Κεφάλαιο 17
Μια Διαφορετική Άποψη για την Υπακοή
1. Γιατί ο Ιεχωβά επέτρεψε στους Βαβυλώνιους να καταστρέψουν την Ιερουσαλήμ;
ΓΙΑ πολλά χρόνια προτού καταστραφεί η Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους, ο Ιεχωβά προειδοποιούσε τους Ιουδαίους για το τι θα ερχόταν και την αιτία γι’ αυτό. Αυτοί όμως ακολουθούσαν τις τάσεις της πεισματάρικης καρδιάς τους αντί να υπακούνε στο Θεό.—Ιερεμίας 25:8, 9· 7:24-28.
2. (α) Λογικά, ποια οφέλη εξαρτιούνται από την υπακοή στον Θεό; (β) Πώς ο Ισραήλ ήρθε σε σχέση διαθήκης με τον Ιεχωβά;
2 Ο Ιεχωβά δεν αναγκάζει κανένα να τον υπηρετήσει αλλά, λογικά, απαιτεί υπακοή από όλους εκείνους που θέλουν την επιδοκιμασία του και τις ευλογίες της ζωής που τη συνοδεύουν. Όταν ο Ιεχωβά απελευθέρωσε τον Ισραήλ από την Αίγυπτο, τους είπε: «Εάν τωόντι υπακούσητε εις την φωνήν μου, και φυλάξητε την διαθήκη μου, θέλετε είσθαι εις εμέ ο εκλεκτός από πάντων των λαών· διότι ιδική μου είναι πάσα η γη· και σεις θέλετε είσθαι εις εμέ βασίλειον ιεράτευμα και έθνος άγιον». (Έξοδος 19:5, 6) Όταν ο Θεός είπε σ’ αυτούς τις απαιτήσεις του και είχαν ακούσει την ανάγνωση του «βιβλίου της διαθήκης», δέχτηκαν πρόθυμα από μόνοι τους την ευθύνη που συνόδευε αυτή τη σχέση με το Θεό.—Έξοδος 24:7.
3. (α) Με ποιους τρόπους ο Ισραήλ από εκεί κι έπειτα εκδήλωσε στασιαστικό πνεύμα απέναντι στον Ιεχωβά; (β) Γιατί καταγράφτηκαν αυτά τα γεγονότα στη Βίβλο;
3 Ωστόσο, πολύ σύντομα άρχισε να εκδηλώνεται ένα στασιαστικό πνεύμα. Δεν εγκατέλειψαν φανερά την πίστη τους στον Ιεχωβά· αλλά, παραβαίνοντας το νόμο του, πολλοί προσπάθησαν να αναμείξουν Αιγυπτιακές συνήθειες με τη λατρεία του Ιεχωβά. (Έξοδος 32:1-8) Αργότερα μερικοί έβρισκαν λάθη στους ανθρώπους τούς οποίους ο Ιεχωβά χρησιμοποιούσε σαν ορατούς του αντιπροσώπους. (Αριθμοί 12:1-10· 16:1-3, 31-35) Σαν έθνος, ο Ισραήλ υποκινούμενος από το φόβο για τον άνθρωπο έδειξε έλλειψη πίστης να ενεργήσει σύμφωνα με το λόγο του Θεού. (Αριθμοί 13:2, 31-33· 14:1-4· Εβραίους 3:17-19) Όταν τα σφάλματα δε γίνονταν από πρόθεση, αυτοί που ταπεινά μετάνοιωναν μπορούσαν να συγχωρηθούν. Αλλά για μια περίοδο εννέα αιώνων και πλέον, το έθνος εσκεμμένα και συνεχώς περιφρονούσε τη μία θεία απαίτηση, μετά την άλλη. Τα πράγματα που έκαναν και το αποτέλεσμα αναγράφονται στη Βίβλο σαν προειδοποιητικά παραδείγματα για μας.—2 Χρονικών 36:15-17· 1 Κορινθίους 10:6-11.
4. (α) Ποιοι ήταν οι Ρηχαβίτες; (β) Ποιες υποχρεώσεις έθεσε πάνω τους ο Ιωναδάβ;
4 Στις μέρες του Ιερεμία, αφού επανειλημμένα είχαν δοθεί προειδοποιήσεις σχετικά με τις τρομερές συνέπειες της πορείας τους, ο Ιεχωβά έθεσε μπροστά στους Ιουδαίους ένα παράδειγμα—τους Ρηχαβίτες. Αυτοί δεν ήταν Ισραηλίτες, αλλά ήταν απόγονοι του Ιωναδάβ ο οποίος είχε αποδείξει ότι ήταν σε πλήρη αρμονία με τη στάση του Ιηού να μην ανεχθεί κανένα ανταγωνισμό απέναντι στον Ιεχωβά. Αυτός ο Ιωναδάβ σαν πατριαρχική κεφαλή της φυλής των Ρηχαβιτών τούς είχε διατάξει να απέχουν από το κρασί για χρόνο απροσδιόριστο, επίσης να μη ζουν σε σπίτια ούτε να ασχολούνται στη γεωργία αλλά να κατοικούν σε σκηνές σαν νομάδες. Έτσι θα μπορούσαν να ζουν μια μετριοπαθή, απλή ζωή, απαλλαγμένη από την εγωιστική ικανοποίηση όλων των πόθων και από τις διαστροφές της ζωής της πόλης, καθώς λάτρευαν τον Ιεχωβά μαζί με τους Ισραηλίτες, ανάμεσα στους οποίους ζούσαν.
5. Πώς οι Ρηχαβίτες ήταν υποδειγματικοί στην υπακοή;
5 Αφού οι Ιουδαίοι αρνούνταν να ακούσουν τον Ιεχωβά, τον Παγκόσμιο Κυρίαρχο, θα περίμενε κανείς από τους Ρηχαβίτες να υπακούσουν στον ανθρώπινο προπάτορά τους; Κι όμως υπάκουσαν, και μ’ έναν υποδειγματικό μάλιστα τρόπο. Μολονότι οι Ρηχαβίτες βρήκαν καταφύγιο στην Ιερουσαλήμ όταν οι Βαβυλωνιακές και Συριακές στρατιές εισέβαλαν στον Ιούδα, εξακολούθησαν να ζουν σε σκηνές. Αλλά πόσο σταθερή ήταν η απόφασή τους να μην αγγίξουν καθόλου κρασί, μολονότι ο λαός ανάμεσα στον οποίο ζούσαν επιτρεπόταν να πίνει; Ο Ιεχωβά έκανε τον Ιερεμία να φέρει τους Ρηχαβίτες μέσα σε μια τραπεζαρία του ναού, να βάλει κούπες με κρασί και να τους προσκαλέσει να πιούν. Αυτοί αρνήθηκαν. Γιατί; Προφανώς εκτίμησαν την αφοσίωση του προπάτορά τους στον Ιεχωβά, διέκριναν το στοργικό του ενδιαφέρον για την ευημερία τους, και έτσι υπάκουσαν στην εντολή του. Ο Ιεχωβά ευχαριστήθηκε μ’ αυτό το θαυμάσιο παράδειγμα υπακοής που τόνιζε την ανυπακοή των Ιουδαίων απέναντι στον Ιεχωβά.—Ιερεμίας 35:1-11.
6. (α) Ποιοι σήμερα είναι σαν τους Ρηχαβίτες; (β) Ποιοι αποδείχτηκαν ότι είναι ο αντιτυπικός απειθής Ισραήλ;
6 Σήμερα υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μοιάζουν με τους Ρηχαβίτες. Αυτοί είναι τα «άλλα πρόβατα» του Κυρίου. Το ζήτημα σήμερα δεν είναι αν αυτοί θα πιουν κρασί. (Παράβαλε 1 Τιμόθεον 5:23.) Είναι προσωπικό ζήτημα εφόσον δε γίνονται βαρείς πότες ή ίσως μέθυσοι. (Παροιμίαι 23:20· 1 Κορινθίους 6:9, 10) Αλλά η ευσέβεια είναι ζωτική. Σε αντίθεση με τον λεγόμενο Χριστιανικό κόσμο, ο οποίος είναι ο αντιτυπικός αποστατικός Ισραήλ, τα μέλη της σημερινής τάξης των Ρηχαβιτών δείχνουν με τις πράξεις τους ότι ξέρουν την αξία της ευσέβειας. Πώς αυτό τους ωφελεί;
7. (α) Ποια ενθαρρυντική υπόσχεση έδωσε ο Ιεχωβά στους Ρηχαβίτες; (β) Ποια ελπίδα προσφέρει αυτό για τη σημερινή τάξη των Ρηχαβιτών;
7 Εξαιτίας της αφοσίωσής τους, ο Ιεχωβά έδωσε στους Ρηχαβίτες μια υπόσχεση που έχει δυνατή προφητική σημασία για την εποχή μας, λέγοντας: «Επειδή υπηκούσατε εις την προσταγήν Ιωναδάβ του πατρός σας και εφυλάξατε πάσας τας εντολάς αυτού και εκάμετε κατά πάντα όσα προσέταξεν εις εσάς, διά τούτο ούτω λέγει ο Κύριος των δυνάμεων, ο Θεός του Ισραήλ· Δεν θέλει λείψει άνθρωπος από του Ιωναδάβ υιού του Ρηχάβ παριστάμενος ενώπιόν μου εις τον αιώνα». (Ιερεμίας 35:18, 19) Αυτοί ήταν ανάμεσα σ’ εκείνους που επέζησαν από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 607 π.Χ. Και η τάξη που προσκιάστηκε από αυτούς θα επιζήσει από την ερχόμενη καταστροφή του λεγόμενου Χριστιανικού κόσμου και όλου του υπόλοιπου κόσμου όπου καθένας βαδίζει ανεξάρτητα το δρόμο του, και αρνείται να παραδεχτεί την κυριαρχία του Ιεχωβά.
ΓΙΑΤΙ Η ΥΠΑΚΟΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΗ
8 .Γιατί πολλοί άνθρωποι βρίσκουν δύσκολη την υπακοή;
8 Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να μάθουν την υπακοή. Έχουν μεγαλώσει σ’ έναν κόσμο που ο καθένας «κάνει το δικό του». Ίσως τους αρέσουν αυτά που μαθαίνουν για τη ζωή κάτω από τη Βασιλεία του Θεού. Αλλά αν η υπερηφάνεια κυριαρχεί στη σκέψη τους, μπορεί να απογοητευτούν από μερικές απαιτήσεις του Θεού ή να βρουν σφάλμα στον τρόπο με τον οποίο αυτές μεταβιβάζονται. (Παροιμίαι 8:13· 16:18) Ο Νεεμάν, ο αρχηγός του Συριακού στρατεύματος στην εποχή του προφήτη Ελισσαιέ, είχε αυτό το πρόβλημα.
9. (α) Πώς συνέβη να πάει ο Νεεμάν να δει τον Ελισσαιέ; (β) Τι περίμενε, αλλά τι στην πραγματικότητα συνέβη;
9 Ο Νεεμάν πατάχτηκε με λέπρα. Αλλά επειδή μια νεαρή αιχμάλωτη Ισραηλίτισσα εξέφρασε θαρραλέα την πίστη της ότι ο Νεεμάν θα θεραπευόταν αν απλά και μόνο πήγαινε στον προφήτη του Ιεχωβά Ελισσαιέ, ο Νεεμάν ταξίδεψε στον Ισραήλ. Με άλογα και πολεμικές άμαξες πήγε στο σπίτι του Ελισσαιέ. Ο Νεεμάν ήταν βέβαια εξέχον πρόσωπο και περίμενε να βγει έξω ο Ελισσαιέ να τον υποδεχτεί και κατόπιν με τελετουργία, να επικαλεστεί τον Ιεχωβά και να βάλει το χέρι του πέρα-δώθε πάνω στην αρρωστημένη σάρκα του μέχρις ότου θεραπευτεί. Αντίθετα, ο Ελισσαιέ απλώς έστειλε κάποιον μηνυτή να του πει να πάει στον Ιορδάνη ποταμό και εκεί να κάνει μπάνιο εφτά φορές.—2 Βασιλέων 5:1-12.
10. (α) Πώς αντέδρασε ο Νεεμάν; (β) Τι τελικά τον υποκίνησε να υπακούσει; (γ) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
10 Η υπερηφάνεια του Νεεμάν θίχτηκε. Έφυγε οργισμένος. Αλλά όταν οι ακόλουθοί του τον λογίκευσαν ταπεινώθηκε με πίστη. «Τότε κατέβη και εβυθίσθη επτάκις εις τον Ιορδάνην, κατά τον λόγον του ανθρώπου του [αληθινού] Θεού· και η σαρξ αυτού αποκατέστη ως σαρξ παιδίου μικρού, και εκαθαρίσθη». Ο Νεεμάν πείστηκε ότι ο Ιεχωβά είναι ο μόνος αληθινός Θεός, και κατάλαβε ότι, παρά την αρχική του αντίδραση, οι κατευθύνσεις που έδωσε ο Ελισσαιέ ήταν πράγματι από το Θεό.—2 Βασιλέων 5:13-15.
11. (α) Με ποιους τρόπους τα «άλλα πρόβατα» εξεικονίστηκαν από το Νεεμάν; (β) Ποια σπουδαία μαθήματα πρέπει όλοι μας να μάθουμε;
11 Μήπως βλέπετε μερικά χαρακτηριστικά του Νεεμάν στον εαυτό σας; Όπως συμβαίνει και με άλλους μη Ισραηλίτες που άσκησαν πίστη, ο Νεεμάν χρησιμοποιήθηκε στις Γραφές για να εξεικονίσει τα «άλλα πρόβατα» που ενώνονται σε αληθινή λατρεία. Όλοι αυτοί, επειδή έχουν γεννηθεί στην αμαρτία, αρρώστησαν κάποτε πνευματικά. Όλοι χρειάστηκε να εκζητήσουν τη βοήθεια της τάξης των χρισμένων δούλων του Ιεχωβά και κατόπιν να ενεργήσουν με υπακοή σε ό,τι αυτός ο «δούλος» τούς δίδαξε από το Λόγο του Θεού. (Ματθαίος 24:45) Μερικοί κάποτε δεν εκτίμησαν όλες τις Γραφικές συμβουλές που τους δόθηκαν—όπως η ανάγκη να παρακολουθούν τις εκκλησιαστικές συναθροίσεις τακτικά, η σημασία τού να αποχωριστούν από τον κόσμο ή η σημασία του Χριστιανικού βαφτίσματος στο νερό. Ίσως να δίσταζαν να αφιερωθούν και να βαφτιστούν στο νερό επειδή η καρδιά κάποιου δεν ήθελε να ‘απαρνηθεί τον εαυτό του’ για να γίνει ακόλουθος του Χριστού. Σε μερικές περιπτώσεις επέκριναν τον τρόπο με τον οποίο τους δόθηκε συμβουλή από τους υπεύθυνους στην εκκλησία. Αλλά με τον καιρό όλοι εκείνοι που θα ήταν πραγματικά τα «άλλα πρόβατα» του Κυρίου χρειάζεται να μάθουν τη σπουδαιότητα της ταπεινοφροσύνης και της στοργικής υπακοής.—Ιακώβου 4:6· Ματθαίος 16:24.
ΕΝΤΟΛΕΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΩΦΕΛΟΥΝ
12, 13. (α) Γιατί η υπακοή στις εντολές του Ιεχωβά μάς ωφελεί; (β) Πώς μπορεί αυτό να δειχτεί με παράδειγμα;
12 Καθώς φτάνουμε να γνωρίσουμε τον Ιεχωβά και τους δρόμους του, εκτιμούμε και το πόσο αληθινά είναι τα λόγια που είπε στους δούλους του στο παρελθόν: «Εγώ είμαι Κύριος [Ιεχωβά, ΜΝΚ] ο Θεός σου, ο διδάσκων σε διά την ωφέλειάν σου, ο οδηγών σε διά της οδού δι’ ης έπρεπε να υπάγης. Είθε να ήκουες τα προστάγματά μου!» (Ησαΐας 48:17, 18) Η ειλικρινής επιθυμία του Ιεχωβά είναι να αποφύγει ο λαός του τη συμφορά και να απολαύσει ζωή με το να δώσει προσοχή στις εντολές του. Ξέρει πώς είμαστε φτιαγμένοι και τι θα μας φέρει γνήσια ευτυχία. Μας προειδοποιεί ενάντια στη διαγωγή η οποία θα μπορούσε να μας εξαχρειώσει ή να καταστρέψει τις σχέσεις μας με τους άλλους.
13 Αυτοί που έχουν προσέξει την προειδοποίησή του ενάντια στην πορνεία και στη μοιχεία έχουν απαλλαγεί από συναισθηματική αναστάτωση, αρρώστιες και παράνομες γεννήσεις που είναι συνέπεια όλων αυτών. (1 Κορινθίους 6:18· Εβραίους 13:4) Εφαρμόζοντας τη συμβουλή που βρίσκεται στο εδάφιο 2 Κορινθίους 7:1, έχουν παραμείνει ελεύθεροι από τον εθισμό στον καπνό και σε άλλα ναρκωτικά, τα οποία καταστρέφουν την υγεία και μπορούν να οδηγήσουν σε πρόωρο θάνατο. Η εντολή να ‘απέχουμε από το αίμα’ έχει βοηθήσει τους δούλους του να ενισχύσουν την εξάρτησή τους από αυτόν σαν τον Μόνο από τον οποίο εξαρτιούνται όλες οι προοπτικές τους για το μέλλον, και ταυτόχρονα τους έχει προφυλάξει από φρικτές αρρώστιες που μπορούν να μεταδοθούν μέσω των μεταγγίσεων αίματος.—Πράξεις 15:28, 29.
14. Πώς ωφελούμαστε όταν εκζητούμε πρώτα τη Βασιλεία αντί να αναμειγνυόμαστε χωρίς λόγο με τον κόσμο;
14 Όσο είμαστε στον κόσμο, χρειάζεται να υπάρχει κάποια επαφή μαζί του. Αλλά ο Ιεχωβά μάς προειδοποιεί να μη θέσουμε τις ελπίδες μας στον κόσμο, να μη γίνουμε μέρος του. Ξέρει τι επιφυλάσσει το μέλλον για τον κόσμο. Πόσο ανόητο θα ήταν να δαπανήσει κανείς τη ζωή του οικοδομώντας αυτό που ο Θεός πρόκειται να κατεδαφίσει! Και το χειρότερο ακόμη, αυτοί που το κάνουν αυτό θα διαπιστώσουν ότι θα έχουν μερίδα στο τέλος που θα έχει ο κόσμος στον οποίο έχουν αφιερώσει τη ζωή τους. Πόσο ωφέλιμη, επομένως, είναι η συμβουλή που έδωσε ο Γιος του Θεού: Ζητάτε τη Βασιλεία του Θεού! Βάζετε αυτήν πρώτη στη ζωή σας!—1 Ιωάννου 2:17· Ματθαίος 6:33.
15. (α) Για να είμαστε ανάμεσα σ’ αυτούς οι οποίοι θα ξανακερδίσουν αυτά που έχασε ο Αδάμ, τι πρέπει να μάθουμε να κάνουμε; (β) Πώς θα μιλήσει σ’ εμάς ο Ιεχωβά στη διάρκεια της Χιλιετίας;
15 Με πλήρη συναίσθηση αυτών που χρειαζόμαστε, ο Ιεχωβά προετοιμάζει το λαό του για ζωή στο δίκαιο νέο του σύστημα. Η απείθεια από μέρους του Αδάμ οδήγησε σε ανθρώπινη ατέλεια, σε απώλεια της αιώνιας ζωής και σε εκδίωξη από τον Παράδεισο. Ασφαλώς, αν θέλουμε να είμαστε ανάμεσα σ’ αυτούς που ευλογούνται αποκτώντας πάλι αυτά που έχασε ο Αδάμ, πρέπει να δώσουμε απόδειξη ότι προσέχουμε όταν μιλάει ο Θεός. Και πώς θα μιλήσει ο Θεός σε μας στη διάρκεια της ερχόμενης Χιλιετίας καθώς το ανθρώπινο γένος θα φέρεται σε τελειότητα; Μέσω της Μεσσιανικής Βασιλείας. Θα έχει αυτή η κυβέρνηση και ορατούς επίγειους αντιπροσώπους; Ναι. Ο Βασιλιάς θα έχει στην υπηρεσία του «άρχοντας επί πάσαν την γην». (Ψαλμός 45:16· παράβαλε Ησαΐας 32:1, 2.) Με στοργική υπακοή σ’ αυτούς τους άρχοντες, η ανθρωπότητα θα δείξει την υποταγή της στον ουράνιο Βασιλιά της.
16. Γιατί η υπακοή στους πρεσβυτέρους είναι μια προστασία τώρα, και πώς είναι καλή προετοιμασία για ζωή στη Νέα Τάξη του Θεού;
16 Σαν προετοιμασία γι’ αυτόν τον καιρό, ο Ιεχωβά τώρα παρέχει εκπαίδευση μέσω της ορατής του θεοκρατικής οργάνωσης. Μέσα στις εκκλησίες έχει εγείρει πνευματικά ώριμους άντρες, τους πρεσβυτέρους. Αυτοί παρέχουν την αναγκαία επίβλεψη στις εκκλησιαστικές συναθροίσεις και αναλαμβάνουν την ηγεσία στο κήρυγμα του αγγέλματος της Βασιλείας. Βοηθούν όλους εκείνους οι οποίοι θέλουν να υπηρετήσουν τον Ιεχωβά να μάθουν πώς να εφαρμόζουν στη ζωή τους τις αρχές της Βίβλου και στοργικά τους ειδοποιούν ενάντια στις παγίδες που θα μπορούσαν να καταστρέψουν τη σχέση τους με το Θεό. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σ’ όλο τον κόσμο, γνωρίζουν επίσης ότι το να δίνουν προσοχή στις κατευθύνσεις των πρεσβυτέρων είχε συχνά σαν αποτέλεσμα να διαφυλαχτεί η ζωή τους μέσα από θύελλες, σεισμούς και ξεσπάσματα ένοπλης βίας. Η εκκλησία δεν ανήκει στους πρεσβυτέρους· ανήκει στο Θεό. Αυτοί δεν ισχυρίζονται ότι είναι θεόπνευστοι. Αλλά, όπως δείχνουν οι Γραφές, ο Θεός τούς χρησιμοποιεί για να παίρνουν την ηγεσία, και η υπακοή σ’ αυτούς δείχνει σεβασμό για τη διευθέτηση που χρησιμοποιεί ο Ιεχωβά για να προετοιμάσει τους δούλους του για επιβίωση στη Νέα του Τάξη.—Πράξεις 20:28· Εβραίους 13:17.
17. Ποιο πρέπει να είναι το κίνητρό μας για την υπακοή;
17 Ωστόσο, αυτό που υποκινεί τέτοια υπακοή δεν είναι απλά και μόνο η επιθυμία να είμαστε ανάμεσα στους επιζώντες από την ερχόμενη παγκόσμια καταστροφή. Υπάρχει κάτι περισσότερο. Τι; Εκτίμηση για τη ζωή και όλες τις προμήθειες που έχει κάνει ο Θεός για τη διατήρησή της. Ευγνωμοσύνη για τα δώρα του τα οποία πλουτίζουν τη ζωή μας—την ικανότητα να σκεφτόμαστε, να εκτιμούμε την ομορφιά και τις πνευματικές αξίες, την ικανότητα να γνωρίζουμε και να λατρεύουμε το Δημιουργό μας. Επίσης, συναίσθηση της μεγάλης αγάπης του Θεού η οποία τον υποκίνησε να δώσει τον ίδιο το Γιο του για να καταθέσει τη ζωή του σαν θυσία ώστε να έχουμε εμείς την ευκαιρία να ζήσουμε για πάντα.
18. Όταν γνωρίζουμε καλά το Θεό, πώς βλέπουμε την υπακοή σ’ αυτόν και στην οργάνωσή του;
18 Γι’ αυτούς οι οποίοι έχουν φτάσει να γνωρίζουν καλά τον Ιεχωβά, η υπακοή δεν είναι ένα άχαρο καθήκον. Η ακριβής κατανόηση των σκοπών του και των απαιτήσεών του, καθώς και η πείρα των καλών αποτελεσμάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή τους, δεν αφήνει αμφιβολία στη διάνοιά τους ότι η μόνη λογική και συνετή πορεία είναι να ενεργούν με τον τρόπο του Θεού. Αναγνωρίζουν ότι αυτό είναι προστασία. Είναι επίσης ένας τρόπος για να δείχνουν την αγάπη τους για το Θεό. Βρίσκουν μεγάλη ευχαρίστηση υπακούοντάς τον.—1 Ιωάννου 5:3· Ψαλμός 119:129.
[Εικόνες στη σελίδα 135]
Μερικοί χρειάζεται να υπερνικήσουν την υπερηφάνεια όπως έκανε ο λεπρός Νεεμάν