Μέρος Δεύτερο
1. Πώς το Ιώβ 17:13-16 δείχνει ότι ο Σιεόλ είναι ένας χαμηλός τόπος και είναι ο τάφος;
ΟΠΩΣ ήδη ανεφέρθη ο Άδης ή Σιεόλ δεν είναι στους ουρανούς αλλά είναι ένας χαμηλός τόπος. (Ματθ. 11:23· Λουκ. 10:15) Ο ασθενής Ιώβ των αρχαίων χρόνων δείχνει ότι είναι ένας χαμηλός τόπος. Όταν αντιμετώπιζε τον θάνατο από μια φρικτή ασθένεια, ο Ιώβ είπε: «Εάν προσμένω, ο Σιεόλ είναι η κατοικία μου· έστρωσα την κλίνην μου εν τω σκότει. Εβόησα προς τον λάκκον, ‘Είσαι πατήρ μου!’ προς τον σκώληκα, ‘Μήτηρ μου και αδελφή μου!’ Και που τώρα η ελπίς μου; Και την ελπίδα μου—τις θέλει ιδεί; Εις τας κιγκλίδας του Σιεόλ θέλουσι καταβή, όταν ημείς, όλοι ομού, θέλωμεν καταβή εν τω χώματι.» (Ιώβ 17:13-16, ΜΝΚ) Τώρα, τι ακριβώς περιγράφει ο Ιώβ εδώ; Κάθε έντιμος αναγνώστης θ’ απαντήση, «Τον τάφο!» Αυτός βρίσκεται στο χώμα της γης. Είναι ένας σκοτεινός τόπος, όπου το νεκρό σώμα τοποθετείται σαν σε μια κλίνη· είναι ένας λάκκος, και σκώληκες πρόκειται να ευρεθούν εκεί, οι οποίοι τρέφονται από το πτώμα που σήπεται. Έχει κιγκλίδες, υπό την έννοιαν ότι εκείνοι, που βρίσκονται ενταφιασμένοι εκεί, δεν μπορούν να ελευθερωθούν. Πράγματι, η Κατ’ Έξουσιοδότησιν Μετάφρασις της Γραφής του Βασιλέως Ιακώβου της Αγγλίας χρησιμοποιεί εδώ τις λέξεις «τάφος» και «λάκκος» αντί της Εβραϊκής λέξεως Σιεόλ.
2. Στον Ψαλμό 141:7, ποια υπολείμματα συνδέονται με τον Σιεόλ;
2 Έχοντας υπ’ όψι του ένα που σχίζει ξύλα, ο οποίος σκορπίζει γύρω πελεκούδια και κομμάτια ξύλου, ο ψαλμωδός Δαβίδ είπε: «Τα οστά ημών διασκορπίζονται εν τω στόματι του Σιεόλ.» (Ψαλμ. 141:7, ΜΝΚ) Αντί Σιεόλ, η Αγγλική Κατ’ Εξουσιοδότησιν Μετάφρασις χρησιμοποιεί τη λέξι «ο τάφος», και αυτό είναι κατάλληλο, διότι προ της ταφής τα οστά διασκορπίζονται, ούτως ειπείν, στο στόμιο του τάφου.
3. Πώς το Ησαΐας 28:15-18 δείχνει ότι Σιεόλ είναι ο τάφος;
3 Όταν ομιλή για τους εχθρούς του Θεού, ο προφήτης Ησαΐας συνδέει τον θάνατο (όχι τη ζωή) με τον Σιεόλ, λέγοντας: «Επειδή είπετε, Ημείς εκάμομεν συνθήκην μετά του θανάτου, και συνεφωνήσαμεν μετά του Σιεόλ· όταν η μάστιξ πλημμυρούσα διαβαίνη, δεν θέλει ελθεί εις ημάς· . . . δια τούτο ούτω λέγει Ιεχωβά ο Θεός . . . η μετά του θανάτου συνθήκη σας θέλει ακυρωθή, και η μετά του Σιεόλ συμφωνία σας δεν θέλει σταθή· όταν η πλημμυρούσα μάστιξ διαβαίνη, τότε θέλετε καταπατηθή υπ’ αυτής.» (Ησ. 28:15-18, ΜΝΚ) Αυτή η ίδια η γλώσσα δείχνει ότι Σιεόλ είναι ο κοινός τάφος του νεκρού ανθρωπίνου γένους, διότι ο τάφος είναι ο τόπος του θανάτου.
4. Πώς αποδεικνύεται ότι ο Σιεόλ είναι ένας χαμηλός τόπος, επίσης, στον Ησαΐα 57:9;
4 Το Ησαΐας 57:9 (ΜΝΚ), επίσης, δείχνει ότι Σιεόλ είναι ένας χαμηλός τόπος, τόσο χαμηλός όσο ο τάφος. Η προφητεία αυτή, αφού εκθέτει πώς το Ιουδαϊκό βασίλειο του Ιούδα προσπάθησε να παρασύρη άλλα έθνη, μη Ιουδαϊκά έθνη, σε πολιτικές συμμαχίες μαζί του, κατόπιν λέγει: «Υπήγες μάλιστα προς τον βασιλέα με χρίσματα, και ηύξησας τα αρώματά σου, και απέστειλας μακράν τους πρέσβεις σου, και εταπείνωσας σεαυτήν μέχρι Σιεόλ.» Στις πολιτικές του σχέσεις με τα μη Ιουδαϊκά έθνη το άπιστο βασίλειο του Ιούδα έπεσε τόσο χαμηλά στα βλέμματα του Θεού, ώστε επέσυρε επάνω του την καταδίκη του θανάτου στον τάφο, παύοντας έτσι να είναι ένα ανεξάρτητο έθνος μ’ ένα βασιλέα.
5. (α) Πώς η χαμηλότης συσχετίζεται με τον Σιεόλ στον Ψαλμό 86:12, 13; (β) Πώς ο Ψαλμός 88:2-6 συσχετίζει τον τάφο, τον λάκκο και την απώλεια δυνάμεως με τον Σιεόλ;
5 Συσχετίζοντας την χαμηλότητα και τον θάνατο με τον Σιεόλ, ο Ψαλμός 86:12, 13 (ΜΝΚ ) λέγει: «Θέλω σε αινεί, Ιεχωβά ο Θεός μου, εν όλη τη καρδία μου, και θέλω δοξάζει το όνομά σου εις τον αιώνα· διότι μέγα επ’ εμέ το έλεός σου· και ηλευθέρωσας την ψυχήν μου εκ Σιεόλ κατωτάτου.» Συσχετίζοντας τον τόπο ταφής, τον λάκκο και την απώλεια δυνάμεως με τον Σιεόλ, ο Ψαλμός 88:2-6 (ΜΝΚ) λέγει: «Ας έλθη ενώπιον σου η προσευχή μου· κλίνον το ωτίον σου εις την κραυγήν μου· διότι ενεπλήσθη κακών η ψυχή μου, και η ζωή μου πλησιάζει εις τον Σιεόλ. Συγκατηριθμήθην μετά των καταβαινόντων εις τον λάκκον· έγεινα ως άνθρωπος μη έχων δύναμιν· εγκαταλελειμμένος μεταξύ των νεκρών, ως οι πεφονευμένοι, κοιτόμενοι, εν τω τάφω, τους οποίους δεν ενθυμείσαι πλέον, και οίτινες απεκόπησαν από της χειρός σου. Μ’ έβαλες εις τον κατώτατον λάκκον, εις το σκότος, εις τα βάθη.»
6. Πώς ο Ψαλμός 116:3, 7-10 δίδει πρόσθετη απόδειξι ότι ο Σιεόλ είναι ο τάφος;
6 Συσσωρεύοντας περαιτέρω αποδείξεις της Γραφής για να δείξη ότι ο Σιεόλ ή Άδης είναι ο κοινός τάφος του νεκρού ανθρωπίνου γένους, από τον οποίον θα υπάρξη ανάστασις, ο Ψαλμός 116:3, 7-10 (ΜΝΚ) λέγει: «Πόνοι θανάτου με περιεκύκλωσαν, και στενοχωρίαι του Σιεόλ με εύρηκαν· θλίψιν και πόνον απήντησα. Επίστρεψον, ψυχή μου, εις την ανάπαυσίν σου, διότι ο Ιεχωβά σε ευηργέτησε. Διότι ελύτρωσας την ψυχήν μου εκ θανάτου, τους οφθαλμούς μου από δακρύων, τους πόδας μου από ολισθήματος. Θέλω περιπατεί ενώπιον του Ιεχωβά εν γη ζώντων. Επίστευσα, δια τούτο ελάλησα· εγώ ήμην σφόδρα τεθλιμμένος.» Σ’ αυτά τα λόγια παρακαλείσθε να σημειώσετε τη συνεχή συσχέτισι του Σιεόλ με τον θάνατο, όχι με αθάνατη ζωή. Κάποτε ευρισκόμενος σε θλίψι ως Χριστιανός ο απόστολος Παύλος ανέφερε από αυτούς τους λόγους του Ψαλμού 116:10 και τους συνέδεσε με την ανάστασι του Ιησού εκ νεκρών, στην 2 Κορινθίους 4:13, 14.
7. Πώς το 2 Σαμουήλ 22:6 και ο Ψαλμός 18:4, 5 υποδηλούν ότι ο Δαβίδ εσύρετο κάτω προς τον τάφο;
7 Χρησιμοποιώντας γλώσσα παρόμοια με την ανωτέρω, ο ψαλμωδός Δαβίδ αισθάνθηκε ότι εσύρετο κάτω προς τον τάφο του θανάτου, όταν είπε: «Οι πόνοι του Σιεόλ με περιεκύκλωσαν, αι παγίδες του θανάτου με έφθασαν.» (2 Σαμ. 22:6, ΜΝΚ) Αναφερόμενος στην ιδία πείρα, ο ψαλμωδός Δαβίδ λέγει, στον Ψαλμό 18:4, 5 (ΜΝΚ): «Πόνοι θανάτου με περιεκύκλωσαν, και χείμαρροι ανομίας με κατετρόμαξαν. Πόνοι του Σιεόλ με περιεκύκλωσαν, παγίδες θανάτου με έφθασαν.» Ένας βίαιος θάνατος ατένισε τον Δαβίδ κατά πρόσωπον· ο κοινός τάφος του νεκρού ανθρωπίνου γένους εφαίνετο βέβαιος γι’ αυτόν. Αλλά έκαμε έκκλησι προς τον Παντοδύναμο Θεό και διεσώθη από τον θάνατο και από τον Σιεόλ ή Άδη. Ήταν ωσάν να είχε αναστηθή από τους νεκρούς με τη δύναμι του Ιεχωβά Θεού.—Ψαλμ. 18:8-19.
8. Με τι παρωμοίασε ο προφήτης Ιωνάς την πείρα του επί τρεις ημέρες μέσα στην κοιλία του κήτους;
8 Στον προφήτη Ιωνά εφάνη ότι η κοιλία ενός κήτους θα εγίνετο ο τάφος του, όταν το τεράστιο αυτό ψάρι τον κατέπιε στη θύελλα της θαλάσσης και δεν τον εξήμεσε στην ξηρά γη πριν από την τρίτη ημέρα. Έτσι η αφήγησις αυτής της πείρας του προφήτου λέγει: «Και προσηυχήθη Ιωνάς προς Ιεχωβά τον Θεόν αυτού εκ της κοιλίας του κήτους, και είπεν, Εβόησα εν τη θλίψει μου προς τον Ιεχωβά, και εισήκουσέ μου. Εκ κοιλίας Σιεόλ εβόησα, και εισήκουσας της φωνής μου. Κατέβην εις τα έσχατα των ορέων [εντός του κήτους]. Οι μοχλοί της γης [όπως οι μοχλοί ενός τάφου] είναι επάνωθέν μου επί χρόνον ακθόριστον· αλλ’ ανέβη η ζωή μου εκ του λάκκου, Ιεχωβά Θεέ μου.» (Ιωνάς 2:2, 3, 7, ΜΝΚ) Επί τρεις ημέρες ο Ιωνάς ήταν σαν νεκρός στον τάφο ή Σιεόλ ή Άδη. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός το έδειξε αυτό, όταν ανεφέρθη στον θάνατό του και στην ταφή του και είπε: «Ως ο Ιωνάς ήτο εν τη κοιλία του κήτους τρεις ημέρας και τρεις νύκτας, ούτω θέλει είσθαι ο Υιός του ανθρώπου εν τη καρδία της γης τρεις ημέρας και τρεις νύκτας.»—Ματθ. 12:40.
9. Τίνος προφητική εικόνα ήταν η απελευθέρωσις του Ιωνά από την κοιλία του κήτους, και μέσω τίνος είναι δυνατή η διαφυγή από τον Σιεόλ;
9 Ο Παντοδύναμος Θεός, του οποίου το όνομα είναι Ιεχωβά, είναι εκείνος ο οποίος θαυματουργικά ανεβίβασε τον προφήτη Ιωνά εκ της κοιλίας του κήτους την τρίτη ημέρα. Ο ίδιος αυτός Θεός, ο Ιεχωβά, ανεβίβασε τον πιστό του προφήτη Ιησού Χριστό εκ της ‘καρδίας της γης’ την τρίτη ημέρα. Επομένως, η απελευθέρωσις του Ιωνά ήταν μια προφητική εικών της αναστάσεως του Υιού του Θεού από τους νεκρούς. Μετά την ανάστασί του εδόθησαν στον Ιησού Χριστό τα «κλειδία του άδου και του θανάτου», ώστε να καταστή ο Αντιπρόσωπος του Θεού, ανασταίνοντας όλους τους άλλους οι οποίοι βρίσκονται στον Άδη ή Σιεόλ και σε κατάστασι θανάτου. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί, με τα δικά του μέσα και τις δικές του διευθετήσεις, να διαφύγη τον θάνατο και τον Σιεόλ ή Άδη, τον τάφο ο οποίος είναι κοινός για το νεκρό ανθρώπινο γένος στο χώμα της γης.
10. (α) Πώς ο Ψαλμός 89:47, 48 και Ιώβ 7:8, 9 δείχνουν ότι ο άνθρωπος είναι αβοήθητος στον Σιεόλ; (β) Πώς, λοιπόν, εκείνοι που θα επιζήσουν του Αρμαγεδδωνος θ’ αποφύγουν να μεταβούν στον Σιεόλ;
10 Ο ψαλμωδός Εθάν ο Εζραΐτης έκαμε μια θλιβερή διαπίστωσι του γεγονότος αυτού, όταν είπε στον Ιεχωβά Θεό: «Μνήσθητι πόσον βραχύς είναι ο καιρός μου, εν τίνι ματαιότητι εποίησας πάντας τους υιούς των ανθρώπων. Τις άνθρωπος θέλει ζήσει, και δεν θέλει ιδεί θάνατον; Τις θέλει λυτρώσει την ψυχήν αυτού εκ της χειρός του Σιεόλ;» (Ψαλμ. 89:47, 48, ΜΝΚ) Γι’ αυτόν τον λόγο οι αφιερωμένοι εκείνοι Χριστιανοί σήμερα, οι οποίοι θα επιζήσουν από την επικείμενη μάχη του Αρμαγεδδώνος και θα εισέλθουν σε μια δικαία νέα διάταξι επί της γης με την δυνατότητα να μην πεθάνουν ποτέ, θα επιζήσουν μόνο μέσω της θαυματουργού δυνάμεως του Θεού για προστασία και διαφύλαξι. Επίσης, εκείνοι, οι οποίοι πεθαίνουν και θάπτονται στον Σιεόλ ή Άδη, δεν μπορούν ν’ αναβούν από τον τόπο εκείνο του θανάτου και της αποσυνθέσεως με τις δικές των δυνάμεις. Ο θανασίμως ασθενής προφήτης Ιώβ ομίλησε γι’ αυτή την ανικανότητα του ανθρώπου, όταν με θλίψι είπε: «Ο οφθαλμός του βλέποντός με δεν θέλει με ιδεί πλέον· οι οφθαλμοί σου είναι επ’ εμέ, και εγώ δεν υπάρχω. Καθώς το νέφος διαλύεται και χάνεται, ούτως ο καταβαίνων εις τον Σιεόλ δεν θέλει επαναβή.»—Ιώβ 7:8, 9, ΜΝΚ.
11. (α) Ποια ανικανότητα του πλουσίου ανθρώπου δείχνει ο Ψαλμός 49:7-10; (δ) Το εδάφιο 15 δείχνει εμπιστοσύνη στον Θεό για ποιο θαύμα;
11 Όλα τα πλούτη του ευπορωτέρου ανθρώπου επί της γης σήμερα δεν μπορούν να του προμηθεύσουν απαλλαγή από τον θάνατο και τον τάφο ή να πληρώσουν για ανάστασί του από τον Σιεόλ ή Άδη, είτε για τον εαυτό του είτε για τον στενότερο συγγενή του. Ο Ψαλμός 49:7-10 του τονίζει το γεγονός αυτό με τα εξής λόγια: «Ουδείς δύναται ποτέ να εξαγοράση αδελφόν, μηδέ να δώση εις τον Θεόν λύτρον δι’ αυτόν . . . ώστε να ζη αιωνίως, να μη ίδη διαφθοράν. Διότι βλέπει τους σοφούς αποθνήσκοντας, καθώς και τον άφρονα και τον ανόητον απολλυμένους, και καταλείποντας εις άλλους τα αγαθά αυτών.» Ανόμοια με ένα πλούσιον άνθρωπο υλιστή, ο θεόπνευστος ψαλμωδός ελπίζει στον Παντοδύναμο Θεό Ιεχωβά και λέγει: «Αλλ’ ο Θεός θέλει λυτρώσει την ψυχήν μου εκ χειρός Σιεόλ· διότι θέλει με δεχθή.»—Ψαλμ. 49:15, ΜΝΚ.
12. (α) Στον Ψαλμό 30:2, 3 για ποιο πράγμα απέδωσε ο Δαβίδ αίνο στον Θεό; (β) Σε ποια δύναμι του Ιεχωβά Θεού ανεφέρθη η Άννα εις 1 Σαμουήλ 2:6;
12 Όταν ο ψαλμωδός Δαβίδ ανέλαβε από μια νόσο που εφαίνετο ότι θα έφερνε τον βέβαιο θάνατο και την ταφή του, μ’ ευγνωμοσύνη απηύθυνε τους αίνους του προς τον Θεό του και είπε: «Ιεχωβά ο Θεός μου, εβόησα προς σε, και με εθεράπευσας. Ιεχωβά, ανεβίβασας εκ Σιεόλ την ψυχήν μου· μ’ εφύλαξας την ζωήν, δια να μη καταβώ εις τον λάκκον.» (Ψαλμ. 30:2, 3, ΜΝΚ) Αυτός ο Θεός του Δαβίδ μπορεί όχι μόνο να κρατήση ένα άτομο από το να καταβή στον θάνατο και τον τάφο προώρως, αλλά μπορεί, επίσης, ν’ αναβιβάση τους νεκρούς από τον Σιεόλ ή Άδη μέσω αναστάσεως, ακριβώς όπως έκαμε στην περίπτωσι του ιδίου του Υιού του Ιησού Χριστού. Η μητέρα του προφήτου Σαμουήλ εξέφρασε το ίδιο γεγονός, όταν είπε: «Ο Ιεχωβά θανατόνει, και ζωοποιεί· καταβιβάζει εις τον Σιεόλ, και αναβιβάζει.» (1 Σαμ. 2:6, ΜΝΚ) Η Μαρία, η μητέρα του Ιησού, απηύθυνε αίνους προς τον Ιεχωβά με μια παρόμοια σκέψι στο νου.—Λουκ. 1:46-55.
ΝΕΚΡΟΙ Ή ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ ΖΩΝΤΕΣ—ΠΟΙΟ;
13. Εις απόδειξιν της αληθινής σημασίας, πώς πολλοί μεταφρασταί της Αγίας Γραφής αποδίδουν τις λέξεις Σιεόλ και Άδης στην Αγγλική;
13 Έτσι η Γραφική απόδειξις είναι τόσο άφθονη, σαφής και απλή, ώστε δεν θα έπρεπε να υπάρχη καμμιά αμφιβολία για το εξής: Ο Σιεόλ ή Άδης της Γραφής είναι ο κοινός τάφος του νεκρού ανθρωπίνου γένους. Γι’ αυτό πολλοί μεταφρασταί της Γραφής αποδίδουν αυτές τις λέξεις στην Αγγλική ως ‘ο τάφος’ (όχι, ένας τάφος). Η Κατ’ Εξουσιοδότησιν Μετάφρασις, ή Μετάφρασις της Γραφής του Βασιλέως Ιακώβου, αποδίδει την Εβραϊκή λέξι Σιεόλ ως «ο τάφος» τριάντα μία φορές και ως «ο λάκκος» τρεις φορές, και την Ελληνική λέξι Άδης ως «τάφος» μια φορά (στην 1 Κορινθίους 15:55). Επί αιώνες, όμως, ο θρησκευτικός κλήρος του «Χριστιανικού κόσμου» εδίδαξε ότι Άδης είναι ένας τόπος πυρίνου βασανισμού. Επομένως το ερώτημα μας τώρα είναι, Ποια είναι η κατάστασις εκείνων που βρίσκονται νεκροί στον Σιεόλ ή Άδη; Είναι συνειδητά ζώντες ως αθάνατοι, ή είναι πραγματικά νεκροί και σε ανυπαρξία; Τι λέγει ο ίδιος ο Λόγος του Θεού, η Αγία Γραφή, όχι ο κλήρος του «Χριστιανικού κόσμου», ως απάντησι σ’ αυτό το ερώτημα;
14, 15. Σύμφωνα με το Εκκλησιαστής 9:4-6, 10, σε ποια κατάστασι βρίσκονται εκείνοι που είναι στον Σιεόλ;
14 Ως απάντησι οι λόγοι του Βασιλέως Σολομώντος, ο οποίος έλαβε ειδικώς σοφία από τον Ιεχωβά Θεό, βρίσκονται στον Εκκλησιαστή 9:4-6, 10 (ΜΝΚ): «Διότι εις τον έχοντα κοινωνίαν μεταξύ πάντων των ζώντων, είναι ελπίς· επειδή κύων ζων είναι καλήτερος παρά λέοντα νεκρόν· Διότι οι ζώντες [μολονότι όμοιοι με κύνας] γνωρίζουσιν ότι θέλουσιν αποθάνει· αλλ’ οι νεκροί [ακόμη και αν είναι όμοιοι με λέοντας] δεν γνωρίζουσιν ουδέν, ουδέ έχουσι πλέον απόλαυσιν· επειδή το μνημόσυνον αυτών ελησμονήθη. Έτι και η αγάπη αυτών, και το μίσος αυτών, και ο φθόνος αυτών, ήδη εχάθη· και δεν θέλουσιν έχει πλέον εις τον αιώνα μερίδα εις πάντα όσα γίνονται υπό τον ήλιον. Πάντα όσα εύρη η χειρ σου να κάμη, κάμε κατά την δύναμίν σου· διότι δεν είναι πράξις, ούτε λογισμός, ούτε γνώσις, ούτε σοφία, εν τω Σιεόλ όπου υπάγεις.»
15 Σύμφωνα με αυτό, οι άνθρωποι που είναι νεκροί στον Σιεόλ πρέπει πραγματικά να είναι νεκροί, δίχως να έχουν ούτε κάποια «ενδιάμεση ύπαρξι». Ασφαλώς πρέπει να είναι νεκροί και σε ανυπαρξία εφόσον «δεν γνωρίζουσιν ουδέν», και εφόσον η αγάπη, το μίσος και ο φθόνος των, τα οποία είναι ισχυρά αισθήματα, ‘εχάθησαν’ μαζί τους, και εφόσον δεν έχουν ούτε σοφία ούτε γνώσι και δεν κάνουν κάτι ούτε επινοούν κάτι. Δεν πρέπει, λοιπόν, ν’ απορή κανείς για το ότι εκείνοι που βρίσκονται στον Σιεόλ λέγονται «νεκροί» και για το ότι θάνατος, όχι ζωή, είναι πάντοτε συνδεδεμένος με τον Σιεόλ.
16. (α) Σύμφωνα με τον Ψαλμό 6:4, 5, για ποιον δεν υπάρχει ομιλία ή σκέψις στον Σιεόλ; (β) Σύμφωνα με το Ησαΐας 38:17-19, γιατί ο Βασιλεύς Εζεκίας δεν ήθελε να πεθάνη σε ηλικία τριάντα εννέα ετών;
16 Στον Σιεόλ οι νεκροί ούτε καν σκέπτονται τον Θεό και ούτε μιλούν γι’ αυτόν. Για τούτο ο φοβούμενος τον Θεό ψαλμωδός Δαβίδ προσηύχετο: «Επίστρεψον, Ιεχωβά· λύτρωσον την ψυχήν μου· σώσόν με δια το έλεός σου. Διότι εν τω θανάτω δεν υπάρχει ενθύμησις περί σου· εν τω Σιεόλ τις θέλει σε δοξολογήσει;» (Ψαλμ. 6:4, 5, ΜΝΚ) Η ίδια σκέψις διετυπώθη από τον Βασιλέα Εζεκία, όταν διέφυγε τον θάνατο σε ηλικία τριάντα εννέα ετών. Είπε στον Θεό τον λυτρωτή του: Αλλά συ, δι’ αγάπην της ψυχής μου, ελύτρωσας αυτήν από του λάκκου της φθοράς· διότι έρριψας οπίσω των νώτων σου πάσας τας αμαρτίας μου. Διότι ο Σιεόλ δεν θέλει σε υμνήσει· ο θάνατος δεν θέλει σε δοξολογήσει· οι καταβαίνοντες εις τον λάκκον δεν θέλουσιν ελπίζει επί την αλήθειάν σου. Ο ζων, ο ζων, αυτός θέλει σε υμνεί, καθώς εγώ ταύτην την ημέραν.» (Ησ. 38:17-19, ΜΝΚ) Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, όταν ο Βασιλεύς Εζεκίας πέθανε και μετέβη στον Σιεόλ, δεν ήταν σε θέσι να αινή τον Ιεχωβά Θεό και δεν είχε συναίσθησι υπάρξεως ώστε να μπορή να ελπίζη στον Θεόν του. Εν τούτοις, πέθανε με ελπίδα αναστάσεως από τον Σιεόλ.
17. Πώς ο Ψαλμός 139:7, 8 και οι Παροιμίες 15:11 δείχνουν ότι ο κλήρος δεν μιλεί ορθά, όταν διδάσκη ότι οι νεκροί είναι ακόμη ζώντες, αλλά μόνον αποχωρισμένοι από τον Θεό;
17 Εν όψει τούτου είναι ανόητος ο ισχυρισμός του κλήρου του «Χριστιανικού κόσμου» ότι εκείνοι που βρίσκονται στον Σιεόλ ή Άδη εξακολουθούν να ζουν ως αθάνατοι και ότι είναι νεκροί μόνον υπό την έννοιαν ότι είναι αποχωρισμένοι από τον Θεό. Ο ψαλμωδός Δαβίδ δεν συμφωνεί με αυτούς τους κληρικούς, διότι λέγει στον Ιεχωβά Θεό: «Πού να υπάγω από του πνεύματος σου; και από του προσώπου σου πού να φύγω; Εάν αναβώ εις τον ουρανόν, είσαι εκεί· εάν πλαγιάσω εις τον Σιεόλ, ιδού, συ.» (Ψαλμ. 139:7, 8, ΜΝΚ) Επιβεβαιώνοντας αυτό το γεγονός ο Σολομών, ο υιός του Βασιλέως Δαβίδ, είπε, όπως διαβάζομε στις Παροιμίες 15:11 (ΜΝΚ): «Ο Σιεόλ και η απώλεια είναι έμπροσθεν του Ιεχωβά· πόσω μάλλον αι καρδίαι των υιών των ανθρώπων;» Όπως ακριβώς γνωρίζει ο Ιεχωβά τι βρίσκεται στις καρδιές των ανθρώπων, έτσι γνωρίζει, επίσης, ποιοι βρίσκονται στον Σιεόλ.
18. Τι λέγει το Αμώς 9:1, 2 σχετικά με την απόστασι που μπορεί να φθάση το πνεύμα του Θεού;
18 Ως μια εξεικόνισι του πώς το πνεύμα του ή ενεργός δύναμις μπορεί να φθάση σε κάθε τόπο, ακόμη και στον Σιεόλ, ο Ιεχωβά Θεός λέγει, στην προφητεία του Αμώς 9:1, 2 (ΜΝΚ): «Ουδείς εξ αυτών φεύγων θέλει διαφύγει, και ουδείς εξ αυτών σωζόμενος θέλει διασωθή. Εάν σκάψωσιν έως Σιεόλ, εκείθεν η χειρ μου θέλει ανασπάσει αυτούς· και εάν αναβώσιν εις τον ουρανόν, εκείθεν θέλω κατάξει αυτούς.» Εδώ, λόγω ύψους, οι ουρανοί αντιπαραβάλλονται με τον Σιεόλ λόγω βάθους. Πώς άνθρωποι θα μπορούσαν ποτέ να σκάψουν στον Σιεόλ; Μόνον διότι ο Σιεόλ βρίσκεται στη γη όπου οι άνθρωποι ζουν και σκάπτουν τάφους.
19. Τι δείχνει το Ιώβ 26:5-7 σχετικά με το πόσο γνωρίζει ο Θεός τον Σιεόλ;
19 Εκείνοι, που βρίσκονται στον Σιεόλ ή Άδη, δεν είναι πέραν από τη γνώσι και δύναμι του Ιεχωβά. Το γεγονός αυτό τονίζεται από τον θανασίμως ασθενή Ιώβ, όταν μίλησε για τον Δημιουργό της γης με τα εξής λόγια: «Οι νεκροί τρέμουσιν αυτόν υποκάτωθεν των υδάτων, και οι συγκατοικούντες μετ’ αυτών. Γυμνός ο Σιεόλ έμπροσθεν αυτού, και η απώλεια δεν έχει σκέπασμα [από αυτόν]. Εκτείνει τον βορέαν επί το κενόν· κρεμά την γην επί το μηδέν.» (Ιώβ 26:5-7, ΜΝΚ) Έτσι ο Σιεόλ δεν έχει σκέπασμα, με το οποίο να κρύψη τους νεκρούς του από τα όμματα του Ιεχωβά, αλλά στέκει γυμνός ενώπιον του. Ο Ιεχωβά γνωρίζει ποιοι βρίσκονται εκεί.
20, 21. Λόγω ποιών γεγονότων σχετικών μ’ εκείνους που είναι στον Σιεόλ προσηύχετο ο Ιώβ, εις Ιώβ 14:12- 15, να τον κρύψη ο Θεός εκεί;
20 Πίσω στον δέκατο έκτο αιώνα π.Χ. ο υπομονητικός Ιώβ εγνώριζε ότι αυτοί που βρίσκονται νεκροί στον Σιεόλ είναι πράγματι νεκροί· δεν αισθάνονται πόνους, όπως, επίσης, δεν δοκιμάζουν ευχαρίστησι, και δεν έχουν συνείδησι ουδενός. Πολύ ορθά, λοιπόν, ο Ιώβ προσηύχετο, όπως η οδυνηρή και αηδής νόσος του τον οδηγήση σύντομα στον θάνατο και όπως μπορέση να τεθή στον Σιεόλ, μακριά από τα τρομαγμένα μάτια των ανθρώπων. Επομένως προσηύχετο στον Ιεχωβά Θεό:
21 «Ούτως ο άνθρωπος, αφού κοιμηθή, δεν ανίσταται [με τη δική του δύναμι]· εωσού οι ουρανοί μη υπάρξωσι, δεν θέλουσιν εξυπνήσει, και δεν θέλουσιν εγερθή εκ του ύπνου αυτών. Είθε να με έκρυπτες εν τω Σιεόλ, να με εσκέπαζες εωσού παρέλθη η οργή σου, να προσδιώριζες εις εμέ προθεσμίαν, και τότε να με ενθυμηθής! Εάν αποθάνη ο άνθρωπος, θέλει αναζήσει; πάσας τας ημέρας της εκστρατείας μου θέλω περιμένει, εωσού έλθη η μεταλλαγή μου. Θέλεις καλέσει, και εγώ θέλω σοι αποκριθή· θέλεις επιβλέψει εις το έργον των χειρών σου.»—Ιώβ 14:12-15, ΜΝΚ.
22. Με τα λόγια του εις Ιώβ 14:12-15, πώς έδειξε ο Ιώβ ότι δεν επίστευε ότι ο Σιεόλ είναι μια «γη από την οποία δεν υπάρχει επιστροφή»;
22 Κρινόμενος από αυτά τα λόγια ο Σιεόλ (Άδης, Ο΄) δεν ήταν μία «γη από την οποία δεν υπάρχει επιστροφή» για τον Ιώβ. Δεν ήταν ένας τόπος, όπου οι νεκροί παραμένουν λησμονημένοι, εγκαταλελειμμένοι, από τον Θεό. Αντιθέτως, ο Θεός του Ιώβ ενθυμείται εκείνους, που βρίσκονται στον Σιεόλ, και στον ωρισμένο του καιρό θα καλέση έξω αυτούς που είναι σ’ αυτόν τον κοινό τάφο του ανθρωπίνου γένους, αφυπνίζοντας τους από την κατάστασι του θανάτου ωσάν να τους αφύπνιζε από ένα φυσικόν ύπνο. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο Ιώβ, που ήταν οδυνηρά ασθενής, ήθελε να του αφαιρέση ο Θεός αμέσως τη ζωή, για να τερματίση τα φρικτά βάσανα της σαρκός του, και να τον κατεβάση στον θάνατο στον Σιεόλ. Ο Ιώβ ενόμιζε ότι ο Θεός ήταν θυμωμένος μαζί του. Ώστε, αν ο Θεός άφηνε να ταφή ο Ιώβ για να μη φαίνεται στον Σιεόλ, ο Ιώβ θα παρέμενε κρυμμένος μέχρις ότου παρέλθη ο θυμός του Θεού και έλθη ο καιρός του Θεού να δείξη την εύνοιά του προς αυτούς που βρίσκονται στον Σιεόλ και για να τους αναστήση από τον θάνατο σε ζωή κάτω από ευνοϊκές συνθήκες.
23. Τίνος φωνή θ’ ακούση ο Ιώβ τον καιρό της αναστάσεως, και ποια ευνοϊκή μνεία του Ιώβ γίνεται από τον Ιεζεκιήλ και τον Ιάκωβο;
23 Σύμφωνα με τα λόγια του Ιησού, που αναγράφονται στο κατά Ιωάννην 5:28, 29, ο νεκρός Ιώβ θ’ ακούση την φωνή του Υιού του Θεού και θ’ ανταποκριθή στην πρόσκλησι του Ιησού και θα εξέλθη από τον τάφο σε ανάστασι. Εννεακόσια περίπου χρόνια μετά τη μετάβασι του Ιώβ στον Σιεόλ, ο Ιεχωβά Θεός ανέφερε τον Ιώβ με ευμένεια, στην προφητεία του Ιεζεκιήλ 14:14, 20. Ο Χριστιανός μαθητής Ιάκωβος ωμίλησε, επίσης, για τον Ιώβ σαν ένα παράδειγμα υπομονής για να το μιμηθούν οι Χριστιανοί.—Ιάκ. 5:11.
24. Τι απέδειξε έως τώρα η εξέτασίς μας για τον Σιεόλ ή Άδη και την κατάστασι εκείνων που βρίσκονται σ’ αυτόν;
24 Έως τώρα εμείς οι αναγνώσται της Σκοπιάς εξετάσαμε μόνο εν μέρει το ζήτημα του Σιεόλ ή Άδου. Αλλά μας κάνει εντύπωσι το γεγονός ότι η Αγία Γραφή δίνει μια ενθαρρυντική ελπίδα όσον αφορά εκείνους που βρίσκονται εκεί. Όλοι οι νεκροί άνθρωποι, που βρίσκονται εκεί, είναι πραγματικά νεκροί, όχι συνειδητά ή υποσυνείδητα ζώντες, αλλά σε ανυπαρξία, διότι Σιεόλ ή Άδης Γραφικώς σημαίνει τον κοινό τάφο του νεκρού ανθρωπίνου γένους. Δεν είναι ένας τάφος, ούτε ένα μνημείο, αλλά είναι ο κοινός τάφος των αναριθμήτων εκατομμυρίων νεκρών ανθρώπων, των οποίων οι σκελετοί βρίσκονται στο χώμα της γης. Ο τάφος αυτός συνεχώς μεγεθύνεται καθώς οι άνθρωποι εξακολουθούν να πεθαίνουν και να θάπτωνται. Δεν φαίνεται να ικανοποιήται ποτέ από τον ανυπολόγιστο αριθμό των νεκρών του.
ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΣΙΕΟΛ Ή ΑΔΗΣ
25. Πώς οι Παροιμίες 30:15, 16 και το Άσμα Ασμάτων 8:6 σχολιάζουν το ανικανοποίητον του Σιεόλ ή Άδου;
25 Ο σοφός βασιλεύς των αρχαίων χρόνων παρετήρησε αυτό το γεγονός και έγραψε: «Τα τρία ταύτα δεν χορταίνουσι ποτέ, μάλιστα τέσσαρα δεν λέγουσι ποτέ, Αρκεί. Ο Σιεόλ, και η στείρα μήτρα· η γη, ήτις δεν χορταίνει από ύδατος· και το πυρ, το οποίον δεν λέγει, Αρκεί.» (Παροιμ. 30:15, 16, ΜΝΚ) Όσον αφορά το πόσο ισχυρός είναι ο Σιεόλ στις απαιτήσεις του από το καταδικασμένο, που οδεύει προς τον θάνατο ανθρώπινο γένος, ο ίδιος αυτός σοφός άνθρωπος τον παραβάλλει με την αγάπη στην επιμονή της γι’ αποκλειστική αφοσίωσι, λέγοντας: «Η αγάπη είναι ισχυρά ως ο θάνατος, η εμμονή εις αποκλειστικήν αφοσίωσιν είναι τόσο μη υποχωρητική όσο είναι ο Σιεόλ· αι φλόγες αυτής φλόγες πυρός, η φλοξ του Γιάχ!» (Άσμ. Ασμ. 8:6, ΜΝΚ) Ο θάνατος απαιτεί την ζωή του καταδικασμένου ανθρωπίνου γένους, και ο Σιεόλ απαιτεί τα σώματά των.
26. (α) Με τι παρωμοίασε το Αββακούμ 2:5 την ολόψυχη επιθυμία του βασιλέως της αρχαίας Βαβυλώνος; (β) Πώς το Ησαΐας 5:14, 15 περιγράφει τον Σιεόλ, και γιατί έτσι;
26 Η ολόψυχη επιθυμία του αρχαίου βασιλέως της Βαβυλώνος για την κατάκτησι ολοένα περισσοτέρων εθνών και λαών παρομοιάζεται με την επιθυμία του Σιεόλ να έχη περισσότερα θύματα του θανάτου. Όταν η Βαβυλών επρόκειτο να καταστή η κυριαρχούσα παγκόσμιος δύναμις και απέβαινε έτσι μια απειλή για την Ιερουσαλήμ, ο προφήτης του Ιεχωβά Αββακούμ έγραψε σχετικά με την βασιλεύουσα δυναστεία της Βαβυλώνος: «Και μάλιστα είναι προπετής εξ αιτίας του οίνου, ανήρ αλαζών, ουδέ ησυχάζει· όστις πλατύνει την ψυχήν αυτού ως Σιεόλ, και είναι ως ο θάνατος, και δεν χορταίνει, αλλά συνάγει εις εαυτόν πάντα τα έθνη, και συλλαμβάνει εις εαυτόν πάντας τους λαούς.» (Αββακ. 2:5, ΜΝΚ) Για να μιλήσωμε συμβολικά, ο Σιεόλ έχει ένα μεγάλο στόμα, για να τρώγη πολλούς συγχρόνως. Αυτή είναι η σκέψις του προφήτου Ησαΐα, όταν λέγη: «Δια ταύτα [επειδή τόσο πολλοί αποθνήσκουν λόγω ελλείψεως γνώσεως του Ιεχωβά Θεού] επλάτυνεν ο Σιεόλ εαυτόν, και διήνοιξεν υπέρμετρα το στόμα αυτού· και η δόξα αυτών [εν Ιερουσαλήμ], και το πλήθος αυτών, και ο θόρυβος αυτών, και οι εντρυφώντες, θέλουσι καταβή εις αυτόν [τον Σιεόλ].»—Ησ. 5:14, 15, ΜΝΚ.
27. (α) Ποια είναι η διαφορά του Άδου και των ατομικών τόπων ενταφιασμού όσον αφορά τον αριθμό; (β) Μολονότι πολλοί από αυτούς τους τάφους πιθανόν να εξαφανισθούν,, τι θα γίνη ο Σιεόλ;
27 Πολύ κατάλληλα, επειδή Σιεόλ ή Άδης είναι ο κοινός τάφος των νεκρών ανθρώπων στο χώμα της γης, η Γραφή ομιλεί μόνο για ένα Σιεόλ ή Άδη, ενώ ομιλεί για πολλούς τάφους. Οι αρχαίοι Ισραηλίται εφιστούσαν την προσοχή στους πολλούς τάφους, όταν είπαν παραπονούμενοι στον προφήτη Μωυσή: «Διότι δεν ήσαν μνήματα εν Αιγύπτω, εξήγαγες ημάς δια να αποθάνωμεν εν τη ερήμω;» (Έξοδ. 14:11) Εννέα περίπου αιώνες αργότερα ο προφήτης Ιεζεκιήλ είπε στον λαό του Θεού, ο οποίος ήταν εξόριστος στη Βαβυλώνα και του οποίου οι ελπίδες εφαίνοντο νεκρές: «Ούτω λέγει Ιεχωβά ο Θεός· Ιδού, λαέ μου, εγώ ανοίγω τους τάφους σας, και θέλω σας αναβιβάσει εκ των τάφων σας, θέλω σας φέρει εις την γην του Ισραήλ. Και θέλετε γνωρίσει ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά, όταν, λαέ μου, ανοίξω τους τάφους σας, και σας αναβιβάσω εκ των τάφων σας.» (Ιεζ. 37:12, 13, ΜΝΚ) Ναι, αναρίθμητοι τόποι ενταφιασμού ή μνήματα έχουν ανασκαφή. Κάθε ίχνος από πολλούς απ’ αυτούς έχει εξαφανισθή. Παραμένει, όμως, ο ένας Σιεόλ ή Άδης, και συνεχώς πλατύνεται καθώς η ανθρωπότης εξακολουθεί να πεθαίνη.
28. Ποια ερώτησις εγείρεται όσον αφορά τη λειτουργία του Σιεόλ ή Άδου, και πού θα λάβωμε την αξιόπιστη απάντησι;
28 Αλλά θα εξακολουθήση ο αδηφάγος αυτός Σιεόλ ή Άδης να καταβροχθίζη ανθρώπινη σάρκα για πάντα; Θα εξακολουθήση να κατακρατή τα ανθρώπινα θύματα του αιωνίως; Θα εξακολουθήση να θριαμβεύη επάνω στο γένος των απογόνων του Αδάμ για πάντα; Θα εξακολουθήση, μήπως για πάντα να παρίσταται μάρτυς του θανάτου, τον οποίον εκληρονόμησε το ανθρώπινο γένος από τον αμαρτωλό Αδάμ, τον πρώτο ανθρώπινο πατέρα μας; Οι μόνες αξιόπιστες απαντήσεις, που θα μπορούσαμε να λάβωμε σ’ αυτές τις ερωτήσεις, θα ήσαν από τον Δημιουργό του ανθρώπου, τον Ιεχωβά Θεό. Αυτός δίνει μια απάντησι στην προφητεία του Ωσηέ 13:14 (ΜΝΚ): «Εκ χειρός Σιεόλ θέλω ελευθερώσει αυτούς· εκ θανάτου θέλω σώσει αυτούς. Πού είναι, θάνατε, ο όλεθρός σου; πού, Σιεόλ, η φθορά σου; η μεταμέλεια θέλει κρύπτεσθαι από των οφθαλμών μου.»
29. (α) Με ποιόν τρόπο μερικοί μεταφρασταί της Γραφής, όπως η Μία Αμερικανική Μετάφρασις, αποδίδουν το Ωσηέ 13:14; (β) Εν τούτοις, ποιο ερώτημα αφήνουν αυτοί οι μεταφρασταί αναπάντητο;
29 Μερικοί μεταφρασταί της Γραφής θέτουν το Ωσηέ 13:14 υπό τύπον τεσσάρων ερωτήσεων παραδείγματος χάριν, η Μία Αμερικανική Μετάφρασις: «Θέλω μήπως απελευθερώσει αυτούς από την δύναμιν του Σιεόλ; Θέλω εξαγοράσει αυτούς από του θανάτου; Πού είναι, θάνατε, αι πληγαί σου; Ποία είναι, Σιεόλ, η καταστροφή σου;» Όταν διαβάσωμε τα προηγούμενα εδάφια, η λογική απάντησις στις δύο πρώτες ερωτήσεις θα είναι Όχι! Ο Θεός δεν θα εξηγόραζε ή απελευθέρωνε τους απειθείς Ισραηλίτας από τα χέρια ή την δύναμι του Σιεόλ· δεν θα τους επανέφερε από τον θάνατο. Δεν θα επεδείκνυε έλεος, δεν θα υπήρχε μεταμέλεια εκ μέρους του, αλλά θα άφηνε τους απειθείς εκείνους Ισραηλίτας να πεθάνουν και ν’ αρπαχθούν από τα άπληστα χέρια του Σιεόλ. Επομένως, ο Θεός θα μπορούσε να ερωτήση πού είναι οι πληγές του θανάτου και πού η καταστρεπτικότης του Σιεόλ. Ας έλθουν ο Σιεόλ και ο θάνατος να πλήξουν και να καταστρέψουν τους απειθείς. Εν τούτοις, αυτή η Αμερικανική μετάφρασις του Ωσηέ 13:14 αφήνει ακόμη ανοιχτό το ερώτημα, Τι θα κάμη με αυτούς ο Θεός αφού ο θάνατος τους πλήξη και αφού ο Σιεόλ τους καταστρέψη; Θα τους αφήση ο Θεός να παραμείνουν για πάντα κάτω από την δύναμι του θανάτου και του Σιεόλ; Ή θα τους αναστήση ο Θεός στον ωρισμένο του καιρό;
30, 31. (α) Προς όφελος τίνων απαντά ο Παύλος στο ερώτημα, εις 1 Κορινθίους 15:54- 57; (β) Πώς η νίκη θα έλθη μέσω του Ιησού Χριστού, και σε ποια κατάστασι διανοίας μάς θέτει αυτό για την περαιτέρω μελέτη μας;
30 Ο θεόπνευστος Χριστιανός απόστολος Παύλος απαντά υπέρ μιας αναστάσεως των νεκρών. Στο κορύφωμα του εξόχου κεφαλαίου του επί της αναστάσεως ο Παύλος γράφει: «Τότε θέλει γείνει ο λόγος ο γεγραμμένος [στον Ησαΐα 25:8] “Κατεπόθη ο θάνατος εν νίκη.” Πού, θάνατε, το κέντρον σου; Πού, θάνατε, η νίκη σου; Το δε κέντρον του θανάτου είναι η αμαρτία [που εκληρονομήθη από τον Αδάμ], και η δύναμις της αμαρτίας ο νόμος [που εδόθη μέσω του Μωυσέως, με την καταδίκη του εφ’ όλων των ανθρώπων ως ενόχων αμαρτίας]. Αλλά χάρις εις τον Θεόν, όστις δίδει εις ημάς την νίκην δια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.» (1 Κορ. 15:54-57, ΜΝΚ) Α, ναι, ο Παντοδύναμος Θεός μπορεί να καταπίη τον θάνατο για πάντα και να εκμηδενίση τη νίκη του! Έδειξε τη δύναμι του να το κάμη αυτό με το να εγείρη τον ίδιο τον Υιό του Ιησού Χριστό από τον θάνατο και τον Σιεόλ πριν από δέκα εννέα αιώνες. Πραγματικά, αυτή η ανάστασις του Ιησού Χριστού παραμένει ως μία βεβαία εγγύησις του ότι ο Θεός θ’ αναστήση το ανθρώπινο γένος γενικά μέσω του Ιησού Χριστού ως του ανάσσοντος Βασιλέως στην υποσχεμένη βασιλεία του Θεού.
31 Έτσι λοιπόν, με μια πολύ ελπιδοφόρο κατάστασι διανοίας θα παρακολουθήσωμε αυτό το έξοχο θέμα στα περαιτέρω μέρη της συζητήσεως μας επί του ερωτήματος, Ποιοι θ’ αναστηθούν εκ νεκρών;