Κεφάλαιο 4
Ο Θεός—Ποιος Είναι;
1. (α) Τι θεούς λατρεύουν οι άνθρωποι; (β) Ποια διάκριση κάνει η Αγία Γραφή ανάμεσα στους ‘θεούς’ και στον ‘Θεό’;
ΣΕ ΟΛΟ τον κόσμο οι άνθρωποι λατρεύουν πολλούς θεούς. Στο Σιντοϊσμό, στο Βουδισμό, στον Ινδουισμό καθώς και στις θρησκείες διαφόρων φυλών, υπάρχουν εκατομμύρια θεοί. Στις ημέρες των αποστόλων του Ιησού οι άνθρωποι λάτρευαν θεούς όπως ήταν ο Δίας και ο Ερμής. (Πράξεις 14:11, 12) Γι’ αυτό και η Αγία Γραφή συμφωνεί ότι «υπάρχουν πολλοί ‘θεοί’», αλλά λέει επίσης ότι «για εμάς υπάρχει στην πραγματικότητα ένας Θεός, ο Πατέρας, από τον οποίο είναι τα πάντα». (1 Κορινθίους 8:5, 6) Αν σας ρωτούσαν: ‘Ποιος είναι αυτός ο Θεός;’ τι θα λέγατε;
2. Ποιες διαφορετικές απόψεις έχουν οι άνθρωποι για τον Θεό;
2 ‘Είναι ο Κύριος’, απαντούν πολλοί. Ή, μπορεί να πουν: ‘Είναι ένα Πνεύμα στον ουρανό’. Ένα λεξικό αποκαλεί τον Θεό: «Το Υπέρτατο Ον». Όταν υποβάλλεται σε μερικά άτομα η ερώτηση: ‘Ποιο είναι το όνομα του Θεού;’ απαντούν: ‘Ιησούς’. Άλλοι δεν πιστεύουν ότι ο Θεός είναι πρόσωπο, αλλά ότι είναι μια ισχυρή δύναμη που είναι πανταχού παρούσα. Μερικοί μάλιστα αμφιβάλλουν για το αν υπάρχει Θεός. Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι υπάρχει;
Ο ΘΕΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ
3. Πώς έρχεται σε ύπαρξη ένα σπίτι;
3 Καθώς κοιτάζετε ένα ωραίο κτίριο, έχετε ποτέ διερωτηθεί ποιος το οικοδόμησε; Αν κάποιος σας έλεγε ότι κανένας δεν οικοδόμησε αυτό το κτίριο, αλλά ότι απλώς ήρθε σε ύπαρξη μόνο του, θα τον πιστεύατε; Όχι βέβαια! Όπως είπε ένας συγγραφέας της Αγίας Γραφής: «Κάθε οίκος κατασκευάζεται από κάποιον». Όλοι το γνωρίζουν αυτό. Μπορούμε, λοιπόν, να μη δεχτούμε το λογικό συμπέρασμα αυτού του συγγραφέα ότι «εκείνος που κατασκεύασε τα πάντα είναι ο Θεός»;—Εβραίους 3:4.
4. Πώς ήρθαν σε ύπαρξη τα πολλά δισεκατομμύρια αστέρια;
4 Αναλογιστείτε το σύμπαν με τα δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων αστέρια. Ωστόσο, όλα τους κινούνται στους ουρανούς σύμφωνα με νόμους οι οποίοι τα κρατούν σε τέλεια σχέση μεταξύ τους. «Τις εποίησε ταύτα;» είναι ένα ερώτημα που τέθηκε πριν από πολλά χρόνια. Η απάντηση που δόθηκε είναι λογική: «Ο εξάγων το στράτευμα αυτών κατά αριθμόν· ο ονομαστί καλών ταύτα πάντα». (Ησαΐας 40:26) Ασφαλώς θα ήταν ανόητο να σκεφτούμε ότι τα δισεκατομμύρια αστέρια απλώς έγιναν μόνα τους, και ότι, χωρίς καμιά κατεύθυνση, σχημάτισαν τα μεγάλα αστρικά συστήματα που κινούνται με τέτοια θαυμαστή τάξη!—Ψαλμός 14:1.
5. (α) Ποια πιθανότητα υπάρχει να συναρμολογηθούν μόνα τους τα εξαρτήματα μιας κρεατομηχανής; (β) Τι δείχνει αυτό για το σύμπαν μας;
5 Αυτό το εξαιρετικά οργανωμένο σύμπαν δεν είναι δυνατόν να ήρθε σε ύπαρξη μόνο του. Απαιτήθηκε ένας νοήμων Δημιουργός με μεγάλη δύναμη. (Ψαλμός 19:1, 2) Ένας επιχειρηματίας, που ρωτήθηκε γιατί πίστευε στον Θεό, εξήγησε ότι στο εργοστάσιό του χρειάζονται δυο ημέρες για να μάθει μια κοπέλα πώς να συναρμολογεί τα 17 εξαρτήματα μιας κρεατομηχανής. «Εγώ είμαι απλώς ένας κατασκευαστής ειδών μαχαιροποιίας», είπε. «Αλλά αυτό που ξέρω είναι ότι μπορεί να ανακατεύεις τα 17 εξαρτήματα μιας κρεατομηχανής σε μια λεκάνη για τα επόμενα 17 δισεκατομμύρια χρόνια και ποτέ δεν θα γίνουν κρεατομηχανή». Το σύμπαν, περιλαμβανομένων και των πολλών μορφών ζωής στη γη, είναι αρκετά πιο πολύπλοκο από μια κρεατομηχανή. Αν αυτή η μηχανή χρειάζεται έναν επιδέξιο κατασκευαστή, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι για τη δημιουργία όλων των πραγμάτων απαιτήθηκε ένας Παντοδύναμος Θεός. Δεν θα πρέπει να δοθεί σε αυτόν η τιμή για όσα έχει κάνει;—Αποκάλυψη 4:11· Πράξεις 14:15-17· 17:24-26.
ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ;
6. Γιατί μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο Θεός είναι πραγματικό πρόσωπο;
6 Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι λένε ότι πιστεύουν στον Θεό, πολλοί δεν τον θεωρούν πραγματικό πρόσωπο. Είναι πραγματικό πρόσωπο; Μπορούμε να αντιληφτούμε ότι εκεί που υπάρχει νοημοσύνη υπάρχει και νους. Για παράδειγμα, μπορεί να πούμε: ‘Το έχω στο νου μου’. Επίσης, γνωρίζουμε ότι εκεί που υπάρχει νους υπάρχει εγκέφαλος μέσα σε ένα σώμα συγκεκριμένου σχήματος. Επομένως, ο μεγάλος νους που είναι υπεύθυνος για όλη τη δημιουργία ανήκει σε ένα μεγάλο Πρόσωπο, τον Παντοδύναμο Θεό. Αν και δεν έχει υλικό σώμα, έχει πνευματικό σώμα. Μπορεί ένα πνευματικό πρόσωπο να έχει σώμα; Ναι, η Αγία Γραφή λέει: «Αν υπάρχει φυσικό σώμα, υπάρχει και πνευματικό».—1 Κορινθίους 15:44· Ιωάννης 4:24.
7. (α) Τι δείχνει ότι ο Θεός έχει έναν τόπο στον οποίο κατοικεί; (β) Τι δείχνει ότι έχει σώμα;
7 Αφού ο Θεός είναι ένα πρόσωπο που έχει πνευματικό σώμα, πρέπει να έχει και κάποιον τόπο κατοικίας. Η Αγία Γραφή μάς λέει ότι οι ουρανοί είναι ‘ο τόπος της κατοικήσεως’ του Θεού. (1 Βασιλέων 8:43) Επίσης, μας λέγεται ότι «ο Χριστός μπήκε . . . στον ίδιο τον ουρανό, για να εμφανιστεί τώρα μπροστά στο πρόσωπο του Θεού για εμάς». (Εβραίους 9:24) Μερικοί άνθρωποι θα ανταμειφτούν με ζωή στον ουρανό μαζί με τον Θεό, και τότε θα λάβουν πνευματικό σώμα. Τότε, όπως λέει η Αγία Γραφή, πρόκειται να δουν τον Θεό και επίσης θα είναι όμοιοι με εκείνον. (1 Ιωάννη 3:2) Αυτό δείχνει επίσης ότι ο Θεός είναι πρόσωπο και ότι έχει σώμα.
8, 9. (α) Πώς μπορεί το παράδειγμα ενός εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να δείξει τη μεγάλη απόσταση στην οποία μπορεί να φτάσει η δύναμη του Θεού; (β) Τι είναι το άγιο πνεύμα του Θεού, και τι μπορεί να κάνει;
8 Αλλά κάποιος μπορεί να ρωτήσει: ‘Αν ο Θεός είναι πραγματικό πρόσωπο που κατοικεί σε έναν καθορισμένο τόπο στον ουρανό, πώς μπορεί να βλέπει το καθετί που συμβαίνει παντού; Και πώς μπορεί να γίνει αισθητή η δύναμή του σε κάθε μέρος του σύμπαντος;’ (2 Χρονικών 16:9) Το γεγονός ότι ο Θεός είναι πρόσωπο δεν περιορίζει με κανέναν τρόπο τη δύναμή του ή τη μεγαλειότητά του. Ούτε θα πρέπει αυτό να μειώσει το σεβασμό μας προς Εκείνον. (1 Χρονικών 29:11-13) Για να βοηθηθούμε να το καταλάβουμε αυτό, ας αναλογιστούμε σε τι μεγάλη απόσταση φτάνει το ηλεκτρικό ρεύμα από ένα εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
9 Ένα εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται σε κάποιο συγκεκριμένο μέρος μέσα ή κοντά σε μια πόλη. Αλλά ο ηλεκτρισμός που παράγει διανέμεται σε όλη την περιοχή, παρέχοντας φως και ενέργεια. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Θεό. Αυτός βρίσκεται στους ουρανούς. (Ησαΐας 57:15· Ψαλμός 123:1) Ωστόσο, το άγιο πνεύμα του, που είναι η αόρατη ενεργός δύναμή του, μπορεί να γίνει αισθητό παντού, σε όλο το σύμπαν. Μέσω του αγίου πνεύματός του, ο Θεός δημιούργησε τους ουρανούς, τη γη και όλα τα ζωντανά πράγματα. (Ψαλμός 33:6· Γένεσις 1:2· Ψαλμός 104:30) Για να δημιουργήσει αυτά τα πράγματα, ο Θεός δεν χρειάστηκε να είναι σωματικά παρών. Έχει τη δυνατότητα να στέλνει το πνεύμα του, την ενεργό δύναμή του, για να κάνει οτιδήποτε εκείνος θέλει αν και ο ίδιος βρίσκεται πολύ μακριά. Τι θαυμαστός Θεός!—Ιερεμίας 10:12· Δανιήλ 4:35.
ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ
10. Ποιος είναι ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να γνωρίσουμε τον Θεό;
10 Είναι ο Θεός το είδος του προσώπου που θα φτάναμε στο σημείο να αγαπήσουμε αν μπορούσαμε να γνωριστούμε καλά μαζί του; ‘Ίσως ναι’, μπορεί να πείτε, ‘αλλά αφού δεν μπορούμε να δούμε τον Θεό, πώς μπορούμε να τον γνωρίσουμε;’ (Ιωάννης 1:18) Η Αγία Γραφή μάς δείχνει έναν τρόπο καθώς λέει: «Διότι οι αόρατες ιδιότητές του βλέπονται καθαρά από τη δημιουργία του κόσμου και έπειτα, επειδή γίνονται αντιληπτές μέσω των πραγμάτων που έχουν φτιαχτεί, ακόμη και η αιώνια δύναμη και η Θειότητά του». (Ρωμαίους 1:20) Έτσι, τα πράγματα που δημιούργησε ο Θεός μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πώς είναι ο Θεός, αν πραγματικά τα εξετάσουμε και κάνουμε σκέψεις γύρω από αυτά.
11. Τι μπορούμε να μάθουμε για τον Θεό από τα πράγματα που έχει φτιάξει;
11 Όπως είδαμε, μια ματιά στους έναστρους ουρανούς λέει πολλά για τη μεγαλειότητα και την τρομερή δύναμη του Θεού! (Ψαλμός 8:3, 4· Ησαΐας 40:26) Έπειτα αναλογιστείτε τη γη. Ο Θεός την τοποθέτησε στους ουρανούς έτσι ώστε να λαβαίνει ακριβώς την κατάλληλη ποσότητα θερμότητας και φωτός από τον ήλιο. Αναλογιστείτε τον κύκλο του νερού. Η βροχή πέφτει και ποτίζει τη γη. Το νερό κυλάει στα ποτάμια, τα οποία χύνονται στις θάλασσες. Ο ήλιος εξατμίζει το νερό από τις θάλασσες, και αυτό ξαναπέφτει ως βροχή για να ποτίσει και πάλι τη γη. (Εκκλησιαστής 1:7) Υπάρχουν τόσοι θαυμαστοί κύκλοι που έθεσε ο Θεός σε λειτουργία για την παροχή τροφής, στέγης και όλων των πραγμάτων που χρειάζεται τόσο ο άνθρωπος όσο και τα ζώα! Τι μας λένε όλα αυτά τα θαυμαστά πράγματα για το τι είδους πρόσωπο είναι ο Θεός; Μας λένε ότι είναι ένας Θεός μεγάλης σοφίας, ότι είναι πολύ γενναιόδωρος και ότι ενδιαφέρεται για τα πλάσματά του.—Παροιμίαι 3:19, 20· Ψαλμός 104:13-15, 24, 25.
12. Τι σας διδάσκει το ίδιο σας το σώμα σχετικά με τον Θεό;
12 Αναλογιστείτε το ίδιο σας το σώμα. Προφανώς φτιάχτηκε για να κάνει περισσότερα πράγματα από το να ζει απλώς. Σχεδιάστηκε με θαυμάσιο τρόπο για να απολαμβάνει πράγματι τη ζωή. (Ψαλμός 139:14) Τα μάτια μας βλέπουν, όχι μόνο ασπρόμαυρα, αλλά και έγχρωμα, και ο κόσμος είναι γεμάτος από έναν πλούτο χρωμάτων τα οποία απολαμβάνουμε. Μπορούμε να οσφραινόμαστε και να γευόμαστε. Έτσι, το φαγητό δεν αποτελεί απλώς μια απαραίτητη λειτουργία· μπορεί να γίνει ευχάριστο. Αυτές οι αισθήσεις δεν είναι απόλυτα απαραίτητες για τη ζωή, αλλά είναι δώρα ενός στοργικού, γενναιόδωρου, στοχαστικού Θεού.—Γένεσις 2:9· 1 Ιωάννη 4:8.
13. Τι μαθαίνετε για τον Θεό από τον τρόπο της πολιτείας του με τους ανθρώπους;
13 Μια ματιά στην πολιτεία του Θεού με την ανθρωπότητα δείχνει επίσης τι είδους Θεός είναι αυτός. Έχει ένα έντονο αίσθημα δικαιοσύνης. Δεν δείχνει προσωποληψία για ορισμένες φυλές. (Πράξεις 10:34, 35) Είναι επίσης ελεήμων και καλός. Όσον αφορά την πολιτεία του με το έθνος Ισραήλ, το οποίο ελευθέρωσε από τη δουλεία στην Αίγυπτο, η Αγία Γραφή λέει: ‘Αυτός ήταν ελεήμων· . . . συνέχιζε να θυμάται ότι αυτοί ήταν σάρκα’. Ωστόσο, οι Ισραηλίτες συχνά ήταν ανυπάκουοι και αυτό έκανε τον Θεό να λυπάται. Όπως λέει η Αγία Γραφή: ‘Αυτοί τον έκαναν να νιώθει πληγωμένος . . . και πονούσαν ακόμη και τον Άγιο του Ισραήλ’. (Ψαλμός 78:38-41, ΜΝΚ· 103:8, 13, 14) Από την άλλη πλευρά, ο Θεός ευφραίνεται όταν οι υπηρέτες του υπακούν στους νόμους του. (Παροιμίαι 27:11) Επίσης, ο Θεός περιγράφει πώς αισθάνεται όταν ορισμένοι εχθροί κάνουν τους υπηρέτες του να υποφέρουν: ‘Όστις εγγίζει εσάς, εγγίζει την κόρην του οφθαλμού μου’. (Ζαχαρίας 2:8) Δεν υποκινείστε να αγαπήσετε έναν Θεό που δείχνει τέτοια στοργή για ταπεινούς, ασήμαντους ανθρώπους όλων των φυλών και λαών;—Ησαΐας 40:22· Ιωάννης 3:16.
ΜΗΠΩΣ Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΗΣΟΥΣ Ή ΜΙΑ ΤΡΙΑΔΑ;
14. Τι αναφέρει η διδασκαλία της Τριάδας;
14 Ποιος είναι αυτός ο υπέροχος Θεός; Μερικοί λένε ότι το όνομά του είναι Ιησούς. Άλλοι λένε ότι είναι μια Τριάδα, παρ’ όλο που η λέξη «τριάδα» δεν εμφανίζεται στην Αγία Γραφή. Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Τριάδας, υπάρχουν τρία πρόσωπα σε έναν Θεό, δηλαδή, υπάρχει «ένας Θεός, ο Πατέρας, ο Γιος και το Άγιο Πνεύμα». Πολλές θρησκευτικές οργανώσεις το διδάσκουν αυτό, αν και παραδέχονται ότι είναι «μυστήριο». Είναι σωστές αυτές οι απόψεις για τον Θεό;
15. Πώς δείχνει η Αγία Γραφή ότι ο Θεός και ο Ιησούς είναι δύο ξεχωριστά πρόσωπα τα οποία δεν είναι ίσα;
15 Μήπως είπε ποτέ ο Ιησούς ότι αυτός ήταν ο Θεός; Όχι, ποτέ δεν το έκανε αυτό. Αντίθετα, στην Αγία Γραφή αποκαλείται «Γιος του Θεού». Μάλιστα, ο ίδιος είπε: «Ο Πατέρας είναι μεγαλύτερος από εμένα». (Ιωάννης 10:34-36· 14:28) Επίσης ο Ιησούς εξήγησε ότι υπήρχαν μερικά πράγματα που ούτε ο ίδιος τα γνώριζε ούτε οι άγγελοι, αλλά μόνο ο Θεός. (Μάρκος 13:32) Επιπλέον, σε μια περίπτωση ο Ιησούς προσευχήθηκε στον Θεό, και είπε: «Ας γίνει, όχι το δικό μου θέλημα, αλλά το δικό σου». (Λουκάς 22:42) Αν ο Ιησούς ήταν ο Παντοδύναμος Θεός, δεν θα προσευχόταν στον εαυτό του, έτσι δεν είναι; Μάλιστα, μετά το θάνατο του Ιησού, η Αγία Γραφή λέει: «Αυτόν τον Ιησού ανέστησε ο Θεός». (Πράξεις 2:32) Επομένως, ο Παντοδύναμος Θεός και ο Ιησούς είναι σαφώς δύο ξεχωριστά πρόσωπα. Ακόμη και μετά το θάνατο, την ανάσταση και την ανάληψή του στον ουρανό, ο Ιησούς δεν ήταν ίσος με τον Πατέρα του.—1 Κορινθίους 11:3· 15:28.
16. Αν και ο Ιησούς αναφέρεται ως «Θεός», τι δείχνει ότι δεν είναι ο Παντοδύναμος Θεός;
16 ‘Αλλά δεν ονομάζεται ο Ιησούς θεός στην Αγία Γραφή;’ μπορεί κάποιος να ρωτήσει. Πράγματι. Αλλά και ο Σατανάς αποκαλείται θεός. (2 Κορινθίους 4:4) Στο εδάφιο Ιωάννης 1:1, που αναφέρεται στον Ιησού ως ‘το Λόγο’, μερικές μεταφράσεις της Αγίας Γραφής λένε: «Εν αρχή ήτο ο Λόγος, και ο Λόγος ήτο παρά τω Θεώ, και Θεός ήτο ο Λόγος». (ΝΜ) Αλλά προσέξτε ότι το εδάφιο 2 λέει πως ο Λόγος ήταν «στην αρχή μαζί με τον Θεό». Ενώ δε άνθρωποι έχουν δει τον Ιησού, το εδάφιο 18 λέει ότι «ουδείς είδε ποτέ τον Θεόν». (ΝΜ) Έτσι διαπιστώνουμε ότι μερικές μεταφράσεις του εδαφίου 1 μεταδίδουν τη σωστή ιδέα της πρωτότυπης γλώσσας όταν λένε: «Ο Λόγος ήταν με τον Θεό, και ο Λόγος ήταν θεϊκός», ή ήταν «θεός», δηλαδή, ο Λόγος ήταν ένα δυνατό θεϊκό ον. (Μια Αμερικανική Μετάφραση [An American Translation]) Σαφώς, ο Ιησούς δεν είναι ο Παντοδύναμος Θεός. Μάλιστα, ο Ιησούς χαρακτήρισε τον Πατέρα του «Θεό μου» και «τον μόνο αληθινό Θεό».—Ιωάννης 20:17· 17:3.
17. Πώς αποδεικνύει η έκχυση του αγίου πνεύματος στους ακολούθους του Ιησού ότι αυτό δεν είναι πρόσωπο;
17 Όσο για το «Άγιο Πνεύμα», το ονομαζόμενο τρίτο Πρόσωπο της Τριάδας, έχουμε ήδη δει ότι δεν είναι πρόσωπο, αλλά η ενεργός δύναμη του Θεού. Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής είπε ότι ο Ιησούς θα βάφτιζε με άγιο πνεύμα, όπως ο Ιωάννης βάφτιζε με νερό. Επομένως, όπως το νερό δεν είναι πρόσωπο, έτσι και το άγιο πνεύμα δεν είναι πρόσωπο. (Ματθαίος 3:11) Αυτά που προείπε ο Ιωάννης εκπληρώθηκαν όταν, μετά το θάνατο και την ανάσταση του Ιησού, εκχύθηκε άγιο πνεύμα στους ακολούθους του που είχαν συγκεντρωθεί στην Ιερουσαλήμ. Η Αγία Γραφή λέει: «Γέμισαν όλοι άγιο πνεύμα». (Πράξεις 2:4) Μήπως «γέμισαν» με κάποιο πρόσωπο; Όχι, αλλά γέμισαν με την ενεργό δύναμη του Θεού. Τα γεγονότα λοιπόν δείχνουν ολοκάθαρα ότι η Τριάδα δεν είναι διδασκαλία της Αγίας Γραφής. Μάλιστα πολύ πριν περπατήσει ο Ιησούς στη γη, οι άνθρωποι λάτρευαν τριάδες θεών σε τόπους όπως είναι η αρχαία Αίγυπτος και η αρχαία Βαβυλώνα.
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
18. (α) Μήπως είναι «Θεός» το προσωπικό όνομα του Παντοδύναμου Θεού; (β) Ποιο είναι το προσωπικό του όνομα;
18 Χωρίς αμφιβολία ο καθένας που γνωρίζετε έχει κάποιο όνομα. Ο Θεός έχει και αυτός ένα προσωπικό όνομα που τον ξεχωρίζει από όλους τους άλλους. ‘Δεν είναι «Θεός» το όνομά του;’ μπορεί να ρωτήσουν μερικοί. Όχι, επειδή η λέξη «Θεός» είναι απλώς ένας τίτλος, όπως ακριβώς οι λέξεις «Πρόεδρος», «Βασιλιάς» και «Δικαστής» είναι τίτλοι. Το όνομα του Θεού το μαθαίνουμε από την Αγία Γραφή, όπου εμφανίζεται περίπου 7.000 φορές. Για παράδειγμα, στη Νεοελληνική Μετάφραση των Αγίων Γραφών, το εδάφιο Έξοδος 6:3 αναφέρει: «Εφάνην εις τον Αβραάμ, εις τον Ισαάκ και εις τον Ιακώβ, με το όνομα, Θεός Παντοκράτωρ· δεν εγνωρίσθην όμως εις αυτούς με το όνομά μου ΙΕΟΒΑ». Επίσης, το όνομα του Θεού απαντάται στις περισσότερες Άγιες Γραφές στα εδάφια Αποκάλυψη 19:1-6 ως μέρος της έκφρασης «Αλληλούια» ή «Αλλελουγιάχ». Αυτή η έκφραση σημαίνει «Αινείτε τον Γιαχ», μια συντμημένη μορφή του Ιεχωβά.
19. (α) Γιατί εκπλήσσονται μερικά άτομα όταν βλέπουν το όνομα του Θεού στη δική τους Αγία Γραφή; (β) Πού εμφανίζεται το όνομα στη Νεοελληνική Μετάφραση των Αγίων Γραφών;
19 Μερικά άτομα εκπλήσσονται όταν βλέπουν το όνομα του Θεού στη δική τους Αγία Γραφή. Αυτό συνήθως συμβαίνει επειδή η δική τους Αγία Γραφή είναι μια από αυτές που σπάνια χρησιμοποιεί το όνομα του Θεού. Για παράδειγμα, η Νεοελληνική Μετάφραση των Αγίων Γραφών χρησιμοποιεί το όνομα ‘Ιεχωβά’ μόνο στα εδάφια Γένεσις 22:14, Έξοδος 6:3, 17:15 και Κριταί 6:24. Η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου, όταν αποδίδει το όνομα του Θεού με τον τίτλο «Κύριος» ή «Θεός», πάντα γράφει αυτόν τον τίτλο με κεφαλαία γράμματα, δηλαδή «ΚΥΡΙΟΣ» και «ΘΕΟΣ», πράγμα που το ξεχωρίζει από τις συνηθισμένες λέξεις «Κύριος» και «Θεός». Παρατηρήστε το αυτό στο εδάφιο Ψαλμός 110:1.
20. (α) Γιατί δεν χρησιμοποιείται το όνομα του Θεού συχνά; (β) Θα πρέπει να χρησιμοποιείται;
20 ‘Μα γιατί δεν χρησιμοποιείται το όνομα του Θεού σε κάθε περίπτωση στην οποία απαντάται στο πρωτότυπο κείμενο της Αγίας Γραφής;’ μπορεί να ρωτήσετε. ‘Γιατί χρησιμοποιούνται συνήθως στη θέση του οι τίτλοι ΚΥΡΙΟΣ και ΘΕΟΣ;’ Στον πρόλογό της, η Αμερικανική Στερεότυπη Μετάφραση (American Standard Version) εξηγεί γιατί χρησιμοποιεί το όνομα του Θεού, Ιεχωβά, και γιατί δεν χρησιμοποιούνταν αυτό το όνομα επί πολύ καιρό: «Οι Αμερικανοί Αναθεωρητές, έπειτα από προσεκτική εξέταση, δέχτηκαν ομόφωνα ότι δεν θα έπρεπε πια να επικρατεί στην αγγλική ή σε οποιαδήποτε άλλη μετάφραση μια εβραϊκή δεισιδαιμονία, η οποία θεωρούσε το Θεϊκό Όνομα τόσο ιερό ώστε δεν θα έπρεπε να προφέρεται . . . Αυτό το προσωπικό όνομα, που είναι συνδεδεμένο με πλήθος ιερών πραγμάτων, έχει ξαναπάρει τώρα τη θέση του στο ιερό κείμενο, στο οποίο αδιαμφισβήτητα ανήκει». Ναι, άνθρωποι που μετέφρασαν την Αγία Γραφή στην αγγλική πίστευαν ότι οι λόγοι για τους οποίους είχε αφαιρεθεί το όνομα του Θεού δεν ήταν βάσιμοι. Γι’ αυτό το αποκατέστησαν στην Αγία Γραφή στα σημεία που πρέπει να υπάρχει.
21. Τι λέει η Καθολική Μετάφραση Ντουαί σχετικά με το όνομα Ιεχωβά;
21 Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που επιχειρηματολογούν ότι η λέξη «Ιεχωβά» δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται επειδή δεν αποτελεί πράγματι το όνομα του Θεού. Για παράδειγμα, η Καθολική Μετάφραση Ντουαί (Douay Version), που δεν χρησιμοποιεί το όνομα του Θεού στο κύριο κείμενό της, λέει σε μια υποσημείωση του εδαφίου Έξοδος 6:3: «Μερικοί νεωτεριστές επινόησαν το όνομα Ιεχωβά . . . η πραγματική προφορά του ονόματος, το οποίο υπάρχει στο εβραϊκό κείμενο, έχει πια χαθεί επειδή δεν χρησιμοποιείται εδώ και πολύ καιρό».
22. (α) Πώς αντιπροσωπεύεται το όνομα του Θεού στην εβραϊκή γλώσσα; (β) Γιατί υπάρχει το πρόβλημα του να μη γνωρίζουμε πώς προφερόταν αρχικά το όνομα του Θεού;
22 Ναι, όπως λέει εδώ η Καθολική Αγία Γραφή, το όνομα του Θεού εμφανίζεται στο εβραϊκό κείμενο, αφού η εβραϊκή είναι η γλώσσα στην οποία γράφτηκαν τα πρώτα 39 βιβλία της Αγίας Γραφής. Το όνομα αντιπροσωπεύεται εκεί από τέσσερα εβραϊκά γράμματα, ΓΧΒΧ. Στους αρχαίους καιρούς, η εβραϊκή γλώσσα γραφόταν χωρίς φωνήεντα, παραδείγματος χάρη τα α, ε, ι και ο, τα οποία μας βοηθούν να προφέρουμε σωστά τις λέξεις. Επομένως, το πρόβλημα σήμερα είναι ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ακριβώς ποια φωνήεντα χρησιμοποιούσαν οι Εβραίοι μαζί με τα σύμφωνα ΓΧΒΧ.
23. Πώς μπορεί ο τρόπος γραφής «κτρ» για τη λέξη «κτίριο» να μας βοηθήσει να καταλάβουμε το πρόβλημα που υπάρχει όσον αφορά την προφορά του ονόματος του Θεού;
23 Για να βοηθηθούμε να καταλάβουμε το πρόβλημα, ας εξετάσουμε τη λέξη «κτίριο». Υποθέστε ότι άρχισε να γράφεται πάντα «κτρ», και ότι, με την πάροδο του χρόνου, η λέξη δεν προφερόταν ποτέ. Πώς θα γνώριζε, λοιπόν, ένα άτομο που θα ζούσε ύστερα από 1.000 χρόνια πώς έπρεπε να προφέρει το «κτρ» όταν το έβλεπε γραμμένο; Εφόσον δεν την είχε ακούσει ποτέ να προφέρεται και δεν γνώριζε ποια φωνήεντα περιείχε η λέξη, δεν θα γνώριζε με βεβαιότητα. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με το όνομα του Θεού. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς προφερόταν, αν και μερικοί λόγιοι νομίζουν ότι «Γιαχβέ» είναι η σωστή προφορά. Όμως, η μορφή «Ιεχωβά» χρησιμοποιείται εδώ και πολλούς αιώνες και είναι ευρύτατα γνωστή.
24. (α) Για να είμαστε συνεπείς, γιατί είναι κατάλληλο να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού; (β) Έχοντας υπόψη το εδάφιο Πράξεις 15:14, γιατί είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού;
24 Θα πρέπει, όμως, να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού αν και είναι πιθανόν να μην το λέμε ακριβώς όπως προφερόταν αρχικά; Είναι αλήθεια ότι χρησιμοποιούμε τα ονόματα άλλων προσώπων που υπάρχουν στην Αγία Γραφή, αν και δεν τα λέμε με τον τρόπο που αυτά προφέρονταν στην πρωτότυπη εβραϊκή. Για παράδειγμα, το όνομα του Ιησού προφέρεται «Γιεσούα» στην εβραϊκή. Με το ίδιο σκεπτικό, είναι κατάλληλο να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού, το οποίο αποκαλύπτεται στην Αγία Γραφή, είτε το προφέρουμε «Γιαχβέ» είτε «Ιεχωβά» είτε με κάποιον άλλον τρόπο που συνηθίζεται στη γλώσσα μας. Εκείνο που είναι εσφαλμένο είναι να παραλείπουμε να χρησιμοποιούμε αυτό το όνομα. Γιατί; Επειδή όσοι δεν το χρησιμοποιούν δεν θα μπορούν να ταυτιστούν με εκείνους που ξεχωρίζει ο Θεός να είναι ‘λαός για το όνομά του’. (Πράξεις 15:14) Θα πρέπει, όχι μόνο να γνωρίζουμε το όνομα του Θεού, αλλά να το αινούμε μπροστά στους άλλους, όπως έκανε και ο Ιησούς όταν ήταν στη γη.—Ματθαίος 6:9· Ιωάννης 17:6, 26.
ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ
25. (α) Ποια πράγματα για τον Θεό μπορεί να είναι δύσκολο να συλλάβουμε; (β) Τι υποκίνησε τον Ιεχωβά να αρχίσει να δημιουργεί;
25 Μολονότι μπορεί να είναι δύσκολο να το συλλάβει ο νους μας, ο Ιεχωβά ποτέ δεν είχε αρχή ούτε θα έχει ποτέ τέλος. Είναι ο ‘Βασιλιάς της αιωνιότητας’. (Ψαλμός 90:2· 1 Τιμόθεο 1:17) Προτού αρχίσει να δημιουργεί, ο Ιεχωβά ήταν εντελώς μόνος στο χώρο του σύμπαντος. Αλλά δεν είναι δυνατόν να ένιωθε μοναξιά, επειδή ο ίδιος είναι πλήρης και δεν του λείπει τίποτα. Η αγάπη ήταν εκείνη που τον υποκίνησε να αρχίσει να δημιουργεί, να δίνει ζωή σε άλλους για να την απολαμβάνουν. Τα πρώτα δημιουργήματα του Θεού ήταν πνευματικά πρόσωπα όπως αυτός. Είχε μια μεγάλη οργάνωση από ουράνιους γιους πριν ακόμη προετοιμαστεί η γη για τους ανθρώπους. Ο σκοπός του Ιεχωβά για αυτούς ήταν να βρίσκουν μεγάλη απόλαυση στη ζωή και στην υπηρεσία που τους έδωσε να εκτελούν.—Ιώβ 38:4, 7.
26. Γιατί μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο σκοπός του Θεού για τη γη θα εκπληρωθεί;
26 Όταν προετοιμάστηκε η γη, ο Ιεχωβά τοποθέτησε ένα ζευγάρι, τον Αδάμ και την Εύα, σε ένα μέρος της γης το οποίο είχε ήδη διαμορφωθεί σε παράδεισο. Σκοπός του ήταν να αποκτήσουν παιδιά που θα υπάκουαν σε αυτόν και θα τον λάτρευαν, και τα οποία θα επέκτειναν εκείνον τον παράδεισο σε όλη τη γη. (Γένεσις 1:27, 28) Όπως μάθαμε, όμως, κάτι παρεμπόδισε την εκπλήρωση αυτού του μεγαλειώδους σκοπού. Ο Αδάμ και η Εύα διάλεξαν να παρακούσουν στον Θεό, και ο σκοπός του δεν έχει εκπληρωθεί. Όμως θα εκπληρωθεί, διότι αν ο Ιεχωβά δεν εκπλήρωνε αυτά που έχει σκοπό να κάνει θα ήταν σαν να παραδεχόταν την ήττα του. Αυτό δεν θα το έκανε ποτέ! «Θέλω εκτελέσει άπαν το θέλημά μου», δηλώνει ο ίδιος. «Ναι, ελάλησα και θέλω κάμει να γείνη».—Ησαΐας 46:10, 11.
27. (α) Γιατί είμαστε υπόλογοι στον Θεό; (β) Ποιο ερώτημα, λοιπόν, θα πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά;
27 Βλέπετε ποια είναι η θέση σας στο σκοπό του Θεού; Δεν είναι το να κάνετε απλώς ό,τι θέλετε χωρίς να εξετάζετε ποιο είναι το θέλημα του Θεού. Αυτό έκανε ο Σατανάς και ο Αδάμ και η Εύα. Αυτοί γνώριζαν ποιο ήταν το θέλημα του Θεού αλλά δεν το έκαναν. Ο Θεός τους θεώρησε υπόλογους. Είμαστε και εμείς υπόλογοι στον Θεό; Ναι, επειδή ο Θεός είναι η Πηγή της ζωής μας. Η ζωή μας εξαρτάται από αυτόν. (Ψαλμός 36:9· Ματθαίος 5:45) Σε ποιο βαθμό, λοιπόν, ζούμε σύμφωνα με το σκοπό που έχει ο Θεός για εμάς; Πρέπει να το σκεφτούμε σοβαρά, επειδή η ευκαιρία μας για αιώνια ζωή εξαρτάται από αυτό.
ΠΩΣ ΝΑ ΛΑΤΡΕΥΟΥΜΕ ΤΟΝ ΙΕΧΩΒΑ
28. Ποια βοηθήματα χρησιμοποιούν μερικοί άνθρωποι για να λατρεύουν τον Θεό;
28 Έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο λατρεύουμε τον Ιεχωβά. Θα πρέπει να τον λατρεύουμε με τον τρόπο που εκείνος λέει, ακόμη και αν αυτός ο τρόπος μπορεί να διαφέρει από εκείνον που έχουμε διδαχτεί. Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι έχουν τη συνήθεια να χρησιμοποιούν εικόνες στη λατρεία τους. Μπορεί να λένε ότι δεν λατρεύουν την εικόνα, αλλά ότι το γεγονός πως τη βλέπουν και την αγγίζουν τους βοηθάει να λατρεύουν τον Θεό. Όμως, θέλει ο Θεός να τον λατρεύουμε με τη βοήθεια εικόνων;
29. Πώς δείχνει η Αγία Γραφή ότι είναι εσφαλμένο να χρησιμοποιούμε εικόνες στη λατρεία;
29 Όχι, δεν το θέλει. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ο Μωυσής είπε στους Ισραηλίτες ότι ο Θεός ποτέ δεν παρουσιάστηκε σε αυτούς με οποιαδήποτε ορατή μορφή. (Δευτερονόμιον 4:15-19) Μάλιστα, μια από τις Δέκα Εντολές λέει: «Μη κάμης εις σεαυτόν είδωλον, μηδέ ομοίωμά τινος . . . μη προσκυνήσης αυτά μηδέ λατρεύσης αυτά». (Έξοδος 20:4, 5) Μόνο ο Ιεχωβά πρέπει να λατρεύεται. Επανειλημμένα, η Αγία Γραφή δείχνει πόσο εσφαλμένο είναι να φτιάχνουμε κάποια εικόνα ή να υποκλινόμαστε μπροστά της, ή να λατρεύουμε κάποιον ή κάτι εκτός από τον Ιεχωβά.—Ησαΐας 44:14-20· 46:6, 7· Ψαλμός 115:4-8.
30. (α) Τι είπε ο Ιησούς και οι απόστολοί του που δείχνει ότι η χρήση εικόνων είναι εσφαλμένη; (β) Σύμφωνα με το εδάφιο Δευτερονόμιον 7:25, τι θα πρέπει να κάνουμε με τις εικόνες;
30 Όπως θα αναμέναμε, λοιπόν, ο Ιησούς ποτέ δεν χρησιμοποίησε εικόνες στη λατρεία. «Ο Θεός είναι Πνεύμα», εξήγησε, «και εκείνοι που τον λατρεύουν πρέπει να λατρεύουν με πνεύμα και αλήθεια». (Ιωάννης 4:24) Ενεργώντας σε αρμονία με αυτή τη συμβουλή, κανένας από τους πρώτους ακολούθους του Ιησού δεν χρησιμοποιούσε εικόνες ως βοηθήματα στη λατρεία. Μάλιστα, ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Περπατάμε μέσω πίστης, όχι μέσω όρασης». (2 Κορινθίους 5:7) Επίσης, ο απόστολος Ιωάννης προειδοποίησε: «Φυλαχτείτε από τα είδωλα». (1 Ιωάννη 5:21) Γιατί να μην ερευνήσετε το σπίτι σας και να ρωτήσετε τον εαυτό σας αν ακολουθείτε αυτή τη συμβουλή;—Δευτερονόμιον 7:25.
31. (α) Ακόμη και αν δεν καταλαβαίνουμε το λόγο για τον οποίο υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος νόμος του Θεού, τι θα μας υποκινεί να υπακούμε σε αυτόν το νόμο; (β) Τι πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε, και ποια πρόσκληση πρέπει να αποδεχτούμε;
31 Αν λατρεύουμε τον Ιεχωβά, τον Δημιουργό, με τον τρόπο που εκείνος υποδεικνύει, είναι βέβαιο ότι αυτό θα μας φέρει γνήσια ευτυχία. (Ιερεμίας 14:22) Η Αγία Γραφή δείχνει ότι οι απαιτήσεις του αποσκοπούν στο καλό μας, με την αιώνια ευημερία μας υπόψη. Είναι αλήθεια ότι μπορεί να συμβεί μερικές φορές, εξαιτίας της περιορισμένης γνώσης και πείρας μας, να μην καταλαβαίνουμε πλήρως γιατί κάποιος συγκεκριμένος νόμος που δόθηκε από τον Θεό είναι τόσο σημαντικός ή πώς απεργάζεται πράγματι το καλό μας. Όμως, η σταθερή μας πεποίθηση ότι ο Θεός γνωρίζει απείρως περισσότερα από εμάς θα πρέπει να μας υποκινεί να υπακούμε σε αυτόν με πρόθυμη καρδιά. (Ψαλμός 19:7-11) Ας καταβάλλουμε, λοιπόν, κάθε προσπάθεια για να μάθουμε ό,τι μπορούμε για τον Ιεχωβά, αποδεχόμενοι την πρόσκληση: ‘Δεύτε, ας προσκυνήσωμεν και ας προσπέσωμεν· ας γονατίσωμεν ενώπιον του Ιεχωβά, του Ποιητού ημών. Διότι αυτός είναι ο Θεός ημών· και ημείς λαός της βοσκής αυτού και πρόβατα της χειρός αυτού’.—Ψαλμός 95:6, 7.
[Πλαίσιο στη σελίδα 42]
Εδώ φαίνονται τα τέσσερα μέρη όπου εμφανίζεται το όνομα του Θεού στη Νεοελληνική Μετάφραση των Αγίων Γραφών
14 Και εκάλεσεν ο Αβραάμ το όνομα του τόπου εκείνου Ιεοβά-ιρέ· ως λέγεται και την σήμερον, Εν τω όρει ο Κύριος θέλει εμφανισθή.
3 και εφάνην εις τον Αβραάμ, εις τον Ισαάκ και εις τον Ιακώβ, με το όνομα, Θεός Παντοκράτωρ· δεν εγνωρίσθην όμως εις αυτούς με το όνομά μου Ιεοβά.
15 Και ωκοδόμησεν εκεί ο Μωυσής θυσιαστήριον και εκάλεσε το όνομα αυτού Ιεοβά-Νισσί.
24 Και ωκοδόμησεν εκεί ο Γεδεών θυσιαστήριον εις τον Κύριον και ωνόμασεν αυτό Ιεοβά-σαλώμ· έως της ημέρας ταύτης είναι εν Οφρά των Αβί-εζεριτών.
[Εικόνες στις σελίδες 34, 35]
Αν ένα σπίτι έχει κάποιον κατασκευαστή, . . . ασφαλώς το πολύ πιο περίπλοκο σύμπαν πρέπει να έχει και αυτό κάποιον Κατασκευαστή
[Εικόνα στη σελίδα 39]
Αφού ο Ιησούς προσευχήθηκε στον Θεό, ζητώντας να γίνει το θέλημα του Θεού και όχι το δικό του, άρα οι δύο δεν θα μπορούσαν να είναι το ίδιο πρόσωπο
[Εικόνα στις σελίδες 40, 41]
Πώς θα μπορούσε το άγιο πνεύμα να είναι πρόσωπο, αφού γέμισε γύρω στους 120 μαθητές ταυτόχρονα;
[Εικόνα στη σελίδα 45]
Είναι σωστό να χρησιμοποιούμε εικόνες στη λατρεία;