Ό Γιατρός Λουκάς Κάνει το Καλύτερο Έργο
ΠΟΙΑ γνώμη έχετε για τους γιατρούς; Σ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας οι άνθρωποι είχαν εκτίμηση για τους γιατρούς. Οι πρωτόγονες κοινωνίες εκτιμούσαν τους μάγους γιατρούς τόσο πολύ, όσο εκτιμούν τους ανθρώπους της ιατρικής οι σύγχρονες κοινωνίες. Γιατί;
Μολονότι οι αναρρωτικές δυνάμεις του σώματός μας υπερνικούν γύρω στα τρία τέταρτα των ασθενειών μας χωρίς ιατρική βοήθεια, οι ενσυνείδητοι γιατροί συχνά δημιουργούν πεποίθηση κι εμπιστοσύνη, πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν πολύ έναν ασθενή να αναρρώσει. Επίσης, οι γιατροί μπορούν να μας βοηθήσουν με τη γνώση τους για αποτελεσματικά φάρμακα και τρόπους θεραπείας. Γιαυτό, πολλοί άνθρωποι θαυμάζουν τους γιατρούς σαν άτομα που εκτελούν εξαιρετικά καλό έργο.
Η Βίβλος, όμως, μιλάει για κάποιον αφιερωμένο γιατρό, που άλλαξε επάγγελμα για να μπορεί να κάνει ακόμη μεγαλύτερο καλό. Αυτός μας δίνει ένα παράδειγμα για το πώς μπορούμε να κάνουμε καλό με την ίδια μας τη ζωή,
Αυτός ο άνθρωπος, ο Λουκάς, έζησε τον πρώτο αιώνα μ.Χ. Ο Παύλος, ο Χριστιανός απόστολος, τον αποκαλεί «Λουκάς ο ιατρός, ο αγαπητός», και, όπως θα δούμε, τα συγγράμματα του Λουκά αποδεικνύουν ότι ήταν πραγματικά ένας επαγγελματίας γιατρός. (Κολοσσαείς 4:14) Είναι αξιοσημείωτο, όμως, ότι η φήμη του Λουκά δεν προήλθε από τη θεραπεία των ασθενών και των πληγωμένων. Μάλλον, ήταν αποτέλεσμα αυτών που έκανε αφού είχε γίνει Χριστιανός.
Μολονότι ο Λουκάς θα μπορούσε ίσως να μείνει σε μια πόλη και να ζει μια άνετη ζωή σαν γιατρός, διάλεξε να δεχτεί τις κακουχίες, συνοδεύοντας τον Παύλο στα ιεραποστολικά του ταξίδια. Και αργότερα ο Λουκάς επιδόθηκε σε έρευνα για να γράψει την αφήγηση του Ευαγγελίου για τη ζωή και τη διακονία του Ιησού. «Ευαγγέλιο» σημαίνει «αγαθά νέα.» Με τις προσπάθειές του για τη διάδοση των Χριστιανικών αγαθών νέων, περιλαμβανομένης και της συγγραφής του Ευαγγελίου του και των Πράξεων των Αποστόλων, ο Λουκάς έδειξε ότι το καλό, που μπορεί να κάνει ένα άτομο σε Χριστιανικά έργα, ξεπερνά ακόμη και εκείνα που θα μπορούσε να κάνει ένας επιδέξιος γιατρός για την προσωρινή ανακούφιση των ασθενών από την αρρώστια και τους πόνους. Μπορούμε να εκτιμήσουμε καλύτερα το καλό έργο του Λουκά, αν παρατηρήσουμε μερικά πράγματα για τον άνθρωπο αυτό και για το Ευαγγέλιό του.
Ο Άνθρωπος Πίσω από το Βιβλίο
Μερικοί ισχυρίστηκαν ότι ο Λουκάς ήταν Εθνικός λόγω του Ελληνικού ονόματός του, του συγγραφικού του ύφους και του γεγονότος ότι στα εδάφια Κολοσσαείς 4:10-14 ο Παύλος μιλάει για τους «εκ της περιτομής» και αναφέρει τον Λουκά αργότερα. Αλλά αυτό είναι απλώς μια ερμηνεία και είναι αντίθετο με την ένδειξη των εδαφίων Ρωμαίους 3:1, 2. Εκεί διαβάζουμε ότι ο Θεός εμπιστεύτηκε τα ιερά λόγια του στους ‘Ιουδαίους.’ Έτσι πιθανόν ο Λουκάς να ήταν ένας Ελληνόφωνας Ιουδαίος και είχε Ελληνικό όνομα.
Τα συγγράμματα του Λουκά επιβεβαιώνουν ότι ήταν πολύ μορφωμένος. Έγραψε σ’ ένα καθαρά Ελληνικό συγγραφικό ύφος που ρέει. Οι προτάσεις του είναι πιο πολύπλοκες από τις προτάσεις στ’ άλλα Ευαγγέλια, και χρησιμοποιεί πλουσιότερο λεξιλόγιο.
Η εισαγωγή του Ευαγγελίου αντανακλά επίσης τη μάθηση και τη μόρφωση του Λουκά. Αρχίζει ως εξής: «Επειδή πολλοί επεχείρησαν να συντάξωσι διήγησιν περί των μετά πληροφορίας βεβαιωμένων εις ημάς πραγμάτων, καθώς παρέδοσαν εις ημάς οι απ’ αρχής γενόμενοι αυτόπται . . . εφάνη και εις εμέ εύλογον, όστις διηρεύνησα πάντα εξ αρχής ακριβώς, να σοι γράψω κατά σειράν περί τούτων . . . δια να γνωρίσης την βεβαιότητα των πραγμάτων, περί των οποίων κατηχήθης.» (Λουκάς 1:1- 4) Αυτό μοιάζει με τις εισαγωγές της κλασσικής Ελληνικής λογοτεχνίας.
Ο Λουκάς διαβεβαιώνει εδώ τους αναγνώστες του ότι δεν προχώρησε με βάση τις φήμες ή απλώς την προφορική παράδοση. Γιατί; Επειδή, αφού ο Λουκάς προφανώς δεν είχε γίνει μαθητής όσο ήταν ο Ιησούς στη γη, όταν ετοίμαζε το Ευαγγέλιό του έκανε προσεκτική έρευνα ανάμεσα στους αυτόπτες. Επίσης, ερεύνησε σύγχρονα έγγραφα, διερευνώντας πάντα εξ αρχής ακριβώς. Αυτό πρέπει να ενισχύσει την εμπιστοσύνη μας στα συγγράμματα του Λουκά.
Αλλά πώς πήρε ο Λουκάς τις λεπτομερείς πληροφορίες του; Σ’ ένα ορισμένο σημείο της αφηγήσεώς του για τα ταξίδια του Παύλου, το βιβλίο των Πράξεων περνάει από το τρίτο πρόσωπο («ούτος», «ούτοι») στο πρώτο πρόσωπο («ημείς», «ημάς»). Απ’ αυτό βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο Λουκάς άρχισε να ταξιδεύει μαζί με τον Παύλο στη διάρκεια του δεύτερου ιεραποστολικού ταξιδιού του. (Πράξεις 16:10) Προφανώς, συνοδεύοντας τον Παύλο στην Ιερουσαλήμ στο τέλος του τρίτου ταξιδιού, ο Λουκάς μπόρεσε εκεί να μιλήσει με άντρες και γυναίκες που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της διακονίας του Ιησού. (Πράξεις 21:1, 7, 15-18) Εκεί ίσως ο Λουκάς να εξέτασε και έγγραφα όπως εκείνα που χρησιμοποίησε για την προετοιμασία της γενεαλογίας στο Λουκάς 3:23-38.
Ο απόστολος Παύλος φυλακίστηκε στην Καισάρεια από το έτος 56-58 μ.Χ. περίπου. Εφόσον ο Λουκάς έγραψε το Ευαγγέλιό του πριν απ’ το βιβλίο των Πράξεων (που συμπληρώθηκε γύρω στο 61 μ.Χ.), είναι φανερό ότι το έγραψε, αξιοποιώντας το χρόνο του, ενώ ο Παύλος ήταν φυλακισμένος.
Τι Θα Πρέπει να Αναζητάτε;
Θα το βρείτε πολύ επωφελές αν διαβάσετε το καλογραμμένο, θερμό και γεμάτο πληροφορίες βιβλίο του Λουκά. Κάνοντάς το αυτό, μπορείτε να αναζητάτε ορισμένα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά ή μοναδικά σημεία. Μπορούμε να αναφέρουμε τέσσερα.
Το πρώτο είναι η χρήση από τον Λουκά ιατρικών εκφράσεων και περιγραφών. Οι γυναίκες και οι προσευχές είναι από τα σημεία που προεξέχουν στο Ευαγγέλιο του Λουκά, γιαυτό να είστε άγρυπνοι γι’ αυτά τα δύο χαρακτηριστικά σημεία. Το τέταρτο σημείο είναι το γεγονός ότι ο Λουκάς έγραψε για όλους τους ανθρώπους. Για ν’ ανοίξει η όρεξή σας για το βιβλίο, ας σημειώσουμε μερικά παραδείγματα αυτών των τεσσάρων χαρακτηριστικών.
Από την Άποψη ενός Γιατρού
Όλα τα Ευαγγέλια μιλούν για τα θαύματα του Ιησού, αλλά καθώς διαβάζετε τον Λουκά παρατηρήστε πόσο συχνά αφηγείται τις θεραπείες του Ιησού. Και προσέξτε τη γλώσσα που χρησιμοποιεί ή τις λεπτομέρειες που δίνει.
Για παράδειγμα, ο Λουκάς συχνά δίνει μερικές ιατρικές παρατηρήσεις που ο Ματθαίος και ο Μάρκος παραλείπουν. Ενώ εκείνοι οι δυο μας λένε για το κόψιμο του αυτιού του Μάλχου από τον Πέτρο, ο Λουκάς λέει συγκεκριμένα ότι ήταν το δεξιό αυτί και ότι ο Ιησούς αποκατέστησε το αποκομμένο μέρος του σώματος. Δεν μοιάζει αυτό σαν να είναι γραμμένο από γιατρό; (Ματθαίος 26:51· Μάρκος 14:47· Λουκάς 22:50, 51) Επίσης, ο Λουκάς αναφέρει ακριβώς ότι η πενθερά του Πέτρου «εκρατείτο υπό πυρετού μεγάλου», ότι ο Ιησούς θεράπευσε τόσο έναν άνθρωπο που ήταν «πλήρης λέπρας», όσο και έναν άλλο του οποίου «η δεξιά χειρ ήτο ξηρά.»—Λουκάς 4:38, 39· 5:12-14· 6:6-10.
Υπάρχουν πολλές άλλες αποδείξεις που δείχνουν ότι ο Λουκάς έβλεπε από ιατρική άποψη τα πράγματα. Γράφοντας ότι ο Ιησούς «εθεράπευσε πολλούς από νόσων και μαστίγων και πνευμάτων πονηρών,» ο Λουκάς κάνει διάκριση ανάμεσα στις θεραπείες που οφείλονταν αποκλειστικά σε φυσικές αιτίες και σε κείνες που σχετίζονταν με τους δαίμονες. (Λουκάς 7:21) Επίσης μόνο ο Λουκάς μάς λέει ότι, καθώς ο Ιησούς προσευχόταν ακριβώς πριν από τη σύλληψή του, ήλθε σε αγωνία και ότι «έγεινεν ο ιδρώς αυτού ως θρόμβοι αίματος.» (Λουκάς 22:44) Το ενδιαφέρον του γιατρού φαίνεται ακόμη και στην αφήγησή του για τις παραβολές του Ιησού. Μόνο ο Λουκάς μάς λέει για την παραβολή του καλού Σαμαρείτη. Θυμόσαστε πώς περιποιήθηκε ο Σαμαρείτης τις πληγές του ανθρώπου που βρήκε στο πλάι του δρόμου; Αυτά που περιγράφει ο Λουκάς είναι σύμφωνα με τις ιατρικές συνήθειες του καιρού εκείνου. (Λουκάς 10:29-37) Ο Λουκάς είναι ο μόνος που αναφέρει την αφήγηση για τον πλούσιο και τον Λάζαρο. Και θυμόμαστε την ακρίβεια που χρησιμοποιεί ο Λουκάς για τα προβλήματα της υγείας του Λαζάρου; Κοιτάξτε τα στο Λουκάς 16:20. Καθώς διαβάζετε εκεί, σημειώστε στο εδάφιο 24 την κραυγή του πλούσιου, «βασανίζομαι». Ο Λουκάς χρησιμοποίησε εδώ μια λέξη για τον πόνο ή την οδύνη, που κανένας άλλος Βιβλικός συγγραφέας δεν χρησιμοποίησε, η οποία όμως χρησιμοποιήθηκε συχνά από Έλληνες γιατρούς όπως ο Ιπποκράτης, ο Αρεταίος και ο Γαληνός.
Βαθύ Ενδιαφέρον για τις Γυναίκες και την Προσευχή
Διαβάζοντας το βιβλίο του Λουκά αναζητήστε αποδείξεις για το στοργικό του ενδιαφέρον για τις γυναίκες, που ίσως αντανακλά τη σπλαχνική και πονετική του φύση που τον έλκυσε στην ιατρική. Για παράδειγμα, το πρώτο κεφάλαιο δίνει τη μοναδική ευαγγελική πληροφορία για την Ελισάβετ, τη μητέρα του Ιωάννη του Βαπτιστή, αναφέροντας ακόμη ότι αισθάνθηκε το παιδί να αναπηδά στην κοιλιά της. Το ίδιο κεφάλαιο προσφέρει μια θερμή ενόραση στις αντιδράσεις της Μαρίας στην ιδέα ότι θα γινόταν μητέρα του Μεσσία.
Αργότερα στο Ευαγγέλιο του Λουκά θα μάθουμε: Για την προφήτισσα Άννα· για τη χήρα της Ναΐν· για τη γυναίκα που ήταν κάποτε αμαρτωλή και η οποία έπλυνε τα πόδια του Ιησού με τα δάκρυά της· για τις γυναίκες που υπηρετούσαν τον Χριστό από τα υπάρχοντά τους· για τη θεραπεία από τον Ιησού της γυναίκας που αιμορροούσε για μακρό χρόνο· για τις οικογενειακές σχέσεις ανάμεσα στη Μάρθα και τη Μαρία· για τη «θυγατέρα του Αβραάμ» που ήταν ανάπηρη 18 χρόνια και για τις παραβολές της γυναίκας που έχασε τη δραχμή και της χήρας με το δικαστή.—Λουκάς 2:36-38· 7:11-15, 36-50· 8:1-3, 43-48· 10:38-41· 13:11-16· 15:8-10·18:2-8.
Νομίζετε ότι αυτός ο κατάλογος καλύπτει όλες τις ειδικές μνείες για τις γυναίκες στο βιβλίο του Λουκά; Αν είσαστε γυναίκα, αν ενδιαφέρεστε για τις γυναίκες ή αν θα θέλατε να δείτε πόσο στοργικά ενδιαφερόταν ο γιατρός Λουκάς για τις γυναίκες, διαβάστε ολόκληρη την αφήγησή του και θα δείτε πόσα περισσότερα θα βρείτε. Καθώς το κάνετε αυτό, σημειώστε πόσο συχνά αναφέρει ο Λουκάς τις προσευχές.
Θα βρείτε ότι μόνο ο Λουκάς αναφέρει μερικές από τις προσευχές του Ιησού. Για παράδειγμα, μόνο ο Λουκάς μάς λέει ότι ο Ιησούς προσευχόταν, όταν ανοίχθηκαν οι ουρανοί και ήρθε πάνω του το άγιο πνεύμα και ότι αργότερα ο Χριστός δαπάνησε μια ολόκληρη νύχτα σε προσευχή. (Λουκάς 3:21· 6:12) Αν θέλετε να δείτε μερικά άλλα παραδείγματα, κοιτάξτε τα εδάφια Λουκάς 5:16· 9:18, 28· 11:1· 23:46. Επίσης ο Λουκάς μάς δίνει αρκετές παραβολές του Ιησού για την προσευχή, όπως είναι εκείνες για τον φίλο του μεσονυχτίου, τον άδικο κριτή και τον Φαρισαίο και τον τελώνη.—Λουκάς 11:5-13· 18:1-8, 10-14.
«Αγαθά Νέα» για Όλους τους Λαούς
Ο Ματθαίος φαίνεται να έγραψε το Ευαγγέλιό του ειδικά για τους Ιουδαίους, και ο Μάρκος έγραψε το δικό του για τους Ρωμαίους, αλλά ο Λουκάς έγραψε «αγαθά νέα» για όλους τους λαούς. Μια ένδειξη γι’ αυτό είναι ότι ο Λουκάς ακολουθεί τη γενεαλογία του Ιησού πίσω ως τον Αδάμ, τον προπάτορα όλης της ανθρωπότητας. (Λουκάς 3:23, 38· παράβαλε Ματθαίος 1:1, 16.) Στο Ευαγγέλιό του που απευθύνεται σ’ όλο τον κόσμο, ο Λουκάς μάς βοηθάει να δούμε ότι το άγγελμα και τα έργα του Χριστού μπορούν να φέρουν καλό σ’ οποιοδήποτε άτομο, άσχετα με το παρελθόν του και την κατάστασή του—σ’ ένα Σαμαρείτη λεπρό, στον πλούσιο τελώνη και ακόμη σ’ έναν καταδικασμένο κλέφτη που πεθαίνει πάνω στον πάσσαλο. (Λουκάς 17:11-19· 19:2-10· 23:39-43) Θα αισθανθείτε επίσης πως ο Λουκάς απευθύνεται σε όλους τους απολωλότες, από το γεγονός ότι αναγράφει τις παραβολές του Ιησού για το χαμένο πρόβατο, τη χαμένη δραχμή, τον άσωτο γιο και τον Φαρισαίο και τον τελώνη. (Λουκάς 15:4-32· 18:9-14) Καθώς διαβάζετε το Ευαγγέλιο του Λουκά, να είσαστε άγρυπνοι να βρείτε κι άλλα παραδείγματα για την ελπίδα που προσφέρει ο Λουκάς σ’ όλους.
Βέβαια, υπάρχουν πολλά άλλα μοναδικά πράγματα που μπορείτε να παρατηρήσετε στο Ευαγγέλιο του Λουκά. Αλλά η γενική εντύπωση πρέπει να είναι ότι πρόκειται για βιβλίο γραμμένο από ένα μορφωμένο και προσεκτικό συγγραφέα, αλλά επίσης και περιέχει μια θερμή και συγκινητική αφήγηση για ζωή του Ιησού. Είναι μια ευαγγελική αφήγηση, που δείχνει ότι τα «αγαθά νέα» είναι τώρα προσιτά σε όλους.
Ειδικά στις μέρες μας εκτιμούνται τέτοια «αγαθά νέα». Ο γιατρός Λουκάς είναι ο μόνος ευαγγελικός συγγραφέας που αναφέρει την προφητεία του Ιησού ότι θα ερχόταν καιρός που, λόγω της στενοχώριας πάνω στη γη στη διάρκεια της συντέλειας του συστήματος, οι άνθρωποι θ’ αποψυχούσαν από φόβο και από προσδοκία. Πόσο χαιρόμαστε που ο Λουκάς έχει γράψει επίσης τα ενθαρρυντικά λόγια του Ιησού στο Λουκάς 21:25-28!