισραήλ». (2Βα 10:18-28) Ωστόσο, αργότερα η λατρεία του Βάαλ δημιούργησε ξανά προβλήματα τόσο στον Ισραήλ όσο και στον Ιούδα.—2Βα 17:16· 2Χρ 28:2· Ιερ 32:29.

Πιθανώς για να κρατήσει το δεκάφυλο βασίλειο του Ισραήλ χωρισμένο από το βασίλειο του Ιούδα και από το ναό του Ιεχωβά ο οποίος βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ, ο Βασιλιάς Ιηού επέτρεψε τη συνέχιση της μοσχολατρίας στον Ισραήλ με κέντρα τη Δαν και τη Βαιθήλ. «Αλλά ο Ιηού δεν φρόντισε να περπατάει με όλη του την καρδιά σύμφωνα με το νόμο του Ιεχωβά, του Θεού του Ισραήλ. Δεν απομακρύνθηκε από τις αμαρτίες του Ιεροβοάμ, με τις οποίες έκανε τον Ισραήλ να αμαρτήσει».—2Βα 10:29, 31.

Παρ’ όλα αυτά, για το έργο εξάλειψης του Βααλισμού και εκτέλεσης των κρίσεων του Ιεχωβά στον οίκο του Αχαάβ το οποίο ο Ιηού επιτέλεσε με ζήλο και επιμέλεια, ο Ιεχωβά τον αντάμειψε με την υπόσχεση ότι στο θρόνο του Ισραήλ θα κάθονταν γιοι του επί τέσσερις γενιές. Αυτό εκπληρώθηκε στους απογόνους του Ιηού, τον Ιωάχαζ, τον Ιωάς, τον Ιεροβοάμ Β΄ και τον Ζαχαρία, του οποίου η διακυβέρνηση τερματίστηκε όταν τον δολοφόνησαν γύρω στο 791 Π.Κ.Χ. Έτσι λοιπόν, η δυναστεία του Ιηού βασίλεψε στον Ισραήλ περίπου 114 χρόνια.—2Βα 10:30· 13:1, 10· 14:23· 15:8-12.

Γιατί ο Θεός θεώρησε υπόλογο τον οίκο του Ιηού για αιματοχυσία, εφόσον ο Ιεχωβά ήταν αυτός που διόρισε τον Ιηού εκτελεστή;

Ωστόσο, μετά την εποχή του Ιηού, ο Ιεχωβά είπε μέσω του προφήτη Ωσηέ: «Γιατί λίγο ακόμη και θα λογαριαστώ με τον οίκο του Ιηού για τις αιματοχυσίες της Ιεζραέλ και θα τερματίσω τη βασιλική διακυβέρνηση του οίκου του Ισραήλ». (Ωσ 1:4) Αυτή η ενοχή αίματος που βάρυνε τον οίκο του Ιηού δεν θα μπορούσε να οφείλεται στο ότι ο Ιηού επιτέλεσε την αποστολή να εξολοθρεύσει τον οίκο του Αχαάβ, δεδομένου ότι ο Θεός τον επαίνεσε για αυτό. Ούτε μπορεί να οφείλεται στο ότι εξολόθρευσε τον Οχοζία του Ιούδα και τους αδελφούς του. Εξαιτίας των οικογενειακών τους δεσμών, δηλαδή εξαιτίας του γάμου που σύναψε ο Ιωράμ του Ιούδα, ο γιος του Βασιλιά Ιωσαφάτ, με τη Γοθολία, την κόρη του Αχαάβ και της Ιεζάβελ, η βασιλική γραμμή του Ιούδα είχε μολυνθεί από το γεγονός ότι εισχώρησε σε αυτήν ο πονηρός οίκος του Αμρί.

Το κλειδί για την κατανόηση του ζητήματος φαίνεται απεναντίας να βρίσκεται στη δήλωση ότι ο Ιηού επέτρεψε τη συνέχιση της μοσχολατρίας στον Ισραήλ και δεν περπάτησε σύμφωνα με το νόμο του Ιεχωβά με όλη του την καρδιά. Πιθανότατα ο Ιηού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανεξαρτησία από τον Ιούδα θα μπορούσε να διατηρηθεί μόνο μέσω του θρησκευτικού διαχωρισμού. Όπως και άλλοι βασιλιάδες του Ισραήλ, προσπάθησε να εδραιώσει τη θέση του διαιωνίζοντας τη μοσχολατρία. Αυτό στην πραγματικότητα μαρτυρούσε έλλειψη πίστης στον Ιεχωβά ο οποίος είχε καταστήσει δυνατό να γίνει ο Ιηού βασιλιάς. Επομένως, πέρα από τη δικαιολογημένη εκτέλεση της κρίσης του Ιεχωβά εναντίον του οίκου του Αχαάβ, τα εσφαλμένα κίνητρα που οδήγησαν τον Ιηού να επιτρέψει τη συνέχιση της μοσχολατρίας ενδέχεται να τον ώθησαν και σε έκχυση αίματος.

Η πραγματική δύναμη του βασιλείου του Ισραήλ συντρίφτηκε όταν έπεσε ο οίκος του Ιηού, και το βασίλειο δεν κράτησε παρά 50 περίπου χρόνια ακόμη. Μόνο ο Μεναήμ, ο οποίος πάταξε τον Σαλλούμ, το δολοφόνο του Ζαχαρία, είχε έναν γιο ο οποίος τον διαδέχθηκε στο θρόνο. Αυτός ο γιος, ο Φεκαΐας, δολοφονήθηκε, όπως και ο δολοφόνος και διάδοχος εκείνου, ο Φεκά. Ο Ωσιέ, ο τελευταίος βασιλιάς του Ισραήλ, οδηγήθηκε αιχμάλωτος στο βασιλιά της Ασσυρίας.—2Βα 15:10, 13-30· 17:4.

Εξαρχής, η κυριότερη αμαρτία του Ισραήλ ήταν το ότι ασκούσε τη μοσχολατρία. Αυτή οδήγησε στην απομάκρυνση του έθνους από τον Ιεχωβά και στον εκφυλισμό που αυτό συνεπαγόταν. Επομένως, η ενοχή για τις «αιματοχυσίες της Ιεζραέλ»—όπως και οι φόνοι, οι κλοπές, οι μοιχείες και άλλα εγκλήματα—είχε όντως τη ρίζα της στην ψεύτικη λατρεία στην οποία επιδιδόταν ο λαός με την ανοχή των βασιλιάδων του. Τελικά, ο Θεός χρειάστηκε να ”τερματίσει τη βασιλική διακυβέρνηση του οίκου του Ισραήλ”.—Ωσ 1:4· 4:2.

Η Συρία και η Ασσυρία Παρενοχλούν τον Ισραήλ. Επειδή δεν στράφηκε πλήρως στον Ιεχωβά ούτε περπάτησε στις οδούς του, ο Ιηού αντιμετώπισε προβλήματα με τον Αζαήλ, το βασιλιά της Συρίας, όλες τις ημέρες της βασιλείας του. Σταδιακά ο Αζαήλ καταλάμβανε εδάφη του Ισραήλ που βρίσκονταν στην άλλη πλευρά του Ιορδάνη. (2Βα 10:32, 33· Αμ 1:3, 4) Συγχρόνως, η Ασσυρία απειλούσε την ύπαρξη του Ισραήλ ολοένα και περισσότερο.

Ασσυριακές Επιγραφές Κατονομάζουν τον Ιηού. Σε διάφορες επιγραφές του, ο Σαλμανασάρ Γ΄, βασιλιάς της Ασσυρίας, ισχυρίζεται ότι έλαβε φόρο υποτελείας από τον Ιηού. Μια επιγραφή αναφέρει: «Ο φόρος υποτελείας του Ιηού (Ια-ού-α), γιου του Αμρί (Χου-ουμ-ρι)· έλαβα από αυτόν ασήμι, χρυσάφι, μια χρυσή κούπα-σαπλού, ένα χρυσό χοανοειδές αγγείο, χρυσά κύπελλα, χρυσά δοχεία, κασσίτερο, ένα βασιλικό σκήπτρο (και) ξύλινα πουρουχάτι [η σημασία της τελευταίας αυτής λέξης δεν είναι γνωστή]». (Αρχαία Κείμενα από την Εγγύς Ανατολή [Ancient Near Eastern Texts], επιμέλεια Τζ. Μπ. Πρίτσαρντ, 1974, σ. 281) (Στην πραγματικότητα, ο Ιηού δεν ήταν γιος του Αμρί. Αλλά από την εποχή του Αμρί η έκφραση αυτή χρησιμοποιούνταν μερικές φορές ως προσδιορισμός των βασιλιάδων του Ισραήλ, αναμφίβολα λόγω της κραταιότητας του Αμρί και επειδή αυτός είχε οικοδομήσει τη Σαμάρεια, η οποία παρέμεινε πρωτεύουσα του Ισραήλ μέχρι την πτώση του δεκάφυλου βασιλείου στα χέρια της Ασσυρίας.)

Στον γνωστό ως Μαύρο Οβελίσκο, εκτός από αυτή την επιγραφή υπάρχει και μια αναπαράσταση, η οποία πιθανώς απεικονίζει έναν απεσταλμένο του Ιηού να υποκλίνεται ενώπιον του Σαλμανασάρ προσφέροντάς του φόρο υποτελείας. Μερικοί σχολιαστές επισημαίνουν ότι αυτή είναι η πρώτη απεικόνιση Ισραηλιτών, σύμφωνα με τα όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα. Ωστόσο, δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως σίγουροι για το αν είναι αληθινός ο ισχυρισμός του Σαλμανασάρ. Ούτε μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η μορφή που υπάρχει στην αναπαράσταση αποτελεί ακριβή απεικόνιση Ισραηλίτη, επειδή αυτά τα έθνη ενδεχομένως παρίσταναν τους εχθρούς τους αποκρουστικούς στην εμφάνιση, όπως και σήμερα διάφοροι ζωγραφικοί πίνακες ή εικόνες παρουσιάζουν τους ανθρώπους ενός εχθρικού έθνους αδύναμους, αλλόκοτους ή απεχθείς.

4. Γιος του Ωβήδ από την οικογένεια του Ιεραμεήλ, απόγονος του Εσρών, γιου του Φαρές, τον οποίο είχε γεννήσει στον Ιούδα η Θάμαρ. Η γραμμή αυτού του Ιηού πέρασε διαμέσου του Ιαραά, ενός Αιγύπτιου δούλου. Ο Σησάν, απόγονος του Ιεραμεήλ, δεν είχε γιους, και γι’ αυτό έδωσε την κόρη του για σύζυγο στον Ιαραά. Ο γιος που απέκτησαν ήταν ο Ατθαΐ, πρόγονος του Ιηού.—1Χρ 2:3-5, 25, 34-38.

5. Συμεωνίτης, γιος του Ιωσιβία. Στις ημέρες του Βασιλιά Εζεκία του Ιούδα ήταν ένας από τους αρχηγούς των οικογενειών των Συμεωνιτών οι οποίοι πάταξαν τους Χαμίτες και τους Μεουνίμ που ζούσαν κοντά στη Γεδώρ και στη συνέχεια κατοίκησαν στην περιοχή οι ίδιοι αντί για εκείνους, μαζί με τα ποίμνιά τους.—1Χρ 4:24, 35, 38-41.