Ερωτήσεις από Αναγνώστες
■ Γιατί ο Στέφανος, στις Πράξεις 7:14, λέει ότι υπήρχαν 75 άτομα στο σπιτικό του Ιακώβ όταν μετοίκησαν στην Αίγυπτο, ενώ το Γένεση 46:26 λέει ότι υπήρχαν 66 και το Γένεση 46:27 λέει 70;
Υπάρχουν διάφορες πιθανές εξηγήσεις. Μια βρίσκεται στις Πράξεις 7:14 και βασίζεται στην Ελληνική Μετάφραση των Εβδομήκοντα, και μια άλλη είναι ότι ο Στέφανος, συμπεριέλαβε τις γυναίκες των εννιά γιων του Ιακώβ.
Ας σημειώσουμε στην αρχή τι είπε ο Στέφανος, όπως αναφέρεται στις Πράξεις 7:14: «Αποστείλας δε ο Ιωσήφ, εκάλεσε προς εαυτόν τον πατέρα αυτού Ιακώβ και πάσαν την συγγένειαν αυτού εβδομήκοντα πέντε ψυχάς.» Μ’ αυτά υπόψη μπορούμε να εξετάσουμε τι λέει η αφήγηση στη Γένεση για την οικογένεια του Ιακώβ που μεταφέρθηκε στην Αίγυπτο.
Το Γένεση 46:8 αρχίζει: «Ταύτα δε είναι τα ονόματα των υιών Ισραήλ, των εισελθόντων εις Αίγυπτον, Ιακώβ και οι υιοί αυτού.» Έπειτα ακολουθεί ένας κατάλογος των απογόνων του Ιακώβ, περιλαμβανομένων και μερικών δισέγγονων του. Η απαρίθμηση καταλήγει ως εξής: «Πάσαι αι ψυχαί αι είσελθούσαι μετά του Ιακώβ εις Αίγυπτον, αίτινες εξήλθον εκ των μηρών αυτού, ‘χωρίς των γυναικών των υιών του Ιακώβ’, πάσαι αι ψυχαί ήσαν εξήκοντα εξ. Και οι υιοί του Ιωσήφ, οι γεννηθέντες εις αυτόν εν Αιγύπτω, ήσαν ψυχαί δύο· πάσαι αι ψυχαί του οίκου του Ιακώβ, αι εισελθούσαι εις Αίγυπτον, ήσαν εβδομήκοντα.»—Γένεσις 46:26, 27.
Ο κατάλογος των 66 απογόνων του Ιακώβ έχει υποστεί προσθήκη με διάφορους τρόπους. Μερικοί λόγιοι έχουν συμπεριλάβει τους γιους του Ιούδα Ηρ και Αυνάν καθώς επίσης και τους εγγονούς του Εσρών και Αμούλ. (Γένεσις 46:12) Άλλοι δεν έχουν υπολογίσει τον Ηρ και τον Αυνάν, γιατί ήταν ήδη νεκροί όταν μετοίκησαν στην Αίγυπτο. (Γένεσις 38:6-10) Μερικοί μελετητές της Αγίας Γραφής έχουν υπολογίσει τη Δείνα, η οποία προφανώς ποτέ δεν παντρεύτηκε, ή ίσως τον Ελιάβ, το γιο του Ρουβήν ο οποίος αναφέρεται στους Αριθμούς 26:8. Στους 66 απογόνους μπορούν να προστεθούν ο Ιακώβ καθώς επίσης και ο Ιωσήφ και οι δύο γιοι του (αυτοί οι τρεις τελευταίοι δεν ήταν ανάμεσα σ’ αυτούς που μετοίκησαν στην Αίγυπτο). Έτσι το σύνολο στο οποίο φτάνουμε είναι 70.
Ο μαθητής Στέφανος ασφαλώς θα ήξερε ότι το Εβραϊκό κείμενο έλεγε πως 66 από την οικογένεια του Ιακώβ μετοίκησαν στην Αίγυπτο. Γιατί, λοιπόν, το Πράξεις 7:14 παρουσιάζει τον Στέφανο να χρησιμοποιεί τον αριθμό 75;
Μερικοί σχολιαστές της Αγίας Γραφής ισχυρίζονται ότι ο Στέφανος μπορεί να βάσισε το σχόλιο του στην Ελληνική Μετάφραση των Εβδομήκοντα για το Γένεση 46:27. Η μετάφραση αυτή δίνει τον μεγαλύτερο αριθμό επειδή στο εδάφιο 20 προσθέτει πέντε ονόματα (τρεις γιους του Μανασσή και Εφραΐμ και δυο εγγονούς) που δεν αναφέρονται εκεί στο Εβραϊκό κείμενο. Ή, αν ο ίδιος ο Στέφανος είχε κατά νου τον Εβραϊκό αριθμό 66, όταν ο Λουκάς έγραψε το βιβλίο των Πράξεων στα Ελληνικά μπορεί να χρησιμοποίησε τον αριθμό των Εβδομήκοντα, επειδή αυτή η Ελληνική μετάφραση χρησιμοποιόταν.
Αλλά αν ο Στέφανος στην πραγματικότητα μίλησε για 75 ή ο αριθμός αυτός προήλθε από την Ελληνική μετάφραση του Γένεση 46:26, ο αριθμός μπορεί να βρίσκεται σε αρμονία με τον Εβραϊκό αριθμό 66 αν προσθέσουμε τις συζύγους των γιων του Ιακώβ, που συγκεκριμένα το Γένεση 46:26 λέει ότι παραλήφτηκαν.
Και γιατί υπολογίζουμε μόνο «εννιά» συζύγους; Από τους 12 γιους, η σύζυγος του Ιωσήφ δεν περιελήφθηκε, γιατί ήταν Αιγύπτια και δεν προσκλήθηκε εκεί από τον Ιωσήφ. (Πράξεις 7:13-15) Και τον καιρό της μετοίκησης ήταν νεκρή η σύζυγος του Ιούδα. (Γένεσις 38:12) Έτσι καταλήγουμε το πολύ σε 10 συζύγους. Πιθανόν να είχε πεθάνει και η Εβραία σύζυγος του Συμεών, γιατί ο τελευταίος γιος του, ο Σαούλ, περιγράφεται σαν «υιός Χανανίτιδος.» (Γένεσις 46:10) Ή ο αριθμός εννιά θα ήταν σωστός αν ο Βενιαμίν, ο μικρότερος γιος, δεν είχε ακόμη παντρευτεί όταν η οικογένεια κατοίκησε στην Αίγυπτο. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, οι γιοι του Βενιαμίν που αναφέρονται στο Γένεση 46:21 γεννήθηκαν μετά την μετοίκηση αλλά καταγράφονται λόγω του ρόλου που έπαιξαν στη φυλή και στο έθνος. (Παράβαλε με Εβραίους 7:9, 10.) Έτσι, αν οι γυναίκες των εννιά γιων του Ιακώβ προστεθούν στους 66 που αναφέρονται στο Γένεση 46:26 στο Εβραϊκό κείμενο, έχουμε ένα σύνολο 75, όπως λέει η Μετάφραση των Εβδομήκοντα και όπως διαβάζουμε στις Πράξεις 7:14.
Είναι σαφές πως μολονότι υπάρχουν λογικοί τρόποι για να καταλάβουμε το Πράξεις 7:14, καθώς επίσης και τους αριθμούς στη Γένεση κεφάλαιο 46, δεν μπορούμε να είμαστε δογματικοί σε όλες τις λεπτομέρειες. Επομένως έχουμε επιπρόσθετο λόγο να αποβλέπουμε στον καιρό που ο Θεός θα αναστήσει τους αρχαίους δούλους του, γιατί θα μπορέσουμε να μάθουμε απευθείας απ’ αυτούς τις ακριβείς λεπτομέρειες πολλών Γραφικών αφηγήσεων.—Ιωάννης 5:28, 29.