Τι Γνωρίζετε Περί Προσευχής;

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ όλοι προσεύχονται, μολονότι μερικοί δεν το κάνουν πολύ συχνά. Πολλές φορές η προσευχή φυλάγεται ως η τελευταία προσφυγή για να χρησιμοποιηθή, αφού όλα τα άλλα έχουν αποτύχει.

Επί παραδείγματι, στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έλεγαν: «Δεν υπάρχουν άθεοι στις σωσιβίους λέμβους.» Όταν το αεροπλάνο έπεφτε στη θάλασσα, όταν το ραδιόφωνο νεκρωνόταν, όταν η στεριά βρισκόταν χιλιάδες μίλια μακρυά, όταν οι προμήθειες είχαν σχεδόν εξαντληθή και δεν φαινόταν καμμιά ελπίδα—όταν όλες οι άλλες πηγές βοηθείας είχαν εξαντληθή—τότε οι άνθρωποι ύψωναν τα μάτια τους και προσεύχονταν.

Αλλ’ αυτό είναι όλο για την προσευχή; Είναι η προσευχή η τελευταία εφεδρεία που θα την ανασύρωμε από την άκρη του μυαλού μας αφού όλα τα άλλα έχουν αποτύχει;

Δεν είναι αυτό το παν για την προσευχή της Γραφής. Η Γραφή παρουσιάζει την προσευχή ως το μέσον με το οποίον θα πρέπει συχνά να μιλούμε στον Θεό—όχι μόνο όταν βρισκώμεθα σε απελπιστική κατάστασι. Είναι το μέσον για να ζητούμε τις ευλογίες του, κι επίσης ν’ αποδίδωμε τις ευχαριστίες μας για τις προμήθειες που μας έδωσε—τόσο τις πνευματικές όσο και τις υλικές.

Η προσευχή βασίζεται στην πεποίθησι ότι ο Θεός υπάρχει, ακούει και απαντά. Στη Γραφή ο Θεός ονομάζεται ο «Ακούων προσευχήν.» (Ψαλμ. 65:2) Η Γραφή δείχνει ότι ο Θεός είναι προσιτός από τον άνθρωπο. Πρέπει ν’ αναμένωμε ότι ο Θεός θ’ ακούση τις κατάλληλες προσευχές, διότι ο ίδιος λέγει στον λαό του να προσεύχεται, και ο Λόγος του δίνει πολλά παραδείγματα ευπρόσδεκτων προσευχών. (2 Χρον. 7:12-16) Μας λέγει ότι ο Ιησούς, τόσο με λόγους όσο και με παράδειγμα, έδειξε την αναγκαιότητα να προσευχώμεθα.a Αν ο Υιός του Θεού κατανοούσε αυτή την ανάγκη να προσεύχεται, πόσο πολύ περισσότερο χρειαζόμεθα να το κάνωμε εμείς.

Το να προσευχώμεθα στον Θεό σημαίνει να πλησιάζωμε τον Θεό. Ένα από τα σπουδαιότερα λεξικά της Γραφής τονίζει τα εξής για τους πρώτους Βιβλικούς χρόνους: «Ο ευσεβής Ισραηλίτης εκείνης της εποχής πίστευε βαθιά στον Θεό, και είχε ίσως το συναίσθημα ότι βρισκόταν πλησιέστερα σ’ Αυτόν» απ’ όσο το έχουν πολλοί σήμερα.—Ένα Λεξικό της Βίβλου, Τζέημς Χέιστινγκς, Τόμος IV, σελίς 41.

Οι πιστοί Ισραηλίτες εγνώριζαν ότι ο Ιεχωβά πράγματι υπάρχει, και ενεργούσε υπέρ αυτών. Ο ψαλμωδός, βέβαιος για την καθοδήγησι και τη βοήθεια του Ιεχωβά, έψαλλε: «Δείξον μοι, Ιεχωβά, τας οδούς σου· δίδαξόν με τα βήματά σου. Οδήγησόν με εν τη αληθεία σου, και δίδαξόν με· διότι συ είσαι ο Θεός της σωτηρίας μου· σε προσμένω όλην την ημέραν.» «Ο Θεός είναι καταφυγή ημών και δύναμις, βοήθεια ετοιμότατη εν ταις θλίψεσι.» (Ψαλμ. 25:4, 5· 46:1) Ο Χριστιανός απόστολος Παύλος είπε: «[Ο Ιεχωβά] δεν είναι μακράν από ενός εκάστου ημών.»—Πράξεις 17:27.

Ποιες Προσευχές Λαμβάνουν Απάντησι

Το ότι η κατάλληλη προσευχή λαμβάνει απάντησι είναι μια παραδεδεγμένη Γραφική αλήθεια. Αλλά η Γραφή είναι εξ ίσου κατηγορηματική ότι δεν λαμβάνουν απάντησι όλες οι προσευχές.

Πολλά άτομα προσεύχονται για εσφαλμένους λόγους—για να κερδίσουν κάποιο βραβείο σε μια λαχειοφόρο αγορά ή σε κάποιο διαγωνισμό, να πάρουν καμμιά μεγάλη εμπορική παραγγελία, ή να κερδίσουν κάποιο στοίχημα ή παιχνίδι σπορ. Είναι παράξενο που τέτοιες προσευχές δεν παίρνουν απάντησι;

Ο μαθητής Ιάκωβος υπενθύμισε: «Ζητείτε και δεν λαμβάνετε, διότι κακώς ζητείτε, διά να δαπανήσητε εις τας ηδονάς σας.»—Ιακ. 4:3.

Όσοι ακολουθούν μη Γραφικές θρησκείες συχνά νομίζουν ότι η λατρεία τους είναι ένα είδος «μαγικού» που αναγκάζει τον θεό τους να κάμη οτιδήποτε θέλει ο λάτρης. Αλλά ο Δημιουργός δεν είναι σαν το μυθικό πνεύμα του λύχνου του Αλαδίνου που περιμένει να κάμη την παραγγελία του ανθρώπου.

Είναι, βέβαια, αλήθεια ότι ο Ιησούς είπε στους ακολούθους του: «Όσα αν αιτήσητε παρά του Πατρός μου εν τω ονόματί μου, θέλει σας δώσει.» (Ιωάν. 16:23) Αλλ’ ο Ιησούς μιλούσε στους ακολούθους του. Τα πράγματα που θα ζητούσαν ήσαν περιωρισμένα απ’ όσα είχαν μάθει απ’ αυτόν και από τη γνώσι τους για τους σκοπούς του Θεού.

Το «όσα» σαφώς δεν περιελάμβανε πράγματα που εγνώριζαν, ή είχαν λόγους να πιστεύουν, ότι δεν ευαρεστούσαν τον Θεό, ή πράγματα που δεν ήσαν σύμφωνα με το θέλημά του. Αν πρόκειται να ικανοποιηθούν τα αιτήματά μας, πρέπει να ευαρεστούν τον Θεό. Δεν πρέπει να ζητούμε πράγματα άδικα, ή πράγματα αντίθετα στο αποκαλυμμένο θέλημα του Θεού. Ο απόστολος Ιωάννης εδήλωσε: «Αυτή είναι η παρρησία την οποίαν έχομεν προς αυτόν, ότι, εάν ζητώμεν τι κατά το θέλημα αυτού, ακούει ημάς.»—1 Ιωάν. 5:14.

Αλλά, σε μερικές περιπτώσεις, ακόμη και προσευχές από δούλους του Θεού δεν παίρνουν απάντησι. Η προσευχή του Μωυσέως να εισέλθη στη γη Χαναάν δεν εισηκούσθηκε. Η προσευχή του Βασιλέως Δαβίδ χάριν του παιδιού της Βηθσαβεέ δεν εισακούσθηκε. Η προσευχή του αποστόλου Παύλου να απαλλαγή από τον ‘σκόλοπα στη σάρκα’ του δεν πήρε απάντησι. Για να εισακουσθούν οι προσευχές πρέπει να είναι σύμφωνες με τους σκοπούς του Θεού! Έτσι, λοιπόν, ακόμη και αποτυχία να κατανοήσωμε τον σκοπό του Θεού σ’ ένα ζήτημα μπορεί να έχη ως αποτέλεσμα να μη εισακουσθή μια προσευχή.—Δευτ. 3:23-27· 2 Σαμ. 12:16, 22· 2 Κορ. 12:7-9.

Οι προσευχές, για να είναι ευπρόσδεκτες στον Θεό, πρέπει να γίνωνται μέσω του αγωγού που αυτός αναγνωρίζει. Ο Ιησούς είπε: «Ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα ειμή δι’ εμού.» Ο Ιησούς είπε επίσης ότι οι προσευχές πρέπει να παρουσιάζωνται ‘εν τω ονόματί του.’ (Ιωάν. 14:6· 16:23) Έτσι οι προσευχές μας θα πρέπει να αναγνωρίζουν ότι η αξία της θυσίας της ανθρώπινης ζωής του Ιησού καθιστά δυνατόν να πλησιάζωμε τον Θεό με προσευχή, και ότι υπάρχει μόνο «εις μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος Χριστός Ιησούς.»—1 Τιμ. 2:5.

Άλλες Απαιτήσεις

Επίσης για να απαντηθούν οι προσευχές μας, πρέπει να υπακούωμε στον Θεό. Το βιβλίο των Παροιμιών μάς υπενθυμίζει: «Του εκκλίνοντος το ωτίον αυτού από του να ακούη τον νόμον, και αυτή η προσευχή αυτού θέλει είσθαι βδέλυγμα.» Όταν ο λαός έπαυσε να υπακούη στον Θεό, ο προφήτης Ιερεμίας έγραψε: «Έτι και όταν κράζω και αναβοώ, αποκλείει την προσευχήν μου.»—Παροιμ. 28:9· Θρήνοι 3:8.

Ένας λόγος για τον οποίον ο Ιεχωβά αποσύρει την εύνοιά του δηλώθηκε στον αρχαίο Ισραήλ. Εφαρμόζεται επίσης και στον Χριστιανικό κόσμο σήμερα. Ο Θεός είπε: «Επειδή ο λαός ούτος με πλησιάζει διά του στόματος αυτού, και με τιμά διά των χειλέων αυτού, αλλ’ η καρδία αυτού απέχει μακράν απ’ εμού, και με σέβονται διδάσκοντες διδασκαλίας, εντάλματα ανθρώπων.»—Ησ. 29:13.

Σήμερα οι εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου πλησιάζουν τον Θεό με τα στόματά τους και τον τιμούν με τα χείλη τους, αλλ’ οι καρδιές τους δεν τους υποκινούν πραγματικά να συμμορφωθούν με τις οδούς του. Επί παραδείγματι, περιφρονούν τους υψηλούς ηθικούς κανόνες της Γραφής και δέχονται με επιδοκιμασία άτομα που επιδίδονται σε πορνεία, μοιχεία και ομοφυλοφιλικές πράξεις—που όλα απαγορεύονται στις Γραφές. (Ιδέ Λευιτικών 18:22· 1 Κορ. 6:9, 10.) Επιπλέον διδάσκουν ως διδασκαλίες ‘εντάλματα ανθρώπων.’ Μεταξύ αυτών είναι οι διδασκαλίες τους για την αθανασία της ψυχής και ο βασανισμός με φωτιά στην κόλασι, καθώς και άλλες ειδωλολατρικές διδασκαλίες που υιοθέτησαν από μη Γραφικές ανθρώπινες πηγές.b

Έχοντας υπ’ όψιν τους λόγους του Ιεχωβά μέσω του Ησαΐα, μόνον άτομα που επιστρέφουν στις οδούς του Ιεχωβά και τις διδασκαλίες του και που οι καρδιές τους τον πλησιάζουν, μπορούν ν’ αναμένουν ότι οι προσευχές τους θα εισακουσθούν ευνοϊκά. Ο απόστολος Ιωάννης έγραψε: «Ό, τι αν ζητώμε λαμβάνομεν παρ’ αυτού, διότι φυλάττομεν τας εντολάς αυτού, και πράττομεν τα αρεστά ενώπιον αυτού.»—1 Ιωάν. 3:22.

Ποια Στάσι να Λαμβάνωμε

Καμμιά ιδιαίτερη στάσις όταν προσευχώμεθα δεν είναι πιο «άγια» από κάποια άλλη. Η Γραφή ομιλεί για ανθρώπους που στέκονταν όρθιοι για να προσευχηθούν, που ύψωναν τα χέρια τους προς τον ουρανό, που γονάτιζαν, και που ακόμη έσκυβαν με το πρόσωπο κάτω προς τη γη, όπως έσκυβαν οι υπήκοοι ενώπιον ενός βασιλέως. Μερικές στάσεις δείχνουν ταπεινοφροσύνη, αλλά οι πολλές διαφορετικές περιστάσεις στις οποίες προσεφέρθησαν προσευχές στους Βιβλικούς χρόνους δείχνουν ότι δεν απαιτείται καμμιά ειδική στάσις, είτε των χεριών είτε του σώματος.—Μάρκ. 11:25· 1 Βασ. 8:22· Λουκ. 22:41· Νεεμ. 8:6.

Ενώ η στάσις του σώματός μας δεν έχει σημασία, η διανοητική μας στάσις έχει. Η θέρμη της καρδιάς είναι μια απαίτησις για να εισακουσθούν ευνοϊκά οι προσευχές μας από τον Θεό. «Επιστρέψατε προς εμέ εξ όλης της καρδίας υμών,» είπε ο Ιεχωβά. (Ιωήλ 2:12, 13) Ενώπιόν του δεν έχομε καμμιά απαίτησι ότι αξίζομε, καμμιά βάσι για να αυτοεπαινώμεθα, κανένα δικαίωμα να ζητούμε. Δεν αξίζομε την αγαθότητά του. Ο Ιησούς επήνεσε τον ταπεινό τελώνη που είπε απλά: «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ.»—Λουκ. 18:9-14.

Πού και Πότε Μπορείτε να Προσεύχεσθε

Παραδείγματα που εκτίθενται στη Γραφή δείχνουν ότι η προσευχή μπορεί να γίνη οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Οι Εβραίοι κατανοούσαν ότι «ο Ιεχωβά είναι πλησίον πάντων των επικαλουμένων αυτόν· πάντων των επικαλουμένων αυτόν εν αληθεία.»—Ψαλμ. 145:18.

Ο δούλος του Αβραάμ προσευχήθηκε όταν βρέθηκε κοντά σ’ ένα πηγάδι στη Μεσοποταμία. Ο Δανιήλ προσευχόταν στο δωμάτιό του. Ο απόστολος Πέτρος προσευχήθηκε μόνος του, στην ταράτσα ενός σπιτιού της Μέσης Ανατολής. Ο Ιησούς προσευχήθηκε δημοσίως, κατ’ ιδίαν, στην ησυχία του κήπου της Γεθσημανή, και επάνω σ’ ένα όρος.—Γέν. 24:10-14, 26, 27· Δαν. 6:10, 11· Πράξ. 10:9· Ματθ. 26:36· Μάρκ. 6:46.

Σιωπηλή προσευχή μπορεί ν’ αναπεμφθή επί παρουσία άλλων, μολονότι αυτοί δεν το αντιλαμβάνονται. Ο δούλος του Αβραάμ προσευχήθηκε σιωπηλά ‘λαλών εν τη καρδία αυτού.’ Η Άννα προσευχόταν και «ελάλει εν τη καρδία αυτής,» ώστε «η φωνή αυτής δεν ηκούετο.» Ο Θεός λοιπόν μπορεί ν’ ακούη τις σιωπηλές προσευχές μας.—Γέν. 24:45· 1 Σαμ. 1:13.

Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι είναι δυνατή μια στενή επικοινωνία με τον Θεό. Δεν χρειάζεται να ορίσωμε συνάντησι για να πλησιάσωμε τον Θεό με προσευχή. Δεν χρειάζεται να προσκολληθούμε σε πρόγραμμα. Μπορούμε να προσευχώμεθα οποτεδήποτε. Ο Δαβίδ έκραζε στον Ιεχωβά «όλην την ημέραν.» Ο απόστολος Παύλος προέτρεπε: «Εμμένετε εις την προσευχήν·» «αδιαλείπτως προσεύχεσθε.»—Ψαλμ. 86:3· Κολ. 4:2· 1 Θεσ. 5:17.

Καλλιεργείτε θερμή εκτίμησι για το προνόμιο της προσευχής. Αισθανθήτε την πνευματική δύναμι που προμηθεύει. Ποτέ δεν πρέπει να παίρνωμε στα ελαφρά το προνόμιο της προσευχής. Δεν πρέπει να το κρατούμε ως τελευταία εφεδρεία, για να το χρησιμοποιούμε μόνον όταν κάθε άλλο μέσον έχη αποτύχει. Αντίθετα, η προσευχή θα πρέπει ν’ αποτελή μέρος της καθημερινής μας ζωής. Η κατ’ ιδίαν προσευχή, η οικογενειακή προσευχή και η εκκλησιαστική προσευχή θα σας ενισχύσουν σ’ αυτούς τους ταραχώδεις καιρούς. Όταν μιλούμε στον Θεό με προσευχή, αυτό μάς φέρνει την ειρήνη του, αυξάνει τη ροή του αγίου πνεύματος και μάς βοηθεί να είμεθα βέβαιοι για τις ευλογίες του για μια αιώνια μέλλουσα ζωή στη δίκαιη νέα του τάξι.

[Υποσημειώσεις]