Τι ο Σοφός Ανήρ Εννοούσε;
Ο Θεός Δίδει στον Δίκαιον και στον Άδικο
Σχετικά με όσα ο Θεός δίδει στους δικαίους και στους αδίκους, το εδάφιο Εκκλησιαστής 2:26 λέγει: «Ο Θεός εις τον άνθρωπον τον αρεστόν ενώπιον αυτού δίδει σοφίαν και γνώσιν και χαράν· εις δε τον αμαρτωλόν δίδει περισπασμόν, εις το να προσθέτη και να επισωρεύη, δια να δώση αυτά εις τον αρεστόν ενώπιον αυτού.»
Ο αγαθός άνθρωπος επειδή εφαρμόζει τις κατευθυντήριες γραμμές που προμηθεύει ο Δημιουργός, γίνεται σοφός και αποκτά γνώσι. Είναι σε θέσι να χρησιμοποιή τα κεφάλαιά του και τις ικανότητές του σε αρμονία με τη σοφία και τη γνώσι που έχει κι αυτό συντελεί στην ευτυχία του. Αν δεν είχε αυτή τη σχέσι με τον Θεό, δεν θα είχε αυτή τη γνήσια σοφία, γνώσι και χαρά. Έτσι μπορεί να λεχθή ότι ο Ιεχωβά Θεός δίδει σ’ αυτόν «σοφίαν και γνώσιν και χαράν.»
Από την άλλη πλευρά ο πονηρός ή αμαρτωλός άνδρας αγνοεί τη συμβουλή του Θεού. Γι’ αυτό ο Ύψιστος του επιτρέπει να προχωρή στην εκπλήρωσι των ιδιοτελών σκοπών του και να υποστή τις συνέπειες. Ο αμαρτωλός αγωνίζεται και κοπιάζει προσπαθώντας να συσσώρευση υλικά αγαθά. Αλλά ποτέ δεν αποκτά ευχαρίστησι ή ικανοποίησι, επειδή του λείπει η σοφία και η γνώσις για να μπορέση ν’ απολαύση χαρά από τα έργα του. Χάνει την ευτυχία του που προέρχεται από το να χρησιμοποιή τα υλικά του αγαθά για να βοηθήση αυτούς που έχουν ανάγκη. (Πράξ. 20:35) Επί πλέον, μπορεί να επιτυγχάνη τους σκοπούς του με παράνομα μέσα και με τον καιρό να γίνη θύμα των ιδίων των τεχνασμάτων του. Τελικά, όλα όσα έχει αποκτήσει ο αμαρτωλός, μπορεί να περάσουν στα χέρια των αγαθών ανθρώπων. Αυτό συνέβη και στην περίπτωσι των Χαναναίων. Μολονότι ήταν ένας ηθικά διεφθαρμένος λαός ευημερούσαν επί πολλά χρόνια. Αλλά κατόπιν, όπως είχε αποφασίσει ο Ιεχωβά οι άμπελοί των, οι ελαιώνες των, τα σπίτια των και άλλα αποκτήματα έγιναν κληρονομία τών Ισραηλιτών.—Δευτ. 6:10, 11.
«Καιρός Παντί Πράγματι»
Ο Βασιλεύς Σολομών είχε παρατηρήσει ότι στην επίγεια σκηνή τα πράγματα υπόκεινται συνεχώς σε κύκλους και αλλαγές. Ακριβώς όπως έρχεται ο καιρός για την έγκυο μητέρα να γεννήση το παιδί της, έτσι έρχεται και ο καιρός οπότε τα γηρατειά ή η ασθένεια δίνουν τέλος στη ζωή. Όπως συμβαίνει με τη γέννησι και τον θάνατο, έτσι επίσης υπάρχει ‘καιρός του φυτεύειν και του ιατρεύειν, του καταστρέφειν και του οικοδομείν, του κλαίειν και του γελάν, του σιγάν και του λαλείν, του αγαπήσαι και του μισήσαι, πολέμου και ειρήνης.’—Εκκλησ. 3:1-8.
Συχνά ο καιρός γι’ αυτά τα πράγματα έρχεται μέσω περιστάσεων που βρίσκονται πέρα από τον ανθρώπινο έλεγχο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον, αμέσως αφού συζητά αυτά τα πράγματα, ο Σολομών συνεχίζει για να εγείρη το ερώτημα: «Τις ωφέλεια εις τον εργαζόμενον από όσα αυτός μοχθεί;» (Εκκλησ. 3:9) Έχοντας υπ’ όψιν το γεγονός ότι τα περισσότερα πράγματα συμβαίνουν στη ζωή χωρίς ο άνθρωπος να μπορή να τα ελέγξη, πόσο σοφό θα ήταν να προσπαθούμε να εξασφαλίσωμε ευτυχία μόνο και μόνο από τη σκληρή εργασία; Λόγω της αβεβαιότητος της ζωής, κάθε κόπος και μόχθος για υλικούς σκοπούς μπορεί σύντομα ν’ αποβή μάταιος.—Ματθ. 6:27.
Ο Σολομών συνεχίζει: «Είδον τον περισπασμόν, τον οποίον έδωκεν ο Θεός εις τους υιούς των ανθρώπων δια να μοχθώσιν εν αυτώ.» (Εκκλησ. 3:10) Μπορούσε να λέγη ότι ‘βλέπει’ αυτόν τον περισπασμό, επειδή ο ίδιος είχε κάνει μια προσωπική ολοκληρωμένη εξέτασι του ανθρωπίνου μόχθου. Βασιζόμενος στις προσεκτικές παρατηρήσεις του, ποιο συμπέρασμα έβγαλε ο Σολομών σχετικά με τα πλαίσια μέσα στα οποία ο άνθρωπος πρέπει να κάνη κάθε ενέργειά του; Διαβάζομε: «Τα πάντα έκαμε καλά [ο Θεός] εν τω καιρώ εκάστου.»—Εκκλησ. 3:11.
Σύμφωνα μ’ αυτό, στο εδάφιο Εκκλησιαστής 7:29 ο Σολομών έγραψε: «Ιδού, τούτο μόνον εύρηκα· ότι ο Θεός έκαμε τον άνθρωπον ευθύν.» Αυτό συνέβη σ’ έναν κατάλληλο καιρό στο πρόγραμμα δημιουργίας του Θεού, όταν δημιούργησε το πρώτο ανθρώπινο τέλειο πλάσμα. Σ’ αυτόν τον άνδρα, τον Αδάμ, ο Θεός έδωσε μια σύζυγο, την Εύα, η οποία ήταν η τελειότης της γυναικείας ομορφιάς, πολύ πιο όμορφη από τις τρεις ονομαστές κόρες του Ιώβ. (Ιώβ 42:15) Με τη γαμήλια ένωσι του Αδάμ και της Εύας μέσα στον Εδεμικό παράδεισο, τελείωσε η έκτη δημιουργική ημέρα του Θεού, στην οποία «είδεν ο Θεός πάντα όσα εποίησε· και ιδού, ήσαν καλά λίαν.»—Γέν. 1:31.
Στον παράδεισο της Εδέμ, ο Θεός έθεσε ενώπιον των επιγείων γονέων του ανθρωπίνου γένους την προοπτική μιας ευτυχισμένης ζωής με τελειότητα ‘εις τον αιώνα.’ Έθεσε ενώπιόν τους ένα αιώνιο μέλλον, με την προϋπόθεση ότι θα εξακολουθούσαν να δείχνουν απόλυτη υπακοή σ’ αυτόν. Έτσι, ο Θεός «τον κόσμον υπέβαλεν εις την διάνοιαν αυτών» ή «την αιωνιότητα έθεσεν εν τη καρδία αυτών,» σύμφωνα με τη ΜΝΚ. (Εκκλησ. 3:11· Γέν. 2:16-3:3) Όταν, κατόπιν προτροπής του Σατανά του Διαβόλου, το πρώτο ανθρώπινο ζεύγος άρχισε να ζητή δικούς του διαλογισμούς ενεργώντας με ανυπακοή στον Δημιουργό του, τότε, σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή, ο Θεός έκαμε ένα ‘καλόν’ διότι έδωσε την υπόσχεσι να παραγάγη ένα σπέρμα που θα συνέτριβε την κεφαλή του Μεγάλου Όφεως για να διεκδικήση το όνομα του Θεού και να ευλογήση ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. (Γέν. 3:15) Η δημιουργία αυτού του πολυτίμου σπέρματος είχε τοποθετηθή στο αόριστο μέλλον. Έτσι, αργότερα, άνδρες και γυναίκες που ήσκησαν πίστι στην υπόσχεσι του Θεού, απέβλεπαν με προσδοκία στο μέλλον για τον ερχομό του υποσχεμένου σπέρματος και για τα οφέλη που θα απεκόμιζαν απ’ αυτό το σπέρμα. Έτσι, ο Θεός είχε θέσει ένα λαμπρό μέλλον ενώπιόν των, κάτι για το οποίο να ζουν άσχετα με το πόσο μακρυνό ήταν αυτό το μέλλον.
Αφού διεφύλαξε τον Νώε και την οικογένειά του από τον κατακλυσμό, ο Θεός έθεσε ένα δίκαιο μέλλον ενώπιον του ανθρωπίνου γένους, ομορφαίνοντας τη διαθήκη του, που κατωχύρωνε την ειρήνη, μ’ ένα ευχάριστο ουράνιο τόξο. Προσδιορίζοντας χρόνο για τους μετέπειτα σκοπούς του, ο Θεός έκαμε τη στοργική του διαθήκη με τον Αβραάμ για την ευλογία όλων των φυλών και των εθνών της γης μέσω του σπέρματός του. Αυτό επεβεβαίωσε την Εδεμική υπόσχεσι για το σπέρμα της «γυναικός» του Θεού.
Στον κατάλληλο καιρό στη γραμμή των απογόνων από τον Αβραάμ έως τον καιρό της γεννήσεως του υποσχεμένου σπέρματος, εγεννήθη ο Δαβίδ, βασιλεύς του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ. Για να καθορίση ακόμη περισσότερο τη γραμμή καταγωγής του υποσχεμένου Σπέρματος, ο Θεός έκαμε ένα ‘καλόν’ με το να φέρη τον πιστό Δαβίδ σε διαθήκη για μια αιώνια βασιλεία στην οικογενειακή του γραμμή. Μέσω ειδικής εκλογής από τον Θεό, ο νεαρός γυιος του Δαβίδ Σολομών έγινε ο άμεσος διάδοχός του και έκτισε τον ναό του Ιεχωβά στην Ιερουσαλήμ. Στη διάρκεια της ειρηνικής βασιλείας του, «κατώκει ο Ιούδας και ο Ισραήλ εν ασφαλεία, έκαστος υπό την άμπελον αυτού και υπό την συκήν αυτού, από Δαν έως Βηρ-Σαβεέ.» (1 Βασ. 4:25) Δικαιολογημένα ο Σολομών μπορούσε να γράψη: «Ιδού, τι είδον εγώ αγαθόν· είναι καλόν να τρώγη τις και να πίνη και να απολαμβάνη τα αγαθά όλου του κόπου αυτού, τον οποίον κοπιάζει υπό τον ήλιον, κατά τον αριθμόν των ημερών της ζωής αυτού, όσας έδωκεν ο Θεός εις αυτόν· διότι τούτο είναι η μερίς αυτού.»—Εκκλησ. 5:18.
Καθώς εξετάζομε τα «καλά» πράγματα που έκαμε ο Θεός στον κατάλληλο καιρό γι’ αυτούς, μπορούμε να εκτιμήσωμε πόσο αληθινοί είναι οι επιπρόσθετοι λόγοι του Σολομώντος σχετικά με τον Ιεχωβά Θεό: «Και την αιωνιότητα έθεσεν εν τη καρδία αυτών, χωρίς ο άνθρωπος να δύναται να εξιχνιάση απ’ αρχής μέχρι τέλους το έργον, το οποίον ο Θεός έκαμεν.» (Εκκλησ. 3:11, ΜΝΚ) Στον κατάλληλο καιρό ο Θεός απέστειλε τον Μεγαλύτερο Σολομώντα, το Κυριώτερο Πρόσωπο του υποσχεμένου Σπέρματος, τον Ιησού Χριστό. Ο Θεός χρησιμοποίησε επίσης αυτόν τον Μεσσία για να θέση μέσα στην καρδιά των υιών του ανθρωπίνου γένους «την αιωνιότητα.» Αυτός ο Υιός του Θεού διεκήρυξε τη Μεσσιανική Βασιλεία που θα είναι πολύ πιο ένδοξη από τη βασιλεία του Σολομώντος, κάτω από την οποία οι ευπειθείς υιοί του ανθρωπίνου γένους θα κερδίσουν αιώνια ζωή. Αυτή η βασιλεία θα είναι ένα από τα πιο καλά έργα του Θεού. Η αιώνιος ζωή δεν θα είναι πληκτική, διότι αυτή η σωτήρια βασιλεία θ’ ανοίξη την οδό για ατέλειωτους αιώνες, στη διάρκεια των οποίων το απολυτρωμένο ανθρώπινο γένος θα εξερευνά τα έργα που θα κάμη ο Θεός χωρίς ποτέ να φθάση στο τέλος. Αλλά μπορούμε να είμεθα βέβαιοι ότι όλα αυτά, καθώς και όσα έργα του δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθή, θα γίνουν «καλά εν τω καιρώ εκάστου.» Έτσι, τι μεγαλειώδες μέλλον επιφυλάσσεται για το ανθρώπινο γένος!
Χαρήτε για Όσα ο Θεός Προμηθεύει
Ποια είναι, επομένως, η κατάλληλη πορεία που πρέπει κάποιος ν’ ακολουθήση; Ο Σολομών συνιστά υγιή απόλαυσι της ζωής, να βλέπωμε καλό από σκληρή εργασία, αντί να προσπαθούμε μάταια ν’ αντιστρέψωμε όσα ο Θεός προμηθεύει. Διαβάζομε τα λόγια του: «Εγνώρισα ότι δεν είναι άλλο καλόν δι’ αυτούς, ειμή να ευφραίνηταί τις και να κάμνη καλόν εν τη ζωή αυτού. Και έτι το να τρώγη πας άνθρωπος και να πίνη και να απολαμβάνη καλόν εκ παντός του μόχθου αυτού, είναι χάρισμα Θεού. Εγνώρισα ότι πάντα όσα έκαμεν ο Θεός, τα αυτά θέλουσιν είσθαι διαπαντός· δεν είναι δυνατόν να προσθέση τις εις αυτά ουδέ να αφαιρέση απ’ αυτών· και ο Θεός έκαμε τούτο δια να φοβώνται ενώπιον αυτού.»—Εκκλησ. 3:12-14· 5:18.
Οι ανθρώπινες υποθέσεις, περιλαμβανομένης και της γεννήσεως και του θανάτου, συμβαίνουν μέσα στα ανθρώπινα αναλλοίωτα πλαίσια. Εφόσον αυτά υπηρετούν τον σκοπό του Θεού, θα συνεχίζωνται. Έτσι, είναι προφανές ότι αναφερόμενος στο ότι υπάρχει «καιρός παντί πράγματι υπό τον ουρανόν» ο Σολομών είπε: «Εγνώρισα ότι πάντα όσα έκαμεν ο Θεός, τα αυτά θέλουσιν είσθαι διαπαντός.» (Εκκλησ. 3:14) Ο άνθρωπος απλώς δεν μπορεί να κάνη τίποτε για την κατάστασι των πραγμάτων που υπάρχουν στη γη, είτε επειδή τα επιτρέπει ο Θεός είτε επειδή τα κατευθύνει. Ο ισχυρός Βασιλεύς Ναβουχοδονόσορ, επί παραδείγματι, αναγκάσθηκε να παραδεχθή: «Και πάντες οι κάτοικοι της γης λογίζονται ενώπιον αυτού ως ουδέν, και κατά την θέλησιν αυτού πράττει εις το στράτευμα του ουρανού και εις τους κατοίκους της γης, και δεν υπάρχει ο εμποδίζων την χείρα αυτού ή ο λέγων προς αυτόν, Τι έκαμες;» (Δανιήλ 4:35) Καμμιά προσπάθεια για προσθήκη ή αφαίρεσι θα επιτύχη επειδή το γενικό σχέδιο της ζωής επάνω στη γη συνεχίζεται με την ανοχή του Θεού και για τον σκοπό του. Το γεγονός ότι ολόκληρο το σχέδιο των έργων του Θεού σ’ αυτή την περιοχή δεν μπορεί να κατανοηθή πλήρως από τους ανθρώπους, πρέπει να γεμίζη το ανθρώπινο γένος με φόβο ή δέος.
Ταυτόχρονα, η ανθρώπινη ιστορία δείχνει ότι στα γεγονότα που συμβαίνουν στη γη υπάρχουν επαναλαμβανόμενοι κύκλοι, της γεννήσεως και του θανάτου, του πολέμου και της ειρήνης, του γέλιου και του κλάματος, κλπ. Αυτοί οι επαναλαμβανόμενοι κύκλοι συνδέουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Γι’ αυτό, ο Σολομών μπορούσε να πη: «Ό,τι έγεινεν, ήδη είναι· και ό,τι θέλει γείνει, ήδη έγεινε.» Εν τούτοις, τα επόμενα λόγια του, δεν είναι τόσο κατανοητά. Ο Σολομών είπε: «Και ο Θεός αναζητεί τα παρελθόντα.» (Εκκλησ. 3:15) Αυτό μπορεί ν’ αναφέρεται στο γεγονός ότι τα δίκαια άτομα συχνά διώκονται από τα πονηρά. Ο Θεός «αναζητεί» το καλό για τους δούλους του και, εφόσον αυτός έχει πλήρη έλεγχο του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος, μπορεί να κάνη τα λάθη των πονηρών διωκτών να στραφούν εναντίον τους και μπορεί να εξασκήση δικαιοσύνη για τους ευθείς. Ή, μπορεί να σημαίνη ότι, μολονότι οι επαναλαμβανόμενοι κύκλοι συνεχίζουν και φαίνεται ότι δεν υπάρχει τίποτε πραγματικά καινούργιο, μπορούμε όμως να είμεθα βέβαιοι ότι ο Θεός επεξεργάζεται τον αγαθό του σκοπό. Έτσι, μολονότι ο άνθρωπος μπορεί να μην έχη δύναμι να ελέγξη ωρισμένες περιστάσεις, ο Ύψιστος μπορεί πάντοτε να χειρίζεται τα ζητήματα για το καλύτερο συμφέρον των ευπειθών δούλων του.
Αυτό είναι παρηγορητικό διότι σ’ αυτόν τον ατελή κόσμο, ένα άτομο δεν πρέπει να αναμένη ότι οι άνθρωποι θ’ αποδίδουν δικαιοσύνη σε κάθε περίπτωσι. Ο Σολομών περιέγραψε καλά την κατάστασι: «Και είδον έτι υπό τον ήλιον τον τόπον της κρίσεως, και εκεί είναι η ανομία· και τον τόπον της δικαιοσύνης και εκεί η ανομία.» (Εκκλησ. 3:16) Ένα άτομο ορθά αναμένει δικαιοσύνη από ένα δικαστήριο. Αλλά η δωροδοκία και η μεροληψία μπορεί να υπερτερήσουν, καθιστώντας αδύνατο για πολλούς ανθρώπους να βρουν το δίκιο τους. Πώς θα μπορέσουν να εξαλειφθούν αυτές οι αδικίες; Ο Σολομών απαντά: «Ο Θεός θέλει κρίνει τον δίκαιον και τον ασεβή· διότι δι’ έκαστον πράγμα και επί παντός έργου είναι καιρός εκεί.» (Εκκλησ. 3:17) Έτσι, αντί να ενοχλήται για όσα συμβαίνουν στον κόσμο, ο σοφός άνθρωπος με υπομονή περιμένει τον Θεό, ο οποίος θα ενεργήση στον ωρισμένο Του καιρό και για το αιώνιο καλό των πιστών Του δούλων.—1 Σαμ. 26:7-10· Ψαλμ. 37:12, 13.