Κεφάλαιο 2

Το Βιβλίο του Ονόματος

 1. Πώς μπορεί ορθώς να ονομασθή το βιβλίο που ο Θεός έχει δημιουργήσει, και γιατί;

Μεταξύ των θαυματουργικών έργων του Δημιουργού του σύμπαντος είναι κι ένα βιβλίο. Τώρα είναι ένα παλαιό βιβλίο. Επί δεκαεννέα αιώνες εκαλείτο «τα ιερά γράμματα,» ή οι Άγιες Γραφές· αλλά σήμερα καλείται, επίσης, Η Βίβλος. Μπορεί ορθώς να ονομασθή Το Βιβλίο του Ονόματος. Γιατί; Διότι σ’ αυτό πρέπει να προστρέξωμε, αν επιθυμούμε να μάθωμε το όνομα του Δημιουργού του σύμπαντος, Εκείνον που μας έθεσε εδώ σ’ αυτή τη γη.

 2. Σε ποια έκτασι έχει μεταφρασθή αυτό το βιβλίο και πώς πολλές τέτοιες μεταφράσεις δεν εσεβάσθησαν ή δεν αγίασαν το όνομα του Δημιουργού;

² Σε απόδοσι τιμής στη ζωοπάροχη δύναμί του, αυτό το Βιβλίο των Αγίων Γραφών μετεφράσθη, ολόκληρο ή τμήμα του, σε χίλιες τριακόσιες εικοσιέξη γλώσσες και διαλέκτους, που ομιλούνται σε όλη τη γη. Η μετάφρασις του Βιβλίου και σε άλλες γλώσσες ή διαλέκτους συνεχίζεται, για να καταστή δυνατόν να φθάση το Βιβλίο σε ολοένα περισσοτέρους λαούς, των οποίων η αιώνια ζωή είναι σε κίνδυνο. Αλλ’ από πολλές απ’ αυτές τις μεταφράσεις δεν μπορούμε να μάθωμε το όνομα του Δημιουργού μας, διότι έχει χρησιμοποιηθή μια άλλη λέξις ή ένας τίτλος αντί του ονόματός του. Σ’ αυτές τις μεταφράσεις το όνομα δεν έτυχε σεβασμού, τιμής ή αγιασμού· πραγματικά, έχει αποκρυβή το όνομα από τους αναγνώστας, οι οποίοι ωστόσο έχουν ανάγκη να γνωρίσουν το όνομα χάριν της ιδίας των σωτηρίας. Αλλ’ ανατρέχοντας στο Βιβλίο στις αρχικές του γλώσσες, μπορούμε να μάθωμε πώς ο Δημιουργός μας ονομάζει τον εαυτό του, για να μας γνωρίση με τον εαυτό του.

 3. Πότε άρχισε να γράφεται η Αγία Γραφή και σε ποια γλώσσα;

³ Εκατοντάδες χρόνια προτού εμφανισθούν γνωστοί θρησκευτικοί ηγέται, όπως ο Βούδδας, ο Κομφούκιος και ο Μωάμεθ, άρχισε να γράφεται η Αγία Γραφή. Η συγγραφή της άρχισε 1.513 χρόνια πριν από το έτος, που ο «Χριστιανικός κόσμος» ονομάζει 1. μ.Χ.· δηλαδή, πριν από 3.480 και πλέον χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι ότι άρχισε να γράφεται σε μια γλώσσα, που ζη ακόμη σήμερα και ομιλείται από ένα έθνος ανθρώπων. Για διαφόρους λόγους η γλώσσα εκείνη ήταν αναμφιβόλως η γλώσσα του πρώτου ανδρός και της πρώτης γυναικός επάνω στη γη. Μπορεί, επομένως, να ονομασθή Αδαμιαία γλώσσα, αφού του πρώτου ανθρώπου το όνομα ήταν Αδάμ, που σημαίνει «Άνθρωπος.» Με άλλα λόγια, ήταν η γλώσσα του ανθρώπου. Αλλά η γλώσσα αυτή ηύξανε και ανεπτύσσετο σε όλη τη διάρκεια των χιλιετηρίδων από του Αδάμ, σήμερα δε ονομάζεται Εβραϊκή γλώσσα.

 4. Πόσα βιβλία περιλαμβάνουν οι θεόπνευστες Άγιες Γραφές και σε ποια γλώσσα εγράφησαν;

⁴ Το μεγαλύτερο μέρος της Βίβλου εγράφη στην Εβραϊκή γλώσσα. Ένα μικρό μέρος αυτής, δηλαδή μερικά κεφάλαια ή μικρότερα τμήματα τεσσάρων από τα βιβλία της, εγράφησαν σε μια συγγενή γλώσσα που λέγεται Αραμαϊκή (και σημαίνει Συριακή). Τα τελευταία είκοσι επτά από τα βιβλία της εγράφησαν στην κοινή Ελληνική γλώσσα πριν από χίλια εννεακόσια χρόνια, όταν αυτή ήταν η διεθνής γλώσσα. Συνολικά, οι θεόπνευστες Άγιες Γραφές περιλαμβάνουν εξήντα έξη βιβλία στην Εβραϊκή, Αραμαϊκή και Ελληνική, κι έτσι αυτές οι Γραφές μπορούν ορθώς να ονομασθούν Βίβλος, διότι η λέξις Βίβλος προέρχεται από τη λέξι βιβλία, που σημαίνει «μικρά βιβλία.»

 5. (α) Γιατί πρέπει να ανατρέξωμε στις Εβραϊκές Γραφές για να μάθωμε ποιο είναι το όνομα του Θεού; (β) Γιατί το πρώτο βιβλίο της Γραφής λέγεται Γένεσις, και πόσες ήσαν οι δημιουργικές ημέρες της Γενέσεως και πόσης διαρκείας;

⁵ Ο Δημιουργός του σύμπαντος πρώτη φορά απεκάλυψε το όνομά του στον άνθρωπο στη γλώσσα που σήμερα καλείται Εβραϊκή. Γι’ αυτό πρέπει ν’ ανατρέξωμε στις Εβραϊκές Γραφές για να μάθωμε ποιο είναι το όνομα. Το πρώτο βιβλίο της Βίβλου σήμερα γενικά λέγεται Γένεσις. Αυτό το όνομα είναι λέξις, που σημαίνει «γενεά· αρχή· πηγή»· βρίσκεται δε σε ένδεκα σημαίνουσες θέσεις στην πρώτη Ελληνική μετάφρασι του πρώτου βιβλίου της Βίβλου, πράγμα που αποτελεί τον λόγο, για τον οποίον καλείται Γένεσις. Στη Γένεσι, πρώτο κεφάλαιο, η Βίβλος μάς δίνει συνοπτική αφήγησι του δημιουργικού έργου του Θεού στην προπαρασκευή της γης μας για τον άνθρωπο και στην τελική δημιουργία του ανδρός και της γυναικός. Το δημιουργικό αυτό έργον, που έφθασε στο υψηλό σημείο του με τη δημιουργία των πρώτων μας επιγείων γονέων, πατρός και μητρός, έγινε σε έξη μεγάλες χρονικές περιόδους που καλούνται «ημέραι.» Από τη Βίβλο και την εκπλήρωσι Βιβλικών προφητειών στους συγχρόνους καιρούς μας μπορεί να καταδειχθή ότι η καθεμιά από αυτές τις ημέρες είχε διάρκεια επτά χιλιάδων ετών.

 6. Στη Γένεσι 1:1 τι σημαίνει ο τίτλος Θεός, και ποιος είναι αυτός ο τίτλος στην Εβραϊκή γλώσσα και στην Ελληνική μετάφρασι;

⁶ Ο Δημιουργός του σύμπαντος δεν δίνει πρώτα το όνομά του, όταν αρχίζη τη Βιβλική αφήγησι του προφήτου του Μωυσέως. Αντιθέτως, δίνει τον τίτλο του, για να εκθέση τι αυτός είναι. Έτσι, το πρώτο εδάφιο του πρώτου κεφαλαίου της Γενέσεως λέγει: «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην.» (Γένεσις 1:1) Εδώ ο τίτλος Θεός σημαίνει ένα ζωντανό Πρόσωπο, όχι φυσικό νόμο, που λειτουργεί χωρίς ένα ζωντανό νομοθέτη, όχι τυφλή δύναμι που ενεργεί δια σειράς γεγονότων για ν’ αναπτύξη αυτό ή εκείνο το πράγμα. Εδώ Θεός είναι ο Δημιουργός, ο Παγκόσμιος Επιστήμων, του οποίου η επιστημονική γνώσις, δεξιότης και δύναμις εκδηλώνεται σε όλη του την άφθαστη δημιουργία. Στην Εβραϊκή γλώσσα ο τίτλος του Θεός είναι Ελοχίμ. Στην αρχαία Ελληνική μετάφρασι, της Γενέσεως ο τίτλος είναι ο Θεός. Αλλά μήπως δεν έχει όνομα;

 7. Πού δίδεται το προσωπικό όνομα του Θεού, και γιατί ήταν καλή και σοφή ενέργεια να δοθή εκεί το όνομά του μαζί με τον τίτλο του «Ελοχίμ»;

⁷ Έχει. Σύμφωνα με τον τύπο, που εχρησιμοποιείτο στο γράψιμο εγγράφων στις αρχαίες εκείνες ημέρες του προφήτου Μωυσέως, ο Θεός (Ελοχίμ) μάς δίνει το όνομά του στο τέλος του εγγράφου περί δημιουργίας. Το όνομά του μας δίδεται πολύ κατάλληλα μαζί με τον τίτλο του ως υπογραφή του στην αφήγησι της δημιουργίας, στη Γένεσι 2:4, όπου αναφέρεται (ΜΝΚ): «Αύτη είναι η γένεσις του ουρανού και της γης, ότε εκτίσθησαν αυτά, καθ’ ην ημέραν εποίησεν Ιεχωβά ο Θεός γην και ουρανόν.» Το όνομά του έτσι αποδίδεται στην Ελληνική γλώσσα ως Ιεχωβά· αυτός δε είναι ο Θεός ο Δημιουργός της γης και του ουρανού. Ήταν καλή και σοφή ενέργεια που μας απεκάλυψε το όνομά του. Γιατί; Διότι αυτός ο τίτλος Ελοχίμ εφαρμόζεται, επίσης, και στους ψευδείς θεούς. Παραδείγματος χάριν, ο ψευδής θεός, που ελέγετο «Βάαλ-βερίθ,» λέγεται, επίσης, Ελοχίμ στο βιβλίον των Κριτών 8:33· 9:27· κι ο ψευδής θεός Δαγών των Φιλισταίων καλείται Ελοχίμ στο βιβλίο των Κριτών 16:23, 24, και στο 1 Σαμουήλ 5:7· κι ο Ασσύριος θεός «Νισρώκ» καλείται Ελοχίμ στο βιβλίο 2 Βασιλέων 19:37. Κι ένα άλλο: μολονότι οι ειδωλολάτραι Έλληνες εφήρμοζαν τον τίτλον «ο Θεός» στους ψευδείς θεούς των, όπως ήταν ο Ζευς κι ο Ερμής, οι συγγραφείς των Χριστιανικών Γραφών εφήρμοζαν τον ίδιο τίτλο στον Δημιουργό Ιεχωβά.—Βλέπε Πράξεις 14:11-15.

 8. Επειδή, όπως φαίνεται στην 1 Κορινθίους 8:4-6, υπάρχει μόνον ένας ζων και αληθινός Θεός, αφήρεσε αυτό την ανάγκη να μας πη αυτός το προσωπικό του όνομα;

⁸ Επίσης, ο Χριστιανός απόστολος Παύλος, γράφοντας στην κοινή Ελληνική γλώσσα της εποχής του, έγραψε στους ομοπίστους του της ειδωλολατρικής πόλεως Κορίνθου: «Εξεύρομεν ότι το είδωλον είναι ουδέν εν τω κόσμω, και ότι δεν υπάρχει ουδείς άλλος Θεός ειμή είς. Διότι αν και ήναι λεγόμενοι θεοί, είτε εν τω ουρανώ, είτε επί της γης· (καθώς και είναι θεοί πολλοί, και κύριοι πολλοί) αλλ’ εις ημάς είναι είς Θεός ο πατήρ, εξ ου τα πάντα, και ημείς εις αυτόν.» (1 Κορινθίους 8:4-6) Το γεγονός ότι υπάρχει πραγματικά μόνο ένας ζων και αληθινός Θεός δεν αφήρεσε την ανάγκη να μας πη αυτό το προσωπικό του όνομα. Δίνοντάς μας το όνομά του ξεχωρίζει τον εαυτό του από όλους τους ψευδείς θεούς, που λέγονται επίσης Ελοχίμ στις Εβραϊκές Γραφές ή «ο Θεός» στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές.

 9. Γιατί ήταν στοχαστικό και προβλεπτικό το ότι, στο τέλος της αφηγήσεως περί της δημιουργίας, έθεσε την υπογραφή του ως «Ιεχωβά Ελοχίμ»;

⁹ Πόσο σχολαστικό και προβλεπτικό λοιπόν ήταν το ότι, στο τέλος της αφηγήσεως περί της δημιουργίας, έθεσε την υπογραφή του στη Γένεσι 2:4, ως Ιεχωβά Ελοχίμ, δηλαδή, Ιεχωβά Θεός! Έτσι, όταν ακούωμε αυτό το προσωπικό όνομα, δεν συγχέομε αυτόν με κανέναν άλλο λεγόμενο θεό· εννοούμε μόνο τον Δημιουργό του ουρανού και της γης, τον Δημιουργό του ανθρωπίνου γένους.

10. (α) Πώς μερικοί σύγχρονοι μεταφρασταί αποδίδουν το όνομα του Δημιουργού ως προς την προφορά του; (β) Ποιος υπήρξε ο δημοφιλής τρόπος προφοράς του, και τι λέγουν οι μεταφρασταί της Μεταφράσεως Ουεστμίνστερ γι’ αυτόν τον τρόπο;

¹⁰ Ο καθένας θα ήθελε όχι μόνο να μεταχειρίζωνται το όνομά του με το οφειλόμενο σέβας, αλλά και να το προφέρουν σωστά. Επί αιώνες υπήρχε μεγάλη αμφισβήτησις ως προς την ορθή προφορά του προσωπικού ονόματος του Δημιουργού. Μερικοί σύγχρονοι μεταφρασταί της Βίβλου το αποδίδουν «Γιαχβέ» ή «Γιαβέ» ωσάν αυτό να ήταν πλησιέστερο προς τον ορθό τρόπο προφοράς του. Εν τούτοις, Ιεχωβά υπήρξε ο γνωστός τρόπος προφοράς του στην Ελληνική γλώσσα. Στη Ρωμαιοκαθολική μετάφρασι, που είναι γνωστή ως Μετάφρασις Ουεστμίνστερ των Ιερών Γραφών, της οποίας ο Ιησουίτης ιερεύς Κούθβερτ Λάττεϋ ήταν ο Γενικός Συντάκτης, ο μεταφραστής χρησιμοποιεί το όνομα «Ιεχωβά,» και στη σημείωσί του πάνω στο εδάφιο Ιωνάς 1:1 λέγει:

Σύμφωνα με την προτίμησι του αρχισυντάκτου της Μεταφράσεως Ουεστμίνστερ, χρησιμοποιώ το όνομα Ιεχωβά. Είναι γνωστό ότι αυτό, βέβαια, δεν είναι το ισοδύναμο του Εβραϊκού Ονόματος: τούτο ήταν άγνωστο στους Πατέρας, και, ως τη δική μας εποχή, δεν ανευρέθη στις Καθολικές συλλογές ερμηνευτικών σχολίων. Θα προτιμούσα να γραφή ‘Γιαχβέ’, το οποίον, αν και δεν είναι βέβαιο, είναι ομολογουμένως ανώτερον του ‘Ιεχωβά’.

Ο Ιησουίτης ιερεύς Λάττεϋ, στον πρόλογο της μεταφράσεώς του τού Πρώτου Βιβλίου των ψαλμών, σελίς ΧΧΙΙΙ, υποσημείωσις 2α, λέγει σχετικά με τον τύπο «Γιαχβέ»:

Αυτός είναι ο τύπος που χρησιμοποιείται κοινώς τώρα, μολονότι δεν μπορεί να λεχθή ότι είναι, βέβαια, ορθός. Στις μεταφράσεις μου επροτίμησα, για γραμματικούς λόγους, να χρησιμοποιήσω την αρχαία Αγγλική λέξι Jehovah, (Ιεχωβά) όπως καθιερώθηκε στην ποίησί μας (λόγου χάριν, Μίλτωνος, Απολεσθείς Παράδεισος’, Βιβλίον 7, εδάφιον 602), αν και βασίζεται σε μια παρανόησι του Εβραϊκού.—έκδοσις 1939.

11. (α) Ποιος είναι ο λόγος της αμφισβητήσεως για την προφορά του θείου ονόματος; (β) Πώς συνέβη η προφορά του τετραγραμμάτου να γίνη «Γεχοβί» και «Γεχοβά»;

¹¹ Ο λόγος της αμφισβητήσεως είναι ότι στα Εβραϊκά συγγράμματα που βρέθηκαν σε χειρόγραφα αντίγραφα της προ Χριστού εποχής, όπως στον περίφημο Κύλινδρο Νεκράς Θαλάσσης του Ησαΐου, το θείον όνομα ήταν γραμμένο μόνο με τέσσερα γράμματα, δηλαδή, τα τέσσερα σύμφωνά του, αλλά χωρίς σημεία φωνηέντων μεταξύ των συμφώνων αυτών. Αυτά τα τέσσερα σύμφωνα αντιστοιχούν προς τα Ελληνικά ΓΧΒΧ και τα Αγγλικά YHWH.a Μετά τη συγγραφή του τελευταίου βιβλίου των ιερών Εβραϊκών Γραφών, οι Ιουδαίοι ή Ισραηλίται περιέπεσαν στον δεισιδαιμονικό φόβο ότι ήταν κακό να προφέρεται το προσωπικό όνομα του Θεού, ότι θα μπορούσε να είναι αμάρτημα το να γίνεται αυτό. Όταν ένας αναγνώστης των Γραφών έφθανε σ’ αυτά τα τέσσερα γράμματα, που εκαλούντο Τετραγράμματον, έπρεπε ν’ αναγινώσκη μεγαλοφώνως μια υποκατάστατη λέξι, Ελοχίμ σε μερικά μέρη και Αδωνάι (ο Κύριος) σε άλλα μέρη. Τελικά η ορθή προφορά του YHWH κατέστη γενικά άγνωστη, η δε γνώσις της αληθινής προφοράς διεφυλάχθη μόνον από τους ιερείς. Τα σημεία φωνηέντων, που χρησιμοποιούνται τώρα στα Εβραϊκά αντίγραφα των Αγίων Γραφών, επενοήθησαν πολύ αργά και ήλθαν σε χρήσι πρώτη φορά τον έβδομον αιώνα της Χριστιανικής Εποχής. Κατά τη συνήθεια, που ανεπτύχθη μεταξύ των δεισιδαιμόνων, τα σημεία φωνηέντων για τη λέξι Ελοχίμ ή για τη λέξι Αδωνάι παρενετέθησαν στα συνήθη μέρη του κειμένου για να προειδοποιήται ο Εβραίος αναγνώστης να λέγη αυτές τις λέξεις αντί του θείου ονόματος. Με τη συνένωσι αυτών των προειδοποιητικών σημείων φωνηέντων με το Τετραγράμματον εσχηματίσθησαν οι προφορές Γεχοβί και Γεχοβά.

12. (α) Στην Εβραϊκή Βίβλο πώς παριστάνεται το όνομα του Θεού; (β) Ποιοι εισήγαγαν τη σύγχρονη δημοφιλή προφορά, και πόσον καιρό πριν;

¹² Στην Εβραϊκή Βίβλο το όνομα του Θεού παρίσταται με τα τέσσερα γράμματα יהוה (ανάγνωσις από τα δεξιά προς τ’ αριστερά), που αντιστοιχούν με το YHWH. Αιώνες πριν από την Προτεσταντική ανταρσία του δεκάτου έκτου αιώνος εναντίον της θρησκευτικής εξουσίας των παπών της Ρώμης, οι Ρωμαιοκαθολικοί κληρικοί επρόφεραν τον ιερό συνδυασμό των τεσσάρων αυτών γραμμάτων ως «Ιεχωβά.» Όλες οι αποδείξεις που υπάρχουν καταδεικνύουν ότι οι Ρωμαιοκαθολικοί κληρικοί εισήγαγαν αυτή την προφορά. Η Αμερικανική Εγκυκλοπαιδεία, Τόμος 16, σελίδες 8, 9 (έκδοσις 1929) λέγει:

Η προφορά «Ιεχωβά» μπορεί να εξιχνιασθή στους πρώτους χρόνους του Μεσαιώνος και ως τώρα τελευταία ελέγετο ότι επενοήθη από τον Πέτρο Γαλλατίνο (1518), εξομολογητή του Πάπα λέοντος Ι΄. Μεταγενέστεροι συγγραφείς, όμως, ανευρίσκουν το όνομα σε προγενέστερη χρονολογία, που βρίσκεται στο βιβλίο Pugeo Fidei (1270) του Ράυμοντ Μάρτιν. Αναμφιβόλως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι Χριστιανοί Εβραϊσταί θεωρούσαν δεισιδαιμονία να υποκαταστήσουν με οποιαδήποτε λέξι το θείον όνομα. . . .

Ο Ράυμοντ Μάρτιν (ή, Raymundus Martini) ήταν ένας Ισπανός καλόγερος του Δομινικανού Τάγματος. Στην Ελληνική ο πλήρης τίτλος του βιβλίου του σημαίνει «Εγχειρίδιον της Πίστεως εναντίον Μαυριτανών και Ιουδαίων.» Ήταν ένας από τους λογοκριτάς, που είχαν διορισθή από τον πάπα της Ρώμης για να ανευρίσκουν τα εδάφια του Ιουδαϊκού Ταλμούδ, που διαφωνούσαν με τους Ρωμαιοκαθολικούς.b

13. Από πότε έχομε την ορθογραφία του ονόματος ως «Ιεχωβά,» και πώς έγινε;

¹³ Μια άλλη σύγχρονη αυθεντίαc εφιστά την προσοχή μας στο γεγονός ότι στην αρχαία πόλι της Τιβεριάδος στη Θάλασσα της Γαλιλαίας, τα τέσσερα ιερά σύμφωνα (יהוה) προσέλαβαν δύο σημεία φωνηέντων έτσι ώστε να διαβάζωνται «Γεχβά,» πράγμα που εμφαίνεται σε Εβραϊκά χειρόγραφα του ενάτου, δεκάτου κι ενδεκάτου αιώνος της Χριστιανικής εποχής μας. Μόνο μετά το έτος 1100 ετέθη ένα σημείο φωνήεντος για το γράμμα «ο» στο μέσον, για να κάμη τη συνένωσι να διαβάζεται Γεχωβά. Το Λεξικόν των Βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης, υπό Λουδοβίκου Κέλλερ και Βάλτερ Μπαουμγκάρτνερ, Τόμος 1, σελίς 369, στήλη 1η, έκδοσις 1951, λέγει τα εξής υπό τον τίτλο יהוה: «Η εσφαλμένη ορθογραφία Ιεχωβά (Αναθεωρημένη Μετάφρασις: Ο ΚΥΡΙΟΣ) απαντάται από το έτος 1100 περίπου,» και κατόπιν παρέχει τα επιχειρήματά της υπέρ του «Γιαχβέ» ως «της ορθής και αρχικής προφοράς.» Ωστόσο, αυτό το Λεξικό παρουσιάζει το Γιαχβά ως τύπο καλύτερον από το Γιαχβέ.

14. Τι χρησιμεύουν να δείξουν όλα τα προηγούμενα ως προς την προφορά του Τετραγραμμάτου και σε ποια προφορά ενέμεινε ο Καρδινάλιος Θωμάς ντε Βίο Καγετάνος;

¹⁴ Όλα τα προηγούμενα χρησιμεύουν στο να δείξουν ότι και σήμερα ακόμη η ακριβής προφορά του ονόματος του Θεού είναι αβέβαιη. Ενδιαφέρει, όμως, να σημειωθή ότι στο έτος 1531 ο σημαίνων Ρωμαιοκαθολικός καρδινάλιος Θωμάς ντε Βίο Καγετάνος, συνεχώς χρησιμοποιούσε τον τύπο Ιεχωβά στα σχόλιά του επί της Πεντατεύχου. Παραδείγματος χάριν, στη Γένεσι 2:4, η Λατινική του μετάφρασις λέγει Iehoua Elohim (Ιεχουά Ελοχίμ) και στη σημείωσί του επί του εδαφίου Έξοδος 3:16 λέγει ότι κατά το Εβραϊκό αναφέρεται: «Iehouah Elohe (Ιεχουάχ Ελοχέ) των πατέρων σου ενεφανίσθη προς εμέ.»

15. Πώς απέδωσε ο Μαρτίνος Λούθηρος το Τετραγράμματον στη Γερμανική του μετάφρασι της Βίβλου, αλλά ποια απόδοσι χρησιμοποίησε ενίοτε στα δικά του συγγράμματα;

¹⁵ Επίσης, ο Μαρτίνος Λούθηρος, Γερμανός Διαμαρτυρόμενος μεταρρυθμιστής του δεκάτου έκτου αιώνος, στη Γερμανική του μετάφρασι της Βίβλου (1534) ακολουθεί τη θρησκευτική συνήθεια της εποχής εκείνης αποδίδοντας το Τετραγράμματον (יהוה) ως Der Herr («Ο Κύριος»). Αλλά στα δικά του συγγράμματα ενίοτε χρησιμοποιεί το όνομα Ιεχωβά, όπως, λόγου χάριν, στις δύο ομιλίες του επάνω στα εδάφια Ιερεμίας 23:1-8, όπου λέγει ότι αυτό το όνομα Ιεχωβά ανήκει μόνο στον αληθινό Θεό· σημαίνει μόνο τον Θεό όπως είναι στη θεία του υπόστασι.d

16. Ποιος εισήγαγε τη λέξι Ιεχωβά στην Αγγλική γλώσσα και πότε αυτή η λέξις εισήχθη στο λεξικό;

¹⁶ Ο άνθρωπος που ευθύνεται για την εισαγωγή της λέξεως Jehovah (Ιεχωβά) στην Αγγλική γλώσσα ήταν ο Ουίλλιαμ Τυνταίηλ, ο Ρωμαιοκαθολικός κήρυξ, που έγινε μεταφραστής της Βίβλου, κι ο οποίος εστραγγαλίσθη και κατόπιν εκάη σ’ έναν πάσσαλο κατά διαταγήν του Ρωμαιοκαθολικού κλήρου. Στη μετάφρασί του της Πεντατεύχου (1530) χρησιμοποιεί τη λέξι Jehovah (Ιεχωβά). Αποδίδει ως εξής το εδάφιο Έξοδος 6:3: «Δεν εγνωρίσθην όμως εις αυτούς με το όνομά μου Jehouah (Ιεχουά). Η όλη σειρά των Αγγλικών Προτεσταντικών μεταφράσεων του δεκάτου έκτου αιώνος, εκτός από τη μετάφρασι Κοβερντέιλ (1536), εχρησιμοποίησε, επίσης, το θείον όνομα. Η Βίβλος του Ματθαίου του 1537 έχει μια σημείωσι στο περιθώριο, για το εδάφιο Έξοδος 6:3, ως εξής: «Ιεχουά είναι το όνομα του θεού με το οποίον κανένα πλάσμα δεν ονομάζεται, και σημαίνει, έναν ο οποίος είναι αυθύπαρκτος και δεν εξαρτάται από κανένα πράγμα.» Έτσι, στο 1557 η λέξις «Ιεχωβά» εισήχθη στο λεξικό.e

17. Για την απόδοσι του Τετραγράμματου τι περιέχει η Καθολική Μετάφρασις Ντουαί;

¹⁷ Η Ρωμαιοκαθολική μετάφρασις της Βίβλου του 1610, που είναι γνωστή ως Μετάφρασις Ντουαί, δεν περιέχει το όνομα «Ιεχωβά.»f Περιέχει το όνομα «Αδωνάι» στην Έξοδο 6:3 και στην Ιουδήθ 16:16 (Απόκρυφον).

18. Πού παρουσιάζει το όνομα «Ιεχωβά» η Κατ’ Εξουσιοδότησιν Μετάφρασις ή Μετάφρασις Βασιλέως Ιακώβου;

¹⁸ Η Προτεσταντική μετάφρασις του 1611, που είναι γνωστή ως Κατ’ Εξουσιοδότησιν Μετάφρασις ή Μετάφρασις Βασιλέως Ιακώβου, περιέχει το όνομα «Ιεχωβά» στο κύριο κείμενό της στην Έξοδο 6:3· Ψαλμόν 83:18· Ησαΐαν 12:2 και Ησαΐαν 26:4· εκτός απ’ αυτό περιέχει τις σύνθετες μορφές Ιεοβά-Νισσί (Έξοδος 17:15), Ιεοβά-Ιρέ (Γένεσις 22:14), Ιεοβά-σαλώμ (Κριταί 6:24), και, στην περιθωριακή σημείωσι για τον Ιερεμία 23:6, Ιεοβά-τσιδκένου (ΜΝΚ).

19. Πού παρουσιάζει το όνομα «Ιεχωβά» η Αγγλική Αναθεωρημένη Μετάφρασις του 1885;

¹⁹ Η Αγγλική Αναθεωρημένη Μετάφρασις του 1885 διατηρεί το όνομα στα ίδια μέρη αλλά το εισάγει και στην Έξοδο 6:2, 6, 7, 8· Ψαλμόν 68:20· Ησαΐαν 49:14· Ιερεμίαν 16:21 και Αββακούμ 3:19.

20. Πώς αποδίδει το Τετραγράμματον η Αμερικανική Στερεότυπη Μετάφρασις;

²⁰ Εν τούτοις, στην Αμερικανική Στερεότυπη Μετάφρασι του 1901 οι αναθεωρηταί εχρησιμοποίησαν τη λαϊκή μορφή «Ιεχωβά» οπουδήποτε συνήντησαν το Τετραγράμματον (יהוה) στο Εβραϊκό κείμενο, το λεγόμενο Μασοριτικό ή κατά παράδοσιν κείμενο. Στο Μασοριτικό Εβραϊκό κείμενο των τριάντα εννέα βιβλίων των θεοπνεύστων Γραφών το Τετραγράμματον απαντάται 6.823 φορές.g

21. Τι έκαμε με το θείον όνομα η Αναθεωρημένη Στερεότυπη Μετάφρασις;

²¹ Η Αναθεωρημένη Στερεότυπη Μετάφρασις, που εξεδόθη στην πόλι της Νέας Υόρκης, Ν.Υ., το 1952, παρέλειψε εντελώς το ιερό όνομα κι εχρησιμοποίησε αντικαταστατικές λέξεις σύμφωνα με μια αντιχριστιανική παράδοσι, την Ιουδαϊκή παράδοσι.

22. Πότε εξεδόθη σε ένα τόμο η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών και πώς αποδίδει το Τετραγράμματον;

²² Τον Ιούνιο 1961 εξεδόθη στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών, σε ένα τόμο. Αυτή, με πιστότητα στον θείον Εμπνευστή των Αγίων Γραφών, παρουσιάζει το όνομά Του καθώς απαντάται το Τετραγράμματον (יהוה) στο Εβραϊκό κείμενο, ακόμη και στα 134 εδάφια, όπου οι αρχαίοι Ιουδαίοι αντιγραφείς (Σοφερίμ) λέγουν ότι άλλαξαν το αρχικό Εβραϊκό κείμενο ώστε να λέγη Αδωνάι αντί Γεχοβά· σε άλλα εδάφια Ελοχίμ ήταν η λέξις που εχρησιμοποιήθη σε αντικατάστασι. Επίσης, σε δυο μέρη (Ησαΐας 34:16· Ζαχαρίας 6:8) οι προφανείς συντμήσεις του θείου ονόματος απεδόθησαν στο πλήρες. Έτσι συμβαίνει ώστε στη Μετάφρασι Νέου Κόσμου των Εβραϊκών Γραφών το όνομα «Ιεχωβά» απαντάται, όχι 6.823 φορές, αλλά 6.962 φορές. Ο ανώτατος αριθμός περιπτώσεων, που αυτό απαντάται σ’ ένα οποιοδήποτε βιβλίο της Γραφής, είναι στους Ψαλμούς, όπου 742 φορές αναγράφεται το όνομα «Ιεχωβά.»

23. Ποιο εξέχον σημείον υπάρχει ακόμη στη «Μετάφρασι Νέου Κόσμου» σχετικά με την παρουσίασι του θείου ονόματος και ποια Αγγλική μετάφρασις προηγήθηκε στο να το κάμη αυτό;

²³ Ένα ακόμη εξέχον σημείον της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου είναι η παρουσίασις απ’ αυτή του προσωπικού ονόματος του Θεού στο τμήμα, που κοινώς καλείται Καινή Διαθήκη, δηλαδή, στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Φυσικά, η Μετάφρασις Νέου Κόσμου δεν ήταν η πρώτη που το έκαμε αυτό, στην Αγγλική. Στο έτος 1864 είχε εκδοθή στην Αμερική μια μετάφρασις υπό τον τίτλον «Το Εμφατικόν Δίγλωττον περιέχον το πρωτότυπον Ελληνικόν Κείμενον που κοινώς καλείται Καινή Διαθήκη,» υπό Βενιαμίν Ουίλσων, συντάκτου εφημερίδος της Γενεύης, του Ιλλινόις. Το Δίγλωττον περιέχει στο κύριο κείμενο του τη λέξι Ιεχωβά μερικές φορές, όπως στα εδάφια Ματθαίος 21:42· 22:37, 44· 23:39 και Μάρκος 11:9, όπου οι Εβραίοι Χριστιανοί συγγραφείς παραθέτουν εδάφια από τις Εβραϊκές Γραφές, στα οποία βρίσκεται το Τετραγράμματον (יהוה).

24. Από το 1385 τι έγινε κατά τη μετάφρασι των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών, και πώς όλο αυτό επρομήθευσε μια καλή βάσι για τη «Μετάφρασι Νέου Κόσμου»;

²⁴ Αλλά παλαιότερα, στο έτος 1385, ένας Ισπανός Ιουδαίος ονόματι Σημ Τομπ μπεν Σάπρουτ μετέφρασε το θεόπνευστο βιβλίο του Ματθαίου στην Εβραϊκή. Εκεί όπου ο απόστολος Ματθαίος παρέθετε περικοπές αυτό τις Εβραϊκές Γραφές, ο Ιουδαίος μεταφραστής Σημ Τομπ ορθώς ανέγραφε το Τετραγράμματον (יהוה) στις θεόπνευστες Χριστιανικές Γραφές. Από τότε έγιναν έως δεκαεννέα μεταφράσεις στην Εβραϊκή διαφόρων βιβλίων των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών ή ολοκλήρων των είκοσι επτά βιβλίων όλες δε αυτές οι μεταφράσεις, που έγιναν στην Εβραϊκή, παρουσιάζουν το Τετραγράμματον (יהוה) στη λεγόμενη Καινή Διαθήκη. Αυτές οι Εβραϊκές μεταφράσεις επρομήθευσαν μια καλή βάσι για τη Μετάφρασι Νέου Κόσμου όσον αφορά το όνομα του Ιεχωβά.

25. Πόσες φορές η «Μετάφρασις Νέου Κόσμου» παρουσιάζει το θείο όνομα στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, αλλά πότε το Τετραγράμματον έκαμε την εμφάνισί του σε μια Ελληνική μετάφρασι των Εβραϊκών Γραφών, και προς όφελος ποίων;

²⁵ Με τις Εβραϊκές αυτές μεταφράσεις ως υποστήριξι, η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών απέδωσε το θείον όνομα με τη μορφή «Ιεχωβά» σε όλες τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Πόσες φορές; 237 φορές. Η αυθεντία, στην οποία εστηρίχθη για να το πράξη αυτό, δεν ήταν απλώς αυτές οι δεκαεννέα Εβραϊκές μεταφράσεις που προανεφέρθησαν. Πολύ πριν αρχίσουν να γράφωνται οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, ωρισμένοι Ελληνόφωνοι Ιουδαίοι της Αλεξανδρείας, Αιγύπτου, στον καιρό της βασιλείας του Βασιλέως Πτολεμαίου Φιλαδέλφου, άρχισαν, το έτος 280 περίπου π.Χ., να μεταφράζουν τις Εβραϊκές Γραφές στην Ελληνική γλώσσα, προς όφελος των Ιουδαίων, οι οποίοι δεν μπορούσαν να διαβάσουν Εβραϊκά. Αυτή η μετάφρασις, που είναι γνωστή ως Ελληνική Μετάφρασις των Εβδομήκοντα (Ο΄), συνεπληρώθη κατά τον πρώτον αιώνα π.Χ. Τώρα, τι έκαναν εκείνοι οι μεταφρασταί όταν συναντούσαν το Τετραγράμματον (יהוה) στο Εβραϊκό κείμενο; Το μετέφραζαν; Ή μήπως χρησιμοποιούσαν κάποια υποκατάστατη λέξι στην Ελληνική γλώσσα, όπως λόγου χάριν Κύριος, ή Θεός; Όχι! Έθεταν το Τετραγράμματον με τα αρχαία Εβραϊκά γράμματά του κατ’ ευθείαν στο Ελληνικό κείμενο. Έτσι το θείον όνομα εμφανίσθηκε πράγματι στην Ελληνική μετάφρασι των Εβραϊκών Γραφών για τους Ιουδαίους.

26. Επί πόσον καιρό κυκλοφορούσε αυτό το είδος της Ελληνικής μεταφράσεως, και πού παρουσιάζεται μια καλή απόδειξις αυτού του γεγονότος;

²⁶ Αντίτυπα της Ελληνικής μεταφράσεως, που περιείχε το Τετραγράμματον (יהוה), κυκλοφορούσαν ακόμη στις ημέρες του Ιησού Χριστού και των δώδεκα αποστόλων του και υπήρχαν επί αιώνες μετά ταύτα. Στον Πρόλογο της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών, που εξεδόθη στο έτος 1950, παρουσιάζεται η απόδειξις τούτου.

27. Πότε οι απόστολοι του Χριστού και οι άλλοι μαθηταί έγραψαν τις Ελληνικές Γραφές, πώς ακολούθησαν τη συνήθεια της αρχικής Μεταφράσεως των Εβδομήκοντα, και γιατί;

²⁷ Και τα είκοσι επτά θεόπνευστα βιβλία, που εγράφησαν από τους αποστόλους και άλλους μαθητές του Ιησού Χριστού, εγράφησαν στην κοινή Ελληνική γλώσσα του πρώτου αιώνος, η οποία ωμοίαζε πολύ με την Ελληνική της Μεταφράσεως των Εβδομήκοντα των Εβραϊκών Γραφών. Οι θεόπνευστοι αυτοί Χριστιανοί συγγραφείς, που ωμιλούσαν, εδιάβαζαν κι έγραφαν Ελληνικά, είχαν ανά χείρας αντίτυπα της Μεταφράσεως των Εβδομήκοντα που περιείχαν το Τετραγράμματον (יהוה). Κατάλληλα, λοιπόν, όταν έγραφαν τα βιβλία των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών και ησθάνοντο την έμπνευσι να παραθέσουν από την Ελληνική Μετάφρασι των Εβδομήκοντα, θα περιελάμβαναν στην παράθεσί των το Εβραϊκό Τετραγράμματον, ή, ακόμη κι όταν παρέθεταν απ’ ευθείας από τις Εβραϊκές Γραφές κι εύρισκαν εκεί το ιερόν Τετραγράμματον, μπορούσαν ν’ ακολουθούν τη συνήθεια της Μεταφράσεως των Εβδομήκοντα και να ενσωματώνουν τα γράμματα του θείου ονόματος κατ’ ευθείαν στα θεόπνευστα Χριστιανικά Ελληνικά συγγράμματά των.h Δεν είχαν δεισιδαιμονικό φόβο στη χρησιμοποίησι του ονόματος του Θεού· όπως κι ο Αρχηγός των δεν είχε. Δεν είχαν πια φόβο, ούτε ήσαν υπό την επιρροή των Ιουδαίων ιερέων, γραμματέων και ραββίνων, οι οποίοι ανέλαβαν ευθύνη για τη θανάτωσι του Ιουδαίου προφήτου της Ναζαρέτ, του Ιησού ο οποίος λέγεται Χριστός.

28. Γιατί υπάρχει ειδικός λόγος να πιστεύωμε ότι ο απόστολος Ματθαίος έθεσε το θείο όνομα στο Χριστιανικό μέρος της Αγίας Γραφής;

²⁸ Δεν υπήρχε επομένως αντίρρησις ούτε κανένα κώλυμα στο να θέτουν στα θεόπνευστα Χριστιανικά συγγράμματά των το Τετραγράμματον (יהוה), όταν ανεφέροντο στον Θεό τον Δημιουργό. Επί πλέον, όταν ο εξ Εβραίων Χριστιανός απόστολος Ματθαίος έγραψε την αφήγησι της ζωής του Ιησού Χριστού πρώτα στην Εβραϊκή, όπως υπάρχει λόγος να πιστεύωμε, τότε ασφαλώς έθετε το θείον όνομα, το οποίον γενικά προφέρεται Ιεχωβά, στο Χριστιανικό μέρος της Αγίας Γραφής, ακριβώς όπως έκαναν και οι Ιουδαίοι εκείνοι μεταφρασταί, από τον Σημ Τομπ της Ισπανίας και εντεύθεν.

29. Τι, επομένως, ήταν δικαιολογημένη να κάμη η Επιτροπή της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου, ώστε το θείο όνομα να απαντάται πόσες φορές σε ολόκληρη τη μετάφρασι της Αγίας Γραφής;

²⁹ Η επιτροπή, που συνέταξε τη Μετάφρασι Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών, ήταν επομένως δικαιολογημένη που παρουσίασε τουλάχιστον 237 φορές το προσωπικό όνομα του Θεού στην Αγγλική μετάφρασι των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών. Αυτός ο αριθμός, μαζί με τις 6.962 φορές της μεταφράσεως των Εβραϊκών Γραφών, αποτελεί ένα σύνολον από 7.199 φορές, που απαντάται το όνομα «Ιεχωβά» σ’ αυτή τη μετάφρασι ολοκλήρου της Αγίας Γραφής.

30. Γιατί μπορεί ορθά να ονομασθή η Βίβλος το Βιβλίον του Ονόματος, και κατατοπιζόμενοι στα περιεχόμενά της τι μπορούμε να κάμωμε;

³⁰ Ο μέγας Δημιουργός του σύμπαντος και της Αγίας Γραφής δεν αφέθη χωρίς όνομα στις σελίδες της. Η Βίβλος του μπορεί ορθά να ονομασθή το βιβλίο του ονόματός του. Κατατοπιζόμενοι στα περιεχόμενά της, μπορούμε να γνωρισθούμε με αυτόν. Μπορούμε να μάθωμε γιατί και πώς αυτός θα αγιάση το άγιον όνομά του, και τι θα σημαίνη αυτό για μας σε αιώνιες ευλογίες αν φοβούμεθα, τιμούμε, αγαπούμε κι επικαλούμεθα το άγιό του όνομα.

[Υποσημειώσεις]

Βλέπε The Biblical Text in the Making (Το βιβλικόν Κείμενον εν Προόδω), υπό Ραββίνου Ρόμπερτ Γκόρδις, Δ.Φ., σελίς 39, παράγραφος 2, έκδοσις 1937, Φιλαδέλφεια, Πενσυλβανίας.

Ενώ οι αντιγραφείς άρχισαν ν’ αντικαθιστούν με το όνομα «Κύριος» το θείον όνομα στα Ελληνικά αντίγραφα των Αγίων Γραφών, οι Συριακοί μεταφρασταί χρησιμοποιούσαν τη λέξι «Μάργια» (;;;;;) σε αντικατάστασι τούτου. Το Α Compendious Syriac Dictionary (Ένα Επίτομο Συριακό Λεξικό) υπό του Δρ. Ι. Π. Σμιθ, έκδοσις 1908, στη σελίδα 298, στήλη 1η, λέγει τα εξής σχετικά με το «Μάργια» (;;;;) : «Ο τελευταίος τύπος χρησιμοποιείται μόνο για ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ, τον Θεό, στη Μετάφρασι δε Πεσίττα τη Παλαιάς Διαθήκης αντιπροσωπεύει το Τετραγράμματον.» Γι’ αυτό στη Συριακή μετάφρασι των Χριστιανικών Γραφών αυτή η λέξις «Μάργια» εννοεί τον Ιεχωβά, το ίδιο όπως και το όνομα «Κύριος» τώρα σε πολλές περιπτώσεις σωζομένων αντιγράφων Ελληνικών Γραφών, όπως στο Ματθαίον 1:20.

[Εικόνα στη σελίδα 20]

Φωτογραφία των άνω τριάντα γραμμών της σελίδος 559, μέρος 3, Διστ. 2, Κεφάλαιον 3, του βιβλίου του Ράυμοντ Μάρτιν PUGIO FIDEI adversus Mauros et Judaeos (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΠΙΣΤΕΩΣ εναντίον Μαυριτανών και Ιουδαίων), του 1270 μ.Χ., καθώς παρουσιάζεται με παρατηρήσεις υπό Ζοζέφ Ντε Βουαζέν (Παρίσι) κι έναν πρόλογο υπό Ι. Β. Καρπζώφ, και εξεδόθη στη Λειψία, το 1687 μ.Χ. Αντίτυπον στη Δημοσία Βιβλιοθήκη της Πόλεως Νέας Υόρκης.

Στην 4η γραμμή από κάτω προς τα πάνω, αριστερά, φαίνεται η χρήσις από τον Μάρτιν το 1270 (μ.Χ.) της λαϊκής προφοράς του θείου ονόματος, “Jehovah”. Βλέπε επίσης σελίδα 33, υποσημείωσις *.

(Βλέπε έντυπο)