Ερωτήσεις από Αναγνώστας

● Δεν έδειχνε έλλειψι σεβασμού προς την μητέρα του ο Ιησούς λέγοντας: «Τι είναι μεταξύ εμού και σου, γύναι; δεν ήλθεν έτι η ώρα μου»;—Κ.Β., Η.Π.Α.

Ο Ιησούς το είπε αυτό σε μια γαμήλιο εορτή στην Κανά στην αρχή της διακονίας του. Η αφήγησις λέγει: «Επειδή έλειψεν ο οίνος, λέγει η μήτηρ του Ιησού προς αυτόν, Οίνον δεν έχουσι. Λέγει προς αυτήν ο Ιησούς, Τι είναι μεταξύ εμού και σου, γύναι; δεν ήλθεν έτι η ώρα μου. Λέγει η μήτηρ αυτού προς τους υπηρέτας, Ό,τι σας λέγη κάμετε.»—Ιωάν. 2:3-5.

Πρώτον, ας εξετάσωμε τη χρήσι από τον Χριστό της λέξεως «γύναι.» Στον σύγχρονο λόγο, το ν’ απευθυνθή ένας στη μητέρα του με τη λέξι «γύναι» πιθανόν να θεωρηθή έλλειψις σεβασμού. Αλλά, όπως παρετήρησε ο μεταφραστής Ε. Ι. Γκούντσπιντ, η Ελληνική λέξις που χρησιμοποιείται στο εδάφιο Ιωάννης 2:4 «Ούτε δείχνει τόση απόστασι [όσο η σύγχρονη λέξις γυναίκα] ούτε και είναι τόσο στοργική όσο η λέξις μητέρα. Έχει μια ευρεία έκτασι δυνάμεως και, όπως χρησιμοποιείται στην περίπτωσι που συναντάται εδώ, φέρει ένα βαθμό σεβασμού ή στοργής.—«Ελληνο-Αγγλικόν Λεξικόν» υπό Λίντελ και Σκωτ.

Και άγγελοι και ο αναστημένος Ιησούς έχουν χρησιμοποιήσει αυτή τη λέξι απευθυνόμενοι στη Μαρία τη Μαγδαληνή καθώς αυτή έκλαιε θλιμμένη στον τάφο του Χριστού· ασφαλώς αυτοί δεν ήσαν τραχείς ή ελλιπείς σεβασμού. (Ιωάν. 20:13, 15) Και επί του ξύλου ο Χριστός εχρησιμοποίησε τον ίδιο τύπο προσαγορεύσεως προς τη μητέρα του, όταν έδειξε το ενδιαφέρον του γι’ αυτήν, με το να την αναθέση στη φροντίδα του αγαπητού του αποστόλου Ιωάννου. (Ιωάν. 19:26· βλέπε επίσης, Ιωάννης 4:21· Ματθαίος 15:28.) Συνεπώς, ο Ιησούς δεν έδειχνε έλλειψι σεβασμού, όταν εχρησιμοποίησε αυτή τη λέξι στην Κανά. Αντιθέτως, μπορούμε να είμεθα βέβαιοι ότι ωμίλησε με συναίσθησι της Γραφικής του υποχρεώσεως να την τιμά, όπως ακριβώς το ετόνισε αργότερα στους γραμματείς και τους Φαρισαίους.—Ματθ. 15:4.

Η έκφρασις, «Τι είναι μεταξύ εμού και σου,» είναι μια αρχαία μορφή ερωτήσεως που συναντάται συχνά στην Αγία Γραφή. (2 Σαμ. 16:10· 1 Βασ. 17:18· 2 Βασ. 3:13· Μάρκ. 1:24· 5:7) Θα μπορούσε να μεταφρασθή κατά γράμμα: «Τι το κοινόν έχομε [ή έχω] μαζί;» και είναι ένας τρόπος τηρήσεως σε απόστασι. Η αυστηρότης του, φυσικά εξαρτάται από τον τόνο του ομιλητού. Υποδεικνύει αντίρρησι για το πράγμα που συνιστάται.—Παράβαλε με εδάφια Έσδρας 4:3 και Ματθαίος 27:19.

Όταν ο Ιησούς εχρησιμοποίησε αυτή την έκφρασι, ήταν ήδη ο Χριστός και από τον Θεό προσδιωρισμένος Βασιλεύς. Δεν ήταν ένα νεαρό παιδί, που ζούσε στο σπίτι της μητέρας του και κάτω από την άμεση επίβλεψί της. Τώρα ελάμβανε τις οδηγίες του από τον Θεό, ο οποίος τον είχε αποστείλει. (1 Κορ. 11:3) Έτσι, όταν η μητέρα του, με τη δήλωσί της, στην πραγματικότητα άρχιζε να του λέγη τι να κάνη, ο Ιησούς αντέστη ή έφερε αντίρρησι. Όσον αφορά τη διακονία του και τα θαύματά του δεν επρόκειτο να κατευθύνεται από φίλους ή οικογένεια. (Ιωάν. 11:6-16) Η απάντησις του Χριστού έδειξε ότι, όταν ήταν καιρός να δράση σε μια ωρισμένη κατάστασι, θα το έπραττε. Εγνώριζε πότε έπρεπε να ενεργήση γι’ αυτό το ζήτημα και δεν ήταν ανάγκη να τον υποκινήσουν.

Είναι καταφανές ότι η Μαρία δεν εξέλαβε τα λόγια του Ιησού ως μια σκληρή επιτίμησι, αλλ’ αντελήφθη το ύφος του. Φρονίμως άφησε το ζήτημα στα χέρια του υιού της. Θα μπορούσε να προστεθή ότι «στην Ελληνική κάθε τραχύτης σ’ αυτή την ερώτησι απαλύνεται, δεν επιδεινώνεται, με τη χρήσι της λέξεως [γύναι] μαζί, ως μιας εκφράσεως στοργής η σεβασμού.»—«Προβλήματα Μεταφράσεως της Καινής Διαθήκης,» σελ. 100.

● Πώς, με το να κάμη ένας καλό σ’ ένα άτομο που τον μισεί, ‘σωρεύει άνθρακας πυρός επί την κεφαλήν αυτού,’ όπως αναφέρεται στα εδάφια Παροιμίαι 25:21, 22;—Η.Π.Α.

Τα εδάφια Παροιμίαι 25:21, 22 (ΜΝΚ) λέγουν: «Εάν πεινά ο εχθρός σου, δος εις αυτόν άρτον να φάγη· και εάν διψά, πότισον αυτόν ύδωρ· διότι θέλεις σωρεύσει άνθρακας πυρός επί την κεφαλήν αυτού, και ο Ιεχωβά θέλει σε ανταμείψει.»

Αυτή η συμβουλή να κάνωμε καλό στους εχθρούς μας βρίσκει πολλά παράλληλα στις Γραφές. Έτσι ο νόμος του Μωυσέως απαιτούσε τα εξής: «Εάν απαντήσης τον βουν του εχθρού σου ή τον όνον αυτού πλανώμενον, θέλεις εξάπαντος επιστρέψει αυτόν προς αυτόν. Εάν ίδης τον όνον του μισούντος σε πεπτωκότα υπό το φορτίον αυτού, και ήθελες αποφύγει να βοηθήσης αυτόν, εξάπαντος θέλεις συμβοηθήσει αυτόν.»—Έξοδ. 23:4, 5.

Ο Ιησούς Χριστός μάς νουθετεί για τον ίδιο σκοπό: «Αγαπάτε τους εχθρούς σας, . . . και προσεύχεσθε υπέρ εκείνων οίτινες σας . . . κατατρέχουσι· δια να γείνητε υιοί του Πατρός σας του εν τοις ουρανοίς.» Με όμοιο τρόπο σκέψεως ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Ευλογείτε τους καταδιώκοντας υμάς· ευλογείτε, και μη καταράσθε.»—Ματθ. 5:44, 45· Ρωμ. 12:14.

Αλλά τα λόγια του εδαφίου Παροιμίαι 25:22, «θέλεις σωρεύσει άνθρακας πυρός επί την κεφαλήν αυτού,» δεν φαίνονται ν’ αντιφάσκουν με το πνεύμα της καλωσύνης που εκδηλώνεται στο εδάφιο 21; Όχι, δεν πρέπει να βγάλωμε αυτό το συμπέρασμα, διότι όχι μόνο αυτά τα λόγια έχουν γραφή από ένα σοφό άνθρωπο, αλλά, επίσης, αυτός τα έγραψε κάτω από τη δύναμι θείας εμπνεύσεως, με τη βοήθεια και την κατεύθυνσι του αγίου πνεύματος του Ιεχωβά. Έτσι πρέπει να έχουν νόημα.

Φαίνεται πολύ πιθανόν ότι η μεταφορική ή συμβολική έκφρασις που χρησιμοποιείται εδώ έχει ληφθή από τη μέθοδο τήξεως μετάλλων στους αρχαίους χρόνους. Στο καμίνι όχι μόνο υπήρχε ένα υπόστρωμα αναμμένων ανθράκων, επάνω στο οποίο ετοποθετείτο το μετάλλευμα, αλλά, επίσης, επάνω από το μετάλλευμα ετοποθετείτο ένα στρώμα πυρωμένων ανθράκων. Η επισώρευσις ανθράκων επάνω από το μετάλλευμα βοηθούσε να μαλακώση αυτό κι έτσι να διαχωρίζεται το μέταλλο από τη σκουριά. Έτσι, με το να κάνη ένας καλές πράξεις σ’ ένα εχθρό που βρίσκεται σε ανάγκη, όταν θα ήταν πολύ πιθανόν να τις εκτιμήση, μπορεί να ελπίζη ότι θα μαλακώση τον εχθρό, θα τον κάμη να αισθάνεται τύψεις κι εντροπή, και ίσως ακόμη βοηθήση να βγη στην επιφάνεια το καλό που υπάρχει μέσα του.

Ότι αυτή η επισώρευσις πυρωμένων ανθράκων επάνω στο κεφάλι ενός εχθρού δεν έχει σκοπό να προξενήση κακό αλλά να έχη ωφέλιμο αποτέλεσμα είναι καταφανές απ’ αυτό που λέγει ο απόστολος Παύλος αμέσως μετά την παράθεσι ακριβώς αυτής της παροιμίας. Τα επόμενα λόγια του είναι τα εξής: «Μη νικάσαι υπό του κακού, αλλά νίκα δια του αγαθού το κακόν.»—Ρωμ. 12:20, 21.

Αλλά υποθέστε ότι αυτοί οι συμβολικοί άνθρακες πυρός δεν μαλακώνουν την καρδιά του εχθρού, τότε τι γίνεται; Τότε υπάρχει η παρηγοριά και η ικανοποίησις των λόγων που τερματίζουν το εδάφιο Παροιμίαι 25:22 (ΜΝΚ): «Και ο Ιεχωβά θέλει σε ανταμείψει.» Αυτή η υπόσχεσις δείχνει μόνη της ότι οι ‘άνθρακες πυρός’ δεν προορίζονται να προξενήσουν βλάβη στον εχθρό ούτε και δείχνουν ότι πρέπει να χαίρη ένας για τη στενοχώρια του εχθρού. Αν κάνωμε εκείνο που είναι ευγενές και ορθό, τότε είτε άλλοι το εκτιμούν είτε όχι, και είτε εμείς προσωπικώς ωφελούμενα απ’ αυτό είτε όχι, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, μπορούμε να είμεθα βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά Θεός το σημειώνει αυτό και θα μας ανταμείψη στον ωρισμένο του καιρό. Και μήπως δεν είναι Αυτός Εκείνος που υπηρετούμε και προσπαθούμε να ευαρεστήσωμε;