Επί του Όρους Ομιλία—«Δεν Ήλθον να Καταλύσω, Αλλά να Εκπληρώσω»
ΣΤΗΝ επί του Όρους Ομιλία του, ο Ιησούς εξέφρασε τη βαθειά του αγάπη και τον σεβασμό του για τον γραπτό λόγο του Θεού. Είπε: «Μη νομίσητε ότι ήλθον να καταλύσω τον νόμον ή τους προφήτας [δηλαδή, τις Εβραϊκές Γραφές συνολικά]· δεν ήλθον να καταλύσω, αλλά να εκπληρώσω.»—Ματθ. 5:17.
Ο Ιησούς, και με τα λόγια του και με τις πράξεις του, απέδειξε ότι ήταν διαφορετικός από τους Ιουδαίους θρησκευτικούς διδασκάλους των ημερών του. Μίλησε για ένα καιρό που οι άνθρωποι δεν θα λάτρευαν πια στον ναό στην Ιερουσαλήμ. (Ιωάν. 4:21) Παρωμοίασε τις διδασκαλίες του με «οίνον νέον» ο οποίος δεν μπορεί να τοποθετηθή σε «ασκούς παλαιούς.» (Λουκ. 5:37) Ο Ιησούς επίσης συνέτρωγε «μετά των τελωνών και αμαρτωλών» και έκανε θαύματα θεραπείας την εβδομαδιαία ημέρα του Σαββάτου. (Μάρκ. 2:13-17· 3:1-5) Αυτή η διαγωγή δεν παρεβίαζε κανένα νόμο του Θεού· αλλά ήταν σε αντίθεσι με τις Ιουδαϊκές παραδόσεις, τις οποίες θεωρούσαν πιο σπουδαίες από τις Εβραϊκές Γραφές.a Επειδή έβλεπαν τον Ιησού ως παραβάτη του νόμου του Θεού, οι Φαρισαίοι και οι Ηρωδιανοί είχαν συνωμοτήσει να τον φονεύσουν προτού ακόμη δώση την περίφημη επί του Όρους Ομιλία του.—Μάρκ. 3:6.
Ωστόσο, ο Υιός του Θεού διαβεβαίωσε τους ακροατάς του ότι δεν είχε έλθει για να ‘καταλύση’ τον νόμον. Δεν παρήκουσε στις εντολές του ούτε δήλωσε ότι κάποιο μέρος του νόμου δεν ήταν δεσμευτικό για τους Ισραηλίτας. Αντιθέτως, ο Ιησούς ήλθε να ‘εκπληρώση’ αυτό τον θείο νόμο. Ως αναμάρτητος, τον τήρησε στο πλήρες, «μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού.» (Φιλιππ. 2:8· Εβρ. 4:15· 1 Πέτρ. 2:22) Ο θυσιαστικός του θάνατος εξεπλήρωσε επίσης προφητικούς τύπους, που προμήθευαν οι θυσίες ζώων κάτω από τον Νόμο.—Δαν. 9:26, 27· Εβρ. 10:1-9.
Ο Ιησούς εξεπλήρωσε, όχι μόνο το γράμμα του Νόμου, αλλ’ επίσης το πνεύμα που υπήρχε πίσω από τον Νόμο. Μολονότι ο νόμος απηγόρευε τις αμαρτωλές πράξεις, ο Ιησούς απεκήρυξε τις διαθέσεις που υποκινούν τέτοιες πράξεις. Παραδείγματος χάριν, ο φόνος και η μοιχεία, αποτελούσαν παράβασι των νόμων του Θεού· αλλ’ ο Ιησούς έδειξε ότι το να είναι κανείς διαρκώς θυμωμένος με κάποιον και να κυττά μια γυναίκα με πάθος είναι διαθέσεις διανοίας που ωδηγούν σε τέτοιες παραβάσεις. (Ματθ. 5:21, 22, 27, 28· Ιακ. 1:13-15) Επί πλέον, το γεγονός ότι ο Ιησούς εθελουσίως θυσίασε την ανθρώπινη ζωή του προς όφελος του ανθρωπίνου γένους, αποτελεί υπερτάτη εκδήλωσι της αγάπης, την οποία η Γραφή αποκαλεί ‘εκπλήρωσι του νόμου.’—Ρωμ. 13:8-10· παράβαλε με Ιωάννην 15:13.
Κατόπιν, στην ομιλία του, ο Ιησούς δήλωσε : «Αληθώς σας λέγω, έως εάν παρέλθη ο ουρανός και η γη, ιώτα έν, ή μία κεραία δεν θέλει παρέλθει από του νόμου, εωσού εκπληρωθώσι πάντα.»—Ματθ. 5:18.
Το Κείμενο δείχνει ότι ο Ιησούς χρησιμοποίησε εδώ τη λέξι «Αμήν,» που σημαίνει «αληθώς,» «έτσι ας γίνη.» Ως ο κεχρισμένος Υιός του Θεού, ο υποσχεμένος Μεσσίας, μπορούσε ασφαλώς να διαβεβαιώση για την αληθινότητα των λόγων του.—Παράβαλε με 2 Κορινθίους 1:20· Αποκάλυψιν 3:14.
Η εκπλήρωσις του νόμου του Θεού θα έφθανε μέχρι και «ιώτα έν ή μία κεραία («το μικρότερο γράμμα ή μόριον γράμματος, ΜΝΚ),» Στο Εβραϊκό αλφάβητο που ίσχυε τότε, το πιο μικρό γράμμα ήταν το γιοδ (י). Ωρισμένα Εβραϊκά γράμματα είχαν επάνω τους ένα μικροσκοπικό τόνο, μια τελίτσα ή «γραμμούλα.» Οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι θεωρούσαν υψίστης σπουδαιότητος, όχι μόνο τις λέξεις και τα γράμματα του νόμου του Θεού, αλλ’ επίσης και αυτές τις γραμμές ή τα ‘μικρότερα μόρια.’ Ένας ραββινικός μύθος παριστά τον Θεό να λέγη: «Ο Σολομών και χιλιάδες σαν αυτόν θα παρέλθουν, αλλά ούτε μια γραμμή απ’ αυτό (το Τορά [Πεντάτευχος]) δεν θα επιτρέψω να εξαφανισθή.»
Έτσι, τόσο μικρή ήταν η πιθανότης να μην εκπληρωθή έστω και η πιο μικρή λεπτομέρεια του νόμου του Θεού ώστε ήταν πιο πιθανό να ‘παρέλθη ο ουρανός και η γη.’ Αυτό ισοδυναμούσε με τη λέξι «ποτέ,» διότι οι Γραφές δείχνουν ότι οι κατά γράμμα ουρανοί και η γη θα μείνουν για πάντα.—Ψαλμ. 78:69· 119:90.
Ο Ιησούς έδωσε περαιτέρω έμφασι στον υψηλό σεβασμό που έτρεφε για τον νόμο του Θεού, λέγοντας: «Όστις λοιπόν αθετήση μίαν των εντολών τούτων των ελαχίστων και διδάξη ούτω τους ανθρώπους, ελάχιστος θέλει ονομασθή εν τη βασιλεία των ουρανών· όστις δε εκτελέση και διδάξη, ούτος μέγας θέλει ονομασθή εν τη βασιλεία των ουρανών.»—Ματθ. 5:19.
Ένα άτομο θα μπορούσε να «αθετήση» μια εντολή με το να την παρακούση εσκεμμένα. Ή, θα μπορούσε να κάνη κάτι που εθεωρείτο ακόμη χειρότερο, δηλαδή, να διδάξη τους συμπατριώτες του Ιουδαίους που είχαν υποταχθή στον νόμο ότι μερικές από τις εντολές του δεν ήσαν δεσμευτικές. Μολονότι η διαθήκη του Νόμου ίσχυε, ήταν μια έκφρασις του θελήματος του Θεού για τον λαό του. Η παράδοσις ή η διδασκαλία πραγμάτων που ήσαν αντίθετα με τις εντολές που μερικοί ίσως θεωρούσαν ‘ελάχιστες’ σε σπουδαιότητα, θα ήταν αποστασία εναντίον του Θεού.—Παράβαλε με Ιάκωβον 2:10, 11.
Ο Νόμος εδόθη για να καθοδηγήση τους Ισραηλίτας στον Μεσσία, ο οποίος θα ήταν ο κυριώτερος ηγέτης της βασιλείας του Θεού. (Γαλ. 3:24· Ησ. 11:1-5· Δαν. 7:13, 14) Έτσι, όσον αφορά την εισδοχή τους στη βασιλεία του Θεού, τα άτομα που αθετούσαν τις εντολές του Θεού, θα ‘ωνομάζοντο ελάχιστοι.’ Δεν θα εισήρχοντο στη βασιλεία.—Ματθ. 21:43· Λουκ. 13:28.
Από την άλλη πλευρά, εκείνοι που τηρούσαν τον Μωσαϊκό νόμο όσο μπορούσαν καλύτερα «ούτοι ‘μεγάλοι’ θέλουσιν ονομασθή εν τη βασιλεία των ουρανών.» Θα ήσαν το είδος των ατόμων που εδέχθησαν τον Ιησού ως τον Μεσσία και οι οποίοι συνεπώς εκλήθησαν να συμμετάσχουν μαζί του στη Βασιλική διακυβέρνησι. (Λουκ. 22:28-30· Ρωμ. 8:16, 17) Είναι ενδιαφέρον να σημειωθή ότι οι Γραφές ονομάζουν εκείνους που έχουν βασιλική εξουσία ‘μεγάλους.’—Παροιμ. 25:6· Λουκ. 1:32.
Ο Ιησούς κατόπιν έκανε μια δήλωσι που ίσως εξέπληξε τους ακροατάς του: «Σας λέγω ότι εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη σας πλειότερον της των γραμματέων και Φαρισαίων, δεν θέλετε εισέλθει εις την βασιλείαν των ουρανών.»—Ματθ. 5:20.
Οι ‘γραμματείς’ των ημερών του Ιησού ήταν μια τάξις ανθρώπων ιδιαίτερα εκπαιδευμένη στον Νόμο. Μολονότι μερικοί απ’ αυτούς μπορεί ν’ ανήκαν στους Σαδδουκαίους, μερικοί γραμματείς ήσαν της «αιρέσεως» των Φαρισαίων, των οποίων οι απαιτήσεις σχετικά με την τελετουργική καθαρότητα, πληρωμή δεκάτων και άλλων θρησκευτικών καθηκόντων, ξεπερνούσαν τις Μωσαϊκές απαιτήσεις.—Πράξ. 15:5.
Εκείνοι οι θρησκευτικοί ηγέτες διακρατούσαν μια στενή, τυπική άποψι σχετικά με τον τρόπο αποκτήσεως δικαιοσύνης. Πίστευαν ότι η δικαιοσύνη πήγαζε μόνο από έργα που εναρμονίζοντο με το γράμμα του νόμου. Σύμφωνα με την Ιουδαϊκή παράδοσι, κάθε φορά που ένα άτομο τηρούσε μια εντολή, κέρδιζε μια «αξία». Κάθε παράβασις επιστεύετο ότι επέφερε «χρέος». Πλεόνασμα αξιών επιστεύετο ότι θα καθιστούσε το άτομο «δίκαιο,» ενώ ένα πλεόνασμα χρεών θα το καθιστούσε «άδικο».
Μια τέτοια νομοτυπική άποψις, όμως, δεν εναρμονιζόταν καθόλου με τις αρχές δικαιοσύνης του Θεού. (Ρωμ. 10:2, 3) Δεν εδίδετο προσοχή στην ανάπτυξι ιδιοτήτων όπως η αγάπη, η δικαιοσύνη, η πραότης, η καλωσύνη και η πιστότης. Ωστόσο, ο Θεός θεωρεί αυτές τις ιδιότητες πιο σπουδαίες από την κατά γράμμα τήρησι νομικών εντολών. (Δευτ. 6:5· Λευιτ. 19:18· Μιχ. 6:8) Εύλογα ο Ιησούς εξήγησε: «Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί, διότι αποδεκατίζετε το ηδύοσμον και το άνηθον και το κύμινον, και αφήκατε τα βαρύτερα του νόμου, την κρίσι και το έλεον και την πίστιν.»—Ματθ. 23:23· παράβαλε με Λουκάν 11:42.
Η Χριστιανική δικαιοσύνη έπρεπε να ‘περισσεύση πλειότερον της των γραμματέων και Φαρισαίων.’ Σύμφωνα με τον Ιησού, όλοι εκείνοι που επιθυμούν να είναι αληθινοί λάτρεις του Θεού πρέπει να ‘λατρεύουν τον Πατέρα εν πνεύματι και αληθεία.’ (Ιωάν. 4:23, 24) Η λατρεία τους πρέπει να συνίσταται, όχι από απλές εξωτερικές πράξεις ευσεβείας που εναρμονίζονται μ’ ένα νομικό κώδικα, αλλά «εν πνεύματι,» πράξεις που υποκινούνται από καρδιές γεμάτες πίστι και αγάπη.—Ματθ. 22:37-40· Γαλ. 2:16.
[Υποσημειώσεις]
a Ο αρχαίος κώδικας του Ιουδαϊκού νόμου, γνωστός ως Μισνά, δηλώνει: «Μεγαλύτερη αυστηρότης εφαρμόζεται [στην τήρησι] των λόγων των γραμματέων παρά [στην τήρησι] των λόγων του [γραπτού] Νόμου.»—Πραγματεία περί του Σάνχεδριν, 11:3 μεταφρασμένο από τον Χέρμπερτ Ντάνμπυ.