Η Προσοχή στη Θεία Προειδοποίησι Είναι Σοφία
ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ενεργείας του Ιεχωβά με το ανθρώπινο γένος αντανακλούν πάντοτε την υψηλή του εκτίμησι στην ανθρώπινη ζωή. Δεν ενήργησε βεβιασμένα για να εκδηλώση δυσμενείς κρίσεις, αλλά φιλεύσπλαγχνα έδωσε ευκαιρία στους ανθρώπους και στα έθνη ν’ αλλάξουν την πορεία των. (Ιερεμ. 18:6-10) Αυτό μπορεί να σημειωθή ιδιαίτερα στον τρόπο με τον οποίον μεταχειρίστηκε το έθνος Ισραήλ. Κατ’ επανάληψιν ο Ιεχωβά ήγειρε προφήτας για να ενθαρρύνη το άπιστο εκείνο έθνος να εγκαταλείψη την κακή του πορεία.—Ησ. 55:6, 7· Ιεζ. 33:10, 11.
Ένας απ’ αυτούς τους προφήτας ήταν ο Ιεζεκιήλ, ο οποίος άρχισε το προφητικό του έργο το έτος 613 π.Χ. ως εξόριστος στη Βαβυλώνα. Η θέσις του Ιεζεκιήλ ήταν σαν τη θέσι του φρουρού ο οποίος είχε την ευθύνη να προειδοποιή τους ανθρώπους εγκαίρως για τον κίνδυνο. Εκείνοι που δεν πρόσεχαν στην προειδοποίησι θα έπρεπε ν’ αναλάβουν την ευθύνη για τον θάνατό τους. Ακόμη και αν ο Ιεζεκιήλ ως φρουρός παρέλειπε το καθήκον του, η ανομία των ανθρώπων τους καθιστούσε αξίους θανάτου και έτσι ο θάνατός των δεν θ’ αποτελούσε αδίκημα. Ο Ιεζεκιήλ όμως, θα καθίστατο ένοχος εγκληματικής αμελείας. (Ιεζ. 33:1-6) Ο Ιεχωβά εντυπώνοντας τούτο στη διάνοια του Ιεζεκιήλ εδήλωσε:
«Και συ, υιέ ανθρώπου, εγώ σε έθεσα φύλακα επί τον οίκον Ισραήλ· άκουσον λοιπόν λόγον εκ του στόματός μου, και νουθέτησον αυτούς παρ’ εμού. Όταν λέγω εις τον άνομον, Άνομε, θέλεις εξάπαντος θανατωθή· και συ δεν λαλήσης διά να αποτρέψης τον άνομον από της οδού αυτού, εκείνος μεν ο άνομος θέλει αποθάνει εν τη ανομία αυτού, πλην εκ της χειρός σου θέλω εκζητήσει το αίμα αυτού. Αλλ’ εάν συ αποτρέπης τον άνομον από της οδού αυτού διά να επιστρέψη απ’ αυτής, και δεν επιστρέψη από της οδού αυτού, εκείνος μεν θέλει αποθάνει εν τη ανομία αυτού, συ δε ηλευθέρωσας την ψυχήν σου».—Ιεζ. 33:7-9.
Εκείνοι που ανταποκρίνονται στην προειδοποίησι του Θεού που δίδεται μέσω των δούλων του δεν έχουν λόγο να φοβούνται ότι το παρελθόν τους θα τους κατακρίνη. Ο Ιεχωβά Θεός ‘δεν θέλει τον θάνατον του αμαρτωλού, αλλά θέλει να επιστρέψη ο ασεβής από την οδόν αυτού και να ζήση.’ (Ιεζ. 33:11) Φυσικά, αν οι δίκαιοι άνθρωποι εγκαταλείψουν την πορεία της πιστότητάς των, δεν θα διαφύγουν την κατάκρισι. Είτε πεθάνη κανείς είτε εξακολουθήση να ζη, αυτό εξαρτάται από τη στάσι του στον καιρό που εκτελείται η θεία κρίσις. Ο Ιεχωβά είπε μέσω του Ιεζεκιήλ:
«Και όταν λέγω προς τον ασεβή, Εξάπαντος θέλεις αποθάνει· ο δε, επιστρέψας από της αμαρτίας αυτού, πράξη κρίσιν και δικαιοσύνην, αποδώση το ενέχυρον ο ασεβής, επιστρέψη το ηρπαγμένον, περιπατή εν τοις διατάγμασι της ζωής, μη πράττων αδικίαν, θέλει εξάπαντος ζήσει, δεν θέλει αποθάνει· πάσαι αι αμαρτίαι αυτού, τας οποίας ημάρτησε, δεν θέλουσι πλέον μνημονευθή εις αυτόν· έκαμε κρίσιν και δικαιοσύνην· θέλει εξάπαντος ζήσει. Όταν ο δίκαιος επιστρέψη από της δικαιοσύνης αυτού, και πράξη αδικίαν, διά τούτο μάλιστα θέλει αποθάνει. Και όταν ο άνομος επιστρέψη από της ανομίας αυτού, και πράξη κρίσιν και δικαιοσύνην, αυτός θέλει ζήσει δια τούτο».—Ιεζ. 33:14-16, 18, 19.
Πόσο σπλαγχνική η ενέργεια του Ιεχωβά Θεού είναι να φροντίση ώστε να δοθή αρκετή προειδοποίησις! Αλλά στον καιρό του Ιεζεκιήλ υπήρχαν Ισραηλίται οι οποίοι δεν εκτιμούσαν την απεριόριστη αγάπη και το έλεος του Θεού. Αυτοί έλεγαν: «Η οδός του Ιεχωβά δεν είναι ευθεία». Ωστόσο, αυτοί πραγματικά είχαν να ρυθμίσουν τον τρόπο της σκέψεώς των και τις οδούς των.—Ιεζ. 33:17, 20, ΜΝΚ.
Εκείνοι που δεν έδιναν προσοχή στην προειδοποίησι του Θεού μέσω του Ιεζεκιήλ αλλά ενέμεναν στον ισχυρισμό τους ότι η οδός του Θεού δεν ήταν ευθεία έφεραν συμφορά επάνω τους. Η καταστροφή της στασιαστικής πόλεως Ιερουσαλήμ μετά από δεκαοκτώ μηνών εντατική πολιορκία έφερε τον θάνατο σε πολλούς. Ο Ιεζεκιήλ δεν ήταν δυνατόν να κατηγορηθή γι’ αυτό. Αυτός είχε δώσει προειδοποίησι στους Ισραηλίτας οι οποίοι απειλούνταν με καταστροφή. Ώστε, το αίμα των ήταν επάνω στις κεφαλές των.
Ο Ιεζεκιήλ εξαιτίας της πιστότητάς του ως φρουρού δεν επέφερε δυσμενή κρίσι εναντίον του. Αυτός εξακολούθησε να ζη και έλαβε επιβεβαίωσι εν σχέσει με την αξιοπιστία της προφητικής προειδοποιήσεώς του για την Ιερουσαλήμ. Αναφέρει τα εξής:
«Και εν τω δωδεκάτω έτειa της αιχμαλωσίας ημών, τω δεκάτω μηνί, τη πέμπτη του μηνός, ήλθε προς εμέ διασεσωσμένος τις εξ Ιερουσαλήμ, λέγων, Ηλώθη η πόλις.»—Ιεζ. 33:21.
Σ’ ένα συνήθη Ιουδαίο ή Ισραηλίτη αυτή η είδησις θα ήταν αποκαρδιωτική. Αλλ’ ο Ιεχωβά Θεός προετοίμασε τον Ιεζεκιήλ από πριν γι’ αυτό. Ο Ιεχωβά εγνώριζε ότι ο διασωθείς επλησίαζε στο τέλος του τρεξίματός του και επρόκειτο να φέρη την είδησι. Γι’ αυτό, την εσπέρα της ημέρας της αφίξεως αυτού του ατόμου ο Ιεχωβά μίλησε στον Ιεζεκιήλ ότι η Ιερουσαλήμ είχε ήδη καταστραφή και ότι υπήρχαν μερικοί που επέζησαν στη χώρα της Ιουδαίας. Ο Ιεζεκιήλ μάς λέγει:
«Και η χειρ του Ιεχωβά εστάθη επ’ εμέ το εσπέρας πριν έλθη ο διασεσωσμένος, και ήνοιξε το στόμα μου εωσού ήλθε προς εμέ το πρωί· και ανοιχθέντος του στόματός μου, δεν εσιώπησα πλέον.b Και έγεινε λόγος Ιεχωβά προς εμέ, λέγων, Υιέ ανθρώπου, οι κατοικούντες εκείνας τας ερημώσεις εν τη γη Ισραήλ λαλούσι, λέγοντες, Εις ήτο ο Αβραάμ, και εκληρονόμησε την γην· ημείς δε είμεθα πολλοί· εις ημάς εδόθη η γη διά κληρονομίαν. Διά τούτο είπε προς αυτούς, Ούτω λέγει Ιεχωβά ο Θεός· Σεις τρώγετε κρέας εν αίματι, και σηκόνετε τους οφθαλμούς σας προς τα είδωλά σας, και χύνετε αίμα· και θέλετε κληρονομήσει την γην; Σεις στηρίζεσθε επί την ρομφαίαν σας, εργάζεσθε βδελύγματα, και μιαίνετε έκαστος την γυναίκα του πλησίον αυτού· και θέλετε κληρονομήσει την γην;»—Ιεζ. 33:22-26, ΜΝΚ.
Η Ιερουσαλήμ ήταν αξία της κρίσεως η οποία εξετελέσθη σ’ αυτήν. Όχι μόνον ο λαός γενικά αρνήθηκε να προσέξη την προειδοποίησι, αλλά κι’ εκείνοι που επέζησαν στη γη του Ιούδα δεν άλλαξαν τις οδούς των αναγνωρίζοντας την αυστηρή τιμωρία που έλαβαν. Εξακολουθούσαν ακόμη να τρώγουν κρέας ζώων από τα οποία το αίμα δεν είχε χυθή σύμφωνα με τον νόμο του Θεού· εξακολουθούσαν ακόμη την ψευδή λατρεία με βδελυκτά είδωλα· διέπρατταν ακόμη τη βδελυκτή πράξι της μοιχείας, βιάζοντας ακόμη και τη σύζυγο του πλησίον των. Δεν είχε σημασία για τον Ιεχωβά το ότι αυτοί ήσαν πολλοί σε σύγκρισι με τον πρόγονό τους, τον πατριάρχη Αβραάμ, στον οποίον ο Ιεχωβά είχε υποσχεθή εκείνη τη γη. (Γέν. 12:1-7) Επειδή δεν μετεστράφησαν και δεν μετενόησαν από την κακή τους πορεία, δεν ήσαν άξιοι να κατέχουν τη γη. (Ιερεμ. 42:1-44:25) Απλοί αριθμοί δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν από τον Ιεχωβά· η υπακοή στο Νόμο του λαμβάνεται υπ’ όψιν!
Εκείνοι οι αμετανόητοι δεν θα αφήνοντο να παραμείνουν στη Θεόδοτη εκείνη γη. Η γη θα ηρημώνετο τελείως από ανθρώπους και κατοικίδια ζώα, και ούτε θα περνούσε κανείς απ’ αυτήν από φόβο ότι ήταν στοιχειωμένη από τους δαίμονες. Η γη επρόκειτο να μείνη έτσι έρημη για εβδομήντα ολόκληρα χρόνια, για ν’ απολαύση μια περίοδο σαββάτου, για ν’ αποκατασταθούν τα σαββατιαία έτη που δεν είχαν τηρήσει οι Ιουδαίοι. (2 Χρον. 36:17-23· παράβαλε Δανιήλ 9:1, 2· Ιερεμίας 9:11· 26:9· 32:43· 33:10-12· 34:22.) Ο Ιεχωβά είπε στον Ιεζεκιήλ:
«Ειπέ ούτω προς αυτούς· Ούτω λέγει Ιεχωβά ο Θεός· Ζω εγώ, οι εν ταις ερημώσεσι θέλουσιν εξάπαντος πέσει εν μαχαίρα· και τον επί το πρόσωπον της πεδιάδος, θέλω παραδώσει αυτόν εις τα θηρία διά να καταφάγωσιν αυτόν· οι δε εν τοις φρουρίοις και εν τοις σπηλαίοις θέλουσιν αποθάνει υπό θανατικού. Διότι θέλω παραδώσει εις όλεθρον και ερήμωσιν την γην, και η έπαρσις της δυνάμεως αυτής θέλει καταβληθή, και τα όρη του Ισραήλ θέλουσιν ερημωθή, ώστε να μη υπάρχη ο διαβαίνων. Και θέλουσι γνωρίσει ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά, όταν παραδώσω εις όλεθρον και ερήμωσιν την γην, διά πάντα τα βδελύγματα αυτών τα οποία έπραξαν».—Ιεζ. 33:27-29, ΜΝΚ.
Αυτοί οι επιζώντες δεν ήσαν οι μόνοι οι οποίοι δεν εξετίμησαν τη μεγάλη αγάπη και το έλεος του Ιεχωβά που τους είχε δώσει προειδοποίησι. Ούτε οι συνεξόριστοι του Ιεζεκιήλ δεν έλαβαν σοβαρά υπ’ όψιν τις προφητεύσεις του. Σχετικά μ’ αυτούς τους εξορίστους, ο Ιεχωβά είπε:
«Και συ, υιέ ανθρώπου, οι υιοί του λαού σου λαλούσιν εναντίον σου παρά τα τείχη και εν τοις θύραις των οικιών, και λαλούσι προς αλλήλους, έκαστος προς τον αδελφόν αυτού, λέγοντες, Έλθετε λοιπόν, και ακούσατε τις ο λόγος ο εξερχόμενος παρά του Ιεχωβά. Και έρχονται προς σε, καθώς συνάγεται ο λαός, και κάθηται έμπροσθέν σου ο λαός μου, και ακούουσι τους λόγους σου, αλλά δεν κάμνουσιν αυτούς· διότι εν τω στόματι αυτών δεικνύουσι πολλήν αγάπην, η καρδία όμως αυτών υπάγει κατόπιν της αισχροκερδείας αυτών. Και ιδού, συ είσαι προς αυτούς ως ερωτικόν άσμα ανθρώπου ηδυφώνου, και παίζοντος όργανα καλώς· διότι ακούουσι τους λόγους σου, αλλά δεν κάμνουσιν αυτούς. Πλην όταν έλθη τούτο, (και ιδού, έρχεται,) τότε θέλουσι γνωρίσει ότι εστάθη, προφήτης εν μέσω αυτών».—Ιεζ. 33:30-33.
Επειδή δεν επρόσεξαν οι Ιουδαίοι εκείνοι εξόριστοι εξεπλάγησαν όταν ήλθε επιβεβαίωσις ότι η Ιερουσαλήμ κατεστράφη. Επειδή επέμεναν στην απιστία, ήσαν τελείως απροετοίμαστοι για να υποστούν τον τρομερό αυτό κλονισμό. Αναγκάσθηκαν επίσης ν’ αναγνωρίσουν ότι ο Ιεζεκιήλ πραγματικά ήταν ένας αληθινός προφήτης του Ιεχωβά.
ΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΗΦΘΗ ΣΤΑ ΣΟΒΑΡΑ
Εμείς σήμερα ζούμε σ’ έναν καιρό πολύ όμοιο μ’ εκείνον του Ιεζεκιήλ. Μολονότι ομολογούν ότι είναι σε σχέσι διαθήκης με τον Θεό όπως ήταν και ο αρχαίος Ισραήλ, μέλη εκκλησιών του Χριστιανικού κόσμου συμπεριφέρονται όπως ο άπιστος Ισραήλ της αρχαιότητος. Οι συνθήκες ακριβώς που περιγράφονται από τον απόστολο Παύλο στην επιστολή 2 Τιμόθεον 3:1-5 φαίνονται καθαρά μεταξύ εκείνων που ομολογούν ότι υπηρετούν τον Θεό. Αναγινώσκομε:
«Γίνωσκε δε τούτο, ότι εν ταις εσχάταις ημέραις θέλουσιν ελθεί καιροί κακοί· διότι θέλουσιν είσθαι οι άνθρωποι φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, απειθείς εις τους γονείς, αχάριστοι, ανόσιοι, άσπλαγχνοι, αδιάλλακτοι, συκοφάνται, ακρατείς, ανήμεροι, αφιλάγαθοι, προδόται, προπετείς, τετυφωμένοι, φιλήδονοι μάλλον παρά φιλόθεοι, έχοντες μεν μορφήν ευσεβείας, ηρνημένοι δε την δύναμιν αυτής.»
Τα βλέπετε σεις αυτά τα πράγματα σήμερα; Το γεγονός ότι οι ανωτέρω συνθήκες χαρακτηρίζουν τις έσχατες ημέρες του παρόντος πονηρού συστήματος πραγμάτων δείχνει ότι οι άνθρωποι βρίσκονται σ’ ένα πάρα πολύ σοβαρό κίνδυνο. Αυτή η χρονική περίοδος προελέχθη ότι θα φθάση στο αποκορύφωμά της στη μεγάλη θλίψι η οποία θα τερματίση το παρόν ασεβές σύστημα. (Ματθ. 24:20-22· Αποκάλ. 7:1-3, 14) Όπως ο αρχαίος Ιεζεκιήλ ηγέρθη ως φρουρός για να δώση μια προειδοποίηση έτσι και σήμερα οι Χριστιανοί μάρτυρες του Ιεχωβά διασαλπίζουν μια προειδοποίησι για τη συμφορά που θα επέλθη στο Χριστιανικό κόσμο καθώς και στο υπόλοιπο του αιμοσταγούς αυτού συστήματος πραγμάτων. Πώς ανταπακρίνεσθε σεις σ’ αυτή την προειδοποίησι; Αποχωρισθήκατε από τις θρησκευτικές συνήθειες και τις οργανώσεις του Χριστιανικού κόσμου; Προσπαθείτε να συμπεριφέρεσθε με τέτοιον τρόπο ώστε ο Ιεχωβά Θεός να φροντίση να διαφυλαχθήτε ζωντανοί όταν φθάσουν στο τέλος των εκείνοι που πράττουν την αδικία;
Ο αναλλοίωτος Θεός Ιεχωβά δεν θα φεισθή πια τον Χριστιανικό κόσμο και τους οπαδούς του όπως δεν εφείσθη και την άπιστη Ιερουσαλήμ. Όπως η Ιερουσαλήμ και η γη του Ιούδα, έτσι και ο τόπος που κατέλαβε ο Χριστιανικός κόσμος σ’ αυτό το κοσμικό σύστημα πραγμάτων θα καταστραφή τελείως χωρίς να παραμείνη σ’ αυτόν κανένα από τα θρησκευτικά ιδρύματα. Τα κοσμικά συστήματα του σημερινού παγκοσμίου συστήματος πραγμάτων θα παρατηρήσουν το κενόν που άφησε ο Χριστιανικός κόσμος και τα άλλα ψευδή θρησκευτικά συστήματα. Εξαιτίας των όσων οι μάρτυρες του Ιεχωβά επί πολύν καιρό διεκήρυτταν σε όλο τον κόσμο, τα κοσμικά αυτά στοιχεία θα γνωρίσουν τα όσα προκαθορίσθηκαν γι’ αυτά με το επαναλαμβανόμενο αυτό ρητό: «Θέλουσι γνωρίσει ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά».
Εφόσον αυτά θα γίνουν, ασφαλώς δεν θα θέλατε να βρεθήτε μεταξύ εκείνων που είναι όμοιοι με τους συνεξόριστους του Ιεζεκιήλ. Εν τούτοις, πολλοί σήμερα κάνουν ακριβώς αυτό. Δίπλα σε τοίχους που ρίχνουν δροσιστική σκιά, στις πόρτες των σπιτιών των ή αλλού, οι άνθρωποι μιλούν για τους Χριστιανούς μάρτυρας του Ιεχωβά και για το έργο τους που επισκέπτονται τους άλλους από σπίτι σε σπίτι. Πολλοί άνθρωποι, ακόμη και μεταξύ εκείνων που είναι ακόμη συνταυτισμένοι με τον Χριστιανικό κόσμο, εκφράζονται επαινετικά γι’ αυτούς τους μάρτυρας. Μπορεί να έρχωνται μάλιστα και σε μεγάλες δημόσιες συναθροίσεις των μαρτύρων του Ιεχωβά ή να διευθετούν για μια οικιακή Γραφική μελέτη που να διεξάγεται μαζί τους και προσκαλούν γείτονες ή συγγενείς να μελετήσουν μαζί τους. Τους αρέσει ο τόνος και η ειλικρίνεια του θείου αγγέλματος και το ακούουν με σεβασμό. Αλλ’ αφήνουν το ζήτημα εκκρεμές· δεν λαμβάνουν μια θετική στάσι υπέρ του Ιεχωβά ως αφωσιωμένοι δούλοι του. Τους αρέσει απλώς να συνομιλούν για ένα Γραφικώς υποστηριζόμενο άγγελμα. Ενδιαφέρονται να μη εμφανίζονται σαν εντελώς άθρησκοι, εκτεθειμένοι στην κατηγορία ότι είναι άθεοι Κομμουνισταί.
Μπορεί να ενοχλούνται από την κραυγή του Χριστιανικού κόσμου ότι οι Χριστιανοί μάρτυρες του Ιεχωβά είναι «ψευδοπροφήται!» Εν τούτοις, μπορεί να μην είναι πλήρως πεπεισμένοι ότι αυτοί είναι αληθινοί εκπρόσωποι του Ιεχωβά του Υπερτάτου Κυριάρχου. Το να φθάσουν σ’ αυτό το συμπέρασμα θα τους υπεχρέωνε να κάμουν κάτι. Αυτό θα εσήμαινε γι’ αυτούς να παύσουν να εμμένουν στις σαρκικές επιθυμίες των και να επιδιώκουν με την καρδιά τους τα άδικα κέρδη.
Κανείς από μας δεν θα πρέπει να είναι σαν αυτούς τους αναποφάσιστους που δεν ανταποκρίνονται. Καλύτερο είναι να γνωρίσετε τώρα, και όχι όταν θα είναι αργά, ότι υπάρχει μια αυθεντική προφητική τάξις Χριστιανών μεταξύ μας και να δεχθήτε να ενεργήσετε απέναντι στο άγγελμα της Αγίας Γραφής, «ουχί ως λόγον ανθρώπων αλλά (καθώς είναι αληθώς) λόγον Θεού.» (1 Θεσσ. 2:13) Εκείνοι που περιμένουν αναποφάσιστοι ώσπου να ‘βγουν αληθινά’ αυτά που διακηρύττουν οι Χριστιανοί μάρτυρες του Ιεχωβά πρέπει να γνωρίσουν επίσης ότι «εστάθη προφήτης εν μέσω αυτών». (Ιεζ. 33:33) Αλλά η καθυστερημένη αυτή γνώσις δεν θα σημάνη σωτηρία γι’ αυτούς, διότι θα βρη τις καρδιές των και τις οδούς των ότι δεν έχουν αλλάξει.
Τι θα κερδίσετε διστάζοντας και αμφιβάλλοντας στο γεγονός ότι ο Ιεχωβά μπορεί να εγείρη όπως και έχει εγείρει ένα αληθινό προφήτη μέσα στη γενεά μας; Ασφαλώς αυτό δεν θα βοηθήση κανένα ν’ αποκτήση τη θεία εύνοια και την προστασία που απαιτείται στη διάρκεια της «μεγάλης θλίψεως» που γοργά πλησιάζει. Αν η πορεία μας πρόκειται να είναι πορεία σοφίας και πίστεως, τότε, με την Αγία Γραφή στο χέρι, θα δώσωμε προσοχή στην προειδοποίησι του αληθινού φρουρού του Ιεχωβά και θα καταφύγωμε εκεί που δείχνει ο Ιεχωβά μέσα στον Λόγον του. Κατόπιν, όταν ο προφητικός φρουρός του Ιεχωβά λάβη την είδησι ότι ο Χριστιανικός κόσμος επατάχθη, εμείς, μαζί με τον πιστό φρουρό θα εξακολουθήσωμε να ζούμε.
[Υποσημειώσεις]
a Υπάρχουν οκτώ διάφορα χειρόγραφα εκτός από τη Συριακή Μετάφρασι και μερικά χειρόγραφα από την Ελληνική μετάφρασι των Εβδομήκοντα που αναγράφουν ‘ενδέκατον έτος’ αντί ‘δωδέκατον έτος.’ Αυτό θα εσήμαινε ότι οι φυγάδες από την Ιερουσαλήμ έφθασαν στο δεύτερο ήμισυ του Δεκεμβρίου (5 Τεβέθ) του 607 π.Χ., δηλαδή έξη μήνες μετά την άλωσι της ‘Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλωνίους. (2 Βασιλέων 25:2-4) Αν οι μήνες υπολογισθούν από άνοιξι σε άνοιξι και το έτος από φθινόπωρο σε φθινόπωρο, η 5η Τεβέθ του ‘δωδεκάτου έτους’ θα συνέπιπτε επίσης στο δεύτερο ήμισυ του Δεκεμβρίου του 607 π.Χ.
b Το ότι ο Ιεζεκιήλ δεν μιλούσε δεν σημαίνει ότι ήταν κατά γράμμα βουβός. Ο Ιεζεκιήλ έγινε άλαλος ως προς την προφήτευσί του για την καταδικασμένη Ιερουσαλήμ. Η σιωπή αυτή άρχισε όταν ο Ιεζεκιήλ ειδοποιήθηκε δι’ εμπνεύσεως ότι είχε αρχίσει η πολιορκία της Ιερουσαλήμ, κι’ ετελείωσε όταν η καταστροφή της πόλεως επιβεβαιώθηκε από ένα ανθρώπινο αυτόπτη μάρτυρα.