Εκεί Όπου Ανετράφη ο Ιησούς

Όπως ελέχθη από έναν έμμισθο συγγραφέα

ΣΤΟ σταθμό λεωφορείων στην Τιβεριάδα υπήρχαν πάγκοι για τους επιβάτες εκεί όπου στάθμευαν τα λεωφορεία. Όταν μάθαμε πότε θα έφθαναν τα λεωφορεία για τη Ναζαρέτ, η σύζυγός μου κι εγώ καθίσαμε. Μας κατείχε ανυπομονησία στη σκέψι ότι θα επισκεπτόμεθα το μέρος όπου ανετράφη Ιησούς Χριστός πριν από 1.900 και πλέον χρόνια. Όταν ρωτήσαμε για τα εισιτήρια, η νεαρή γυναίκα που καθόταν δίπλα μας απήντησε: «Θα πληρώσετε αφού επιβιβασθήτε.»

Σε λίγα λεπτά ήλθε ένα λεωφορείο και μέχρι τότε υπήρχε αρκετό πλήθος που περίμενε να επιβιβασθή. Αφού μπήκαμε μέσα, κοιτάξαμε και πάλι στο χάρτη μας, παρατηρώντας ότι η Ναζαρέτ βρίσκεται περίπου 32 χιλιόμετραa μακρυά, και ότι θα περνούσαμε καθ’ οδόν από την Κανά. Τι σπουδαίες τοποθεσίες είναι αυτές για τους Χριστιανούς! Συχνά, στη διάρκεια των ετών, σκεπτόμεθα να επισκεφθούμε το Ισραήλ. Κατόπιν, την περασμένη άνοιξι, μας εδόθη η ευκαιρία και να μας τώρα εδώ!

Δεν είχαν διευθετηθή για εκείνη την ημέρα περιηγήσεις με αυτοκίνητο για την ομάδα με την οποία ταξιδεύαμε. Γνωρίζαμε ότι την επομένη μέρα η ομάδα θα περνούσε από τη Ναζαρέτ, αλλ’ εμείς θέλαμε να δαπανήσωμε περισσότερο χρόνο εκεί—πράγμα το οποίο εξηγεί γιατί πήραμε αυτό το τοπικό πρωινό λεωφορείο εδώ κοντά στη Θάλασσα της Γαλιλαίας. Συχνά διερωτώμεθα: Πώς ήταν η περιοχή όπου ανετράφη ο Ιησούς και δαπάνησε το περισσότερο μέρος της επίγειας ζωής του;

ΚΑΘ’ ΟΔΟΝ ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΑΖΑΡΕΤ

Καθώς βγήκαμε από την Τιβεριάδα, το λεωφορείο σταματούσε συχνά για να πάρη επιβάτες. Σε λίγο δεν υπήρχε χώρος παρά μόνο για ορθίους. Η Θάλασσα της Γαλιλαίας βρίσκεται σχεδόν 210 μέτραb κάτω από το επίπεδο της θαλάσσης. Η Ναζαρέτ, εξ άλλου, βρίσκεται περίπου 360 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θαλάσσης. Έτσι, είχαμε μια απότομη ανάβασι τα πρώτα λίγα χιλιόμετρα, καθώς η Θάλασσα της Γαλιλαίας ξεμάκραινε στο βάθος πίσω μας. Ασφαλώς δεν θα ήταν ένα εύκολο ταξίδι, σκεφθήκαμε, αν το έκανε κανείς με τα πόδια, όπως ο Ιησούς και οι απόστολοί του. Πόσο παράξενο μας φάνηκε όταν, μετά από μια μεγάλη ανάβασι είδαμε ένα σημείο που έγραφε «ΕΠΙΠΕΔΟΝ ΘΑΛΑΣΣΗΣ»!

Μας άρεσε να παρατηρούμε τους ανθρώπους. Υπήρχαν Άραβες με μακρείς άσπρους κεφαλόδεσμους, άνθρωποι που δούλευαν στους αγρούς με ρούχα της δουλειάς, και Ισραηλινοί στρατιώτες με στολή, από τους οποίους και πολλές γυναίκες. Σύντομα αρχίσαμε να διανύωμε μια εύφορη πεδιάδα. Όταν φθάσαμε στην οδική διακλάδωσι στο Θαβώρ, είδαμε αυτό το περίφημο βουνό περίπου έξη μίλια προς νότο. Γνωρίζαμε ότι ο Ιησούς πρέπει να ήταν πολύ εξοικειωμένος μ’ αυτό και ίσως να το είχε ανεβή. Το Θαβώρ βρίσκεται σε απόστασι οχτώ μόνο χιλιομέτρων νοτιοανατολικά της Ναζαρέτ και δεσπόζει στο ανατολικό άκρο της ευρύχωρης και όμορφης Κοιλάδος της Ιεζραέλ (που καλείται επίσης και Πεδιάς Εσδραελών).

Συνεχίσαμε, όμως, προς τα νοτιοδυτικά, την πιο ευθεία οδό προς τη Ναζαρέτ. Όταν το λεωφορείο σταμάτησε στην Κανά για ν’ αφήση και να πάρη επιβάτες, σκεφθήκαμε για μια στιγμή να κατεβούμε και να κοιτάξωμε το χωριό, αλλά η επιθυμία μας να πάμε στη Ναζαρέτ μάς εμπόδισε. Το λεωφορείο σκαρφάλωνε τώρα μέσα από πιο ορεινό έδαφος. Περίπου τέσσερα μίλια μετά την Κανά, φθάσαμε πρώτα στη Ναζαρέτ Ελίτ (Άνω Ναζαρέτ), μια σύγχρονη Ιουδαϊκή καθ’ όλα πόλι. Τελικά κατεβήκαμε στην παλιά Ναζαρέτ.

ΔΥΟ ΝΑΖΑΡΕΤ

Εκπλαγήκαμε όταν βρήκαμε δύο χωριστές πόλεις και κάθε μια αρκετά μεγάλη! Η παλιά Ναζαρέτ, όπως μάθαμε, είναι η μεγαλύτερη Αραβική πόλις στο Ισραήλ, με πληθυσμό 40.000 περίπου κατοίκους—πολύ πιο ανεπτυγμένη από προηγούμενους καιρούς. Πράγματι, η Ναζαρέτ πριν πρέπει να ήταν πολύ ασήμαντη.

Η πόλις δεν αναφέρεται στις Εβραϊκές Γραφές, ούτε στο Ταλμούδ, ούτε από τον Ιουδαίο Ιστορικό του πρώτου αιώνος Φλάβιο Ιώσηπο, ο ακόμη και από τους κατοίκους της Γαλιλαίας, στα συγγράμματά του. Και το ότι κατεφρονείτο ακόμη και από τους κατοίκους της Γαλιλαίας, φαίνεται από τα σχόλια του Ναθαναήλ, ο οποίος έγινε ένας από τους αποστόλους του Ιησού: «Εκ Ναζαρέτ δύναται να προέλθη τι αγαθόν;» (Ιωάν. 1:46) Ένας επισκέπτης του 19ου αιώνος υπελόγισε τον πληθυσμό της Ναζαρέτ σε 3.000 περίπου κατοίκους και διεβεβαίωσε τα εξής: «Είναι τώρα μεγαλύτερη και ευημερεί περισσότερο από ό,τι σε προηγούμενη περίοδο της ιστορίας της, και μεγεθύνεται ακόμη.»

Η μεγαλύτερη ανάπτυξις επετεύχθη στα πρόσφατα χρόνια. Από το 1950 η Ναζαρέτ έχει διπλασιασθή σε μέγεθος. Αλλά τώρα υπάρχει επίσης και η Ναζαρέτ Ελίτ στους λόφους, που μόλις είχαμε περάσει προς ανατολάς. Η νέα Ιουδαϊκή πόλις της Ναζαρέτ Ελίτ, η οποία άρχισε να κτίζεται το 1957, έχει πληθυσμό περίπου 20.000 κατοίκους. Είναι προφανώς η πόλις που ευημερεί περισσότερο ανάμεσα στις δύο.

ΦΙΛΙΚΟΣ ΛΑΟΣ

Όταν κατεβήκαμε από το λεωφορείο, προχωρήσαμε προς το παλαιό μέρος της Ναζαρέτ. Φθάσαμε σ’ αυτό που ονομάζεται «Φρέαρ της Μαρίας.» Εδώ βρίσκεται τώρα μια εκκλησία. Αλλά επειδή είναι προφανώς το μόνο πηγάδι στη Ναζαρέτ, είναι ίσως το ίδιο πηγάδι από το οποίο η μητέρα του Ιησού, η Μαρία, έπαιρνε νερό για την οικογένεια.

Καθώς συνεχίζαμε τον δρόμο μας, μας χαιρέτησε ένας κουρέας, που ήταν έτοιμος ν’ ανοίξη το κατάστημά του. (Διαπιστώσαμε ότι πολλοί άνθρωποι στο Ισραήλ μιλούσαν αρκετά καλά την Αγγλική.) Όταν σταματήσαμε να του μιλήσωμε, εκπλαγήκαμε κάπως όταν διαπιστώσαμε ότι ήταν Χριστιανός· όλοι οι Άραβες που είχαμε συναντήσει στο Ισραήλ μέχρι τότε ήσαν Μουσουλμάνοι. «Οι μισοί Άραβες στη Ναζαρέτ είναι Χριστιανοί,» μας εξήγησε, «και οι μισοί Μουσουλμάνοι.» Δείχνοντας προς το διπλανό κατάστημα, είπε: «Αυτός είναι Μουσουλμάνος, αλλά τα πηγαίνουμε πολύ καλά.» Ο κουρέας μάς προσκάλεσε να μπούμε μέσα για να προστατευθούμε από τη ζέστη και να μας προσφέρη λίγο τσάι, αλλ’ επειδή εμείς θέλαμε να δούμε περισσότερο την περιοχή, με σταθερότητα, αλλ’ ωστόσο με απροθυμία, αρνηθήκαμε.

Σε λίγα λεπτά βρισκόμεθα σ’ ένα λαβύρινθο από στενούς ελικοειδείς δρόμους, που είχαν ένα ρείθρο στο κέντρο τους για να περνούν οι όνοι. Σε κάθε πλευρά του δρόμου υπήρχαν ανοιχτά καταστήματα όπου επωλείτο ό,τι μπορούσε να φαντασθή κανείς—ρούχα για πούλημα κρέμονταν έξω από μερικά καταστήματα και μπροστά σε άλλα υπήρχαν αρνιά, που μόλις είχαν σφαγή και κρέμονταν από γάντζους! Καθώς παρατηρούσαμε ένα πολύ φορτωμένο όνο να περνά στον δρόμο, καταλάβαμε ότι σκηνές σαν αυτή έμοιαζαν μ’ εκείνες που ξετυλίγονταν πριν από 2.000 περίπου χρόνια, όταν ζούσε ο Ιησούς εδώ.

Επειδή θέλαμε ν’ αγοράσωμε κάτι πρόχειρο για να φάμε, σταματήσαμε σ’ ένα κατάστημα όπου σάκκοι από γιούτα εγεμίζοντο με κάθε είδους ξηρούς καρπούς και ξηρά φρούτα. Με χαρακτηριστική φιλοξενία, ο καταστηματάρχης μάς προσκάλεσε να καθίσωμε για ένα φλυτζάνι Αραβικού καφέ. Καθώς πίναμε τον καφέ μας, μάθαμε κάτι για τη ζωή στη σύγχρονη Ναζαρέτ. Παρατηρώντας το ενδιαφέρον μας για την Αγία Γραφή, ένας 18χρονος Χριστιανός Άραβας που ήταν παρών, προσφέρθηκε με ευγένεια να μας δείξη την περιοχή.

ΜΙΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ

Ενδιαφερόμεθα να εντοπίσωμε το σκηνικό για ένα ιδιαίτερο Γραφικό γεγονός. Η Αγία Γραφή λέγει ότι οι κάτοικοι της Ναζαρέτ, ωργισμένοι από τη διδασκαλία του Ιησού, «εξέβαλον αυτόν έξω της πόλεως και έφεραν αυτόν έως της οφρύος του όρους, επί του οποίου η πόλις αυτών ήτο ωκοδομημένη, δια να κατακρημνίσωσιν αυτόν· αυτός όμως περάσας δια μέσου αυτών επορεύετο.» (Λουκ. 4:28-30) Ο Ιουλιανός, ο ξεναγός μας, μας ωδήγησε στο νότιο μέρος της πόλεως προς την τοποθεσία όπου υποτίθεται ότι έλαβε χώρα το γεγονός αυτό.

Χαρήκαμε που ο Ιουλιανός ενδιαφερόταν για τις Γραφές. Είχε ένα αντίτυπο της Βίβλου των Αγαθών Νέων (Σύγχρονη Αγγλική Μετάφρασις) και είπε ότι του άρεσε να το διαβάζη. Καθώς περπατούσαμε, ανέφερε ότι ένας ιερεύς στη Ναζαρέτ δίδασκε ότι ο Ιησούς, στην περίπτωσι που ανεφέρθη ανωτέρω, ερρίφθη από τον βράχο, αλλά ότι θαυματουργικά μετεφέρθη πάλι στον τόπο όπου βρισκόταν. Άνοιξα την Αγία Γραφή που είχα μαζί μου και διαβάσαμε αυτά τα εδάφια τα οποία, φυσικά, δεν λέγουν τίποτε για ένα τέτοιο πράγμα.

Ο Ιουλιανός είχε τώρα ένα ερώτημα να μας κάνη. «Έχω κάνει αυτή την ερώτησι σε πολλά άτομα,» είπε, «αλλά ποτέ δεν έλαβα μια ικανοποιητική απάντησι. Είχε ο Ιησούς αδελφούς και αδελφές;»

Σε απάντησι, άνοιξα την Αγία Γραφή στα εδάφια Ματθαίος 13:54-56. Εκεί αναφέρει ονομαστικά τους αδελφούς του Ιησού ‘Ιάκωβον και Ιωσήν και Σίμωνα και Ιούδα.’ Κατόπιν, λέγει: «Και αι αδελφαί αυτού δεν είναι πάσαι παρ’ ημίν;» Επί πλέον, εξετάσαμε ότι η Αγία Γραφή σαφώς λέγει ότι ο Ιωσήφ δεν είχε σχέσεις με τη Μαρία «εωσού εγέννησε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον.»—Ματθ. 1:25.

Ο Ιουλιανός συμφώνησε ότι η Καθολική διδασκαλία σχετικά με το ότι η Μαρία παρέμεινε αειπάρθενος δεν βρίσκεται στην Αγία Γραφή. «Και υπάρχουν και άλλες εκκλησιαστικές διδασκαλίες που δεν υποστηρίζονται από την Αγία Γραφή,» προσέθεσα. «Παραδείγματος χάριν, η διδασκαλία σχετικά με το λίμπο, το καθαρτήριο, και η διδασκαλία που λέγει ότι οι ασεβείς θα βασανίζωνται για πάντα σε μια κόλασι.» Ο Ιουλιανός κατάλαβε τη διαφορά μεταξύ αυτών των εκκλησιαστικών διδασκαλιών και αυτών που λέγει η Αγία Γραφή. Χαρήκαμε όταν είπε ότι πιστεύει μόνο όσα διαβάζει στις Γραφές.

Είχαμε φθάσει τώρα στο άκρο της πόλεως. Εδώ υπάρχει πράγματι η οφρύς ενός όρους. Θα μπορούσε πολύ καλά να είναι το σημείο απ’ όπου οι άνδρες της πόλεως προσπάθησαν να ρίξουν τον Ιησού. Ο Ιουλιανός προφανώς πίστευε ότι ο Ιησούς ήταν ένα άτομο που έζησε στη Ναζαρέτ πριν από 2.000 περίπου χρόνια. «Αλλά πιστεύεις ότι ο Ιησούς είναι ζωντανός και μπορεί να μας ωφελήση τώρα;» ρώτησα. «Πιστεύεις ότι θα κάνη κάτι για ν’ αλλάξη τη δυσάρεστη παγκόσμια κατάστασι στην οποία επικρατεί το μίσος και η προκατάληψις;»

Χωρίς δισταγμό, απήντησε, «Ναι.» Κατόπιν ανέφερε ένα εδάφιο σχετικά με τον επερχόμενο βασιλέα ο οποίος θα έκρινε τους πτωχούς με δικαιοσύνη και θα κυβερνούσε τους ανθρώπους με ευθύτητα. Με ανυπομονησία, άνοιξα την Αγία Γραφή στο βιβλίο του Ησαΐα κεφάλαιο 11 και, ρωτώντας τον αν αυτά είναι τα εδάφια που είχε υπ’ όψιν του, άρχισα να διαβάζω: «Αλλ’ εν δικαιοσύνη θέλει κρίνει τους πτωχούς, και εν ευθύτητι θέλει υπερασπίζεσθαι τους ταπεινούς της γης· και θέλει πατάξει την γην εν τη ράβδω του στόματος αυτού, και δια της πνοής των χειλέων αυτού θέλει θανατόνει τον ασεβή. Και δικαιοσύνη θέλει είσθαι η ζώνη της οσφύος αυτού και πίστις η ζώνη των πλευρών αυτού.»—Εδ. 4, 5.

Καθώς διάβαζα, ο Ιουλιανός με διέκοψε για να μου πη ότι αυτά ήσαν τα εδάφια που εννοούσε. Είπα ότι αυτή είναι μια προφητεία σχετικά με τον Μεσσία, τον Ιησού. Κατόπιν κατηύθυνα την προσοχή του στα υπόλοιπα εδάφια, τα οποία μιλούν για την ειρήνη που θ’ απολαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι κάτω από τη διακυβέρνησι του Χριστού. Εν μέρει, τα εδάφια λέγουν τα εξής: «Και ο λύκος θέλει συγκατοικεί μετά του αρνίου, και η λεοπάρδαλις θέλει αναπαύεσθαι μετά του εριφίου· και ο μόσχος και ο σκύμνος και τα σιτευτά ομού, και μικρόν παιδίον θέλει οδηγεί αυτά. Και η δάμαλις και η άρκτος θέλουσιν συμβόσκεσθαι, τα τέκνα αυτών θέλουσιν αναπαύεσθαι ομού, και ο λέων θέλει τρώγει άχυρον καθώς ο βους . . . Δεν θέλουσι κακοποιεί ουδέ φθείρει εν όλω τω αγίω μου όρει· διότι η γη θέλει είσθαι πλήρης της γνώσεως του Κυρίου, καθώς τα ύδατα σκεπάζουσι την θάλασσαν.»—Εδ. 6-9.

Ο Ιουλιανός γνώριζε αυτά τα εδάφια. «Είναι τα αγαπημένα μου εδάφια,» είπε. Του είπα ότι εδώ και πολύν καιρό ήσαν και τα δικά μου αγαπημένα εδάφια, επίσης. «Εμείς πιστεύομε ότι αυτά τα εδάφια τελικά θα έχουν μια κατά γράμμα εκπλήρωσι,» είπα. «Και τα θαύματα που έκανε ο Ιησούς πριν από πολύν καιρό εδώ στη Γαλιλαία—θεράπευσε ασθενείς, ανέστησε ακόμη και νεκρούς—αποτελούν μόνο μια πρόγευσι αυτών που θα κάνη ο Ιησούς σε παγκόσμια κλίμακα κάτω από τη Βασιλική του διακυβέρνησι.»

ΜΕΡΗ ΠΟΥ ΕΠΕΣΚΕΦΘΗ Ο ΙΗΣΟΥΣ

Τώρα είχαμε αρχίσει να επιστρέφωμε στη Ναζαρέτ. Ως παράδειγμα των θαυμάτων που έκανε ο Ιησούς, ανέφερα την πόλι της Ναΐν, λέγοντας: «Εκεί ο Ιησούς ανέστησε τον γιο μιας χήρας.» (Λουκ. 7:11-17) Δείχνοντας κάτω προς τα νοτιοανατολικά, προς την κατεύθυνσι της κοιλάδος της Ιεζραέλ, είπα: «Ένα χωριό που ονομάζεται Ναΐν υπάρχει ακόμη σε απόστασι εννέα χιλιομέτρων από δω. Βρίσκεται προφανώς στην ίδια τοποθεσία που ήταν και το χωριό που αναφέρεται στην Αγία Γραφή.»

Ο Ιουλιανός δεν είχε πάει εκεί, αλλά είπε ότι αυτός και οι φίλοι του είχαν πάει στο Όρος Θαβώρ, το οποίο δεν απέχει πολύ από τη Ναΐν. Αυτό μας ενδιέφερε, διότι σκεφθήκαμε ότι, ως νεαρός, και ο Ιησούς επίσης θα είχε επισκεφθή αυτά τα μέρη κοντά στη Ναζαρέτ. Η Ναζαρέτ είναι φωλιασμένη στους λόφους ακριβώς πάνω από την Κοιλάδα της Ιεζραέλ, κι έτσι δεν βρίσκεται μακρυά μέσα στην κοιλάδα. Ο Ιουλιανός είπε ότι ένα πρωινό αυτός και μερικοί φίλοι του έφυγαν από τη Ναζαρέτ νωρίς, προχώρησαν μέχρι την Κοιλάδα της Ιεζραέλ, πέρασαν το Όρος Θαβώρ, έφθασαν κοντά στη Θάλασσα της Γαλιλαίας, και επέστρεψαν στο σπίτι τους—και όλα αυτά την ίδια μέρα! «Ήμασταν εξαντλημένοι εκείνο το βράδυ!» παραδέχθηκε.

Αυτή η πείρα έρριξε φως σε μια πλευρά του Βιβλικού γεγονότος που ανεφέρθη προηγουμένως σχετικά με τη Ναΐν. Πώς αυτό; Το εδάφιο Λουκάς 7:1 λέγει ότι όταν ο Ιησούς τελείωσε την επί του Όρους Ομιλία του, «εισήλθεν εις Καπερναούμ.» Ενώ ήταν σ’ αυτή την πόλι, στη βόρεια παραλία της Θαλάσσης της Γαλιλαίας, θεράπευσε τον δούλο ενός στρατιωτικού αξιωματούχου. (Λουκ. 7:1-10) Κατόπιν, το εδάφιο 11 λέγει, «Την δε ακόλουθον ημέραν επορεύετο ο Ιησούς εις πόλιν ονομαζομένην Ναΐν.» (Λουκ. 7:11) Η απόστασις ήταν πράγματι μεγάλη—32 και πλέον χιλιόμετρα—για να μπορέση να τη διανύση ο Ιησούς και εκείνοι που τον ακολουθούσαν σε μια μέρα πάνω σε τέτοιο ορεινό έδαφος. Έτσι, το γεγονός ότι άτομα σήμερα που περπατούν πάνω στο ίδιο δύσβατο έδαφος μπορούν να καλύψουν ακόμη και μια μεγαλύτερη απόστασι, ήταν σπουδαίο για μας.

Εκφράσαμε την επιθυμία μας να επισκεφθούμε το Αραβικό χωριό της Κανά στον δρόμο της επιστροφής μας προς την Τιβεριάδα. Ο Ιουλιανός προσεφέρθη να μας πάη, επέμενε μάλιστα να πληρώση και τα εισιτήρια του λεωφορείου. Στην Κανά, ο Ιησούς εξετέλεσε το πρώτο του θαύμα, μετέτρεψε το νερό σε κρασί σε ένα γαμήλιο συμπόσιο στο οποίο παρευρέθη. (Ιωάν. 2:1-11) Αλλ’ αμφισβητείται το γεγονός ότι αυτή η Κανά, στον κύριο δρόμο μεταξύ Τιβεριάδος και Ναζαρέτ, είναι η πραγματική τοποθεσία του χωριού που αναφέρεται στην Αγία Γραφή. Υπάρχουν ενδείξεις που ευνοούν μια τοποθεσία περίπου εννέα μίλια βορείως της Ναζαρέτ ως Βιβλική Κανά. Όποια κι αν είναι η ορθή τοποθεσία, το βρήκαμε ενδιαφέρον να περπατήσωμε σ’ αυτό το παλιό χωριό—την παραδοσιακή τοποθεσία του πρώτου θαύματος του Ιησού.

Καθώς επιστρέφαμε στην κυρία οδό, ο Ιουλιανός σταμάτησε ένα ταξί που κατευθυνόταν προς την Τιβεριάδα. Ο οδηγός πήγαινε ένα ιερέα σε μια εκκλησία στο Όρος των Βεατιτουδών για να κάνη τη Λειτουργία. Αποχαιρετήσαμε τον Ιουλιανό και καθίσαμε στο πίσω κάθισμα. Ο οδηγός μάς προσκάλεσε να τον συνοδεύσωμε σ’ αυτή την κατά παράδοσιν τοποθεσία της επί του Όρους Ομιλίας του Ιησού. Είναι πράγματι μια ωραία τοποθεσία, απ’ όπου φαίνεται η Θάλασσα της Γαλιλαίας. Ενώ ο ιερεύς πήγε στην εκκλησία, εμείς και ο οδηγός περπατήσαμε ανάμεσα στην περιοχή και συζητήσαμε.

Πόσο θαυμάσιο ήταν να συναντήσωμε ένα ακόμη άτομο από τη Ναζαρέτ που του άρεσε να συζητά για την Αγία Γραφή! Είπε ότι είχε συναντήσει Μάρτυρες του Ιεχωβά πριν και ότι είχε παρακολουθήσει μια συνάθροισί τους στη Χάιφα, την πλησιέστερη εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Μετά από μια περίπου ώρα ανασκοπήσεως χαρακτηριστικών της Βιβλικής Χριστιανοσύνης του πρώτου αιώνος, ο άνθρωπος αυτός είπε: «Θα χαιρόμουν να μοιράσω έντυπα που εξηγούν αυτές τις αλήθειες στους ανθρώπους.» Και προσέθεσε: «Πιστεύω ότι πολλοί άνθρωποι στη Ναζαρέτ θα εχαίροντο να μάθουν αυτά τα πράγματα.»

Ο ιερεύς επέστρεψε και σε λίγα λεπτά το ταξί μάς άφησε μπροστά στο ξενοδοχείο μας στην Τιβεριάδα. Τι γεμάτη, ικανοποιητική μέρα περάσαμε! Ήμαστε χαρούμενοι, όχι μόνο επειδή είδαμε την περιοχή όπου ανετράφη ο Ιησούς, αλλά ιδιαίτερα είμεθα ευγνώμονες επειδή συμμετείχαμε κι’ εμείς στην ίδια δραστηριότητα για την οποία αυτός ήλθε στη γη—να μιλήση σε άλλους για τα αγαθά νέα της βασιλείας του Θεού.—Μάρκ. 1:38· Λουκ. 4:43.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 29]

Απ’ αυτό ίσως το βουνό οι άνδρες της Ναζαρέτ προσπάθησαν να ρίξουν τον Ιησού