Κάνετε Στοχασμούς ή Απλώς Ονειροπολείτε;
ΚΑΘΩΣ την καυτερή ζέστη της Νεγκέμπ τη διαδέχτηκε η απογευματινή ψύχρα, ένας νεαρός που λεγόταν Ισαάκ άφησε τη σκηνή του και πήγε έναν περίπατο για να «προσευχηθή [να κάνει στοχασμούς, ΜΝΚ] εν τη πεδιάδι». Ποιες σκέψεις έκανε, η Γραφή δε μας λέει. Ωστόσο, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι πως δεν πρόκειται για ένα ανώφελο, ρομαντικό ονειροπόλημα. Ο γάμος που επρόκειτο να κάνει σύντομα ο Ισαάκ σήμαινε καινούργιες και βαριές ευθύνες. Η απόκτηση παιδιού απ’ αυτή την ένωση, θα συνέχιζε τη συνδετική σειρά για το υποσχεμένο «Σπέρμα», ή το Μεσσία. Δεν εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός ότι ο Ισαάκ χρειαζόταν χρόνο για να ταξινομήσει τα πράγματα μέσα στο μυαλό του. Αλλά όταν ο στοχασμός του διακόπηκε βλέποντας ένα καραβάνι να πλησιάζει, πόσο δυνατά θα χτύπησε η καρδιά του! Γιατί πάνω σε κάποια από τις καμήλες καθόταν η αρραβωνιαστικιά του, η Ρεβέκκα—Γένεσις 24:62-67· 22:17, 18.
Η αφήγηση αυτή τονίζει κάτι που πρέπει να είναι μέρος της καθημερινής ζωής κάθε Χριστιανού: Ο ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ. Είναι αλήθεια πως η λέξη «στοχάζομαι» ελάχιστες μόνο φορές απαντάται στη Βίβλο. Παρ’ όλ’ αυτά, ο Λόγος του Θεού τονίζει επανειλημμένα πόσο συχνά χρειάζεται αυτή η βαθιά σκέψη. Ο απόστολος Παύλος συμβούλεψε «ταύτα μελέτα [«να στοχάζεσαι», Εξουσιοδοτημένη Μετάφραση], εις ταύτα μένε [να είσαι απορροφημένος, ΜΝΚ], δια να ήναι φανερά εις πάντας η προκοπή σου».—1 Τιμόθεον 4:15.
Κρατάτε το Μυαλό Συγκεντρωμένο
Μολονότι ο στοχασμός είναι ωφέλιμος, ωστόσο είναι κάτι δύσκολο για τους περισσότερους από εμάς. Οι περισσότεροι θα προτιμούσαν πιθανόν απλώς να ονειροπολούν—να αφήνουν τη διάνοια να περιπλανιέται χωρίς καμιά προσπάθεια και χωρίς κανένα σκοπό, σαν μια βάρκα που πηγαίνει σύμφωνα με το ρεύμα του ποταμού. Αν αυτό γίνεται σε περιόδους ανάπαυσης, μπορεί να ξεκουράζει. Αλλά αν γίνεται στις Χριστιανικές συναθροίσεις, στη διάρκεια κάποιας μελέτης ή στη διάρκεια της εργασίας, το ονειροπόλημα μπορεί να παρομοιαστεί μ’ ένα αυτοκίνητο που δουλεύει στο ρελαντί—γίνεται σπατάλη στα καύσιμα και δεν πηγαίνει πουθενά.
Πώς μπορείτε να κρατήσετε τη διάνοιά σας συγκεντρωμένη; Ίσως διαπιστώσετε ότι θα βοηθήσει αν πριν από τις Χριστιανικές συναθροίσεις τρώτε ελαφρά, γιατί ένα βαρύ γεύμα μπορεί να προκαλέσει ύπνο. Το να κρατάτε σημειώσεις είναι μια άλλη βοήθεια για καλύτερη συγκέντρωση. Αλλά η διανοητική πειθαρχία ίσως είναι ο πιο σπουδαίος παράγων. Μπορούμε να σκεφτούμε πολύ πιο γρήγορα από τα λόγια που λέει ο ομιλητής. Έτσι αντί ν’ αφήνετε να μπαίνουν από το ένα αυτί τα λόγια και να βγαίνουν από το άλλο, προσπαθήστε να προβλέψετε τι θα πει στη συνέχεια ο ομιλητής. Ακολουθήστε τη δική του σειρά λογίκευσης. Παρατηρήστε τα Γραφικά επιχειρήματα που χρησιμοποιεί. Αργότερα, σκεφτείτε τα σημεία που έθιξε, ώστε να μπορέσετε να τα κρατήσετε στο πνευματικό σας απόθεμα για μελλοντική χρήση. Γιατί όπως ο Ιησούς είπε: «Ο αγαθός άνθρωπος εκ του αγαθού θησαυρού της καρδίας αυτού εκφέρει το αγαθόν . . . διότι εκ του περισσεύματος της καρδίας λαλεί το στόμα αυτού».—Λουκάς 6:45.
Ίσως το μυαλό σας να έχει την τάση να «τρέχει αλλού» όταν διαβάζετε. Αν συμβαίνει αυτό, προσπαθήστε να συντομεύσετε τις περιόδους μελέτης αλλά να τις κάνετε πιο συχνές. Φυσικά, είναι ζωτικό να δείχνετε εκτίμηση γι’ αυτό που διαβάζετε. Και αν η έλλειψή της κάνει το μυαλό σας να περιπλανιέται, εξετάστε τι λέει ο ουράνιος Πατέρας μας στα εδάφια Παροιμίαι 4:20-22: «Υιέ μου, πρόσεχε εις τας ρήσεις μου· κλίνον το ωτίον σου εις τα λόγια μου. . . . Φύλαττε αυτά εν τη καρδία σου· διότι είναι ζωή εις τους ευρίσκοντας αυτά και ίασις εις πάσαν αυτών την σάρκα».
Το να δίνουμε μεγάλη προσοχή στα λόγια του Ιεχωβά είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Και αυτά τα λόγια πρέπει να μπαίνουν βαθιά μέσα στην καρδιά μας αν θέλουμε να μας υποκινήσουν να κάνουμε το ορθό. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο χρειάζεται ο στοχασμός. Η ανάγνωση της Βίβλου χωρίς στοχασμό μοιάζει με μια νεροποντή που περνάει γρήγορα—δροσίζει προς στιγμή, αλλά δεν έχει διαρκή οφέλη. Ο στοχασμός μοιάζει με μια σταθερή βροχή που διαποτίζει το έδαφος και φέρνει την αύξηση. Πώς, λοιπόν, μπορεί κανείς να μάθει να στοχάζεται;
Μάθετε να Στοχάζεστε
Έχετε ποτέ εξετάσει ένα μικρό αγριολούλουδο και έχετε θαυμάσει τη συμμετρία του και την ομορφιά του, ή έχετε κοιτάξει ψηλά στα αστέρια και έχετε συγκινηθεί από τη δόξα τους; Αυτές είναι απλές μορφές στοχασμού που μπορούν ν’ αυξάνουν το σεβασμό σας για το Δημιουργό μας, τον Ιεχωβά, και να σας γεμίζουν με θερμή ευγνωμοσύνη και εκτίμηση. (Ψαλμός 8:3, 4) Γιατί να μην αφήσετε τη διάνοιά σας να βυθιστεί μέσα σε τέτοιες ωφέλιμες σκέψεις όταν σας παρουσιάζεται η ευκαιρία;
Ωστόσο, στοχασμός μπορεί να γίνει και σ’ ένα πολύ πιο βαθύ επίπεδο. Έχετε παρατηρήσει ποτέ μια αγελάδα να μηρυκάζει ή ν’ αναχαράζει όπως θα λέγαμε; Αναμασώ σημαίνει επίσης και κάνω στοχασμούς. Αλλά μια αγελάδα δεν μπορεί να μηρυκάζει τίποτα όταν το στομάχι της είναι άδειο, ούτε κι εμείς μπορούμε να κάνουμε στοχασμούς όταν οι διάνοιές μας είναι άδειες. Επομένως, η μελέτη της Βίβλου έχει αξία, γιατί όσο περισσότερο διαβάζετε, τόσο περισσότερες πνευματικές σκέψεις έχετε ν’ «αναμασήσετε». Και αν ακόμη θεωρείτε τον εαυτό σας σαν κακό μαθητή, θα διαπιστώσετε ότι όσο περισσότερο αφοσιώνεστε με ζήλο, τόσο πιο εύκολη θα γίνεται η μελέτη και απολαυστική. Οι νέες σκέψεις θα συνδέονται με τις παλιές σκέψεις. Φαινομενικά άσχετες σκέψεις θ’ αρχίσουν να οργανώνονται, δημιουργώντας λογικά σχέδια. Και όπως ο Σολομών είπε, «εις τον συνετόν [αυτόν που κατανοεί, ΜΝΚ] είναι εύκολος η μάθησις», (Παροιμίαι 14:6) Αλλά απαιτείται χρόνος. Και αν η μελέτη του Λόγου του Θεού δεν είναι προς το παρόν μια από τις κύριες απολαύσεις σας στη ζωή, γιατί να μη σκεφτείτε βαθιά ή να κάνετε στοχασμούς σ’ αυτό το ζήτημα ακριβώς τώρα;
Ρωτήστε τον εαυτό σας, ‘Γιατί η πνευματική μου όρεξη είναι τόσο αδύνατη; Μήπως επιτρέπω στον εαυτό μου να καταναλώνει πάρα πολύ άχρηστη διανοητική τροφή, όπως είναι οι αισθηματικές ιστορίες και τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σήριαλ; Μήπως εκθέτω τον εαυτό μου χωρίς να χρειάζεται σε συναναστροφές που με εξασθενούν πνευματικά;’ Η βαθιά σκέψη πάνω στο ζήτημα αυτό τώρα μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε τις απαραίτητες προσαρμογές.
Οι πρώτοι Χριστιανοί δεν είχαν τόσο εύκολα στη διάθεσή τους αντίτυπα της Βίβλου όπως έχουμε εμείς σήμερα και τα απολαμβάνουμε. Ωστόσο μπορούσαν να χειρίζονται επιτήδεια το Λόγο του Θεού. (Πάρτε για παράδειγμα την επιτηδειότητα πάνω στη Γραφή που είχε ο Στέφανος, όπως αναφέρεται στις Πράξεις 7:2-53.) Χωρίς αμφιβολία, καθώς άκουγαν να διαβάζονται οι Άγιες Γραφές στις συναθροίσεις, και από καιρό σε καιρό τις διάβαζαν και οι ίδιοι, προσπαθούσαν ν’ απομνημονεύσουν όσο το δυνατόν περισσότερα απ’ αυτά που μάθαιναν.
Έχετε κι εσείς, παρόμοια, προσπαθήσει ν’ απομνημονεύσετε τα βασικά τουλάχιστον εδάφια; Στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου δύσκολο αυτό, αν το βάλετε καλά σαν σκοπό μέσα στο μυαλό σας. Κάντε μια απλή δοκιμή βλέποντας αν μπορείτε να θυμηθείτε τα ακόλουθα γνωστά Γραφικά εδάφια: Ματθαίος 24:14, Γένεσις 3:15, Αποκάλυψις 21:3, 4, Ψαλμός 83:18, Ιωάννης 17:3 και 2 Τιμόθεον 3:1-5.
«Εν ταις Φυλακαίς της Νυκτός»
Ο ψαλμωδός τονίζει ένα τουλάχιστον πλεονέκτημα της εκμάθησης των Γραφών: «Όταν σε ενθυμώμαι επί της στρωμνής μου, εις σε μελετώ εν ταις φυλακαίς της νυκτός». (Ψαλμός 63:6) Συχνά, όταν κάποιος δεν μπορεί να κοιμηθεί, ονειροπολεί. Πόσο καλύτερα, όμως, θα ήταν να προσευχηθεί, όπως έκανε ο Δαβίδ: «Ας ήναι ευάρεστα τα λόγια του στόματός μου και η μελέτη της καρδίας μου ενώπιον σου, Κύριε». (Ψαλμός 19:14) Ένας που ξέρει με την καρδιά του τα Γραφικά εδάφια, μπορεί πιο εύκολα να ενεργήσει σε αρμονία μ’ αυτή την προσευχή.
Έπειτα, πάλι, μπορεί κάποιος να ξυπνήσει τη νύχτα και να αισθανθεί πολύ θλιμμένος. Όταν επαναλάβει αργά και με εκτίμηση μερικά θεόπνευστα λόγια από τη Βίβλο, όπως αυτά που βρίσκονται στο εδάφιο Έξοδος 34:6, μπορεί αυτό να έχει ένα άμεσο, αναψυκτικό και ωφέλιμο αποτέλεσμα: «Κύριος, Κύριος ο Θεός, οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος, και αληθινός». Ή αν μια βαθιά ανησυχία σάς κρατάει ξύπνιο προσπαθήστε να θυμηθείτε τα εξής παρηγορητικά λόγια: «Μη μεριμνάτε περί μηδενός, αλλ’ εν παντί πράγματι ας γνωρίζωνται τα ζητήματά σας προς τον Θεόν μετ’ ευχαριστίας δια της προσευχής και της δεήσεως. Και η ειρήνη του Θεού η υπερέχουσα πάντα νουν θέλει διαφυλάξει τας καρδίας σας και τα διανοήματά σας δια του Ιησού Χριστού».—Φιλιππησίους 4:6, 7.
Βοήθεια για την Επίλυση Προβλημάτων
Σήμερα τα προβλήματα είναι πάρα πολλά. Οι γονείς, για παράδειγμα, διαρκώς βρίσκονται αντιμέτωποι με δύσκολες αποφάσεις. Η εκπαίδευση του παιδιού, η υγεία του, το ντύσιμό του, η πρόοδός του στη Χριστιανική εκκλησία και η εκλογή των φίλων είναι μερικοί μόνο από τους τομείς που τούς ενδιαφέρουν. Πώς μπορεί ένας να καταφέρει μέσα από φαινομενικά άπειρες δυνατότητες να βρει την πιο σωστή πορεία ενεργείας; Συχνά λυπάται κανείς αργότερα για τις στιγμιαίες αποφάσεις του. Γι’ αυτό η Βίβλος λέει, «Η καρδία του δικαίου προμελετά [στοχάζεται, ΜΝΚ] δια να αποκριθή».—Παροιμίαι 15:28.
Πρέπει κανείς να έχει γεγονότα πάνω στα οποία να κάνει στοχασμούς, και οι εκδόσεις της Εταιρίας Σκοπιά είναι μια πλούσια πηγή τέτοιων στοιχείων. Ακόμη, όταν προσέχετε τη συμβουλή άλλων έμπειρων Χριστιανών γονιών ή των πρεσβυτέρων της εκκλησίας, αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε τα πράγματα από τη σωστή τους άποψη.
Ο στοχασμός μπορεί να σας βοηθήσει όταν δοκιμάζεται η πίστη σας. Για παράδειγμα, κάπου-κάπου γίνονται αλλαγές στην κατανόησή μας ορισμένων Βιβλικών εδαφίων ή προφητειών. Η Γραφή στο εδάφιο Παροιμίαι 4:18 λέει: «Η οδός όμως των δικαίων είναι ως το λαμπρόν φως, το φέγγον επί μάλλον και μάλλον, εωσού γίνη τελεία ημέρα». Μερικοί, όμως, ενοχλούνται απ’ αυτές τις διευκρινίσεις. Αλλά οι «δίκαιοι» αφιερώνουν χρόνο για να κάνουν στοχασμούς και ν’ απορροφήσουν αυτές τις νέες Βιβλικές αλήθειες, αντί να σπεύσουν να συμπεράνουν ότι ο ‘πιστός δούλος’ έχει σφάλει.
Μια Βοήθεια για Εγκαρτέρηση
Ο Ιησούς προειδοποίησε ότι «ο διάβολος μέλλει να βάλη τινάς εξ υμών εις φυλακήν δια να δοκιμασθήτε». (Αποκάλυψις 2:10) Πραγματικά θα είναι μεγάλο το τραύμα αν ξαφνικά μας βάλουν σε μια βρώμικη φυλακή χωρίς τη Βίβλο και χωρίς τους συγχριστιανούς μας.
Πριν από αρκετά χρόνια μια ομάδα νεαρών Μαρτύρων στη Νότια Αφρική κλείστηκε για πολλούς μήνες στην απομόνωση λόγω της Χριστιανικής τους ουδετερότητας. Ευτυχώς, τους επέτρεψαν να έχουν τη Βίβλο, κι ένας απ’ αυτούς ομολόγησε τα εξής: «Χωρίς τη Βίβλο θα είχα καταστραφεί επειδή πολύ λίγα είχα απομνημονεύσει». Παρ’ όλ’ αυτά, ένας άλλος ο οποίος είχε αφοσιωθεί με ζήλο στο διάβασμα της Βίβλου—αλλά χωρίς να κάνει στοχασμούς πάνω σ’ αυτή—σύντομα διαπίστωσε ότι εξασθένησε πνευματικά. Γι’ αυτό άρχισε να σκέφτεται βαθιά αυτά που διάβαζε. Με τον καιρό διαπίστωσε πόσο αναζωογονητικό μπορεί να είναι όταν αρχίζει κάποιος με προσευχή στον Ιεχωβά, έπειτα διαβάζει εδάφια από τη Βίβλο και κάνει στοχασμούς: ‘Πώς μπορώ να το εφαρμόσω αυτό, ή ν’ αποφύγω αυτόν τον κίνδυνο; Πώς αυτό μπορεί να με βοηθήσει να γνωρίσω τον Ιεχωβά; Ποια άλλα εδάφια συνδέονται μ’ αυτό;’ κλπ. Το αποτέλεσμα; Παρά την αθλιότητα της κατάστασής του όπως ο ίδιος λέει, «ήταν η πιο ενισχυτική για την πίστη μου εμπειρία στη ζωή μου»!
«Όλην την Ημέραν»
Είτε αντιμετωπίζετε δοκιμασίες πίστης είτε αντιμετωπίζετε απλώς την καθημερινή φθορά της ζωής, η στάση των πιστών δούλων του Ιεχωβά πρέπει να είναι σαν εκείνη του ψαλμωδού: «Πόσον αγαπώ τον νόμον σου [του Θεού]· όλην την ημέραν είναι μελέτη μου». (Ψαλμός 119:97) Οι συνθήκες μπορεί στην πραγματικότητα να μην επιτρέπουν το στοχασμό «όλην την ημέραν». Παρ’ όλ’ αυτά, το συνεχές ενδιαφέρον μας πρέπει να είναι να ακολουθούμε το Λόγο του Θεού.
Πάρτε ένα μάθημα από τον Ιησού Χριστό, ο οποίος έψαχνε να βρει ευκαιρίες για να προσευχηθεί και να κάνει στοχασμούς. (Ματθαίος 14:13) Αν αυτός ένιωθε αυτή την ανάγκη και αφιέρωνε χρόνο γι’ αυτό, δεν θα πρέπει να ενεργούμε κι εμείς έτσι σήμερα;
[Εικόνα στη σελίδα 27]
Αντί να ονειροπολούμε, πόσο καλύτερο θα ήταν να εξασκούμε τις διάνοιές μας να συγκεντρώνονται σε κάτι με προσοχή!