Οι Υπερήφανοι Εναντίον των Ταπεινών

 1. Ποια σπουδαία αρχή αναφέρεται στο εδάφιο 2 Σαμουήλ 22:28, και πώς εφαρμόζεται;

ΟΤΑΝ ο Δαβίδ είχε απελευθερωθή από τον Ιεχωβά απ’ όλους τους εχθρούς του, περιλαμβανομένου και του Σαούλ, συνέθεσε μια μεγάλη ευχαριστήριο ωδή, χρησιμοποιώντας τα εξής λόγια: «Θέλεις σώσει λαόν τεθλιμμένον· επί δε τους υπερηφάνους οι οφθαλμοί σου είναι, δια να ταπεινώσης αυτούς.» (2 Σαμ. 22:28) Αυτό εκφράζει μια αρχή η οποία τονίζεται σε όλο τον Λόγο του Θεού. Αφορά δύο τάξεις ή ομίλους ανθρώπων που τίθενται σε αντίθεσι. Για ένα διάστημα χρόνου, όπως στην περίπτωσι του Δαβίδ, στους ταπεινούς φέρονται ως σε αποβλήτους εκείνοι που είναι υπερήφανοι, και συχνά πεινασμένους. Κατόπιν έρχεται μια επίσκεψις, ή ένας καιρός επιθεωρήσεως και κρίσεως από τον Ιεχωβά. Αυτό καταλήγει σε μια πλήρη αντιστροφή αυτών των δύο τάξεων, μολονότι σημειώστε καλά, όχι με το να πάρη η μία τη θέσι της άλλης.

 2. Πώς τα εδάφια Μαλαχίας 3:1, 5 εξεπληρώθησαν στην πρώτη έλευσι;

² Μια τέτοια ημέρα επιθεωρήσεως και κρίσεως είχε αρχίσει όταν ο Ιησούς έκαμε έναρξι της διακονίας του σε ηλικία τριάντα ετών. Ήλθε ως αντιπρόσωπος του Ιεχωβά, ο «άγγελος της διαθήκης,» που προελέχθη στην προφητεία του Μαλαχία. Αυτή η προφητεία προείπε την έλευσι του Ιεχωβά στο ναό του για κρίσι, όταν είπε: «Θέλω πλησιάσει προς εσάς δια κρίσιν· και θέλω είσθαι μάρτυς σπεύδων» εναντίον των κακοποιών που αναφέρονται. Μήπως η διακονία του Ιησού ως «αγγέλου της διαθήκης» του Ιεχωβά κατέληξε σε ανταλλαγή των καταστάσεων για τις δύο τάξεις, του ταπεινού και του υπερηφάνου; Ναι. Αλλά υπήρξε μια πρόγευσις αυτής της αλλαγής ακόμη και πριν από τότε. Πώς αυτό; Εκτός του ότι ωμίλησε για τον «άγγελον της διαθήκης,» ο Ιεχωβά ωμίλησε για ένα άλλο αγγελιαφόρο με την ίδια σχέσι, όταν είπε: «Αποστέλλω τον άγγελόν μου, και θέλει κατασκευάσει την οδόν έμπροσθέν μου.» Ο Ιησούς είπε σαφώς ότι αυτός ο αγγελιαφόρος, ο οποίος προετοίμασε την οδόν και ήταν ένας πρόδρομός του, ήταν ο Ιωάννης ο Βαπτιστής.​—Μαλαχ. 3:1, 5· Ματθ. 11:7, 10· Λουκ. 1:76· 7:24, 27.

 3. Πώς οι δύο τάξεις εξεδηλώθησαν με τη διακονία του Ιωάννου του Βαπτιστού;

³ Η διακονία του Ιωάννου του Βαπτιστού άρχισε έξη περίπου μήνες πριν από τη διακονία του Ιησού, αλλά στη διάρκεια αυτού του χρόνου είχαν αρχίσει να εμφανίζωνται δύο τάξεις. Από το ένα μέρος υπήρχαν οι μαθηταί του Ιωάννου, που ο Ιωάννης παρουσίασε στον Ιησού και οι οποίοι, μαζί με άλλους, εσχημάτισαν τον πυρήνα της μιας τάξεως. Ήσαν ταπεινοί άνθρωποι και πραγματικά θεοφοβούμενοι, όπως ο Ναθαναήλ, ένας «Ισραηλίτης, εις τον οποίον δόλος δεν υπάρχει,» όπως εβεβαίωσε ο Ιησούς. Από το άλλο μέρος, όταν ο Ιωάννης ‘είδε πολλούς εκ των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων ερχομένους εις το βάπτισμα αυτού, είπε προς αυτούς, Γεννήματα εχιδνών, τις έδειξεν εις εσάς να φύγητε από της μελλούσης οργής;’​—Ιωάν. 1:47, 48· Ματθ. 3:7.

 4. Ποιες προηγούμενες προγνώσεις είχαν δοθή σχετικά μ’ αυτές τις δύο τάξεις;

⁴ Εν τούτοις, τριάντα χρόνια πριν από αυτό υπήρξε μια πρόγνωσις της αλλαγής που θα επήρχετο σ’ αυτές τις δύο τάξεις. Η παρθένος Μαρία, αφού επεσκέφθη την Ελισάβετ, την μέλλουσα μητέρα του Ιωάννου του Βαπτιστού, και αφού αυτή η ιδία συνέλαβε από το άγιο πνεύμα, εξέφρασε τον αίνο της με τα εξής λόγια: «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Ιεχωβά . . . διεσκόρπισε τους υπερηφάνους κατά τα διανοήματα της καρδίας αυτών . . . Πεινώντας ενέπλησεν από αγαθά, και πλουτούντας εξαπέστειλε κενούς.» Με αξιοσημείωτη ομοιότητα, χίλια και πλέον χρόνια πριν από αυτόν, μια άλλη γυναίκα, η Άννα, η οποία έγινε μητέρα αποκτώντας απροσδόκητα ένα γυιό, τον Σαμουήλ, είπε: «Ευφράνθη η καρδία μου εις τον Ιεχωβά . . . οι κεχορτασμένοι εμίσθωσαν εαυτούς δια άρτον· οι δε πεινώντες έπαυσαν.»​—Λουκ. 1:46-53, ΜΝΚ· 1 Σαμ. 2:1, 5, ΜΝΚ.

 5. Πότε και πώς ήλθε ο Ιησούς για πρώτη φορά σ’ επαφή μ’ εκείνους που ήσαν υπερήφανοι;

⁵ Οι δύο αντιτιθέμενες τάξεις και οι αλλαγές που επρόκειτο να επέλθουν σ’ αυτές την ημέρα της κρίσεως είχαν πράγματι σαφώς περιγραφή στις Εβραϊκές Γραφές, όπως εγνώριζε καλά ο Ιησούς, και όταν άρχισε τη διακονία του και οι δύο τάξεις ήσαν ήδη έκδηλες. Ίσως ακόμη και σε ηλικία δώδεκα ετών, ύστερ’ από τριών ημερών στενή επαφή με τους θρησκευτικούς διδασκάλους στο ναό, με την τελεία διάνοιά του και την ταχεία αντίληψι, διέκρινε τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων εκείνων που αποτελούσαν την μία τάξι. (Λουκ. 2:42-47) Η πρώτη του επαφή με αυτούς τους υπερηφάνους, πλουσίους και κεχορτασμένους θρησκευτικούς ηγέτας έγινε πιθανόν το πρώτο Πάσχα μετά την έναρξι της διακονίας του, όταν, εξέβαλε τους εμπόρους και τους αργυραμοιβούς από το ναό. Μπορούμε να φαντασθούμε πόσο βασανιστικό θα ήταν γι’ αυτούς οι οποίοι επέτρεπαν και ωφελούντο από αυτή τη διεξαγωγή εμπορίου στον οίκο προσευχής του Ιεχωβά.​—Ιωάν. 2:13-17.

 6. Μέσω της διακονίας του Ιωάννου, ποιες δέουσες αλλαγές άρχισαν να γίνωνται καταφανείς;

⁶ Οι δύο τάξεις όχι μόνο ήσαν έκδηλες, αλλά και οι οφειλόμενες αλλαγές δεν άργησαν, ούτε ένα λεπτό. Από την αρχή, ο Ιωάννης είχε τους μαθητάς του οι οποίοι βοηθούσαν δημοσία στη διακονία του. Αντί να είναι στο έλεος των θρησκευτικών αρχόντων αγνοούμενοι και περιφρονημένοι, είχαν τώρα ένα διορισμό υπηρεσίας που έφερνε μεγάλη χαρά και ικανοποίησι, όπως η τροφή σε μια πεινασμένη ψυχή. Σε οξεία αντίθεσι, την στιγμή που είδε ο Ιωάννης εκείνους τους Φαρισαίους και Σαδδουκαίους τους έδωσε ένα κεραυνοβόλο κτύπημα, όπως ανεφέρθη ήδη. (Ματθ. 3:7-12) Γιατί; Όχι μόνο διότι ήταν πλήρης από το πνεύμα του Θεού, αλλά διότι η υπεροπτική στάσις των στον κοινό λαό, η μεγάλη των υπερηφάνεια και αυτοδικαίωσις, ήταν σ’ όλους γνωστά.

 7. Πώς αυτές οι αλλαγές έγιναν πιο έντονες με τη διακονία του Ιησού;

⁷ Το ίδιο συνέβη και με τον Ιησού. Από την αρχή της διακονίας του άρχισε να διδάσκη και να εκπαιδεύη τους μαθητάς του. Αντί να εξακολουθούν να βρίσκωνται σε μια μειονεκτική θέσι, διεπίστωναν τώρα ότι η ζωή είχε ένα πραγματικό σκοπό. Από τη νέα πλεονεκτική των θέσι είχαν άμεση απόδειξι της στοργικής ευνοίας και προστασίας του Θεού. Τι ευχάριστη αντίθεσις γι’ αυτούς! Αλλά τι πικρή αντίθεσις για τους άρχοντας εκείνους που η θέσις και το κύρος των ήσαν ως τότε αναμφισβήτητα! Πόσες φορές θα λυσσούσαν με την άφοβη και δημοσία έκθεσι που ήσαν υποχρεωμένοι ν’ ακούουν από τα χείλη του Ιησού. Επειδή αντιπροσώπευε τον Πατέρα του, ο Ιησούς εξακολουθούσε χωρίς χαλάρωσι σ’ όλη τη διακονία του να δείχνη εύνοια στους ταπεινούς και δυσμένεια στους υπερηφάνους. Μερικές φορές ανεφέρετο στις δύο τάξεις με απροκάλυπτη ομιλία, όπως στην επί του Όρους Ομιλία, αλλά πιο συχνά στη δημοσία διδασκαλία του έκανε χρήσι παραβολών. Και τότε ακόμη, μολονότι δεν συνελάμβαναν όλες τις λεπτομέρειες, οι θρησκευτικοί άρχοντες εγνώριζαν πολύ καλά ότι ωμιλούσε γι’ αυτούς. Όπως αναφέρει ο Ματθαίος: «Και ακούσαντες οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι τας παραβολάς αυτού, ενόησαν ότι περί αυτών λέγει.»​—Ματθ. 21:45.

ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΡΟΛΩΝ

 8. Ποιες συνθήκες ωδήγησαν στην καταγγελία των Φαρισαίων από τον Ιησού στο εδάφιο Λουκάς 16:16;

⁸ Σημειώστε τώρα τις συνθήκες που ωδήγησαν σε μια παραβολή που επιθυμούμε να εξετάσωμε λεπτομερώς. Προτού ο Ιησούς μεταβή στην Ιερουσαλήμ προς το τέλος της επιγείου διακονίας του, ο Λουκάς αναφέρει ότι Φαρισαίοι και γραμματείς εγόγγυζαν διότι οι τελώναι και οι αμαρτωλοί εξακολουθούσαν να πλησιάζουν τον Ιησού για να τον ακούσουν. Γι’ αυτό ο Ιησούς έλεγε παραβολές που έδειχναν την αντίθεσι μεταξύ των δύο τάξεων, εκείνων που έχαιραν για τον αμαρτωλό που μετανοούσε και για τον άσωτο υιό που τον υπεδέχοντο εγκάρδια όταν επέστρεφε στον οίκο του, σε αντιπαραβολή μ’ εκείνους που νομίζουν ότι δεν έχουν ανάγκη μετανοίας. Κατόπιν ήλθε η παραβολή του αδίκου οικονόμου, με την οποία βοηθούσε τους μαθητάς του να εκτιμήσουν αληθινά πνευματικά πλούτη και φιλίες σε αντίθεσι με τα φευγαλέα και άδικα πλούτη του Μαμωνά. (Λουκ. 15:1-16:13) Ο Λουκάς κάνει τότε αυτό το ενδιαφέρον σχόλιο: «Ήκουον δε ταύτα πάντα και οι Φαρισαίοι, φιλάργυροι όντες· και περιεγέλων αυτόν. Και είπε [ο Ιησούς] προς αυτούς. Σεις είσθε οι δικαιόνοντες εαυτούς ενώπιον των ανθρώπων· ο Θεός όμως γνωρίζει τας καρδίας σας· διότι εκείνο το οποίον μεταξύ των ανθρώπων είναι υψηλόν, βδέλυγμα είναι ενώπιον του Θεού.»​—Λουκ. 16:14, 15.

 9. Ποιον σπουδαίο παράγοντα χρόνου ανέφερε τότε ο Ιησούς, που ωδήγησε σε ποια παραβολή;

⁹ Αυτά τα σαφώς διατυπωμένα λόγια, έδειχναν πώς έβλεπε ο Ιησούς εκείνους τους ανθρώπους. Κατόπιν ανεφέρθη στον σπουδαίο παράγοντα του χρόνου, λέγοντας: «Ο νόμος και οι προφήται έως Ιωάννου υπήρχον· από τότε η βασιλεία του Θεού ευαγγελίζεται, και πας τις βιάζεται να εισέλθη εις αυτήν.» (Λουκ. 16:16) Ναι, ο καιρός είχε έλθει ν’ αντιστραφούν οι ρόλοι γι’ αυτήν την υπερήφανη, αυτοδικαιουμένη, φιλάργυρη τάξι και υπέρ της άλλης εκείνης τάξεως η οποία ως τότε είχε σκληρή μεταχείρισι στα χέρια των. Μ’ αυτό το θέμα υπ’ όψιν ο Ιησούς άρχισε ν’ αφηγήται την παραβολή που μας ενδιαφέρει, γνωστή ως του πλουσίου και του Λαζάρου. Εχρησιμοποίησε το γνωστό πρότυπο της αντιθέσεως, που ακολούθησε μια πλήρης ανατροπή των θέσεων. Για να έχωμε την εικόνα υπ’ όψιν, θα συνοψίσωμε πρώτα αυτά που είπε ο Ιησούς.

10. Πώς μπορεί να συνοψισθή η παραβολή που αναγράφεται στα εδάφια Λουκάς 16:19-31;

¹⁰ Ένας πλούσιος απελάμβανε καθημερινά κάθε πολυτέλεια. Ο Λάζαρος, ένας πτωχός σε θλιβερή κατάστασι, εκάθητο στη θύρα του πλουσίου κι επιθυμούσε να χορτασθή από ό,τι έπεφτε από την τράπεζά του. Ο πτωχός πέθανε, και οι άγγελοι τον μετέφεραν στην αγκάλη του Αβραάμ. Ο πλούσιος απέθανε και ετάφη. Καθώς εβασανίζετο στον Άδη από φλογερά πυρά, ικέτευε τον Αβραάμ να στείλη τον Λάζαρο να βάψη το δάκτυλό του στο ύδωρ για να δροσίση την γλώσσα του. Αλλά ο Αβραάμ εξήγησε ότι μια πλήρης αντιστροφή των ρόλων είχε λάβει χώρα και για τους δύο ανθρώπους, επίσης ότι υπήρχε ένα χάσμα μεταξύ των δύο που δεν μπορούσαν να το διαβούν. Τότε ο πλούσιος εζήτησε να σταλή ο Λάζαρος για να ειδοποιήση τους πέντε αδελφούς του γι’ αυτόν τον τόπο του βασανισμού. Αλλά ο Αβραάμ απήντησε: «Έχουσι τον Μωυσήν και τους προφήτας· ας ακούσωσιν αυτούς.» Ο πλούσιος είπε: «Ουχί, . . . αλλ’ εάν τις από νεκρών υπάγη προς αυτούς, θέλουσιν μετανοήσει.» Τα τελικά λόγια του Αβραάμ ήσαν: «Εάν τον Μωυσήν και τους προφήτας δεν ακούωσιν, ουδέ εάν τις αναστηθή εκ νεκρών θέλουσι πεισθή.»​—Λουκ. 16:19-31.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΩΝ

11. Ποιον εκπροσωπούσε ο πλούσιος την εποχή του Ιησού, και με ποιες ομοιότητες διεκρίνετο;

¹¹ Ας προσέξωμε πρώτα στην εφαρμογή της παραβολής στην εποχή του Ιησού. Λόγω των εδαφίων που συνεζητήθησαν ήδη δεν είναι δύσκολο να καθορισθή η ταυτότης των δύο κυριωτέρων χαρακτήρων, που προβάλλουν εντονώτερα από τις λεπτομέρειες που εδόθησαν. Όσον αφορά τον πρώτο, ο Ιησούς είπε «ήτο . . . άνθρωπός τις πλούσιος, και ενεδύετο πορφύραν και στολήν βυσσίνην, ευφραίνομενος καθ’ ημέραν μεγαλοπρεπώς.» (Λουκ. 16:19) Ποιος ήταν αυτός ο πλούσιος ο οποίος υπερηφανεύετο στα πλούτη του; Ποιον εκπροσωπούσε; Ο Ιησούς μόλις προ ολίγου ωμιλούσε σ’ αυτούς, τους φιλάργυρους Φαρισαίους. Σημειώστε την ομοιότητα των εκφράσεων. Ο Ιησούς είπε: «Σεις . . . οι δικαιόνοντες εαυτούς ενώπιον των ανθρώπων.» Ομοίως ο πλούσιος «ενεδύετο πορφύραν και στολήν βυσσίνην.» (Λουκ. 16:15, 19) Οι Φαρισαίοι δεν ανέμεναν ούτε εξηρτώντο από άλλους για να τους δικαιώση. Ομοίως ο πλούσιος δεν ανέμενε ούτε εξηρτάτο από άλλους για να τον ενδύσουν με στολήν και διακριτικά βασιλικής ιδιότητος και με εξέχουσα αρετή και δικαιοσύνη, που συμβολίζουν η πορφύρα και η βυσσίνη στολή. Ούτε ο Θεός ούτε ο δούλος του Χριστός Ιησούς, ούτε οι προφήται, όπως ο Ησαΐας, ανεκήρυξαν ποτέ τους θρησκευτικούς ηγέτας του Ισραήλ ως μια δικαία τάξι. Κάθε άλλο! Αλλά εκείνοι που ανήκαν σ’ αυτή την τάξι δεν παρέλειπαν ευκαιρία να επιδείξουν τη δικαιοσύνη των. Όπως ακριβώς ο πλούσιος, την επεδείκνυαν με τα φορέματά των και με την γενική συμπεριφορά των, όπως είπε ο Ιησούς: «Πλατύνουσι τα φυλακτήρια αυτών, και μεγαλύνουσι τα κράσπεδα των ιματίων αυτών και αγαπώσι τον πρώτον τόπον εν τοις δείπνοις, και τας πρωτοκαθεδρίας εν ταις συναγωγαίς . . . [και] έξωθεν μεν φαίνονται ωραίοι [και] εις τους ανθρώπους δίκαιοι.»​—Ματθ. 23:5, 6, 27, 28· 6:1, 2.

12. Τίνος σύμβολο είναι η πορφύρα, και πώς αυτό εφαρμόζεται στους θρησκευτικούς άρχοντας της εποχής του Ιησού;

¹² Όσον αφορά την πορφύραν, εχρησιμοποιείτο από τους αρχαίους χρόνους ως σύμβολο αυτοκρατορικής ή βασιλικής εξουσίας. Όταν ο Ιησούς είχε συλληφθή και ερωτήθηκε από τον Πιλάτο: «Συ είσαι ο βασιλεύς των Ιουδαίων;», ενθυμούμεθα ότι, για χλευασμό, οι «στρατιώται πλέξαντες στέφανον εξ ακανθών, έθεσαν επί της κεφαλής αυτού, και ενέδυσαν αυτόν ιμάτιον πορφυρούν, και έλεγον, χαίρε, ο βασιλεύς των Ιουδαίων!» (Ιωάν. 18:33· 19:2, 3) Οι θρησκευτικοί ηγέται στην πραγματικότητα δεν απέβλεπαν να βασιλεύσουν επάνω σ’ ένα θρόνο, αλλά διεκδικούσαν και ασκούσαν πραγματική κυριαρχία. Μήπως δεν ήσαν αυτοί οι ηγέται του έθνους στο οποίο ο Θεός υπεσχέθη: «Θέλετε είσθαι εις εμέ βασίλειον ιεράτευμα, και έθνος άγιον»; Μήπως δεν υπενθύμισαν οι ίδιοι στον Ιησού σε μια ευκαιρία: «Σπέρμα του Αβραάμ είμεθα, και δεν εγείνομεν δούλοι εις ουδένα πώποτε»;​—Έξοδ. 19:6· Ιωάν. 8:33.

13. Τι συμβολίζει το βύσσινον, κάνοντας έτσι ποια διάκρισι μεταξύ των Φαρισαίων και της γυναικός του Αρνίου;

¹³ Όσον αφορά την βυσσίνην στολήν, αυτή χρησιμοποιείται ως σύμβολο δικαιοσύνης. Παρατηρήστε την περιγραφή της Χριστιανικής εκκλησίας ως της Νύμφης του Αρνίου Ιησού Χριστού τον καιρό του γάμου της μ’ αυτόν στον ουρανό. Ότι «εδόθη εις αυτήν να ενδυθή βύσσινον καθαρόν και λαμπρόν· διότι το βύσσινον είναι τα δικαιώματα των αγίων.» Σημειώστε όμως ότι δεν λέγει ότι ενεδύετο μόνη της με πορφύραν και στολήν βυσσίνην, μολονότι ο γάμος είναι με τον ‘Βασιλέα βασιλέων.’ Αλλά όχι! Αυτή δεν δικαιώνει εαυτήν, όπως οι Φαρισαίοι, αλλά, όπως κατάλληλα διατυπώνεται, «εδόθη εις αυτήν να ενδυθή βύσσινον καθαρόν.» (Αποκάλ. 19:7, 8, 16) Ο απόστολος Παύλος, πρώην ζηλωτής Φαρισαίος, μπόρεσε να εκτιμήση την αντίθεσι μεταξύ της αληθινής δικαιοσύνης και της ψευδούς, διότι έγραψε: «Δια να κερδήσω τον Χριστόν, και να ευρεθώ εν αυτώ, μη έχων ιδικήν μου δικαιοσύνην την εκ του νόμου, αλλά την δια πίστεως του Χριστού, την δικαιοσύνην την εκ Θεού δια της πίστεως.»​—Φιλιππησ. 3:8, 9· βλέπε επίσης Ρωμαίους 10:2-4.

14. Ποια άλλα χαρακτηριστικά βοηθούν στον καθορισμό της ταυτότητος της τάξεως του «πλουσίου» στις ημέρες του Ιησού;

¹⁴ Στα όμματα των ανθρώπων γενικά και στους δικούς των οφθαλμούς οι θρησκευτικοί εκείνοι άρχοντες είχαν τα πάντα, όπως ο πλούσιος «ευφραινόμενος καθ’ ημέραν μεγαλοπρεπώς,» περιλαμβανομένης και της αφειδούς δαπάνης. (Λουκ. 16:19) Καθώς είδαμε, η γνώσις, ειδικά η πνευματική γνώσις, ομοιάζει με τροφή και ποτό. (Ησ. 55:1, 2· Ιωάν. 17:3) Και οι Ιουδαίοι, ιδιαιτέρως δε οι ηγέται των, ήσαν καλά εφωδιασμένοι με τέτοιες προμήθειες με τις οποίες μπορούσαν να ευωχούνται συνεχώς. Ο Παύλος ερώτησε κάποτε: «Τις λοιπόν η υπεροχή του Ιουδαίου;» Και απήντησε: «Πολλή κατά πάντα τρόπον. Πρώτον μεν, διότι εις τους Ιουδαίους ενεπιστεύθησαν τα λόγια του Θεού.» Έγραψε επίσης ότι στους Ιουδαίους ανήκαν «η δόξα, και αι διαθήκαι, και η νομοθεσία, και η λατρεία, και αι επαγγελίαι.» Όσον αφορά τους ηγέτας, ο Ιησούς είπε ότι ήσαν ‘νομικοί’ [έμπειροι εις τον νόμον] και είχαν το «κλειδίον της γνώσεως.» Έτσι, καθώς εξετάζομε τα εναρκτήρια λόγια της παραβολής του Ιησού, γίνεται καταφανές ότι ο πλούσιος εκπροσωπούσε τους θρησκευτικούς ηγέτας και άρχοντας ως μια τάξι.​—Ρωμ. 3:1, 2· 9:4· Λουκ. 11:52.

15. Πώς ο Ιησούς περιέγραψε τον πτωχόν, και ποιον αυτός εκπροσωπούσε;

¹⁵ Αλλά τι μπορεί να λεχθή για τον πτωχό; Ο Ιησούς άφησε τον πλούσιο χωρίς όνομα, αλλά έδωσε στον πτωχό το Ιουδαϊκό όνομα Λάζαρος, που σημαίνει «Ο Θεός είναι βοηθός.» «Έκειτο πεπληγωμένος πλησίον της πύλης αυτού [του πλουσίου], και επεθύμει να χορτασθή από των ψιχίων των πιπτόντων από της τραπέζης του πλουσίου· αλλά και οι κύνες ερχόμενοι έγλειφον τας πληγάς αυτού.» (Λουκ. 16:20, 21) Όπως και με τον πλούσιο, δεν είναι δύσκολο να βρούμε την τάξι που εκπροσωπεί ο Λάζαρος. Ο Ιησούς μόλις ωμιλούσε γι’ αυτούς. Πραγματικά, οι Φαρισαίοι ήσαν εκείνοι οι οποίοι έκαμαν τον Ιησού να ομιλήση γι’ αυτή την άλλη τάξι όταν παρεπονέθησαν διότι υπεδέχετο με ευμένεια τους τελώνας και αμαρτωλούς. (Λουκ. 15:1, 2) Σημειώστε, επίσης, ότι, λίγο πριν από αυτό, ο Ιησούς είπε σ’ ένα από τους άρχοντας των Φαρισαίων: «Όταν κάμνης υποδοχήν, προσκάλει πτωχούς, βεβλαμμένους, χωλούς, τυφλούς.» Ναι, ο πτωχός [Λάζαρος] αντεπροσώπευε πρωτίστως τους πτωχούς και πνευματικώς πάσχοντας μεταξύ των Ιουδαίων. Ήσαν αντικείμενο μεγάλης περιφρονήσεως από την άρχουσα τάξι, οι οποίοι ‘θαρρούσαν εις εαυτούς ότι είναι δίκαιοι, και καταφρονούσαν τους λοιπούς,’ όπως ο Λάζαρος, ως κατάλληλη συντροφιά μόνο για κύνας. Ακόμη χειρότερα, οι αρχιερείς και Φαρισαίοι, ομιλώντας ωργισμένα για τον λαό ο οποίος εδέχετο τον Ιησού, έλεγαν: «Ο όχλος ούτος, όστις δεν γνωρίζει τον νόμον, είναι επικατάρατοι.» Οι άρχοντες, όπως ο πλούσιος, δεν έκαναν καμμιά προμήθεια για οποιαδήποτε πνευματική συντήρησι των πτωχών οι οποίοι «είχαν συναίσθησι της πνευματικής των ανάγκης» και έντονα απέβλεπαν σε μερικά ψιχία που θα έπεφταν από την πολυτελή τράπεζα του πλουσίου.​—Λουκ. 14:13· 18:9· Ιωάν. 7:49· Ματθ. 5:3, ΜΝΚ.

16. Πώς οι θρησκευτικοί άρχοντες ήσαν υπεύθυνοι για την ασθενική κατάστασι της τάξεως του «Λαζάρου»;

¹⁶ Επί πλέον, εκείνοι οι άρχοντες υποκαθιστούσαν τα «ιερά διατάγματα» του Θεού με τις παραδόσεις που η δική των τάξις είχε οικοδομήσει, στη διάρκεια των ετών. Επομένως, όπως είπε ο Ιησούς, ‘ηκύρωσαν την εντολήν του Θεού’ κι εδίδασκαν «διδασκαλίας, εντάλματα ανθρώπων.» Έτσι ολίγη μόνο πολύτιμη διατροφή θα προήρχετο από τα ψιχία εκείνα. Επί πλέον, εκείνοι οι άρχοντες έδεναν και επέθεταν βαριά φορτία στους ώμους των ανθρώπων και ‘δεν ήθελον ουδέ δια του δακτύλου αυτών να κινήσωσιν αυτά.’ (Ματθ. 15:6-9· 23:4) Δεν είναι περίεργο ότι ο Ιησούς περιέγραψε τον Λάζαρο ως «πεπληγωμένον.» Σε μια τέτοια κατάστασι εξασθενίσεως ασφαλώς ήταν βαρύ το φορτίο που μετέφερε, χωρίς την ελαχίστη ελπίδα οποιασδήποτε βοηθείας ή ανακουφίσεως από την τάξι του πλουσίου.

17. Πώς έδειξε ο Ιησούς ότι μια αλλαγή επρόκειτο να συμβή σ’ αυτές τις δύο τάξεις;

¹⁷ Αυτή η κατάστασις πραγμάτων ήταν κακή, τελείως αδικαιολόγητη, και δεν μπορούσε να είναι ανεκτή επ’ άπειρον. Όπως είπε ο Ιησούς στους Φαρισαίους οι οποίοι εγόγγυζαν: «Δεν έχουσι χρείαν ιατρού οι υγιαίνοντες, αλλ’ οι πάσχοντες. Υπάγετε δε και μάθετε τι είναι, Έλεον θέλω, και ουχί θυσίαν· διότι δεν ήλθον δια να καλέσω δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν.» Και καθώς προειδοποίησε την ιδία εκείνη τάξι: «Ουαί εις εσάς τους νομικούς, διότι αφηρέσατε το κλειδίον της γνώσεως· σεις δεν εισήλθετε, και τους εισερχόμενους εμποδίσατε.» Ναι, είχε έλθει ο καιρός για μια αλλαγή, για μια αντιστροφή. Πώς ο Ιησούς το περιέγραψε αυτό στην παραβολή του;​—Ματθ. 9:12, 13· Λουκ. 11:52.

Η ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

18. Στην παραβολή, ποια αποκορυφωτικό γεγονός συνέβη, που ωδήγησε σε ποια αλλαγή και αντιστροφή;

¹⁸ Από όλες τις πείρες που συντελούν σε αλλαγή και αντιστροφή στην ανθρωπίνη ζωή, ο θάνατος είναι η πιο αποκορυφωτική. Ο Ιησούς εχρησιμοποίησε ακριβώς αυτό στην παραβολή του. Ύστερ’ από την αρχική περιγραφή των δύο χαρακτήρων, όπως μόλις συνεζητήθησαν, ο Ιησούς εξακολούθησε: «Απέθανε δε ο πτωχός . . . Απέθανε δε και ο πλούσιος.» Α, ναι! Ο σπουδαίος παράγων του χρόνου ήταν όλη η διαφορά. Πόσο ζωηρά έκαμε τώρα ο Ιησούς έκκλησι στη φαντασία των ακροατών του, γνωρίζοντας ότι η φαντασία, εκτός από την αντίθεσι, είναι μια ισχυρή βοήθεια για την εκτίμησι! Παρέμειναν εκείνοι οι δύο άνθρωποι σ’ ένα ειρηνικό ύπνο στους τάφους των; Όχι! Ο πτωχός αμέσως «εφέρθη υπό των αγγέλων εις τον κόλπον του Αβραάμ.» Ο πλούσιος «ετάφη. Και εν τω άδη . . . ήτο εν βασάνοις» σε φλογερά πυρά.​—Λουκ. 16:22, 23.

19. (α) Προς υποστήριξιν ποιας διδασκαλίας παρατίθεται συχνά το εδάφιο Λουκάς 16:28; (β) Γιατί ένα τέτοιο συμπέρασμα είναι και παράλογο και αντιγραφικό;

¹⁹ Όπως γνωρίζουν πολλοί από τους αναγνώστας μας, πολλοί σχολιασταί και αυθεντίες στον «Χριστιανικό κόσμο» το ερμηνεύουν αυτό ως μια κατά γράμμα δήλωσι γεγονότων για να υποστηρίξουν την από παράδοσι διδασκαλία των τών αιωνίων βασάνων που υφίστανται οι αθάνατες ψυχές σ’ ένα πύρινο άδη. Αλλά εδέχθη κανείς από τους ακροατάς του Ιησού, είτε οι Φαρισαίοι είτε οι μαθηταί του, αυτή την παραβολή μ’ αυτό τον τρόπο; Εσκέφθησαν καθόλου ότι ο Ιησούς έσυρε για μια στιγμή το πέπλο, όπως λέγουν συχνά, για να δώση μια στιγμιαία όρασι της τύχης που ανέμενε τους πονηρούς, πραγματικά, όλους εκείνους οι οποίοι δεν κερδίζουν ουρανία μακαριότητα; Καθόλου. Όλοι όσοι άκουσαν τον Ιησού αντελήφθησαν ότι αυτή ήταν μια παραβολή, που περιέγραφε ωρισμένα πράγματα, κι επομένως δεν έπρεπε να ληφθή κατά γράμμα. Όπως ετονίσθη σ’ ένα προηγούμενο τεύχος του περιοδικού Η Σκοπιά, το να την λάβη ένας κατά γράμμα καθιστά το πράγμα παράλογο και αδύνατο, εκτός του ότι παραβιάζει εκείνες τις σαφείς Γραφικές δηλώσεις που αποδεικνύουν ότι ο Άδης (Εβραϊστί, Σιεόλ) είναι ο κοινός τάφος όπου οι «νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν . . . διότι δεν είναι πράξις, ούτε λογισμός, ούτε γνώσις, ούτε σοφία, εν τω Σιεόλ όπου υπάγεις.» (Εκκλησ. 9:5, 10, ΜΝΚ) Είναι λογικό να πιστεύωμε ότι εκείνοι που βρίσκονται μέσα στα πυρά του άδου είναι σε απόστασι από την οποία μπορούν να ομιλούν με άνεσι σ’ εκείνους που βρίσκονται στον ουρανό; Είναι τόσο κοντά ώστε να μπορούν να βλέπουν εκείνους που είναι στον ουρανό και ό,τι αυτοί κάνουν; Είναι σε θέσι να διεξάγουν μια συνομιλία, ακόμη και να επιχειρηματολογούν μ’ αυτούς που έχουν εξουσία στον ουρανό;​—Βλέπε Η Σκοπιά 15 Μαΐου 1965, σελίδες 299, 300, παράγραφοι 11 έως 16.

20. Πώς ο Ησαΐας εχρησιμοποίησε μια παρόμοια μέθοδο περιγράφοντας μια δραματική αντιστροφή;

²⁰ Αλλά πιθανόν να ρωτήσετε, Ήταν ο Ιησούς εξουσιοδοτημένος, ή είχε κάποιο προηγούμενο περιγράφοντας τους νεκρούς ως να ζουν και ως να συζητούν ώστε να περιγράψη κάτι ασυνήθως δραματικό; Ναι! Εδώ βρίσκομε ένα άλλο ενδιαφέρον παράλληλο μεταξύ των εκφράσεων που εχρησιμοποίησαν ο Ιησούς και ο προφήτης Ησαΐας. Ο Ησαΐας ενεπνεύσθη να προείπη τη δραματική πτώσι και καταστροφή της Βαβυλωνιακής δυναστείας βασιλέων. Ήταν μια τόσο τρομακτική αντιστροφή ώστε, να το πούμε έτσι, οι βασιλείς των άλλων εθνών, που ο καθένας των έκειτο στην κρύπτη του στον μεγάλο λάκκο του Σιεόλ, περιγράφονται ως ν’ αφυπνίσθησαν και να τεντώνουν τον λαιμό τους έκθαμβοι για την άφιξι του «βασιλέως της Βαβυλώνος,» λέγοντας: «Και συ έγεινεν αδύνατος, καθώς ημείς; . . . Η μεγαλαυχία σου κατηνέχθη εις τον τάφον Σιεόλ, ΜΝΚ . . . Ο σκώληξ είναι εστρωμένος υποκάτω σου, και οι σκώληκες σε σκεπάζουσι.» Επί πλέον, αυτός δεν συναντάται με τους άλλους βασιλείς σε μια δική του κρύπτη, αλλά ‘απορρίπτεται του τάφου του . . . ως πτώμα καταπατούμενον.’ (Ησ. 14:3, 10, 11, 19) Στην Κατ’ Εξουσιοδότησιν Μετάφρασι και σε πολλές άλλες μεταφράσεις, ο «βασιλεύς της Βαβυλώνος» ονομάζεται Εωσφόρος στο εδάφιο Ησαΐας 14:12 και εκλαμβάνεται γενικά ότι αναφέρεται στον Σατανά ή Διάβολο. Το να λαμβάνεται μια τέτοια άποψις σημαίνει ότι ο Σατανάς, αντί να άρχη επάνω στον άδη και να διατηρή την φλόγα του πυρός, απορρίπτεται και ταπεινώνεται ακόμη και στο δικό του βασίλειο. Δεν είναι περίεργο ότι οι σχολιασταί του «Χριστιανικού κόσμου» δεν στηρίζονται πολύ σ’ αυτή την προφητεία για να υποστηρίξουν τη διδασκαλία των περί αιωνίων βασάνων.

21. Πρέπει να λαμβάνωνται κατά γράμμα οι παραβολές του Ιησού; Αν όχι, ποιος είναι ο σκοπός των;

²¹ Όχι, δεν υπάρχει καμμιά εξουσιοδότησις είτε από την άποψι των Γραφών ή της λογικής, για να συμπεράνη ένας ότι ο Ιησούς έδινε τώρα αιφνιδίως μια κατά γράμμα αφήγησι αυτού που ελάμβανε χώρα. Μια παραβολή είναι μια αλληγορική αφήγησις, μια περιγραφική παρουσίασις ωρισμένων αληθειών ή γεγονότων. Συνεπής προς τις άλλες παραβολές του, ο Ιησούς χρησιμοποιούσε εδώ μια εικόνα ή ιστορία με ζωηρές λέξεις για να περιγράψη κάτι, στην προκειμένη περίπτωσι κάτι που συνέβαινε ήδη σε δύο τάξεις ανθρώπων. Για να εξακριβώσουμε την αληθινή σημασία του τι περιεγράφετο έτσι σ’ αυτή την ειδική παραβολή, τόσο για την εποχή του Ιησού όσο και για την δική μας, θα επανέλθωμε σε προσεχές τεύχος του περιοδικού Η Σκοπιά.