Τύρος​—η Πόλις, όπου ο Μαμμωνάς Ήταν Θεός

ΕΝΑ Φοινικικό πλοίο των αρχαίων χρόνων​—διαζωγραφίστε ένα στη διάνοια σας. Οραματισθήτε το ως το πιο μεγαλοπρεπές πλοίο στη θάλασσα. Ναυπηγημένο από τα καλύτερα υλικά, είναι επανδρωμένο από ένα πλήρωμα, που εφημίζετο ως αποτελούμενο από τους πιο ικανούς ναυτικούς του κόσμου. Το πλοίο είναι κατάφορτο από ένα φορτίο ακριβού εμπορεύματος. Το υπερήφανο αυτό πλοίο, που περιγράφεται στο εικοστό έβδομο κεφάλαιο του Ιεζεκιήλ, αντιπροσωπεύει την αρχαία πόλι της Τύρου, παγκόσμια αγορά και πόλι, όπου το εμπόριο υπερείχε. Το μέλλον του απαστράπτοντος αυτού πλοίου, όπως προλέγει ο προφήτης του Θεού, είναι το ναυάγιο.

Η Τύρος ήταν μια πόλις, της οποίας οι κάτοικοι ήσαν υλισταί· ελάτρευαν τον Μαμμωνά. Οι Έλληνες τους αποκαλούσαν Χαναναίους, με τους οποίους εμπορεύοντο «Φοινικικά» (πορφυρά ερυθρά) λόγω του πορφυρού χρώματος που είχαν οι βαφές και τα υφάσματα, που αποτελούσαν ένα σπουδαίο είδος των εμπορευμάτων των.

Η θρησκεία της πόλεως, τότε, ήταν η ψευδοθρησκεία των Χαναναίων. Οι κάτοικοι της Τύρου ελάτρευαν μια θήλεια θεότητα που εκαλείτο Ασταρώθ. Το όνομα αυτό, όπως και το του Βάαλ​—της αντιστοίχου αρσενικής θεότητος—​συχνά συναντάται μέσα στη Γραφή. Ο Βάαλ της Τύρου εκαλείτο Μέλκαρθ, και ήταν η πολιούχος θεότης. Η Τύρος ενόμιζε ότι έλάτρευε την Ασταρώθ και τον Μέλκαρθ· πρωτίστως ελάτρευε τον Μαμμωνά.

Ο λόγος του Θεού περιγράψει την Τύρο ως γεμάτη από «πλήθος παντός πλούτου.» (Ιεζ. 27:12) Η ίδια η πόλις αποτελούσε έκθεσι των καλυτέρων προϊόντων ήταν το εμπορικό κέντρον του αρχαίου κόσμου. Η Θαρσείς έστελλε άργυρον, σίδηρον, κασσίτερον και μόλυβδον. Η Αρμενία εφωδίαζε τις αγορές της Τύρου με ίππους ενός φημισμένου γένους. Η Δαιδάν έστελλε ελεφαντόδοντα κι έβενο. Η Εδώμ έστελλε σμαράγδους, κεντήματα, λεπτά λινά υφάσματα και κοράλλια. Η γη του Ιούδα και του Ισραήλ επρομήθευε στην Τύρο σιτάρι, μέλι και βάλσαμο. Από τη Δαμασκό ήρχετο ο φημισμένος οίνος της Χελβών. Η Αραβία έστελλε αρνιά κι ερίφια, τα καλύτερα κάθε είδους καρυκεύματα και τους καλυτέρους πολύτιμους λίθους από κάθε είδος, ως επίσης και χρυσάφι. Οι αγορές της Τύρου αφθονούσαν από εξαίρετα είδη λεπτής επεξεργασίας· υπήρχαν κέδρινα ερμάρια με πλούσιο εξαρτισμό.

ΥΠΕΡΗΦΑΝΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΣΙΔΩΝΙΩΝ

Η αρχαία εκείνη Χαναναία πόλις της Σιδώνος υπήρξε μητέρα της Τύρου. Η Σιδών εσφράγιζε τα νομίσματα της με τη λεζάντα: «Μήτηρ Κάμπης, Ιππώνος, Κιτίου, Τύρου». Επειδή μια παροικία από τη Σιδώνα ίδρυσε την Τύρο, οι κάτοικοι της Τύρου εξακολούθησαν να λέγωνται Σιδώνιοι. Η Γραφή αποκαλεί την Τύρο ‘παρθένον, θυγατέρα της Σιδώνος’ και τους εμπορικούς κατοίκους της ‘έμπορους της Σιδώνος’. (Ησ. 23:12, 2) Στα νομίσματα της η Τύρος αυτοεκαλείτο «Μητρόπολις των Σιδωνίων». Εν καιρώ αυτή η «θυγάτηρ της Σιδώνος» επεσκίασε τη μητέρα της σε δόξα και μεγαλείο.

Η Σιδωνία αυτή μητρόπολις ένοιωθε αγαλλίασι λόγω του πλούτου της, της δυνάμεώς της, της φήμης της και της αρχαιότητός της. Στον όγδοον αιώνα π.Χ., ο Ησαΐας είπε για την Τύρο «η εύθυμος πόλις σας, της οποίας η αρχαιότης είναι εκ παλαιών ημερών.» (Ησ. 23:7) Ήταν μια ισχυρή πόλις ακόμη κι από τον καιρό του Ιησού του Ναυή· ο Ιησούς του Ναυή την αποκαλούσε ‘η οχυρά πόλις Τύρος’.​—Ιησ. Ναυή 19:29.

Με τα πλούσια και πολύτιμα πράγματα της γης, που περιέκλειε μέσ’ από τα τείχη της, δεν εγνώριζε όρια η υπερηφάνεια της Τύρου. Επηρμένη από υπερηφάνεια, η Τύρος ενεπιστεύετο στην ίδια της σοφία, στα πλούτη της, στις συμμαχίες της και στη στρατιωτική της δύναμι. Πολλοί από τους άρρενας κατοίκους της Τύρου ησχολούντο πολύ στη λατρεία μέσα στο ιερό του Μαμμωνά για να υπηρετήσουν στον στρατό. Η Τύρος, λοιπόν, χρησιμοποιούσε τον πλούτο της για να μισθώνη στρατιώτας από ξένες χώρες για τις μάχες της: «Πέρσαι, και Λύδιοι, και Λίβυες, ήσαν εν τοις στρατεύμασί σου οι άνδρες σου οι πολεμισταί.» (Ιεζ. 27:10) Η Τύρος θεωρούσε τον εαυτό της απόρθητο. Επί πέντε χρόνια ο Ασσύριος βασιλεύς Σαλμανασσάρ πολιορκούσε την Τύρο· εν τούτοις δεν κατώρθωσε να καταλάβη την πόλι. Ας μη φαίνεται παράδοξο ότι η Τύρος, στα νομίσματα της, περιεγράφετο ως «ιερά και απαραβίαστος».

ΟΙ ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΤΗΣ ΤΥΡΟΥ ΚΑΙ Η ΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ

Σε τρία κεφάλαια του βιβλίου του Ιεζεκιήλ (από το εικοστό έκτο ως το εικοστό όγδοο) αναγινώσκομε για τη βουλή του Θεού εναντίον της Τύρου. Ο προφήτης του Θεού λέγει ότι η Τύρος είναι σαν ένα πλοίο που θα καταληφθή από καταιγίδα και θα βυθισθή με ολόκληρο το φορτίο και με ολόκληρο το πλήρωμά του. Τι είχε κάμει η Τύρος για να προκαλέση την οργήν του αληθινού και ζώντος Θεού, Ιεχωβά; Ο Θεός είπε στον βασιλέα της Τύρου: «Η καρδία σου υψώθη δια την δύναμίν σου.»​—Ιεζ. 28:5.

Εκτός από τη Μαμμωνική υπερηφάνεια, πολλά ήσαν εκείνα, που προεκάλεσαν την οργή του Ιεχωβά. Η απληστία της Τύρου για πλουτισμό ωδήγησε και σε άλλη αμαρτία: Η Τύρος πωλούσε Ισραηλίτας ως δούλους. Δεν ήταν έτσι πάντοτε. Όταν ο Χιράμ ήταν βασιλεύς της Τύρου, οι σχέσεις μεταξύ Ιερουσαλήμ και Τύρου ήσαν φιλικές. Ο Χιράμ έστειλε στον Δαβίδ ξυλεία κι εργάτας για το ανάκτορό του και υλικά στον Σολομώντα για τον ναό του Ιεχωβά. Αλλά μετά τη διαίρεσι του βασιλείου, οι σχέσεις άλλαξαν, πρωτίστως διότι η Τύρος με το φρόνημα του Μαμμωνά «δεν ενεθυμήθησαν την αδελφικήν συνθήκην.» Ο προφήτης του Θεού Αμώς το είπε αυτό, διότι η Τύρος εγέμισε τις δουλαγορές της με Ιουδαίους, πωλώντας τους σε μακρινές ειδωλολατρικές χώρες. Ο Ιεχωβά εδήλωσε δια του προφήτου Ιωήλ: «Τους δε υιούς Ιούδα και τους υιούς Ιερουσαλήμ επωλήσατε εις τους υιούς των Ελλήνων, . . . Θέλω επιστρέψει το ανταπόδομά σας επί την κεφαλήν σας.» Η τιμωρία της Τύρου θα ήταν αυστηρή. Ο Ιεχωβά είπε: «Θέλω εξαποστείλει πυρ εις το τείχος της Τύρου, και θέλει καταφάγει τα παλάτια αυτής.»​—Ιωήλ 3:6, 7· Αμώς 1:9, 10.

Υπήρχαν και περισσότερα ακόμη εις βάρος της Τύρου στα όμματα του Θεού. Ήταν πάλι η αγάπη του Μαμμωνά που ωδήγησε στην καταστροφή της Τύρου. Όταν ο στρατός του Βασιλέως Ναβουχοδονόσορ της Βαβυλώνος κατέστρεψε την Ιερουσαλήμ στο έτος 607 π.Χ., οι Τύριοι εχάρησαν! Η Ιερουσαλήμ είχε προσελκύσει πολλούς έμπορους. Τώρα εξέλιπε η Ιερουσαλήμ, η Τύρος ανέμενε περισσότερο εμπόριο για τον εαυτό της. Η Τύρος ένοιωθε αγαλλίασι: «Εύγε! συνετρίβη η πύλη των λαών· εστράφη προς εμέ· θέλω γεμισθή, διότι ηρημώθη.»​—Ιεζ. 26:2.

Η Τύρος, αισθανόμενη τον εαυτό της απόρθητο, και βέβαιη ότι θα ηύξανε το εμπόριο που διεξήγε, ανέμενε ένα ένδοξο μέλλον. Αλλ’ ο Θεός του ουρανού είχε καθορίσει το μέλλον της Τύρου. Σ’ έναν καιρό που η Τύρος μπορούσε να οραματισθή μόνο ευημερία εμπρός της, ο Ιεχωβά είπε δια του προφήτου του: «Ιδού, εγώ είμαι εναντίον σου, Τύρος, και θέλω επεγείρει εναντίον σου έθνη πολλά, ως επεγείρει η θάλασσα τα κύματα αυτής. Και θέλουσι καταστρέψει τα τείχη της Τύρου, και κατεδαφίσει τους πύργους αυτής· και θέλω ξύσει το χώμα αυτής απ’ αυτής, και καταστήσει αυτήν ως λειόπετραν. Θέλει είσθαι δια να εξαπλόνωσι δίκτυα εν μέσω της θαλάσσης· διότι εγώ ελάλησα, λέγει Ιεχωβά ο Θεός.»​—Ιεζ. 26:3-5, ΜΝΚ.

Τι φοβερό μέλλον για την Τύρο​—να ξυσθή τόσο πλήρως, ώστε να καταστή ως λειόπετρα και γίνη τόπος εξαπλώσεως δικτύων για στέγνωμα από τους αλιείς!

Ποιο ήταν το πρώτο από τα ‘πολλά έθνη’, που θα έκανε ο Θεός να επέλθουν εναντίον της Τύρου; «Ούτω λέγει Ιεχωβά ο Θεός· Ιδού, θέλω φέρει κατά της Τύρου τον Ναβουχοδονόσορ βασιλέα της Βαβυλώνος.»​—Ιεζ. 26:7, ΜΝΚ.

Η ΜΑΚΡΑ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΟΥ ΝΑΒΟΥΧΟΔΟΝΟΣΟΡ

Σ’ επαλήθευσι της προφητείας, λίγον καιρό μετά την πτώσι της Ιερουσαλήμ, ο βασιλεύς της Βαβυλώνος εβάδισε εναντίον της Τύρου. Αλλ’ η Τύρος είχε αυτοπεποίθησι. Μήπως δεν είχε ανθέξει η πόλις στον Σαλμανασσάρ επί πενταετίαν, αναγκάζοντας τον βασιλέα να λύση την πολιορκία; Ο Ναβουχοδονόσορ επετέθη εναντίον της γεμάτης αυτοπεποίθησι Τύρου, και η πολιορκία άρχισε. Πέρασαν πέντε χρόνια, αλλά ο Ναβουχοδονόσορ δεν έλυσε την πολιορκία. Πέρασαν επτά χρόνια, δέκα χρόνια, κι ακόμη ανθίστατο η Τύρος. Ασφαλώς ο βασιλεύς της Βαβυλώνος θα παρητείτο της προσπαθείας του και θα επέστρεφε στη χώρα του, έτσι πρέπει να εσκέφθησαν οι Τύριοι. Αλλ’ η πολιορκία συνεχίζετο. Πέρασαν δώδεκα χρόνια. Η Τύρος ακόμη αντείχε. Εν τέλει, ύστερ’ από δεκατρία χρόνια, τα πολιορκητικά μηχανήματα του Ναβουχοδονόσορ υπερίσχυσαν. Η Τύρος έπεσε. Η πόλις κατηδαφίσθη.

Πόσο εστοίχισε η εκστρατεία εκείνη στον βασιλέα της Βαβυλώνος! Τι ταλαιπωρίες στους στρατιώτας του: «Πάσα κεφαλή εφαλακρώθη, και πας ώμος εξεδάρθη· μισθόν όμως δια την Τύρον δεν έλαβεν, ούτε αυτός ούτε το στράτευμα αυτού.» (Ιεζ. 29:18) Οι θησαυροί της Τύρου υπεξέφυγαν από τον Ναβουχοδονόσορ. Πώς αυτό; Στη διάρκεια της μακράς πολιορκίας ο όγκος των θησαυρών μετεφέρθη σ’ ένα μικρό νησί, που απείχε περίπου μισό μίλι από την ξηρά.

Μήπως έπρεπε να μείνη απλήρωτος ο Ναβουχοδονόσορ; Όχι. Αυτός παρέσχε υπηρεσίες στον Παντοδύναμο Θεό καταστρέφοντας την Τύρο. Ο Ιεχωβά, λοιπόν, προείπε πώς θα αντήμειβε τον βασιλέα της Βαβυλώνος: «Ιδού, εγώ δίδω την γην της Αιγύπτου εις τον Ναβουχοδονόσορ βασιλέα της Βαβυλώνος· και θέλει σηκώσει το πλήθος αυτής, και θέλει λεηλατήσει την λεηλασίαν αυτής, και λαφυραγωγήσει τα λάφυρα αυτής· και τούτο θέλει είσθαι ως μισθός εις το στράτευμα αυτού. Έδωκα εις αυτόν την γην της Αιγύπτου δια τον κόπον αυτού, με τον οποίον εδούλευσε κατ’ αυτής, επειδή ηγωνίσθησαν δι’ εμέ.» (Ιεζ. 29:19, 20) Μετά από λίγον καιρό ο βασιλεύς της Βαβυλώνος κατέκτησε την Αίγυπτο κι έλαβε τα λάφυρα ως πληρωμή διότι μετέβαλε την υπερήφανη Τύρο που ελάτρευε τον Μαμμωνά σ’ ένα σωρό από χαλίκια.

ΝΕΑ ΤΥΡΟΣ, Η ΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΠΟΛΙΣ

Η ηπειρωτική πόλις δεν υπήρχε πια. Η Τύρος, που υπήρχε τώρα, ήταν μια νησιωτική πόλις εκτάσεως περίπου 150 εκταρίων. Για να χωρέσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι στο νησί, οι Τύριοι έκτισαν πολυώροφα τα σπίτια των. Με τον καιρό η Τύρος έγινε πάλι μια ισχυρή κι ευδαίμων πόλις. Και πάλι θεός της Τύρου ήταν κυρίως ο Μαμμωνάς. Τι πλούτη εισέρρευσαν μέσα στην πόλι! Ο προφήτης του Θεού Ζαχαρίας, περιγράφοντας τη νέα Τύρο, τη νησιωτική πόλι, είπε: «Η Τύρος ωκοδόμησεν εις εαυτήν οχύρωμα, και επεσώρευσεν αργύριον ως χώμα, και χρυσίον ως πηλόν των οδών.»​—Ζαχ. 9:3.

Η Τύρος και πάλι ησθάνετο υπερηφάνεια κι ασφάλεια. Ο Έλλην ιστορικός Διόδωρος ο Σικελιώτης έγραψε: «Η Τύρος είχε τη μεγαλύτερη αυτοπεποίθησι λόγω της νησιωτικής της θέσεως και των οχυρώσεών της, και των αφθόνων εφοδίων που είχε παρασκευάσει.» Αλλ’ η οργή του Ιεχωβά ήταν ακόμη εναντίον της Τύρου. Ο προφήτης του Θεού απήγγειλε τα εξής εναντίον της πλούσιας νησιωτικής πόλεως: «Ιδού, ο Κύριος θέλει σκυλεύσει αυτήν και θέλει πατάξει εν τη θαλάσση την δύναμιν αυτής· και αυτή θέλει καταναλωθή εν πυρί.»​—Ζαχ. 9:4.

Ήλθε ο καιρός να πατάξη «εν τη θαλάσση την δύναμιν» της Τύρου ο Ιεχωβά ο Ύψιστος. Στο έτος 333 π.Χ. ο Αλέξανδρος ο Μακεδών κατετρόπωσε τον βασιλέα της Περσίας Δαρείον στη μάχη της Ισσού. Ο Αλέξανδρος τώρα έστρεψε την προσοχή του στην Τύρο. Όταν έφθασε ο Αλέξανδρος, η Τύρος απέστειλε μια πρεσβεία με δώρα. Ο Αλέξανδρος εζήτησε να εισέλθη στην πόλι για να προσφέρη θυσία στον μέγα ναό Μέλκαρθ. Οι Τύριοι ηρνήθησαν. Ήθελαν να έχουν τον Μακεδόνα μονάρχην ως φίλον αλλ’ όχι ως κύριον. Ο Αλέξανδρος εξωργίσθη από την ισχυρογνωμοσύνη των Τυρίων και απεφάσισε να καταλάβη την πόλι. Αλλά πώς; Η Τύρος ήταν νησί.

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΕΙ ΠΡΟΣΧΩΜΑ

Ο Αλέξανδρος, για να επιτεθή εναντίον των τειχών της πόλεως, έθεσε τον στρατό του σ’ ενέργεια να κατασκευάση πρόσχωμα προς το νησί. Πού βρήκε ο Αλέξανδρος τα υλικά προς τούτο; Από τα συμπαγή ερείπια της παλαιάς Τύρου. Οι άνδρες του Αλεξάνδρου ήγειραν πέτρες και ξύλα κι άρχισαν να κατασκευάζουν πρόσχωμα φάρδους περίπου 200 ποδών. Όταν εχρειάσθησαν κι άλλα δομικά υλικά, ο Αλέξανδρος διέταξε να εκσκαφούν όλα τα συντρίμματα της κατεστραμμένης πόλεως και να ριφθούν μέσα στο νερό. Ο Αλέξανδρος, όπως αφηγείται ο ιστορικός Αρριανός, εξέσκαψε το ίδιο το χώμα της παλαιάς Τύρου για να κατασκευάση το πρόσχωμά του. Έτσι, η παλαιά Τύρος, η ηπειρωτική πόλις, εξέλιπε τελείως, ακριβώς όπως ο Θεός προ πολλού είχε προείπει δια του προφήτου Ιεζεκιήλ: «Και θέλω ξύσει το χώμα αυτής απ’ αυτής, και καταστήσει αυτήν ως λειόπετραν. . . . και θέλουσι ρίψει εις το μέσον των υδάτων τους λίθους σου, και τα ξύλα σου, και το χώμα σου.»​—Ιεζ. 26:4, 12.

Ο Αλέξανδρος συνέχισε το έργον του στο πρόσχωμα. Η πρόοδος έγινε δύσκολη από τις επανειλημμένες επιθέσεις των Τυρίων πολεμικών πλοίων. Μερικές φορές οι Τύριοι εξαπέλυσαν χάλαζαν βλημάτων· άλλοτε ωνείδιζαν τους στρατιώτας του Αλεξάνδρου, λέγοντας ότι ήταν μεγαλοπρεπές θέαμα να βλέπωνται αυτοί οι κατακτηταί μεταφέροντας βάρη στη ράχη των όπως τα τόσα υποζύγια. Οι στρατιώται, εξημμένοι από τους χλευασμούς αυτούς, κι εμπνεόμενοι από την παρουσία του Αλεξάνδρου, ηγωνίζοντο εντατικά. Τελικά ο Αλέξανδρος κατενόησε ότι δεν θα επετύγχανε χωρίς πολεμικό ναυτικό.

Ο Αλέξανδρος επέτυχε να λάβη πολλά πολεμικά πλοία από την Κύπρο και τη Σιδώνα, την Άραδο (Αράδ) και τη Βύβλο. Τελικά, ο Μακεδών κατακτητής συνεκρότησε μια αρμάδα από 200 περίπου πλοία. Είχε τώρα ένα ναυτικό ισχυρότερο από της Τύρου. Με την έγκλεισι του Τυρίου ναυτικού μέσα στο λιμάνι, ο Αλέξανδρος επεδόθη εντατικά στο έργον του.

Σε λίγο το πρόσχωμα εξετάθη ως τα τείχη της πόλεως, τείχη που έφθαναν σε ύψος 150 ποδών. Οι πολεμικοί κριοί ετέθησαν σ’ ενέργεια. Η μάχη ήταν τρομερή. Και από τις δύο πλευρές εμάχοντο σαν λιοντάρια. Συνεχώς οι Τύριοι εξετόξευαν κόκκινη πεπυρωμένη άμμο εναντίον των εφορμούντων. Ο Αλέξανδρος έφερε πολιορκητικά μηχανήματα για να εκσφενδονίζουν βέλη, λίθους και φλεγόμενους δαυλούς εναντίον των πολιορκουμένων. Ο Αλέξανδρος ανήγειρε πελώριους πύργους ύψους περίπου είκοσι ορόφων οι ανώτατοι εξώσται επυργώνοντο σε ύψος που υπερέβαινε τους 160 πόδες. Αυτοί οι πύργοι εγέμισαν από όπλα. Εν τέλει, ύστερ’ από επτά μηνών πολιορκία, τον Αύγουστο του 332 π.Χ., οι στρατιώται του Αλεξάνδρου καθήρεσαν τα τείχη, οι πολεμικοί κριοί του διέρρηξαν τα τείχη και το ναυτικό του εισέβαλε στο λιμάνι της Τύρου. Η Τύρος έπεσε.

Λόγω της πείσμονος αντιστάσεως της πόλεως, ο Αλέξανδρος την επυρπόλησε, διεπέρασε 8.000 Τυρίους από μάχαιραν, ανεσκολόπισε 2.000 κι επώλησε 30.000 ως δούλους. Έτσι, με την καταστροφή της νησιωτικής πόλεως από τον Μέγαν Αλέξανδρον, οι λόγοι των Θείων προφητών περί πτώσεως της αρχαίας Τύρου έφθασαν σε πλήρη εκπλήρωσι​—σχεδόν διακόσια χρόνια μετά την πρόρρησι του Ζαχαρία, σχεδόν τριακόσια χρόνια μετά τις προφητεύσεις του Ιεζεκιήλ και του Ιερεμία, πάνω από τριακόσια χρόνια μετά την προφήτευσι του Ιωήλ, και πάνω από τετρακόσια χρόνια μετά τις προφητεύσεις του Αμώς και του Ησαΐα!

ΕΠΙΣΚΕΠΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΥΡΟ

Στα χρόνια που επακολούθησαν την κατάκτησι της Τύρου από τον Αλέξανδρο, η νησιωτική πόλις κατώρθωσε ν’ ανοικοδομηθή μερικές φορές, μόνο για να κατακτηθή από πολλά έθνη. Το τελευταίο ίχνος της ανεξαρτήτου υπάρξεως της Τύρου αφηρέθη απ’ αυτήν από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αύγουστο. Στο έτος 638 μ.Χ. η Τύρος εκυριεύθη από τους Μουσουλμάνους, και στο 1124 η Τύρος κατελήφθη από τους σταυροφόρους. Οι σταυροφόροι την έχασαν στο έτος 1291, οπότε η πόλις κατηδαφίσθη κι έγινε σχεδόν σωρός λίθων. Μετά την κατάληψί της από τους Τούρκους το 1516, η Τύρος σύντομα κατερημώθη. Όταν ο Σάνδυς επεσκέφθη την Τύρο κατά το έτος 1619, είπε: «Αυτή η άλλοτε περίφημη Τύρος δεν είναι τώρα παρά ένας σωρός ερειπίων».

Στο έτος 1697 ο Μωντρέλ είπε για την Τύρο: «Οι σημερινοί κάτοικοί της είναι μόνο λίγοι πένητες, που μένουν μέσα σε θολωτά οικήματα και συντηρούνται κυρίως από την αλιεία, οι οποίοι φαίνεται να διεφυλάχθησαν σ’ αυτόν τον τόπο από τη Θεία Πρόνοια σαν ένα ορατό επιχείρημα του πώς ο Θεός εξεπλήρωσε τον λόγο του σχετικά με την Τύρο, δηλαδή, Ότι θέλει είσθαι ως λειόπετρα, δια να εξαπλώνωσι δίκτυα.»

Στο έτος 1751 ο Σουηδός φυσιοδίφης Χάσελκιστ επεσκέφθη την Τύρο και είπε: «Υπάρχουν περίπου δέκα κάτοικοι, Τούρκοι και Χριστιανοί, που ζουν από το ψάρεμα.»

Στο έτος 1838 ο Δρ Ρόμπινσον επεσκέφθη την Τύρο και αργότερα έγραψε στις Βιβλικές Έρευνές του: «Συνέχισα την περιήγησί μου κατά μήκος της όλης δυτικής και βορείου ακτής της χερσονήσου, ονειροπολώντας την πομπή και τη δόξα, την υπερηφάνεια και την πτώσι της αρχαίας Τύρου. Εδώ ήταν η μικρή νήσος η άλλοτε καλυμμένη με τα ανάκτορά της και περιστοιχισμένη από τον στόλο της. . . . Αλλά φευ! . . . Η Τύρος έγινε πράγματι ‘ως λειόπετρα, δια να εξαπλώνωσι δίκτυα!’ Τα μόνα δείγματα της αρχαιοτέρας της λαμπρότητος που εναπομένουν​—στήλες από ερυθρό και φαιό γρανίτη, ενίοτε σαράντα ως πενήντα συσσωρευμένες, ή μαρμάρινες στήλες—​κείνται κομματιασμένες και διεσπαρμένες κάτω από τα κύματα στο μέσον της θαλάσσης· και οι καλύβες που τώρα φωλιάζουν σ’ ένα τμήμα της τοποθεσίας της, δεν παρουσιάζουν αντίφασι προς τη φοβερή προσταγή, ‘Δεν θέλεις πλέον οικοδομηθή’.»

Σήμερα οι κάτοικοι της Τύρου δεν είναι πολύ περισσότεροι από όσους ήσαν, όταν έκαμε εκεί την επίσκεψί του ο Δρ Ρόμπινσον. Η Τύρος, που λέγεται Ες Σουρ (το παλιό της όνομα στην Αραβική), είναι ένα απλό χωριό με 5.000 κατοίκους περίπου και είναι χτισμένη γύρω από το βόρειο άκρον της άλλοτε νήσου. Το πρόσχωμα του Αλεξάνδρου σώζεται ακόμη· η δε αρχαία νήσος, που είναι τώρα χερσόνησος, συνδέεται απ’ ευθείας με την ηπειρωτική χώρα με μια λωρίδα γης, πλάτους μισού μιλίου περίπου. Η Τύρος, που ήταν άλλοτε κέντρον παγκοσμίου εμπορίου, διεξάγει τώρα ένα ασήμαντο εμπόριο σε βαμβάκια και καπνά· οι δε αλιείς της έχουν εκτάσεις ερημικού χώρου για ν’ απλώνουν τα δίκτυα τους για αποξήρανσι.

Ο αναγνώστης της Βίβλου προσβλέπει στην Τύρο με μεγάλο ενδιαφέρον, διότι λίγες πόλεις παρέχουν πιο κατάφωρη απόδειξι της απολύτου βεβαιότητος του προφητικού λόγου του Ιεχωβά. «Τις ως η Τύρος, ως η καταστραφείσα εν μέσω της θαλάσσης;» είπε ο προφήτης του Θεού, όταν η Τύρος ήταν παγκόσμια αγορά και κυρία των θαλασσών. «Τώρα συνετρίβης εν ταις θαλάσσαις, εν τω βάθει των υδάτων· το εμπόριόν σου και παν το άθροισμά σου έπεσον εν μέσω σου. . . . Φρίκη θέλεις είσθαι, και δεν θέλεις υπάρξει έως αιώνος.»​—Ιεζ. 27:32, 34, 36.

[Χάρτης στη σελίδα 441]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Πιθανή τοποθεσία της ηπειρωτικής πόλεως Τύρου

Μεσόγειος Θάλασσα

ΤΥΡΟΣ (Νησιωτική Πόλις)

Πρόσχωμα

Αραιοί σωροί άμμου

Πιθανή γραμμή της αρχαίας ακτής

Κλίμαξ

Υάρδες

0

500

Βορράς