Τι ο Σοφός Ανήρ Εννοούσε;
Η ΣΟΦΙΑ μπορεί να έχη μια υγιά επίδρασι στο άτομο που την κατέχει. «Τις είναι ως ο σοφός;» έγραψε ο Βασιλεύς Σολομών. «Και τις γνωρίζει την λύσιν των πραγμάτων; η σοφία του ανθρώπου φαιδρύνει το πρόσωπον αυτού, και η σκληρότης του προσώπου αυτού θέλει μεταβληθή.»—Εκκλησ. 8:1.
Ο πραγματικά σοφός άνθρωπος προεξέχει στην κοινωνία και δεν επιδέχεται σύγκρισι. Εκτός από κάποιον άλλο σοφό, δεν υπάρχει άλλος σαν αυτόν. Γνωρίζει την «λύσιν των πραγμάτων,» δηλαδή, κατέχει την αναγκαία ενόρασι για να λύη περίπλοκα προβλήματα της ζωής.
Ακόμη και η συνάντησις μ’ ένα σοφό άνδρα είναι ευχάριστη. Το πρόσωπο του αντανακλά μια εσωτερική χαρά και ικανοποίησι. Ως αποτέλεσμα, το πρόσωπό του, που μπορεί αλλιώς να φαινόταν απότομο, στρυφνό, αποκτά μια ελκυστική έκφρασι.
Πώς ν’ Αντιμετωπίσετε την Ατελή Ανθρώπινη Διακυβέρνησι
Ως βασιλεύς, ο Σολομών ήταν σε θέσι να δώση συμβουλές για το πώς να ενεργή κάποιος σοφά εν σχέσει με τους άρχοντες. Εδήλωσε: «Να φυλάττης την προσταγή του βασιλέως, και δια τον όρκον του Θεού. Μη σπεύδε να φύγης απ’ έμπροσθεν αυτού· μη εμμένης εις πράγμα κακόν διότι παν ό,τι θελήση κάμνει. Εν τω λόγω του βασιλέως είναι εξουσία και τις θέλει ειπεί προς αυτόν, Τι κάμνεις;»—Εκκλησ. 8:2-4.
Στον αρχαίο Ισραήλ, οι πρεσβύτεροι, που αντιπροσώπευαν το έθνος, μπορεί να εισήρχοντο σε μια διαθήκη με τον βασιλέα και να συμφωνούσαν να παραμείνουν πιστοί σ’ αυτόν. Παραδείγματος χάριν, σχετικά με τον Δαβίδ, διαβάζομε τα εξής: «Ήλθον πάντες οι πρεσβύτεροι του Ισραήλ προς τον βασιλέα εις Χεβρών· και έκαμεν ο βασιλεύς Δαβίδ συνθήκην μετ’ αυτών εν Χεβρών ενώπιον του Ιεχωβά.» (2 Σαμ. 5:3, ΜΝΚ) Συνεπώς η παρακοή στην εντολή του βασιλέως θα εσήμαινε ότι το άτομο δεν τήρησε τον όρκο πιστότητος που είχε κάνει ενώπιον του Ιεχωβά. Εξ άλλου, η υπακοή συνιστούσε σεβασμό στον αληθινό Θεό, ενώπιον του οποίου είχε γίνει η διαθήκη. Ομοίως, από σεβασμό για τον Ιεχωβά οι αληθινοί Χριστιανοί υποτάσσονται στις κυβερνήσεις αυτού του κόσμου, αναγνωρίζοντας ότι αυτές οι κυβερνήσεις υπάρχουν με την ανοχή του Θεού.—Ρωμ. 13:1, 2.
Η συμβουλή του Σολομώντα, σχετικά με το να μη σπεύδη κάποιος να φύγη ‘απ’ έμπροσθεν του βασιλέως,’ επεξηγείται στο εδάφιο Εκκλησιαστής 10:4: «Εάν το πνεύμα του ηγεμόνος εγερθή εναντίον σου, μη αφήσης τον τόπον σου· διότι η γλυκύτης καταπαύει αμαρτίας μεγάλας.» Κάποιος που βρίσκεται στην εξουσία μπορεί να διορθώση ή να τιμωρήση κάποιο άλλο άτομο. Το άτομο αυτό μπορεί να θιγή από τη διόρθωσι και να θέλη να εγκαταλείψη μια θέσι ή ακόμη και ν’ αλλάξη τη στάσι του προς τον άρχοντα. Ο Σολομών, όμως συνιστά ν’ αποφεύγουμε βεβιασμένες ενέργειες, να παύσωμε δηλαδή να είμεθα πιστοί ή να παραιτηθούμε από κάποια θέσι. Η ίδια αρχή μπορεί να εφαρμοσθή σήμερα στις σχέσεις μεταξύ του εργοδότου και εργαζομένου.
Ο σοφός Βασιλεύς Σολομών συμβουλεύει παρακάτω να μην ‘εμμένωμε εις πράγμα κακόν,’ δηλαδή, να μην ασχολούμεθα σε κάτι το οποίο ο άρχων θεωρεί κακό. Με το δικαίωμα που του δίνει η εξουσία του, τα λόγια του βασιλέως έχουν πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα από τα λόγια οποιουδήποτε υπηκόου του. Εκείνος ελέγχει τα πάντα· και έχει αναμφισβήτητη εξουσία. Γι’ αυτό δεν μπορεί κανείς προκλητικά να πη, «Τι κάμνεις;»
Το άτομο που είναι νομοταγές δεν έχει να φοβηθή τίποτε από τον άρχοντα. Ο Σολομών σχολιάζει: «Ο φυλάττων την προσταγήν δεν θέλει δοκιμάσει πράγμα κακόν.» (Εκκλησ. 8:5) Ο υπάκουος υπήκοος δεν θα δοκιμάση «πράγμα κακόν» που έρχεται υπό μορφήν τιμωρίας για παραβίασι του νόμου του βασιλέως. Η συμβουλή του σοφού ανδρός ταιριάζει με τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Ο εναντιούμενος εις την εξουσίαν εναντιούται εις την διαταγήν του Θεού· οι δε εναντιούμενοι θέλουσι λάβει εις εαυτούς καταδίκην. Διότι οι άρχοντες δεν είναι φόβος των αγαθών έργων, αλλά των κακών. Θέλεις δε να μη φοβήσαι την εξουσίαν; πράττε το καλόν, και θέλεις έχει έπαινον παρ’ αυτής.»—Ρωμ. 13:2, 3.
Αλλά τι θα γίνη αν ο άρχων είναι άδικος; Προφανώς αναφερόμενος σ’ αυτή την κατάσταση ο Σολομών είπε εν συνεχεία: «Η καρδία του σοφού γνωρίζει τον καιρόν και τον τρόπον (την κρίσιν, ΜΝΚ). Παντί πράγματι είναι καιρός και τρόπος (κρίσις, ΜΝΚ) όθεν η αθλιότης του ανθρώπου είναι πολλή επ’ αυτόν· διότι δεν γνωρίζει τι θέλει συμβή· επειδή τις δύναται να απαγγείλη προς αυτόν πώς θέλει ακολουθήσει;»—Εκκλησ. 8:5-7.
Το σοφό άτομο δεν εμπλέκεται σε στασιαστικές ενέργειες. Επειδή έχει μια καρδιά που υποκινείται από σοφία, αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει ένας κατάλληλος καιρός για δράσι ένας ορθός τρόπος αντιμετωπίσεως ενός καταπιεστικού άρχοντος. Η κατάφωρη στασιαστική ενέργεια θα εσήμαινε πρόκλησι καταστροφής. Η καλή κρίσις, εξ άλλου, θα εμποδίση ένα άτομο να ενεργήση σε ακατάλληλο καιρό. (Ψαλμ. 37:1-7) Για ‘παν πράγμα’ υπάρχει ένας κατάλληλος καιρός και κρίσις ή τρόπος χειρισμού. Έτσι, ένα άτομο απλώς θα προκαλέση φασαρίες αν παραβλέπη αυτό το γεγονός και ενεργή βεβιασμένα. Οι ατελείς άνθρωποι ήδη έχουν αρκετά προβλήματα και δεν είναι ανάγκη να προσθέσουν σ’ αυτά με το να ενεργούν απερίσκεπτα, αγνοώντας ότι «παντί πράγματι είναι καιρός και κρίσις.» Εκτός αυτού, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το τι επιφυλάσσει το μέλλον. Ακόμη και οι άνθρωποι που βρίσκονται στην εξουσία πεθαίνουν. Αν δεν λησμονούμε αυτό το γεγονός, θα βοηθηθούμε να υπομείνωμε μια δύσκολη κατάστασι. Η διακυβέρνησις του τυράννου δεν μπορεί να συνεχίση επ’ άπειρον. Όλα σ’ αυτό το ατελές σύστημα τελειώνουν.
Λεπτομερής Εξέτασις της Καταπιεστικής Ανθρώπινης Διακυβερνήσεως
Τα συμπεράσματα στα οποία έφθασε ο Σολομών, σχετικά με την καταπιεστική διακυβέρνησι των ανθρώπων, εβασίζοντο σε προσεκτική παρατήρησι. Πρόσεξε πάρα πολύ, από όλες τις απόψεις, αυτή την ανθρώπινη διακυβέρνησι και τα αποτελέσματά της πάνω στους ανθρώπους. Γι’ αυτό τον λόγο είπε τα εξής: «Πάντα ταύτα είδον, και προσήλωσα τον νουν μου εις παν έργον, το οποίον γίνεται υπό τον ήλιον· είναι καιρός καθ’ ον ο άνθρωπος εξουσιάζει άνθρωπον προς βλάβην αυτού.»—Εκκλησ. 8:9.
Οι τυραννικοί άρχοντες όμως, δεν μπορούν να εξακολουθήσουν τη διακυβέρνησί τους επ’ άπειρον. Ο Σολομών συνέχισε: «Και ούτως [δηλαδή το ότι ο άνθρωπος εξουσιάζει άνθρωπον προς βλάβην αυτού] είδον τους ασεβείς ενταφιασθέντας, οίτινες ήλθον και απήλθον από της γης της αγίας και ελησμονήθησαν εν τη πόλει, όπου είχον πράξει ούτω· και τούτο ματαιότης.» (Εκκλησ. 8:10) Όταν ήσαν ζωντανοί, οι ασεβείς μπορούσαν να εισέρχωνται και να εξέρχωνται στην άγια γη, η οποία, στις ημέρες του Σολομώντος, ήταν η αγία πόλις της Ιερουσαλήμ με τον ναό του Ιεχωβά που υπήρχε σ’ αυτήν. (Ματθ. 24:15) Εκεί δεν έπρεπε να διαπράξουν αδικία. Στον καιρό της ταφής των απομακρύνονται απ’ αυτήν για τελευταία φορά. Παρά την εξυψωμένη θέσι των ασεβών, θα πέθαιναν, θα εθάπτοντο και σύντομα, στην πόλι της δραστηριότητός των, η μνήμη των θα έσβηνε μεταξύ των ζώντων. Έτσι, η ζωή τους, ως τυραννικών αρχόντων, θ’ απεδεικνύετο μάταιη, κενή.