Θάνατος—Μια Θύρα Εισόδου σε Τι;
ΑΣΦΑΛΩΣ όλοι οι άνθρωποι επιθυμούν να απολαμβάνουν μια ευτυχισμένη ζωή πέρα από την παρούσα μας ύπαρξι. Η ζωή τώρα είναι πολύ σύντομη και γεμάτη προβλήματα. Ένας φοιτητής του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια συνόψισε πολύ καλά την τάσι των ανθρώπων εν γένει όταν είπε:
«Είναι πολύ σκληρό για τον μέσο εργαζόμενο άνθρωπο να ζη τη ζωή και όλα όσα αυτή μας επιβάλλει και κατόπιν να λέγη στον εαυτόν του: ‘Θες να πης ότι αυτό είναι όλο;’ Η γενική άποψις είναι ότι πρέπει να υπάρχη κάτι περισσότερο απ’ αυτό.»
Είναι φυσικό οι άνθρωποι να σκέπτονται μ’ αυτό τον τρόπο. Γιατί; Επειδή ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο, όχι για να ζη μόνο 70 ή 80 χρόνια, αλλά για πάντα. Έτσι η Αγία Γραφή λέγει: «Επ’ ελπίδι ζωής αιωνίου, την οποίαν υπεσχέθη ο αψευδής Θεός.»—Τίτον 1:2.
Αλλά πώς θα πραγματοποιηθή αυτή η ελπίδα; Μήπως μέσω μιας αθάνατης ψυχής; Αυτό νομίζουν πολλοί.
Συγκρουόμενες Πληροφορίες
Η πίστις σε μια αθάνατη ψυχή είναι ουσιαστικά παγκόσμια. Το περιοδικό Πρεσβυτεριανή Ζωή της 1ης Μαΐου 1970, περιγράφει τη δημοφιλή άποψι: «Υπάρχει μια θεία ψυχή μέσα στον καθένα μας, φυλακισμένη στα σώματά μας. Όταν, στον θάνατο, πετάμε γύρω από τα σώματά μας, οι ψυχές μας επιστρέφουν στο πραγματικό τους κατοικητήριο στον ουρανό.»
Οι πληροφορίες που δίνουν πολλοί οι οποίοι επανήλθαν στη ζωή ύστερα από φαινομενικό θάνατο, φαίνεται να επιβεβαιώνουν αυτή την αντίληψι. Παραδείγματος χάρι, χαρακτηριστική είναι η περιγραφή αυτών που είπε μια γυναίκα ότι της συνέβησαν όταν ήταν υποθετικά νεκρή:
«Όταν πέταξα, πέρασα μέσα απ’ αυτό το σκοτεινό τούννελ και βγήκα σ’ ένα λαμπερό φως. Μετά από λίγο, βρέθηκα με τον παππού μου και τη γιαγιά μου, τον πατέρα μου και τον αδελφό μου, που είχαν πεθάνει. Όλα γύρω μου ήσαν πολύ φωτεινά. Ήταν ένα όμορφο μέρος. Υπήρχαν χρώματα—λαμπερά χρώματα—όχι σαν αυτά που έχομε εδώ στη γη, αλλά απερίγραπτα. Υπήρχαν άνθρωποι εκεί, ευτυχισμένοι άνθρωποι.»
Εξ άλλου, οι περισσότεροι απ’ αυτούς που επανέρχονται στη ζωή δεν λέγουν τίποτα για μια άλλη ζωή. Ο Δρ Τζωρτζ Ε. Μπερτς γνωστός καρδιολόγος στο Ιατρικό Κέντρο της Τουλέιν, εξηγεί: «Συζήτησα με 100 περίπου τέτοιους ασθενείς. . . . Μου είπαν ότι στη διάρκεια των τριάμισυ ή και λιγώτερο ακόμη λεπτών προτού επανέλθουν στη ζωή, δοκίμασαν το αίσθημα ενός βαθύ, ευχάριστου, ειρηνικού ύπνου.» Δεν ενθυμούντο τίποτε.
Γιατί υπάρχουν τέτοιες συγκρουόμενες πληροφορίες; Τι μας συμβαίνει πράγματι όταν πεθαίνωμε;
Υπάρχει Ζωή Μετά Θάνατον;
«Οι άνθρωποι των περισσοτέρων πολιτισμών πιστεύουν ότι στον θάνατο εκείνο το οποίο εγκαταλείπει το σώμα εξακολουθεί να ζη,» παρατηρεί το βιβλίο Έθιμα Κηδειών απ’ Όλο τον Κόσμο. Αλλά τα ερωτήματα είναι; Από που προήλθε αυτή η δοξασία; Μήπως τη διδάσκει η Αγία Γραφή;
Το ανωτέρω περιοδικό Πρεσβυτεριανή Ζωή, το οποίο περιέγραφε τη δημοφιλή αντίληψι για την ψυχή, δείχνει την πηγή αυτής της δοξασίας. Εξηγεί: «Η αθανασία της ψυχής είναι μια Ελληνική έννοια που διαμορφώθηκε στις αρχαίες μυστηριώδεις λατρείες και την οποία επεξεργάσθηκε ο [αρχαίος Έλληνας] φιλόσοφος Πλάτων.» Ο Δρ Μούντυ, ο οποίος έψαχνε να βρη ομοιότητες ανάμεσα στα αρχαία συγγράμματα και σ’ αυτά που έλεγαν τα άτομα που επανήλθαν στη ζωή, γράφει: «Ο φιλόσοφος Πλάτων άφησε περιγραφές περιστατικών που μοιάζουν πολύ μ’ εκείνα που αντιμετώπισαν άνθρωποι που έπαθαν νεκροφάνεια.»
Αλλά δεν υποστηρίζει η Αγία Γραφή επίσης αυτή τη διδασκαλία περί αθανασίας της ψυχής; Ο Μούντυ έπρεπε να παραδεχθή ότι δεν την υποστηρίζει πράγματι. Και το περιοδικό Πρεσβυτεριανή Ζωή κατέληγε εμφατικά στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει «τίποτε στην Αγία Γραφή που να υποστηρίζη την ιδέα ότι οι ψυχές έχουν μια ‘αθάνατη ύπαρξι.’»
Σε αρμονία μ’ αυτό, η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαιδεία παρατηρεί τα εξής: «Η πίστις ότι η ψυχή εξακολουθεί να υπάρχη ύστερα από την αποσύνθεσι του σώματος είναι ένα ζήτημα φιλοσοφικής ή θεολογικής θεωρίας μάλλον, παρά απλώς πίστεως, και συνεπώς δεν διδάσκεται με σαφήνεια πουθενά στην Αγία Γραφή.» (Τα πλάγια γράμματα έχουν προστεθή.)
Όχι, η ψυχή δεν αποτελεί ξεχωριστό μέρος τον ανθρώπου που μπορεί να επιζήση από τον θάνατο. Η Αγία Γραφή δεν διδάσκει αυτή την ειδωλολατρική αντίληψι, όπως εξηγεί η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαιδεία: «Η ψυχή στην Π[αλαιά] Δ[ιαθήκη] δεν σημαίνει ένα μέρος του ανθρώπου, αλλά ολόκληρο τον άνθρωπο—τον άνθρωπο σαν μια ζώσα ύπαρξι. Ομοίως, στην Κ[αινή] Δ[ιαθήκη] περιγράφει την ανθρώπινη ζωή: τη ζωή ενός ξεχωριστού, συνειδητού υποκειμένου.»
Όσο κι αν ψάξετε στην Αγία Γραφή, δεν θα βρήτε κανένα εδάφιο που να λέγη ότι η ψυχή είναι αθάνατη ή ότι επιζεί μετά τον θάνατο κάποιου. Εν τούτοις, θα βρήτε πολλά Γραφικά εδάφια που λέγουν ότι η ψυχή πεθαίνει, ή ότι υπόκειται σε θάνατο. Παραδείγματος χάριν, τα εδάφια Ιεζεκιήλ 18:4, 20 λέγουν: «Η ψυχή η αμαρτήσασα, αυτή θέλει αποθάνει.»
Επομένως η Αγία Γραφή δεν διδάσκει ότι ο θάνατος αποτελεί την θύρα για μια άλλη ζωή. Αυτή η διδασκαλία είναι ψευδής. Στο περιοδικό Σαϊκόλοτζυ Τουντέι του Ιουλίου 1977, αναφέρονται τα εξής: «Πριν από χιλιάδες χρόνια, ένας πονηρός όφις, είπε σε κάποια νεαρή γυναίκα, ‘Δεν θέλετε βεβαίως αποθάνει.’ Από τότε φαίνεται ότι πιστεύομε ή μας αρέσει να πιστεύωμε αυτό το πρώτο ψέμα.» (Γεν. 3:4) Η αλήθεια είναι ότι, ο θάνατος είναι τρομερός εχθρός—είναι το τέλος της ζωής, η ανυπαρξία.—1 Κορ. 15:26.
Πώς συμβαίνει, λοιπόν ώστε μερικοί άνθρωποι, όταν επανέρχωνται στη ζωή, να αναφέρουν ότι δοκίμασαν ζωή πέρα από τον «θάνατο»; Ασφαλώς, δεν ψεύδονται όλοι εκείνοι που αναφέρουν αυτά τα πράγματα, έτσι δεν είναι;
Πιθανές Εξηγήσεις
Από τα παιδικά τους χρόνια πολλοί άνθρωποι έχουν καλλιεργήσει την πίστι σε μια μετέπειτα ζωή, κι έτσι αυτές οι ιδέες περί αθανασίας ριζώνουν βαθιά στη διάνοιά τους. Ο Δρ. Νάθαν Σνάπερ, ο οποίος βλέπει πολλούς απ’ αυτούς τους νεκραναστημένους, θεωρεί τις ιστορίες τους ως ψυχολογικές φαντασίες. «Τα άτομα αυτά βρίσκονται σ’ ένα κενό,» λέγει, «και ψυχολογικά δεν μπορούμε να ανεχθούμε το κενό. Είναι ένα κενό που πρέπει να γεμίση κι έτσι επινοούν αυτές τις εμπειρίες.»
Δεν εννοούμε φυσικά ότι το κάνουν αυτό εκ προθέσεως. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν ιατρική περίθαλψι, έχουν επίσης παραισθήσεις και εξωσωματικές εμπειρίες. Ομοίως, στα κρίσιμα λεπτά που ο ασθενής βρίσκεται κοντά στον θάνατο—όταν η καρδιά σταματά να αντλή αίμα, και πριν πεθάνουν τα κύτταρα—ο εγκέφαλος ο οποίος πεθαίνει από έλλειψι οξυγόνου αντιδρά παράξενα. Εκείνοι που αναρρώνουν μπορεί απλώς ν’ αναφέρουν τα αποτελέσματα αυτής της αλλαγμένης καταστάσεως. Ο Τζούλιαν Ντεβρίες, ιατρικός εκδότης του περιοδικού Ριπάμπλικ της Αριζόνα, θεωρεί αυτούς τους παράγοντες υπεύθυνους για τις αναφερόμενες εμπειρίες.
«Όταν η σωματική ευεξία δεν πάη καλά,» γράφει, «όπως στην περίπτωσι που ο άνθρωπος βρίσκεται σε αναισθησία, ή είναι ασθενής ή τραυματισμένος, η αυτόματη ρύθμισις των σωματικών λειτουργιών περιορίζεται. Γι’ αυτό τον λόγο, εκκρίνονται σε ανεξέλεγκτη ποσότητα οι νευροορμόνες και οι κατεχολαμίνες του νευρικού συστήματος. Το αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων εκδηλώσεων είναι οι παραισθήσεις, οι οποίες ορθολογούνται όταν το άτομο επανακτήση συνειδητότητα, σαν να είχε πεθάνει και επιστρέψει στη ζωή.»
Αναπάντητα Ερωτήματα
Εν τούτοις, όλα αυτά δεν εξηγούν πώς ωρισμένοι ασθενείς, επιστρέφοντας στη ζωή ύστερα από φαινομενικό θάνατο, γνωρίζουν για πράγματα που συνέβησαν, ενώ δεν είχαν συνειδητότητα. Όπως είπε ο Δρ Μούντυ: «Αν ο Κύριος Τζόουνς σας πη ότι το πνεύμα του περιφερόταν στο ταβάνι και περιγράψη ποιος ήταν στο δωμάτιο τότε και τι συνέβη, φαίνεται σαν να μην έχη κανείς άλλη εκλογή από το να τον πιστέψη.» Πώς μπορεί να εξηγηθή αυτή η αξιόλογη γνώσις των ατόμων που επιστρέφουν στη ζωή;
Επίσης, αν ο θάνατος τερματίζη τη ζωή, πώς θα πραγματοποιηθή η ελπίδα για αιώνια ζωή που υπόσχεται ο Θεός; Πώς θα μπορή ν’ απολαμβάνη κανείς ζωή πέρα από τους τάφους;
Ας εξετάσωμε αυτά τα ερωτήματα.
[Εικόνα στη σελίδα 8]
«Πέρασα μέσα απ’ αυτό το σκοτεινό τούννελ και βγήκα σ’ ένα λαμπερό φως . . . »