Άγγελοι του Θεού Πνευματικοί Αγγελιαφόροι
ΑΛΗΘΙΝΑ υπάρχουν άγγελοι; Σύμφωνα με τη γνώμη ωρισμένων νεωτέρων θεολόγων, η απάντησις είναι όχι. Λέγουν αυτοί: «Η πίστις σε αγγέλους δεν είναι πια ζήτημα διδασκαλίας, αλλά μάλλον ψυχολογίας και ποιητικών εικόνων.» «Οι ανακαλύψεις του τηλεσκοπίου και του μικροσκοπίου δεν άφησαν έδαφος για την θαυματουργική επέμβασι ουρανίων όντων». «Ένας κόσμος νόμου και προόδου δεν έχει ανάγκη από μια ζωντανή σκάλα που να οδηγή από τη γη κάτω στον Θεό ψηλά.»
Αλλά το απλό γεγονός ότι τα όργανα των νεωτέρων επιστημόνων υπήρξαν ανίκανα ν’ ανεύρουν αγγέλους δεν αποτελεί πρόσκομμα για τους Χριστιανούς. Μπόρεσαν οι επιστήμονες με τα όργανά των να ιδούν τον Θεό; Κι εν τούτοις ο Θεός υπάρχει. Αφού η Βίβλος είναι η αλήθεια, καθώς ο Ιησούς Χριστός επεβεβαίωσε, γνωρίζομε ότι άγγελοι υπάρχουν. Από τα πρώτα της κεφάλαια ως το τελευταίο, η Αγία Γραφή κάνει μνεία για αγγέλους, πνευματικούς αγγελιαφόρους, πράγματι εκατοντάδες φορές.—Γέν. 3:24· Αποκάλ. 20:3.
Τόσο στα Εβραϊκά, όσο και στα Ελληνικά βιβλία της Αγίας Γραφής, οι λέξεις που μεταφράζονται «άγγελος» απλώς σημαίνουν έναν αγγελιαφόρο ή αντιπρόσωπο. Πράγματι, η Εβραϊκή λέξις, που χρησιμοποιείται για άγγελον, αποδίδεται σχεδόν τόσο συχνά με τη λέξι «αγγελιαφόρος» και εφαρμόζεται σε ανθρώπους, όσο επίσης αποδίδεται με τη λέξι «άγγελος». Και ενώ σε όλη την έκτασι των Γραφών ο όρος «άγγελος» συνήθως εφαρμόζεται σε πνευματικούς αγγελιαφόρους, μερικές φορές, όπως στην Αποκάλυψι, κεφάλαια 2 και 3, εφαρμόζεται σε ανθρώπινα πλάσματα.—Γέν. 32:3· Ιακ. 2:25.
Ότι υπάρχουν πνευματικά σώματα ο απόστολος Παύλος το εκθέτει καθαρά. «Είναι σώμα ζωικόν, και είναι σώμα πνευματικόν». Επειδή οι άγγελοι είναι πνευματικά πλάσματα, μερικές φορές προσδιορίζονται ως πνεύματα, και κατάλληλα γίνεται αυτό, γιατί εκείνο που είναι πνεύμα είναι τόσο αόρατο όσο και ισχυρό. Έτσι διαβάζομε: «Και εξήλθε το πνεύμα, και εστάθη ενώπιον του Ιεχωβά.» «Ο ποιών τους αγγέλους αυτού πνεύματα.» «Δεν είναι πάντες λειτουργικά πνεύματα;» Στις Γραφές οι άγγελοι προσδιορίζονται επίσης ως «υιοί του Θεού», «άστρα της αυγής», και ‘άγιοι’, που έχουν κατοικία τον ουρανό, γιατί διαβάζομε για ‘αγγέλους τους εν τοις ουρανοίς’.—1 Κορ. 15:44· 1 Βασ. 22:21, ΜΝΚ· Εβρ. 1:7, 14· Ιώβ 1:6· 2:1· 38:7· Δευτ. 33:2· Μάρκ. 12:25.
Πότε εδημιουργήθησαν; Μερικοί θεολόγοι ισχυρίζονται ότι η δημιουργία των έγινε στο διάστημα των έξη δημιουργικών «ημερών» που αναφέρονται στην Γένεσι, αλλά δεν είναι έτσι. Ακόμη και ο έναστρος ‘ουρανός και η γη’ η ίδια είχαν δημιουργηθή σε μια αρχή πριν αρχίση η πρώτη «ημέρα» της δημιουργίας. (Γέν. 1:1) Ο λόγος του Θεού δείχνει ότι άγγελοι, τα άστρα της αυγής και υιοί του Θεού, έψαλλαν και «ηλάλαζον» από χαρά όταν ετίθεντο τα θεμέλια της γης· συνεπώς αυτοί πρέπει να είχαν δημιουργηθή, πριν ακόμη γίνη η γη. Εφόσον δε ο Ιησούς Χριστός, στην προανθρώπινη ύπαρξί του ως ο λόγος, ήταν «η αρχή της κτίσεως του Θεού» κι εχρησιμοποιήθη από τον Θεό για να δημιουργήση όλα τα άλλα πράγματα, έπεται ότι οι άγγελοι εδημιουργήθησαν αφού ο Θεός είχε δημιουργήσει τον Λόγο και πριν από τη δημιουργία του υλικού σύμπαντος.—Ιώβ 38:7· Αποκάλ. 3:14.
Επομένως οι Γραφές δεν παρέχουν υποστήριξι για το άσμα: «Θέλω να είμαι άγγελος και να ψάλλω με τους αγγέλους.» Όταν ο Ιησούς ήταν στην γη, εδήλωσε ότι ουδείς είχε αναβή εις τον ουρανόν μέχρι τότε, ακόμη δε και οι Εβραϊκές Γραφές προ του καιρού εκείνου κάνουν μνεία πολλές φορές για αγγέλους. Όταν ο Ιησούς ανελήφθη στον ουρανό, είχε εξυψωθή πολύ επάνω από τους αγγέλους, εκείνοι δε που θα συμμετάσχουν στην ουράνια δόξα μαζί του, μόνον 144.000, θα εξυψωθούν, ως νύμφη του, πολύ επάνω από τους αγγέλους.—Ιωάν. 3:13· Εβρ. 1:4· Αποκάλ. 14:1, 3.
Όσο για τον αριθμό τους, η Βίβλος μάς βεβαιώνει ότι οι άγγελοι είναι σχεδόν αναρίθμητοι. Σε προφητική όρασι ο Δανιήλ είδε ότι «χίλιαι χιλιάδες υπηρέτουν εις αυτόν [τον Θεόν], και μύριαι μυριάδες παρίσταντο ενώπιον αυτού.» Ο απόστολος Ιωάννης λέγει ότι οι συμβολικές ουράνιες στρατιές σε αριθμό ήσαν «δύο μυριάδες μυριάδων,» ή 200 εκατομμύρια. Επανειλημμένως δε διαβάζομε για μυριάδες αγγέλων ή αγίων.—Δαν. 7:10· Αποκάλ. 9:16· Εβρ. 11:22· Ιούδ. 14.
ΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΑΓΓΕΛΩΝ
Αφού ο Ιεχωβά Θεός είναι Θεός τάξεως, είναι λογικό να συμπεράνωμε ότι οι μυριάδες των ουρανίων αγγέλων του είναι ωργανωμένες, ακριβώς όπως ήταν το έθνος του Ισραήλ, όχι μόνο σε δώδεκα φυλές, αλλά με αρχηγούς πάνω σε χιλιάδες, εκατοντάδες, πεντηκοντάδες και δεκάδες. (Δευτ. 1:15) Ο Μέγιστος επάνω από όλους τους αγγέλους είναι ο Ιησούς Χριστός, ο Λόγος, ο μόνος αρχάγγελος, ο Μιχαήλ. (Δαν. 12:1· Ιωάν. 1:1· Ιούδ. 9· Αποκάλ. 12:7) Αυτός επίσης ορίζεται ως ο άγγελος ή αγγελιαφόρος της διαθήκης στον Μαλαχία 3:1 και είναι ο άγγελος που αναφέρεται στην Αποκάλυψι 20:1, 2, αυτός που δένει τον Σατανά και τους δαίμονές του και τους ρίχνει στην άβυσσο του θανάτου για χίλια χρόνια. Χωρίς αμφιβολία αυτός, επίσης, ήταν ο άγγελος, που ο Θεός διώρισε για να οδηγή τους υιούς Ισραήλ στο διάστημα της οδοιπορίας των στην έρημο: «Ιδού, εγώ αποστέλλω άγγελον έμπροσθέν σου, δια να σε φυλάττη εν τη οδώ. . . . ο άγγελός μου θέλει προπορεύεσθαι έμπροσθέν σου.» «Ο άγγελος της παρουσίας αυτού έσωσεν αυτούς.»—Έξοδ. 23:20-23· Ησ. 63:2.
Μεταξύ των αγγελικών δυνάμεων περιλαμβάνονται τα σεραφείμ. Μόνον ο Ησαΐας αναφέρεται σ’ αυτά, επειδή τα είχε ιδεί σε μια όρασι του Ιεχωβά στον ναό του. Το όνομά τους σημαίνει «φλογεροί» ή «ευγενείς».—Ησ. 6:2, 6.
Για τα χερουβείμ γίνεται συχνότερη μνεία στις Γραφές, όπου αναφέρονται περίπου 90 φορές. Χερούβ ήταν εκείνο στην Εδέμ, του οποίου η φιλοδοξία το έκαμε να γίνη Σατανάς, ο Διάβολος. Χερουβείμ εφύλασσαν την είσοδο της Εδέμ όταν ο άνθρωπος εξεδιώχθη από τον Παράδεισο, αναπαραστάσεις δε χερουβείμ είχαν τεθή πάνω στην κιβωτό της διαθήκης που είχε τοποθετηθή στα άγια των αγίων της σκηνής στην έρημο και αργότερα μέσα στον ναό του Σολομώντος. Τα χερουβείμ εμφανίζονται ως φορείς ή συνοδοί του θρόνου του Θεού, υποστηρίζοντας την μεγαλειότητά του.—Ιεζ. 28:16· Γέν. 3:24· Έξοδ. 25:18-22· Ψαλμ. 80:1.
Και έπειτα υπάρχει το μεγάλο σώμα των αγγέλων ή πνευματικών αγγελιαφόρων. Δεν πρέπει να σκεφθούμε γι’ αυτούς ότι απλώς είναι κάτι σαν παιδιά για θελήματα, αλλά ότι είναι αντιπρόσωποι και απεσταλμένοι, όχι μόνο υπηρετώντας ως μέσα επικοινωνίας, αλλά επίσης διεκπεραιώνοντας τον σκοπό του Θεού, είτε αυτός είναι η προστασία και απελευθέρωσις του λαού του είτε η καταστροφή των πονηρών.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ
Μολονότι μερικοί θα ήθελαν ν’ αρνηθούν την ξεχωριστή προσωπικότητα στους αγγέλους ατομικά, η Βίβλος διδάσκει διαφορετικά. Η προσωπικότης των αγγέλων συνάγεται και από το γεγονός ότι αυτοί έχουν προσωπικά ονόματα ως Μιχαήλ και Γαβριήλ. (Δαν. 12:1· Λουκ. 1:26) Εν τούτοις, για να μη δίδεται προφανώς ανάρμοστος εξοχότης στους αγγέλους ατομικά, λίγα αναφέρονται για τα ονόματά των. Όταν οι γονείς του Σαμψών ερώτησαν το όνομα του αγγέλου που εμφανίσθηκε σ’ αυτούς, εκείνος τους επέπληξε, λέγοντας: «Δια τι ερωτάς περί του ονόματός μου; διότι είναι θαυμαστόν.»—Κριτ. 13:18.
Οι άγγελοι γενικά παρουσιάζονται ως άρρενες, γιατί ο Θεός και ο υιός του αναφέρονται ως άρρενες. Εν τούτοις, δεν έχουν φύλο, γιατί ο Ιησούς είπε ότι εκείνοι που επανέρχονται στη γη κατά την ανάστασι, δε θα νυμφεύωνται, επειδή θα είναι σαν άγγελοι. Οι σεξουαλικές ευχαριστήσεις ήσαν εκείνες που έκαμαν μερικούς αγγέλους να εγκαταλείψουν τις ουράνιες θέσεις των στις ημέρες του Νώε. Επίσης, οι άγγελοι επικοινωνούν μεταξύ των μέσω της λαλιάς ή ‘γλωσσών αγγέλων’.—Ματθ. 22:30· 1 Κορ. 13:1.
Αφού οι άγγελοι είναι πνευματικά πλάσματα, δεν είναι δυνατόν σε ανθρώπους να ξέρουν με τι αυτοί μοιάζουν. Σ’ επαφές των με ανθρώπους, εμφανίσθηκαν άγγελοι μερικές φορές με ανθρώπινη μορφή και κατά περιστάσεις σαν πλάσματα με πτέρυγες. Εξ άλλου, για να επισύρουν την προσοχή στο τιμητικό λειτούργημά τους, μια φυσική δόξα και λαμπρότης μπορεί να λεχθή πως τους εχαρακτήριζε, κι έτσι εφαίνοντο τόσο λαμπεροί όσο είναι η αστραπή.—Δαν. 10:6· Ματθ. 28:3.
Όπως συμβαίνει με τον άνθρωπο, οι άγγελοι είναι ελεύθεροι ηθικοί παράγοντες, δηλαδή, μπορούν να εκλέγουν να πράττουν το καλό ή το κακό. Είναι νοήμονα πλάσματα, που μπορούν να λατρεύουν τον Θεό Ιεχωβά ή ν’ αρνηθούν να το κάμουν και να υποστούν τις συνέπειες. Μερικοί απ’ αυτούς έχουν επαναστατήσει κατά του Θεού, ο κυριώτερος δε απ’ αυτούς είναι ο άρχων των Βεελζεβούλ, Σατανάς ο Διάβολος. Εκείνοι που εξακολουθούν να είναι πιστοί ορίζονται «άγιοι άγγελοι» και μετέχουν στη διεκδίκησι του ονόματος του Ιεχωβά, καθώς πράττουν και οι πιστοί άνθρωποι.—2 Πέτρ. 2:4· Ματθ. 12:24· Μάρκ. 8:38.
Εφόσον ο Θεός εδημιούργησε τον άνθρωπο ‘ολίγον τι κατώτερον των αγγέλων’, οι άγγελοι χωρίς αμφιβολία έχουν μεγαλύτερη διανοητική ικανότητα από τον άνθρωπο, και εν τούτοις υπάρχουν μερικά πράγματα, που ο Θεός τους τα απηγόρευσε. Έτσι ο Ιησούς είπε ότι οι άγγελοι δεν εγνώριζαν την ημέρα ή την ώρα, οπότε οι πονηροί ουρανοί και η γη θα κατεστρέφοντο. Και ο Πέτρος μάς λέγει ότι υπήρχαν ωρισμένα πράγματα, στα οποία οι άγγελοι επιθυμούσαν να παρακύψουν. Οι άγγελοι έχουν, ως φαίνεται, οξύ ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν στη γη, διότι λέγεται γι’ αυτούς ότι χαίρουν για τη μετάνοια ενός αμαρτωλού και παρακολουθούν το «θέατρον» που παίζεται από τους Χριστιανούς. Επί πλέον είναι λογικό να συμπεράνωμε ότι οι άγγελοι μπορούν να μαθαίνουν με το να παρατηρούν τους Χριστιανούς, επειδή έχει λεχθή στις γυναίκες στη Χριστιανική εκκλησία να φορούν σημείο της εξουσίας επί της κεφαλής των «δια τους αγγέλους», κι έτσι να θέτουν στους αγγέλους ένα κατάλληλο παράδειγμα υποταγής στον κανόνα που καθώρισε ο Θεός.—Ματθ. 24:36· 1 Πέτρ. 1:12· Λουκ. 15:10· 1 Κορ. 4:9· 11:10.
Ανάλογες με την εξυψωμένη θέσι των, είναι και οι υπερανθρώπινες δυνάμεις, με τις οποίες οι άγγελοι είναι προικισμένοι. Σε αρμονία με αυτό διαβάζομε ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός θ’ αποκαλυφθή «απ’ ουρανού μετ’ αγγέλων δυνάμεως αυτού.» «Ευλογείτε τον Ιεχωβά, σεις, άγγελοι αυτού, δυνατοί εν ισχύι, οι εκτελούντες τον λόγον αυτού.» Και η δύναμίς των συμπεραίνεται από τα έργα που έχουν εκτελέσει, όπως στην περίπτωσι που δύο απ’ αυτούς κατέστρεψαν τα Σόδομα και τα Γόμορρα και ένας πάλι που εξώντωσε την Ασσυριακή δύναμι των 185.000 πολεμιστών που είχαν στρατοπεδεύσει πλησίον της Ιερουσαλήμ στις ημέρες του Βασιλέως Εζεκία.—2 Θεσ. 1:7 (Κείμενον)· Ψαλμ. 103:20 ΜΝΚ· Γέν. 19:13· 2 Βασ. 19:35.
Μπορούμε, επίσης, ασφαλώς να συμπεράνωμε ότι οι άγγελοι, οι πνευματικοί αυτοί αγγελιαφόροι του Θεού, ταξιδεύουν με καταπληκτικές ταχύτητες. Έτσι, όταν μια φορά ο Δανιήλ άρχισε να προσεύχεται, ο Θεός απέστειλε έναν άγγελο προς αυτόν, σε απάντησι στην προσευχή του. Ο άγγελος εκείνος, μολονότι ήρχετο από τη μακρινή επικράτεια του εξωτερικού διαστήματος, έφθασε στον Δανιήλ πριν αυτός τελειώση την προσευχή του.—Δαν. 9:21.
ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΜΙΑ
Θα μπορούσε να προβληθή το επιχείρημα, όπως κάνουν οι νεωτερισταί, ότι καμμιά ανάγκη δεν υπάρχει για μια κλίμακα από αγγέλους που να οδηγή από την γη στον ουρανό, όπως την είδε ο Ιακώβ στο όνειρό του. Ο Θεός θα μπορούσε πολύ καλά να εκπληρώση τους σκοπούς του με άλλα μέσα. Αλλά ο Ιεχωβά Θεός απλούστατα δεν εδιάλεξε να κάμη έτσι. Αυτός, επίσης, θα μπορούσε να είχε δημιουργήσει κάθε τι ο ίδιος, ακριβώς όπως ο ίδιος «εγέννησε» τον μονογενή του Υιό, τον Λόγο, που αργότερα έγινε γνωστός ως Ιησούς Χριστός. Αλλά ο Θεός επροτίμησε ν’ αφήση τον Υιό του να υπηρετή ως ο ενεργός εκπρόσωπος στη δημιουργία όλων των άλλων πλασμάτων και πραγμάτων, δίνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο στον Υιό του πολλή ευχαρίστησι, λαμβάνοντας και ο ίδιος, επίσης, χαρά καθώς παρατηρούσε την πλήρη αφοσιώσεως στο καθήκον πορεία του Υιού του. (Παροιμ. 8:22-30). Αυτή τη σοφή πορεία ο Ιεχωβά ακολούθησε, επίσης, σχετικά με τους αγγέλους. Αυτοί δεν είναι απαραίτητοι, αλλά ο Θεός εθεώρησε κατάλληλο να τους δημιουργήση με τον σκοπό να τους δώση ευτυχία και να εξυπηρετούν τις προθέσεις του με το να διεκπεραιώνουν το θέλημά του σχετικά με αυτούς.
Εν πρώτοις οι άγγελοι δείχνονται να υπηρετούν τον Θεό: «Χίλιοι χιλιάδες υπηρέτουν εις αυτόν.» Επανειλημμένως αυτοί εικονίζονται ως ευρισκόμενοι στην παρουσία του: «Άνωθεν αυτού ίσταντο Σεραφείμ.» «Ήκουσα φωνήν αγγέλων πολλών κυκλόθεν του θρόνου.» Συχνά απεστέλλοντο να φέρουν αγαθές ειδήσεις στον άνθρωπο, υπηρετώντας έτσι ως ευαγγελισταί, όπως στην περίπτωσι που ανήγγειλαν τη γέννησι του Σωτήρος. Ο Θεός εχρησιμοποίησε αγγέλους για ν’ ανακοινώση το θέλημά του σε δούλους του όπως ο Αβραάμ, ο Μωυσής, ο Ιησούς του Ναυή, ο Δανιήλ, ο Πέτρος, ο Παύλος και άλλοι. Και με το ότι τα αγγέλματά τους έγιναν μέρη του γραμμένου λόγου του Θεού, μπορούμε να πούμε ότι συνεισέφεραν στη συγγραφή της Βίβλου.—Δαν. 7:10· Ησ. 6:2· Αποκάλ. 5:11· Λουκ. 2:13.
Ας σημειώσωμε, επίσης, την από τον Θεό χρησιμοποίησι των αγγέλων στη ζωή του Ιησού. Άγγελοι ανήγγειλαν τη σύλληψί του και τη γέννησί του. Τον υπηρετούσαν μετά τη νηστεία του των 40 ημερών και τον ενίσχυαν κατά την τελική του δοκιμασία. Όταν ο όχλος ήλθε να τον συλλάβη, δώδεκα λεγεώνες αγγέλων ήσαν έτοιμες ν’ απαντήσουν στην κλήσι του, αν απεφάσιζε να τις ζητήση. Άγγελοι, επίσης, ανήγγειλαν την ανάστασί του και ήσαν παρόντες κατά την ανάληψί του στον ουρανό.—Ματθ. 4:11· Λουκ. 22:43· Ματθ. 26:53· 28:5-7· Πράξ. 1:10, 11.
Οι άγγελοι παρουσιάζονται ακόμη να συνοδεύουν τον Ιησού Χριστό, όταν έρχεται για κρίσι, χωρίζοντας τον σίτο από τα ζιζάνια και τα πρόβατα από τα ερίφια. Άγγελοι ενώνονται με τον Μιχαήλ στον πόλεμό του κατά του δράκοντος και των δαιμόνων του στον καιρό της γεννήσεως της βασιλείας του Θεού στον ουρανό. Οι ίδιοι άγγελοι θα υποστηρίξουν, επίσης, τον Μιχαήλ, όταν θα διεξάγη τον πόλεμο της μεγάλης ημέρας του Θεού του Παντοκράτορος, τον Αρμαγεδδώνα, καθώς σε αρχαίους καιρούς εχρησιμοποιήθησαν από τον Ιεχωβά Θεό για να εκτελέσουν τους πονηρούς.—Ματθ. 13:41· 25:31· Αποκάλ. 12:7-10· 16:14, 16· 19:14.
Και τελικά, οι πνευματικοί αγγελιαφόροι του Θεού διακονούν τους δούλους του επί της γης σήμερα, πράγμα που είναι μια πολύ παρηγορητική σκέψις: «Δεν είναι πάντες λειτουργικά πνεύματα, εις υπηρεσίαν αποστελλόμενα, δια τους μέλλοντας να κληρονομήσωσι σωτηρίαν;» «Μη καταφρονήσητε ένα των μικρών τούτων διότι σας λέγω, ότι οι άγγελοι αυτών εν τοις ουρανοίς διαπαντός βλέπουσι το πρόσωπον του Πατρός μου του εν ουρανοίς.» Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι ο καθένας από τους πιστούς δούλους του Θεού έχει έναν άγγελο διωρισμένον γι’ αυτόν· αλλά ότι ένας άγγελος είναι διωρισμένος επί ενός αριθμού των δούλων του Θεού επί της γης.—Εβρ. 1:14· Ματθ. 18:10.
Ναι, «ο άγγελος του Ιεχωβά στρατοπεδεύει κύκλω των φοβουμένων αυτόν, και ελευθερόνει αυτούς.» «Θέλει προστάξει εις τους αγγέλους αυτού περί σου, δια να σε φυλάττωσιν εν πάσαις ταις οδοίς σου.» Αληθινά, οι άγγελοι δεν εμφανίζονται ορατώς με τον τρόπο που το έκαμαν στους αποστόλους για να τους ελευθερώσουν από την φυλακή, και με τον τρόπο που ένας φάνηκε στον Παύλο, όταν είχε ναυαγήσει. Αλλά μπορούμε να είμεθα βέβαιοι ότι, άσχετα με τα όσα ασυνήθη συμβαίνουν εναντίον μας, και ανεξαρτήτως του πόσοι εχθροί μάς πιέζουν, αν εμείς έχωμε πνευματική όρασι, θα μπορούσαμε να ιδούμε να μας περικυκλώνουν και να μας προστατεύουν στρατιές πνευματικών αγγελιαφόρων του Θεού, ακριβώς όπως είχαν προστατευτικά περικυκλώσει τον προφήτη Ελισσαιέ και τον δούλο του, όταν ο βασιλεύς της Συρίας έστειλε μια μεγάλη στρατιωτική δύναμι, μαζί με ιππικό και πολεμικά άρματα, για να συλλάβη τον Ελισσαιέ.—Ψαλμ. 34:7, ΜΝΚ· 91:11· Πράξ. 5:19· 12:7· 27:23· 2 Βασ. 6:13-17.
Πραγματικά, όσα έχει να μας πη η Γραφή για τους πνευματικούς αγγελιαφόρους του Θεού, τους αγγέλους, είναι τόσο διαφωτιστικά όσο και ενισχυτικά για την πίστι.