ΕΣΑΡ-ΑΔΔΩΝ

(Εσάρ-αδδών) [ασσυριακής προέλευσης· σημαίνει «Ο Ασσούρ Δίνει Αδελφό»].

Γιος και διάδοχος του Σενναχειρείμ, του βασιλιά της Ασσυρίας, αν και όχι ο μεγαλύτερος. Σε μια από τις επιγραφές του, ο Εσάρ-αδδών επιβεβαιώνει τη Γραφική αφήγηση για το θάνατο του πατέρα του (Ησ 37:37, 38), λέγοντας: «Μια έμμονη ιδέα κυρίευσε τους αδελφούς μου. Εγκατέλειψαν τους θεούς και στράφηκαν σε πράξεις βίας, σχεδιάζοντας το κακό. . . . Για να πάρουν τη βασιλεία σκότωσαν τον Σενναχειρείμ, τον πατέρα τους».—Αρχεία της Αρχαίας Ασσυρίας και Βαβυλωνίας (Ancient Records of Assyria and Babylonia), του Ντ. Λάκενμπιλ, 1927, Τόμ. 2, σ. 200, 201.

Ο Εσάρ-αδδών δηλώνει ότι, πριν από το θάνατο του πατέρα του, είχε ήδη επιλεχθεί ως ο διάδοχος του θρόνου και φαίνεται ότι είχε διατελέσει αντιβασιλιάς στη Βαβυλώνα προτού γίνει βασιλιάς της Ασσυρίας. Μετά τη δολοφονία του πατέρα του, ο Εσάρ-αδδών λέει ότι καταδίωξε τους δολοφόνους μέχρι την Αρμενία («στη γη Αραράτ», 2Βα 19:37), όπου τους νίκησε. Η περίοδος της επίσημης διακυβέρνησής του υπολογίζεται ότι διήρκεσε 12 χρόνια.

Στην αρχή της βασιλείας του ο Εσάρ-αδδών άρχισε την αναστήλωση της Βαβυλώνας την οποία είχε καταστρέψει ο Σενναχειρείμ. Ο ναός Εσαγκίλα αναστηλώθηκε και, όσον αφορά την ίδια την πόλη, ο Εσάρ-αδδών λέει: «Τη Βαβυλώνα . . . την ξανάχτισα, την επέκτεινα, την εξύψωσα, την έκανα μεγαλοπρεπή».—Αρχεία της Αρχαίας Ασσυρίας και Βαβυλωνίας, Τόμ. 2, σ. 244.

Τα αρχεία του αναφέρουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του εναντίον των Γκιμιρράι, δηλαδή των Κιμμερίων, οι οποίοι πιστεύεται ότι ήταν απόγονοι του Γόμερ. (Παράβαλε Γε 10:2· Ιεζ 38:6.) Επίσης, λεηλάτησε την πόλη της Σιδώνας, ιδρύοντας μια νέα πόλη εκεί κοντά, την οποία ονόμασε Καρ-Εσαραδδών. Σε μια από τις επιγραφές του αναφέρει περίπου 20 υποτελείς βασιλιάδες, περιλαμβανομένου και του Μανασσή του Ιούδα (Μενασί βασιλιά του Γιαουντί).

Το υπόμνημα των εδαφίων 2 Χρονικών 33:10-13 δείχνει ότι ο Μανασσής αιχμαλωτίστηκε από «τους αρχηγούς του στρατεύματος του βασιλιά της Ασσυρίας» και οδηγήθηκε στη Βαβυλώνα. Στο παρελθόν μερικοί νόμιζαν ότι αυτή η αναφορά στη Βαβυλώνα ήταν εσφαλμένη, επειδή θεωρούσαν ότι το μέρος όπου θα έπρεπε να οδηγηθεί ο Μανασσής ήταν η Νινευή. Ωστόσο, όπως είδαμε προηγουμένως, ο Εσάρ-αδδών, που παρουσιάζεται στις επιγραφές του ως σύγχρονος του Μανασσή, είχε ανοικοδομήσει τη Βαβυλώνα, αναφέρεται δε ότι «ενδιαφέρθηκε πολύ λιγότερο από κάθε άλλον Ασσύριο βασιλιά για τον εξωραϊσμό της πρωτεύουσάς του, της Νινευή». (Το Βιβλικό Λεξικό του Ερμηνευτή [The Interpreter’s Dictionary of the Bible], επιμέλεια Τζ. Μπάτρικ, 1962, Τόμ. 2, σ. 125) Αν ο Μανασσής αιχμαλωτίστηκε στη διάρκεια της βασιλείας του Εσάρ-αδδών, δεν θα ήταν καθόλου παράξενο να οδηγηθεί στη Βαβυλώνα, για την αναστήλωση της οποίας καυχήθηκε με τόση υπερηφάνεια ο Εσάρ-αδδών. Ας σημειωθεί, ωστόσο, ότι και ο γιος του Εσάρ-αδδών, ο Ασσουρμπανιπάλ, αναφέρει τον Μανασσή ως φόρου υποτελή στη διάρκεια της βασιλείας του.

Τα “Εξήντα Πέντε Χρόνια”. Την εποχή της ανοικοδόμησης του ναού της Ιερουσαλήμ, μερικοί από τους μη Ισραηλίτες κατοίκους του τόπου ανέφεραν ότι είχαν φερθεί στη Σαμάρεια από τον “Εσάρ-αδδών, το βασιλιά της Ασσυρίας”. (Εσδ 4:2) Οι μετεγκαταστάσεις πληθυσμών που οργάνωναν οι Ασσύριοι προς και από τη Σαμάρεια συνεχίστηκαν ως τη δική του βασιλεία, και αυτό θεωρείται από μερικούς στοιχείο το οποίο μας βοηθάει να καταλάβουμε ποια είναι τα “εξήντα πέντε χρόνια” που αναφέρονται στο εδάφιο Ησαΐας 7:8 σε σχέση με την ερήμωση του Εφραΐμ (και της πρωτεύουσάς του της Σαμάρειας). Το διάστημα από τη βασιλεία του Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄ (ο οποίος έκανε την πρώτη εκτόπιση πληθυσμού από το βόρειο βασίλειο του Ισραήλ λίγο μετά την προφητεία του Ησαΐα) μέχρι τη βασιλεία του Εσάρ-αδδών θα μπορούσε να αντιστοιχεί σε μια τέτοια 65χρονη περίοδο που διήρκεσε μέχρι την “κατασυντριβή” του Εφραΐμ «ώστε να μην είναι λαός».

Η Κατάκτηση της Αιγύπτου. Η σημαντικότερη στρατιωτική επιτυχία του Εσάρ-αδδών ήταν η κατάκτηση της Αιγύπτου, αφού πρώτα νίκησε τον αιγυπτιακό στρατό υπό τον Αιθίοπα ηγεμόνα Τιρχάκα (ο οποίος αναφέρεται ως ο “βασιλιάς της Αιθιοπίας” στο εδάφιο 2Βα 19:9) και κατέλαβε την πόλη της Μέμφιδος. Ως αποτέλεσμα, ο Εσάρ-αδδών πρόσθεσε στους πολλούς τίτλους του και αυτόν του «Βασιλιά των βασιλιάδων της Αιγύπτου».

Αν και ο Εσάρ-αδδών οργάνωσε την Αίγυπτο κατά περιφέρειες και τοποθέτησε Ασσύριους κυβερνήτες πάνω από τους άρχοντες αυτών των περιοχών, μέσα σε λίγα χρόνια ξέσπασε ανταρσία. Ο Ασσύριος βασιλιάς ξεκίνησε μια δεύτερη εκστρατεία για την καταστολή της εξέγερσης, αλλά ενώ ήταν καθ’ οδόν πέθανε στη Χαρράν. Στις επιγραφές του ο Εσάρ-αδδών είχε δηλώσει: «Είμαι δυνατός, είμαι παντοδύναμος, είμαι ήρωας, είμαι γιγάντιος, είμαι κολοσσιαίος». (Αρχεία της Αρχαίας Ασσυρίας και Βαβυλωνίας, Τόμ. 2, σ. 226) Ωστόσο, όπως όλοι οι άλλοι ατελείς άνθρωποι αποδείχτηκε και αυτός υπόδουλος στην εξουσία της Βασίλισσας Αμαρτίας και του Βασιλιά Θανάτου, οι οποίοι απαίτησαν τη ζωή του.—Παράβαλε Ψλ 146:3, 4· Εκ 9:4· Ρω 5:21.

Προτού πεθάνει, ο Εσάρ-αδδών είχε κάνει διευθετήσεις για να διασφαλιστεί η ομαλή διαδοχή στο θρόνο, ανακηρύσσοντας διάδοχό του το γιο του τον Ασσουρμπανιπάλ και ορίζοντας έναν άλλον γιο του, τον Σαμάς-σουμ-ουκίν, βασιλιά της Βαβυλώνας. Έτσι λοιπόν, μετά το θάνατο του Εσάρ-αδδών ο Ασσουρμπανιπάλ έγινε ο επόμενος μονάρχης της Ασσυρίας.

[Εικόνα στη σελίδα 1002]

Ο Ασσύριος Βασιλιάς Εσάρ-αδδών, στον οποίο αποδίδεται μεγάλο μέρος της εποίκισης της Σαμάρειας με ξένους