Πώς ν’ Αποφύγωμε την Αποστασία Σήμερα

 1. Πώς θ’ αποφευχθούν κατηγορίες για ψευδολογία και διαστροφή, και ποια ερωτήματα εγείρονται εδώ;

ΓΙΑ ν’ αποφύγωμε την αποστασία, πρέπει ν’ αποφύγωμε τους αποστάτας. Και για να τους αποφύγωμε, πρέπει να είμεθα ικανοί να τους προσδιορίσωμε. Πράγματι, ας προσδιορίσουν οι ίδιοι την ταυτότητά τους. Τότε δεν μπορούν να υπάρχουν κατηγορίες για προκατάληψι ή διαστροφή ή ψευδολογία, που θα ήταν δυνατόν ν’ αντιμετωπίσουν οι δηλώσεις μας για την πνευματική κατάστασι των παραδεδεγμένων θρησκειών του «Χριστιανικού κόσμου». Ας ομιλήσουν οι θρησκευτικοί ηγέται αυτών των συστημάτων επάνω στο θέμα αυτό και ας διατιμήσουν την πνευματική αξία αυτών των ιδρυμάτων. Η κρίσις ας γίνη επάνω στη βάσι που έδειξε ο Ιησούς: «Εκ του στόματός σου θέλω σε κρίνει, πονηρέ δούλε.» Ας κυβερνά ο κανών που έδωσε ο Ιησούς: «Εκ των λόγων σου θέλεις δικαιωθή, και εκ των λόγων σου θέλεις καταδικασθή.» Θα τους δικαιώσουν άρα γε τα λόγια που βγαίνουν απ’ το ίδιο τους το στόμα και θ’ αποδείξουν ότι αντιστοιχούν με τις πιστές μειονότητες του Ισραήλ ή θα τους καταδικάσουν δείχνοντας ότι αντιστοιχούν με τις αποστατικές πλειονότητες του τυπικού εκείνου έθνους; Ποιον ρόλο παίζουν οι παραδεδεγμένες θρησκείες του «Χριστιανικού κόσμου» στη σύγχρονη εκπλήρωσι των προφητικών δραμάτων που εξετελέσθησαν από τον αρχαίον Ισραήλ;—Λουκ. 19:22· Ματθ. 12:37.

 2, 3. Τι σφάλμα βρίσκουν δύο κληρικοί στην πνευματική τροφή του «Χριστιανισμού», και υπήρξαν προηγουμένως τέτοιες συνθήκες;

² Προμηθεύουν μήπως θρεπτική πνευματική τροφή; Ο Δρ Πέττινγκιλ είπε: «Η θρησκευτική διδασκαλία που σερβίρεται τώρα είναι μια κατάρα και όχι μια ευλογία. Το μεγαλύτερο μέρος της είναι ψευδής θρησκεία που αγνοεί τις διδασκαλίες του Χριστού.»^α Ο Επίσκοπος Πάρντιου εθρηνολόγησε: «Η κακή ασθένεια των παραδεδεγμένων Αμερικανικών μας θρησκευτικών δογμάτων προέρχεται από τα διαβρωτικά οξέα της απιστίας που ενόθευσαν τις πεποιθήσεις μας ως το σημείο που μέγα μέρος της θρησκείας μας έγινε ζήτημα απλής συνηθείας και παραδόσεως. Αφ’ ενός, η καταστρεπτική ανωτέρα κριτική της Βίβλου έγινε τόσο παγκόσμια, ώστε πολλοί από μας τους συγχρόνους διακόνους δύσκολα γνωρίζομε τι να πιστέψωμε. Εξ άλλου, εγίναμε τέτοιοι λάτρεις των διανοητικών μορφών και ‘κλισέ’ λατρείας, που δεν τολμούμε να πιστεύωμε πια σε υπερφυσικές δυνάμεις.»^β

³ Στον καιρό του Ησαΐα οι θρησκευόμενοι κατηγορήθησαν για ‘νέρωμα’ της αληθείας του Ιεχωβά, που εσυμβολίζετο με οίνον, μολονότι δε επλησίαζαν τον Θεό με το στόμα τους και τον τιμούσαν με τα χείλη τους, «η καρδία των μακράν απέχει· αφού η θρησκεία των είναι εμπαιγμός, απλή παράδοσις, η οποία μανθάνεται με την επανάληψιν». Στις ημέρες του Παύλου υπήρχαν εκείνοι που ‘εδόλωναν τον λόγον του Θεού’ και εξεθείαζαν τις διανοητικές μορφές λατρείας, και για τούτο ο Παύλος τους υπέμνησε την προειδοποίησι του Ιεχωβά: «Θέλω απολέσει την σοφίαν των σοφών, και θέλω αθετήσει την σύνεσιν των συνετών.» Και ο Παύλος ερώτησε: «Δεν εμώρανεν ο Θεός την σοφίαν του κόσμου τούτου;» Αλλά οι κληρικοί σήμερα δολώνουν τον λόγον του Θεού με αυτή την κοσμική σοφία, και τόσο σέβονται τους διανοουμένους αυτού του κόσμου, και τόσο τους φοβούνται, ώστε δεν τολμούν να υποστηρίξουν τη θέσι της Βίβλου όσον αφορά τις υπερφυσικές δυνάμεις. Αληθινά, «ο φόβος του άνθρωπου στήνει παγίδα· ο δε πεποιθώς επί τον Ιεχωβά θέλει είσθαι εν ασφαλεία».—Ησ. 29:13, ΜΜ· 2 Κορ. 4:2· 1 Κορ. 1:19, 20· Παροιμ. 29:25, ΑΣ· Ησ. 1:22.

 4. Τι παραδέχεται ένας διάκονος, και πώς θα μπορούσε να επέλθη μια τέτοια κατάστασις;

⁴ Ένας εξέχων διάκονος, έπειτα από τριάντα πέντε ετών διακονία σε μια εκκλησία, είπε: «Η εκκλησία μου ολισθαίνει, και οι άνθρωποί μου δεν θέλουν να κάμουν κάτι σχετικά με αυτό. Γνωρίζετε τι το εσφαλμένο υπάρχει στην εκκλησία μου; Ο λαός μου αγαπά εμένα, αλλά δεν αγαπά τον Θεό.»^γ Υποβάλλεται ότι, αν ο διάκονος αντανακλά το αληθινό φώς του Ιεχωβά, θα ενσταλαχθή αγάπη για τον Θεό και η εκκλησία δεν θα ολισθήση, αλλ’ αν αντανακλάται η σοφία του ανθρώπου, θα προκύψη θαυμασμός και εξύψωσις πλασμάτων. Ο Ιησούς προειδοποίησε τους Φαρισαίους οι οποίοι διεφήμιζαν τον εαυτό τους: «Εκείνο το οποίον μεταξύ των ανθρώπων είναι υψηλόν, βδέλυγμα είναι ενώπιον του Θεού.» Και ο Παύλος προειδοποίησε εκείνους οι οποίοι «μετήλλαξαν την αλήθειαν του Θεού εις το ψεύδος, και εσεβάσθησαν και ελάτρευσαν την κτίσιν μάλλον παρά τον κτίσαντα.»—Λουκ. 16:15· Ρωμ. 1:25.

 5. Πώς η σημερινή επίσημη, παραδεδεγμένη διακονική εκπαίδευσις αποτελεί αποτυχίαν, και ποιο παράλληλο υπήρχε στις ημέρες του Ιησού;

⁵ Γιατί πολλοί σύγχρονοι διάκονοι αστοχούν να προμηθεύσουν θρεπτική πνευματική τροφή που εμπνέει αγάπη για τον Ιεχωβά; Ένας που γράφει στο περιοδικό Δη Κρίστσιαν Σέντσουρυ απέδωσε την αποτυχία στην εκπαίδευσί των: «Γιατί συμβαίνει τόσο συχνά το ότι ένας άνθρωπος που πηγαίνει σε μια θεολογική σχολή και είναι θερμός ή ακόμη και πολύ θερμός στις πεποιθήσεις του, εξέρχεται ψυχρός ή και παγερός; Σε μερικές από τις μεγαλύτερες και πιο εμβριθείς θεολογικές σχολές, μια μάλλον εκπληκτική αναλογία ανθρώπων (πάνω από το ένα τέταρτον, μου είπαν) ποτέ δεν εισέρχονται καν στη διακονία. Είναι όλο τούτο ξεκαθάρισμα των ακαταλλήλων, απομάκρυνσις των ανθρώπων που δεν μπορούν ν’ ανταποκριθούν στις διανοητικές απαιτήσεις; Ή μήπως πολλοί αντιπροσωπεύουν μια πνευματική αποτυχία της θεολογικής σχολής; . . . Ανησυχώ για ό,τι οι θεολογικές σχολές κάνουν σε πολλούς απ’ αυτούς.»^δ Πολλοί λέγουν ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά πρέπει να λάβουν πτυχίο από θεολογικές σχολές για να έχουν τα προσόντα ως διάκονοι. Αλλά γιατί να παν εκεί να ρίξουν κρύο νερό στον φλέγοντα ζήλο των για τον Ιεχωβά; Ακόμη και η χλιαρότης αποτελεί λόγον για να εκδιώξη ο Χριστός άτομα από τη διακονία: «Εξεύρω τα έργα σου, ότι ούτε ψυχρός είσαι ούτε ζεστός· είθε να ήσο ψυχρός ή ζεστός· ούτως, επειδή είσαι χλιαρός, και ούτε ψυχρός ούτε ζεστός, μέλλω να σε εξεμέσω εκ του στόματός μου.» Ούτε ο Χριστός ούτε οι απόστολοι και μαθηταί του εφοίτησαν στις επίσημες θρησκευτικές σχολές της εποχής των, και όμως επέτυχαν λαμπρά· οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι και οι Σαδδουκαίοι εσπούδασαν εκεί, αλλ’ ως διάκονοι απέτυχαν οικτρά.—Αποκάλ. 3:15, 16.

 6. Ποιες ομολογίες γίνονται περί αποστασίας και πνευματικής ασθενείας;

⁶ Οι σύγχρονοι διάκονοι παραδέχονται την αποτυχία των, αναγνωρίζουν ότι οι θρησκείες των απεστάτησαν από την αληθινή Χριστιανοσύνη. Ο Δρ Ρόμπερτ Ι. ΜακΚράκεν εδήλωσε ότι οι Χριστιανοί «πρέπει ν’ αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι μια μεγάλη αναλογία από τα 680.000.000 Χριστιανών στον κόσμο είναι λίγο πιο πολύ από κατ’ όνομα Χριστιανοί, που αγνοούν τι αντιπροσωπεύει η Χριστιανοσύνη σε πολλές περιπτώσεις, είναι απαθείς και αδιάφοροι σε πολύ περισσότερες, η δε θρησκεία των, είναι κάτι που δεν προέρχεται απ’ την πηγή.»^ε Η επικρατούσα πνευματική ασθένεια ώθησε την επιτροπή προσευχής της Πανσκωτικής Σταυροφορίας να δηλώση επάνω σε δελτάρια προσευχών που διενεμήθησαν ευρέως: «Ας προσευχώμεθα να μετανοήση πρώτα η εκκλησία. Να καταδειχθή σ’ εμάς ως Χριστιανούς πόσο θλιβερά έχομε κακοπαραστήσει τον Θεό, έχομε απομακρύνει τους ανθρώπους από τις κατευθύνσεις του και έχομε αποστερήσει τα τέκνα μας από την κληρονομία της χαράς που θα μπορούσε να είναι δική τους. Να μπορέσωμε να κατανοήσωμε πόσο πολύ χαμηλότερα από το επίπεδο των επαγγελιών του Θεού αρκεσθήκαμε να ζούμε. Να μπορέσωμε ν’ απομακρυνθούμε από την δίχως προσευχή, δίχως χαρά και εξασθενημένη ζωή που εζήσαμε και να εντραπούμε για το συνεσταλμένο, άτονο άγγελμα που έχομε τόσο συχνά κηρύξει.»

 7. Στις ημέρες του Ιησού και τώρα, πώς οι παραδεδεγμένοι θρησκευόμενοι ακύρωσαν τη Γραφή;

⁷ Στις ημέρες του Ιησού η πνευματική δύναμις του λαού είχε υπονομευθή με πνευματική λιμοκτονία. Οι φιλοσοφίες και οι παραδόσεις, με τις οποίες είχε τραφή, δεν έδιναν δύναμι και ακύρωναν τον λόγον του Θεού, όπως είπε ο Ιησούς: «Ηκυρώσατε την εντολήν του Θεού δια την παράδοσίν σας. Υποκριταί, καλώς προεφήτευσε περί υμών ο Ησαΐας, λέγων, “Ο λαός ούτος με πλησιάζει με το στόμα αυτών, και με τα χείλη με τιμά· η δε καρδία αυτών, μακράν απέχει απ’ εμού· εις μάτην δε με σέβονται, διδάσκοντες διδασκαλίας, εντάλματα ανθρώπων”.» Και ο Παύλος προειδοποίησε: «Βλέπετε μη σας εξαπατήση τις δια της φιλοσοφίας και της ματαίας απάτης, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων, κατά τα στοιχεία του κόσμου, και ουχί κατά Χριστόν.» (Ματθ. 15:6-9· Κολ. 2:8) Μερικές από τις ειδωλολατρικές διδασκαλίες και παραδόσεις και επιστημονικές φιλοσοφίες, που εδιδάσκοντο στους αρχαίους χρόνους, διδάσκονται και σήμερα, με το ίδιο αποτέλεσμα, δηλαδή, τη δυσφήμησι της Γραφής. Το περιοδικό Ουώτσμαν-Εγκζάμινερ των Βαπτιστών ανέγραψε: «Η Χριστιανική εκκλησία έχει συχνά αρνηθή μια αποκάλυψι του Θεού προς τον άνθρωπο, υποκαθιστώντας την με εξέλιξι, με καυτηριασμένη συνείδησι και με μια ευνουχισμένη και ακαθόριστη Βίβλο. Η Χριστιανική εκκλησία είναι εκείνη που ελησμόνησε τον Θεό και . . . παρήγαγε πλήθος απίστων που απορρίπτουν τη Γραφή.»^ζ

 8. Τι δείχνει ότι η σημερινή θρησκευτική αναζωπύρωσις είναι χωρίς αξία;

⁸ Αλλά τι θα πούμε για τη σημερινή θρησκευτική αναζωπύρωσι; Ένας λειτουργός της Πρεσβυτεριανής Εκκλησίας στην Αμερική την εχαρακτήρισε έτσι: «Η λεγόμενη αναζωπύρωσις, που διατρέχει την Αμερική, δεν είναι γνησία ούτε μόνιμη. Πλείστοι άνθρωποι φαίνεται να θέλουν τον Θεό όπως θέλετε μια θερμοφόρα τη νύχτα—για να συνέλθετε από μια προσωρινή αδιαθεσία.» Προσέθεσε: «Οι στήλες της στατιστικής αποκαλύπτουν ένα έθνος ολοένα περισσότερο Χριστιανικό. Οι ειδησεογραφικές στήλες αποκαλύπτουν ένα έθνος ολοένα περισσότερο ειδωλολατρικό.»^η Τα λόγια του Ιησού είναι εξίσου κατάλληλα τώρα, όσο ήσαν και όταν τα είπε: «Παν δένδρον καλόν κάμνει καλούς καρπούς· το δε σαπρόν δένδρον κάμνει κακούς καρπούς. Άρα από των καρπών αυτών θέλετε γνωρίσει αυτούς.» Ο Ιησούς είπε σ’ εκείνους που μελετούν τη Χριστιανοσύνη, να λογαριάσουν τη δαπάνη, αλλά σήμερα η δημοφιλής φαντασιοπληξία είναι να λογαριάζεται το κέρδος. Τι θα κάμη η Χριστιανοσύνη για μένα; Θα μου δώση ειρήνη του νου και της ψυχής ή επιτυχία στις επιχειρήσεις μου; Χρειάζεται κάτι περισσότερο από έναν ψυχολόγο με διακονικό ένδυμα για να παραχθή ένας διάκονος. Οι αληθινοί Χριστιανοί δεν είναι τόσο απασχολημένοι στο να κάνουν τους ανθρώπους καταλλήλους για την παρούσα ζωή, ώστε να μην έχουν καιρό να τους κάμουν καταλλήλους για τη μέλλουσα, για την αληθινή ζωή στο νέο κόσμο του Ιεχωβά.—Ματθ. 7:17, 20· 1 Τιμ. 6:17-19.

ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΣΜΙΚΟΤΗΤΑ

 9, 10. Με ποιον τρόπο ο κόσμος ενίκησε τους θρησκευομένους στο παρελθόν, και πώς σήμερα;

⁹ Λόγω της κακής πνευματικής τροφής, οι θρησκείες του «Χριστιανικού κόσμου» είναι πνευματικώς ασθενείς, και επειδή είναι πνευματικώς ασθενείς, δεν μπορούν να προβάλουν αντίστασι στον κόσμο. Αποστατούν στην κοσμικότητα, σε στενές σχέσεις με τον κόσμο και σε αιχμαλωσία σ’ αυτόν. Δεν μπορούν ν’ αντισταθούν στις επιρροές του. Όπως ακριβώς οι Ιουδαίοι προ Χριστού απεστάτησαν από την αληθινή λατρεία και περιεπλάκησαν με τα ειδωλολατρικά έθνη, και όπως οι Ιουδαίοι της εποχής του Χριστού τον απέρριψαν και εκραύγαζαν, «Δεν έχομεν βασιλέα ειμή Καίσαρα», έτσι και οι σημερινές παραδεδεγμένες θρησκείες γίνονται στενοί σύντροφοι αυτού του κόσμου. Οι θρησκευτικοί ηγέται το παραδέχονται αυτό.

¹⁰ Ο Ιησούς είπε ότι ενίκησε τον κόσμο, αλλά τώρα η πλειονότης εκείνων που ισχυρίζονται ότι τον ακολουθούν, έχουν νικηθή απ’ αυτόν. Το περιοδικό Δη Κρίστσιαν Σέντσουρυ λέγει τα εξής: «Επικρατεί γενικά η εντύπωσις ότι η θρησκεία είναι αποκλειστικά υπόθεσις παρηγορίας και ανέσεως. Η Χριστιανοσύνη του εικοστού αιώνος έχασε τον αυστηρό τόνο. Για τους περισσοτέρους από μας δεν υπάρχει σταυρός σ’ αυτήν, δεν υπάρχει εγκράτεια, δεν υπάρχει υποδούλωσις της σαρκός στα συμφέροντα του πνεύματος. Οι άνθρωποι δεν αισθάνονται όταν προσβλέπουν στην εκκλησία και στο πρόγραμμά της ότι η Χριστιανοσύνη είναι μια πίστις για ήρωας ή ότι το να την εγκολπωθή κανείς σημαίνει να ‘ζη επικινδύνως.’ . . . Αυτή όμως ήταν η γενική εντύπωσις των Χριστιανών του πρώτου αιώνος. Εσήμαινε τότε κάτι το να είναι κανείς Χριστιανός, και εστοίχιζε κάτι. Κανείς από το 30 μ.Χ. ως το 313 μ.Χ. δεν θεωρούσε τη Χριστιανοσύνη ως θρησκεία ανέσεως. Ήταν μια πίστις για ήρωας.»^θ Πώς μπορεί ένας που νικάται από τον κόσμο να είναι «εκ του Θεού»; «Παν ο,τι εγεννήθη εκ του Θεού, νικά τον κόσμον, και αύτη είναι η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών.» Αλλ’ αφού η πίστις προέρχεται από το άκουσμα της αληθείας της Γραφής, οι πνευματικώς ασθενείς, που δεν τρέφονται με την αλήθεια της Γραφής, δεν μπορούν να έχουν νικώσα πίστι.—1 Ιωάν. 5:4· Ρωμ. 10:14, 17· Εβρ. 11:1.

11. Πώς περιέγραψε ένας κληρικός τη δειλία και τον φόβο του κόσμου που διακρίνει την παραδεδεγμένη θρησκεία, και ποια κακή αντίληψι για τον Χριστό ανήρεσε αυτός;

¹¹ Ο Δρ ΜακΚράκεν εσημείωσε τη δειλία εκείνων που βρίσκονται στην άνετη τροχιά της παραδεδεγμένης θρησκείας, ετόνισε τη φροντίδα τους να μην πάνε ποτέ αντίθετα στους δημοφιλείς άνεμους: «Είθε στην εκκλησία να ήμεθα ολιγώτερο προκατειλημμένοι από συμβατικότητα, ολιγώτερο συνεζευγμένοι με την παράδοσι, ολιγώτερο φοβισμένοι από τους νεωτερισμούς! Θα ήταν θαυμάσιο αν θα μπορούσαμε να βγούμε έξω από τις τροχιές, να απαλλαγούμε από τις κοινοτοπίες, να διακόψωμε τον δεσμό με μερικές γηραλέες παραδόσεις, να λέμε και να πράττωμε το απροσδόκητο, να ταράσσωμε μερικούς ανθρώπους αντί να τους καταπραΰνωμε, να αντικαταστήσωμε τον αυλό με τη σάλπιγγα. . . . Σήμερα προσέχομε να μη λαμβάνωμε μια στάσι εκτός αν γνωρίζωμε προς ποια κατεύθυνσι φυσά ο άνεμος.»^ι Με μεγαλύτερη αποτομότητα ο διάκονος αυτός είπε: «Η θρησκεία στον καιρό μας έχει πολύ ολίγη διέγερσι μέσα της. Σπανίως κάνει μια προσβολή. Κατά κανόνα είναι πάρα πολύ δειλή και δεν κάνει την επιρροή της αισθητή έξω από την άμεση σφαίρα της ενεργείας της. Σε πλείστα δημόσια ζητήματα παρουσιάζεται υπερβολικά ανυπόμονη να καθησυχάση και συμβιβάση το κράτος και τον κόσμο εν γένει. . . . Γι’ αυτό ακριβώς κάθε είδους αδικία, καταδυνάστευσις και ανηθικότης μπορεί να ακμάζη ακριβώς κάτω από τα μάτια της. Μεγάλα πλήθη ανθρώπων νομίζουν ότι ο Διδάσκαλος ήταν μια πράη και μειλίχια ψυχή που περιήρχετο αποπνέοντας παντού ήπια ευλογία. . . . Εξ άλλου, περιήρχετο κάνοντας την πιο βίαιη προσβολή σε κάθε είδους και καταστάσεως ανθρώπους—στους συγγενείς του, στους μαθητάς του, στους γραμματείς και στους Φαρισαίους, στους ανθρώπους που είχαν υπενδεδυμένα συμφέροντα, όπως ήσαν οι αργυραμοιβοί στον ναό.»^ια

12. Ποια εδάφια δείχνουν ότι η συμμόρφωσις με τον κόσμο είναι απιστία;

¹² Ο Ιησούς διεκήρυξε: «Η βασιλεία η εμή δεν είναι εκ του κόσμου τούτου.» Ο μαθητής Ιάκωβος είπε ότι μια από τις απαιτήσεις της καθαρής και αμίαντης λατρείας είναι «να φυλάττη [τις] εαυτόν αμόλυντον από του κόσμου» και απότομα κατήγγειλε τους Χριστιανούς που έχουν αθέμιτες σχέσεις μαζί του: «Μοιχοί και μοιχαλίδες, δεν εξεύρετε ότι η φιλία του κόσμου είναι έχθρα του Θεού; όστις λοιπόν θελήση να ήναι φίλος του κόσμου, εχθρός του Θεού καθίσταται.» Γιατί; Επειδή «ο κόσμος όλος εν τω πονηρώ κείται» και το ν’ αποτελή κανείς μέρος του κόσμου σημαίνει ότι βρίσκεται κάτω από την εξουσία του Σατανά.—Ιωάν. 18:36· Ιάκ. 1:27· 4:4· 1 Ιωάν. 5:19.

13. Ποια Βιβλική προειδοποίησις δίδεται εναντίον του υλισμού, και την επρόσεξε ο κλήρος;

¹³ Οι Χριστιανοί προειδοποιούνται ν’ αντισταθούν στη νεύουσα λάμψι του κοσμικού υλισμού: «Μη αγαπάτε τον κόσμον μηδέ τα εν τω κόσμω· Εάν τις αγαπά τον κόσμον, η αγάπη του Πατρός δεν είναι εν αυτώ· διότι παν το εν τω κόσμω, η επιθυμία της σαρκός, και η επιθυμία των οφθαλμών, και η αλαζονεία του βίου, δεν είναι εκ του Πατρός, αλλ’ είναι εκ του κόσμου. Και ο κόσμος παρέρχεται, και η επιθυμία αυτού· όστις όμως πράττει το θέλημα του Θεού, μένει εις τον αιώνα.» Αλλά δεν είναι μόνο οι μάζες των λεγομένων Χριστιανών εκείνες που υπέκυψαν στην κοσμική λάμψι· υπέκυψαν επίσης και πολλοί θρησκευτικοί ηγέται. Ο Χάρολντ Κ. Καίης, πρύτανις του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, έκαμε την εξής προειδοποίησι στους κληρικούς: «Οι προϋπολογισμοί μπορεί να έτυχαν περισσοτέρας προσοχής από τη Γραφή και ο συναγωνισμός για μια θέσι υπό τον ήλιον μπορεί να αιχμαλωτίζη περισσότερο από τη συνεργασία ή την πραγματοποίησι της καταστάσεως της Βασιλείας του Θεού επάνω στη γη. . . . Οι διάκονοι, σε μερικές περιπτώσεις, χάνουν την επαφή με τον αντικειμενικό τους σκοπό με το να ενδιαφέρωνται υπερβολικά για τους μισθούς των, τις θέσεις των και τις προαγωγές των.»^ιβ—1 Ιωάν. 2:15-17.

14. Υποτυπούται μήπως ο υλισμός των κληρικών από την ιστορία του Ισραήλ;

¹⁴ Πόσο ομοιάζουν με τους τυπικούς θρησκευτικούς ηγέτας του αρχαίου Ισραήλ! Στην εποχή του Ησαΐα αυτοί υπετίθετο ότι υπηρετούσαν ως φρουροί του Ιεχωβά και ότι προειδοποιούσαν για κινδύνους από πνευματική χαλάρωσι, ότι υλακτούσαν σαν καλοί φύλακες σκύλοι. Αλλά λόγω απλήστου υλισμού απέτυχαν, και γι’ αυτούς ο Ησαΐας έγραψε: «Οι δε φύλακες αυτού είναι τυφλοί· πάντες χωρίς νοήσεως· πάντες κύνες άλαλοι, μη δυνάμενοι να υλακτήσωσι· κοιμώμενοι, κοιτόμενοι, αγαπώντες νυσταγμόν· ναι, κύνες αδηφάγοι, οίτινες δεν γνωρίζουσι χορτασμόν και ποιμένες, οίτινες δεν γνωρίζουσι σύνεσιν· πάντες είναι εστραμμένοι προς την οδόν αυτών, έκαστος εις το μέρος αυτού, δια το κέρδος αυτών.» Και ο προφήτης Μιχαίας επήρε με ακρίβεια τα μέτρα των: «Οι άρχοντες αυτής κρίνουσι με δώρα, και οι ιερείς αυτής διδάσκουσιν επί μισθώ, και οι προφήται αυτής μαντεύουσιν επί αργυρίω, και επαναπαύονται επί τον Ιεχωβά, λέγοντες, Δεν είναι ο Ιεχωβά εν μέσω ημών; κακόν δεν θέλει έλθει εφ’ ημάς.» Δεν είναι μήπως αληθινό σήμερα ότι οι αποστάται, υλισταί θρησκευόμενοι, παρ’ όλες τις ωμολογημένες αμαρτίες των, εξακολουθούν να ισχυρίζωνται ότι ο Ιεχωβά είναι μαζί τους και θα τους προστατεύση; Όταν ο Ιησούς είπε, «Δεν δύνασθε να δουλεύητε Θεόν και μαμωνά», οι «Φαρισαίοι φιλάργυροι όντες . . . περιεγέλων αυτόν.»—Ησ. 56:10, 11· Μιχ. 3:11, ΑΣ· Λουκ. 16:13, 14.

«Ω ΑΝ ΕΙΧΑΜΕ ΕΝΑΝ ΗΣΑΪΑ Ή ΕΝΑΝ ΑΓΙΟ ΠΑΥΛΟ!»

15. Ποια έλλειψι έχει ο «Χριστιανικός κόσμος», γιατί, και πότε υπήρχε μια όμοια κατάστασις;

¹⁵ Ο Δρ Τζων Σούδερλαντ Μπόννελ, αφού επιβεβαιώνει το βύθισμα στον υλισμό, αναγνωρίζει την πνευματική πείνα λέγοντας: «Χρειαζόμεθα μια μεγάλη πνοή Θεού σε ολόκληρο το έθνος.»^ιγ Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης Ερενσπέργκερ, σε μια συνάθροισι του Κινήματος Μεθοδιστών Σπουδαστών, εθρηνολόγησε την εξής έλλειψι: «Έχομε ταυτίσει τη θρησκεία μας με τις δυνάμεις του κόσμου τούτου, και δεν υπάρχουν αληθινοί προφήται για να διασαλπίσουν την καταδίκη μας, να μας κάμουν ενημέρους των αμαρτιών μας και να μας αφυπνίσουν προτού καταστρέψωμε ο ένας τον άλλον.» Η θρησκεία, είπε, έγινε «ένα όνομα, ένας θεσμός, όχι μια πείρα της ζωής. Εκείνο που μας λείπει είναι προφήται—δεν υπάρχουν πια προφήται.»^ιδ Δεν υπάρχει κανείς στα συστήματά τους, το παραδέχονται. Αναγνωρίζουν συνθήκες πείνας ομοίας μ’ εκείνην που υπέφεραν ο Ισραήλ και ο Ιούδας, δηλαδή, «ουχί πείναν άρτου, ουδέ δίψαν ύδατος, αλλ’ ακροάσεως των λόγων του Ιεχωβά.» (Αμώς 8:11, ΑΣ) Την πείνα την εδημιούργησαν οι ίδιοι. Ακύρωσαν τον λόγον του Θεού με το να στραφούν στην παράδοσι, στη φιλοσοφία, στην ψυχολογία, στην εξέλιξι και στην ειδωλολατρία. Τα λόγια του Ιεχωβά προς τον καθ’ ομολογίαν λαό του κατά τον καιρό του Ιερεμία, ταιριάζουν στις σύγχρονες θρησκείες του «Χριστιανικού κόσμου»: «Δύο κακά έπραξεν ο λαός μου· εμέ εγκατέλιπον την πηγήν των ζώντων υδάτων, και έσκαψαν εις εαυτούς λάκκους, λάκκους συντετριμμένους, οίτινες δεν δύνανται να κρατήσωσιν ύδωρ.»—Ιερεμ. 2:13.

16. Γιατί οι θρησκείες του «Χριστιανικού κόσμου» δεν αγαπούν τη Γραφική αλήθεια, και πώς η στάσις των συμπίπτει μ’ εκείνην των πρωτοτύπων των στον καιρό του Ησαΐα;

¹⁶ Όπως προελέχθη, «δεν θέλουσιν υποφέρει την υγιαίνουσαν διδασκαλίαν αλλά θέλουσιν επισωρεύσει εις εαυτούς διδασκάλους κατά τας ιδίας αυτών επιθυμίας, γαργαλιζόμενοι την ακοήν». Τα προφητικά αγγέλματα του Ιεχωβά συχνά διακηρύττουν συμφορά και «παντός ακούοντος περί αυτού, θέλουσιν ηχήσει αμφότερα τα ώτα αυτού.» Αλλ’ ο «Χριστιανικός κόσμος» θέλει να γαργαλίζωνται τ’ αυτιά του, όχι να ηχούν· έτσι, όπως έπραξαν τα πρωτότυπά των στην εποχή του Ησαΐα, «λέγουσι προς τους βλέποντας, Μη βλέπετε· και προς τους προφήτας, Μη προφητεύετε εις ημάς τα ορθά, λαλείτε προς ημάς κολακευτικά, προφητεύετε απατηλά· αποσύρθητε από της οδού, εκκλίνατε από της τρίβου, σηκώσατε απ’ έμπροσθεν ημών τον Άγιον του Ισραήλ.» Οι σημερινοί θρησκευτικοί ηγέται προτιμούν να καταπραΰνωνται με λόγια κολακευτικά παρά να διαταράσσωνται με λόγια ορθά, και είναι τόσο ανυπόμονοι να μην ακούουν πια για τον Ιεχωβά, τον Θεό του Ισραήλ, ώστε εξαλείφουν το όνομά του από τις δικές των μεταφράσεις της Γραφής.—2 Τιμ. 4:3· 2 Βασ. 21:12· Ησ. 30:10, 11.

17, 18. Για ποιο πράγμα εκραύγασε δραματικά ο Τρούμαν, αλλά γιατί αυτό είναι περιττό;

¹⁷ Σε μια περίπτωσι ο Πρόεδρος Τρούμαν, αφού είπε ότι η Καθολική, η Προτεσταντική και η Ιουδαϊκή εκκλησίες της Αμερικής πρέπει να ενωθούν για να προμηθεύσουν επιθετικές δυνάμεις για την επιτέλεσι της πνευματικής αφυπνίσεως, η οποία θεωρείται αναγκαία για την επίλυσι των προβλημάτων που ηγέρθησαν από την ατομική ενέργεια, εκραύγασε δραματικά: «Ω αν είχαμε έναν Ησαΐα ή έναν Άγιο Παύλο για να αφυπνίσουν εκ νέου έναν άρρωστο κόσμο όσον αφορά τις ηθικές του ευθύνες!»^ιε Τα λόγια αυτά έχουν έναν ωραίο τόνο καθώς βγαίνουν απ’ τη γλώσσα, αλλ’ είναι αμφίβολο αν υπήρξαν ποτέ στην καρδιά. Σε μια παραβολή ο Ιησούς απέκρουσε ως άχρηστη την επιστροφή οποιουδήποτε από τους νεκρούς για να νουθέτηση εκείνους που ζουν ακόμη: «Έχουσι τον Μωυσήν και τους προφήτας· ας ακούσωσιν αυτούς», και, «Εάν τον Μωυσήν και τους προφήτας δεν ακούωσιν, ουδέ εάν τις αναστηθή εκ νεκρών θέλουσι πεισθή.»—Λουκ. 16:29, 31.

¹⁸ Ο κόσμος έχει τα λόγια του Ησαΐα και του Παύλου γραμμένα στη Βίβλο, και αν αυτοί επανήρχοντο στη γη δεν θα μετέβαλλαν το άγγελμά τους για να γαργαλίζη αυτιά. Ο Ησαΐας συνηγόρησε υπέρ της σφυρηλατήσεως των μαχαιρών εις υνία και υπέρ του να μη μανθάνουν πλέον οι άνθρωποι τον πόλεμον, ο δε Παύλος ετόνισε ότι τα όπλα της Χριστιανικής στρατείας δεν είναι σαρκικά, αλλ’ ο Τρούμαν διέταξε την ρίψι ατομικών βομβών επάνω σε δύο πόλεις. Δεν επρόσεξε τα λόγια του Ησαΐα και του Παύλου όπως είναι γραμμένα στη Βίβλο. Θα τα είχε προσέξει αν οι δύο αυτοί άνθρωποι είχαν επιστρέψει και επαναλάβει τα λόγια αυτά προσωπικώς;—Ησ. 2:4· 2 Κορ. 10:4.

19. Με ποια έννοια υπάρχουν προφήται σήμερα, και ποιοι υπηρετούν ως τοιούτοι;

¹⁹ Πραγματικά, υπάρχουν προφήται σήμερα για να διασαλπίζουν την προειδοποίησι του Ιεχωβά, για να κάνουν ενημέρους των αμαρτιών των εκείνους που είναι πρόθυμοι ν’ ακούσουν, για να αφυπνίζουν εκ νέου τους πνευματικώς ασθενείς όσον αφορά τις ηθικές των ευθύνες. Όχι ότι υπάρχουν προφήται με την ίδια έννοια που υπήρχαν στους αρχαίους χρόνους, αλλ’ υπάρχουν εκείνοι, οι οποίοι διακηρύττουν τις προφητείες που είναι γραμμένες στη Βίβλο και που σχετίζονται με την εποχή μας, τις προφητείες που λέγουν τι επιφυλάσσει το μέλλον για κείνους που ζουν τώρα. Αυτοί, επίσης, δείχνουν πώς τα αρχαία προφητικά δράματα έχουν τώρα εκπλήρωσί· πώς, παραδείγματος χάριν, ο αποστάτης «Χριστιανισμός» προεικονίζεται με τόση ακρίβεια από τον αποστάτην Ισραήλ των αρχαίων χρόνων. Εκείνοι που διακηρύττουν αυτά τα προφητικά αγγέλματα σήμερα είναι οι μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτοί υποδεικνύουν με ζήλο τον λόγον του Θεού, τον υποστηρίζουν, τον κηρύττουν, τον εφαρμόζουν στη σύγχρονη ζωή και προσπαθούν να οδηγήσουν άλλους να κάμουν το ίδιο. Αποτελούν μια τάξι πιστής μειονότητος που συνάγεται από τα έθνη, και ομοιάζουν με τους πιστούς του αρχαίου Ισραήλ που αρνήθηκαν ν’ αποστατήσουν μαζί με τις αποστατικές μάζες και τους θρησκευτικούς ηγέτας.

20. Πώς η μεταχείρισις των συγχρόνων αυτών μαρτύρων είναι όμοια προς τις αρχαίες συνθήκες;

²⁰ Και, όπως στον αρχαίον Ισραήλ, οι αποστατικές μάζες καταδιώκουν αυτή τη σύγχρονη μειονότητα των αληθινών μαρτύρων του Ιεχωβά. Φυσικά, οι παραδεδεγμένες θρησκείες τούς αποκαλούν ψευδομάρτυρας, αρνούνται να τους αναγνωρίσουν, ενώ αναγνωρίζουν ως αληθινούς τους αρχαίους προφήτας που κατεδιώκοντο. Συνέβαινε πάντοτε το ίδιο με τους αποστάτας που ισχυρίζονται ότι υπηρετούν ακόμη τον Ιεχωβά. Αναγνωρίζουν ως αληθινούς μάρτυρας τους διωγμένους που έζησαν πολύ πριν από τον καιρό τους, αλλά ποτέ εκείνους που ζουν στον καιρό τους. Καταδιώκουν τους συγχρόνους που εκθέτουν την αποστασία τους· επευφημούν τους αρχαίους που εξέθεσαν αποστάτας άλλους παρά αυτούς τους ιδίους. Εκείνοι που ζούσαν όταν επροφήτευε ο Ιερεμίας, απέρριπταν αυτόν, αλλ’ ανεγνώριζαν τον Μωυσή. Εκείνοι που απέρριψαν και εφόνευσαν τον Ιησούν, ανεγνώριζαν και τον Μωυσή και τον Ιερεμία. Πάντοτε ανεγνώριζαν ως προφήτας τους πιστούς που έζησαν πριν από τον καιρό τους, αλλ’ όχι εκείνους που ζούσαν στον καιρό τους και τους διετάρασσαν μ’ ένα διαπομπευτικό άγγελμα. Όμως ο Ιησούς είπε ότι επάνω τους θα ήρχετο όλο το δίκαιο αίμα που εχύθη, λόγω της συμπεριφοράς των προς τους αληθινούς προφήτας και μάρτυρας του καιρού των. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Όπως οι Φαρισαίοι εστόλιζαν τους τάφους τών πριν από τον καιρό τους προφητών, αλλ’ απέρριπταν τους προφήτας της εποχής των, έτσι και ο «Χριστιανικός κόσμος» τιμά με τα χείλη τους προφήτας των Βιβλικών χρόνων, αλλά καταδιώκει τους σημερινούς μάρτυρας του Ιεχωβά. Όπως είπε ο Ιησούς, αυτό το θεωρεί ως να έγινε σ’ αυτόν τον ίδιο.—Ματθ. 25:40, 45.

21. Ποιοι προηγούνται σε ζήλο και αύξησι, και ποιοι βρίσκονται σε παρακμή;

²¹ Εν τούτοις, ακόμη και μερικοί κληρικοί παραδέχονται ότι δεν είναι οι παραδεδεγμένες θρησκείες, με τις ωραίες εκκλησίες και τη μεγάλη υπόληψι και τους εκπαιδευμένους σε θεολογικές σχολές κήρυκας, εκείνες που ευλογούνται, αλλά οι ολιγώτερο σεβαστές, που έχουν ζήλο για τον Ιεχωβά και που είναι πολύ πλησιέστερα στην αγνότητα της αρχικής Χριστιανοσύνης. Γράφοντας στο περιοδικό Πρεσμπυτέριαν Λάιφ, ο Έλτον Τρούμπλαντ λέγει: «Αν ενδιαφερώμεθα για την Χριστιανική επιχείρησι, πρέπει ν’ αντιμετωπίσωμε ρεαλιστικά το γεγονός ότι, σ’ αυτή την ιδιαίτερη σύγκρισι, η Χριστιανική οργάνωσις που απολαμβάνει την ολιγώτερη κοινωνική υπόληψι, που έχει την πιο σύντομη ιστορία, που κατέχει τον ολιγώτερο νεωτεριστικό τομέα, και οδηγείται από την ολιγώτερο εκπαιδευμένη διακονία, προηγείται των άλλων, όχι μόνο σε αριθμούς, αλλά και σε ζήλο, σε πράξι και σε ανάλογο «δίδειν». . . . Μικροί αλλά σθεναροί όμιλοι μαρτύρων του Ιεχωβά συναθροίζονται στα απέριττα κέντρα των που ονομάζονται Αίθουσες Βασιλείας . . . Δεν μπορεί να υπάρξη αμφιβολία ότι αυτά τα σθεναρά και μη απολαύοντα υπολήψεως δόγματα, που τώρα ακμάζουν τόσο ισχυρά στη χώρα μας, είναι, από πολλές απόψεις, πολύ πλησιέστερα στην αρχική Χριστιανοσύνη από όσο είναι εκείνοι από μας που αντιπροσωπεύουν τη συμβατική κίνησι του «Χριστιανισμού». Ονομάζομε αρχαιότερη τη δική μας παράδοσι, αλλά σε τούτο μπορεί να είμεθα ανακριβείς. Ίσως αυτοί αντιπροσωπεύουν εκείνο που είναι αληθινά παλαιό στη Χριστιανική μαρτυρία. . . . Εμείς βρισκόμαστε ήδη σε παρακμή.»^ις

22, 23. (α) Πώς βλέπουν διάφορες ομάδες τον Χριστόν εσταυρωμένον; (β) Από μια γενική άποψι, ποια τάξι ατόμων εκλέγει ο Ιεχωβά, και γιατί;

²² Στην εποχή του αποστόλου Παύλου οι Ιουδαίοι απέβλεπαν σε ειδικά σημεία και οι Έλληνες ζητούσαν κοσμική σοφία. Για τους Ιουδαίους ο Χριστός, το αντίλυτρον, ήταν ένας λίθος προσκόμματος και για τα έθνη το να γίνεται λόγος γι’ Αυτόν ως αντίλυτρον ήταν μωρία. Στην εποχή του Παύλου δεν ήσαν οι κατά κόσμον σοφοί εκείνοι που εδέχθησαν τον Χριστό, ούτε είναι οι σημερινές υπερευυπόληπτες εκκλησίες με διακόνους εκπαιδευμένους στην ανωτέρα κριτική, εκείνες που υπερασπίζονται Αυτόν απόλυτα ως Λυτρωτήν και Βασιλέα. Τώρα, όπως και στον καιρό του Παύλου, η τάξις γενικά που «απολαμβάνει την ολιγώτερη κοινωνική υπόληψι» είναι εκείνη που εγκολπώνεται ό,τι ο κόσμος απορρίπτει ως μωρόν και ασθενές:

²³ «Επειδή και οι Ιουδαίοι σημείον αιτούσι, και οι Έλληνες σοφίαν ζητούσιν· ημείς δε κηρύττομεν Χριστόν εσταυρωμένον, εις μεν τους Ιουδαίους σκάνδαλον, εις δε τους Έλληνας μωρίαν· εις αυτούς όμως τους προσκεκλημένους, Ιουδαίους τε και Έλληνας, Χριστόν Θεού δύναμιν και Θεού σοφίαν. Διότι το μωρόν του Θεού είναι σοφώτερον των ανθρώπων· και το ασθενές του Θεού είναι ισχυρότερον των ανθρώπων. Επειδή βλέπετε την πρόσκλησίν σας, αδελφοί, ότι είσθε ου πολλοί σοφοί κατά σάρκα, ου πολλοί δυνατοί, ου πολλοί ευγενείς. Αλλά τα μωρά του κόσμου εξέλεξεν ο Θεός, δια να καταισχύνη τους σοφούς· και τα ασθενή του κόσμου εξέλεξεν ο Θεός, δια να καταισχύνη τα ισχυρά· και τα αγενή του κόσμου και τα εξουθενημένα εξέλεξεν ο Θεός, και τα μη όντα, δια να καταργήση τα όντα. Διά να μη καυχηθή ουδεμία σαρξ ενώπιον αυτού. Αλλά σεις είσθε εξ αυτού εν Χριστώ Ιησού, όστις εγεννήθη εις ημάς σοφία από Θεού, δικαιοσύνη τε και αγιασμός και απολύτρωσις· ώστε, καθώς είναι γεγραμμένον, ‘ο καυχώμενος, ας καυχάται εν τω Ιεχωβά’.»—1 Κορ. 1:22-31, ΜΝΚ.

ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΤΟΥΣ ΑΠΟΣΤΑΤΑΣ ΚΑΙ ΖΗΣΑΤΕ!

24. Ποιους πρέπει. ν’ αποφύγουν εκείνοι που επιθυμούν ν’ αποφύγουν την αποστασία;

²⁴ «Μη πλανάσθε· “Φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί”.»(1 Κορ. 15:33) Ο αρχαίος Ισραήλ είχε προειδοποιηθή να μη συναναστρέφεται τα γύρω του δαιμονικά έθνη. Αλλ’ ο Ισραήλ τα συνανεστρέφετο, και ο Ισραήλ εμολύνθη. Ο Ισραήλ ετρέφετο με ψευδείς διδασκαλίες και ωλίσθησε σ’ ένα βάλτον αμαρτίας. Μόνο ένα πιστό υπόλοιπο αντέστη και έμεινε σταθερό. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα, διότι όσα εγίνοντο τότε αποτελούν προφητεία των σημερινών. Η πλειονότης τρέφεται με πνευματική τροφή που δεν ήταν θρεπτική στους Βιβλικούς χρόνους και δεν είναι θρεπτική τώρα. Επομένως, πνευματική εξασθένησις και αποστασία καταθλίβει την πλειονότητα. Αλλά υπάρχει μια μικρή μειονότης που μένει σταθερή. Εκείνοι που επιθυμούν ν’ αποφύγουν την αποστασία πρέπει ν’ αποφύγουν τους αποστάτας, διότι οι κακές αυτές συναναστροφές φθείρουν τα καλά ήθη της αληθινής λατρείας. Μην πλανάσθε.

25. Ποιες ερωτήσεις πρέπει να σκεφθήτε σοβαρά;

²⁵ Η πλήρης εκπλήρωσις των προφητικών δραμάτων που εξετελέσθησαν από τον αρχαίον Ισραήλ λαμβάνει χώραν και θα συνεχισθή ως το τέλος της, που θα είναι καταστροφή για την αποστατική πλειονότητα και διαφύλαξις σε αιώνια ζωή της πιστής, αποφασιστικής μειονότητος. Αυτό δεν μπορεί ν’ αποφευχθή. Δεν υπάρχει, λοιπόν, ζήτημα για το αν η εκπλήρωσις αυτή θα λάβη χώραν ή όχι. Το ζήτημα είναι, Πού θα προσαρμοσθήτε σ’ αυτή την εκπλήρωσι; Θα συγκαταριθμηθήτε με την πονηρή πλειονότητα και θα καταστραφήτε ή με την πιστή μειονότητα και θα απελευθερωθήτε; Θα προσέξετε τα προειδοποιητικά μαθήματα των αρχαίων προφητικών δραμάτων και θ’ αποφύγετε την πνευματικώς εξασθενίζουσα δίαιτα των θρησκειών του «Χριστιανικού κόσμου», θ’ απορρίψετε ως ακατάλληλη τη δογματική τροφή που εχρησιμοποιήθη προηγουμένως και κατέστησε ασθενείς τόσο πολλούς; Θ’ αποκόψετε τις θρησκευτικές σχέσεις με τους αποστάτας και θα συναναστραφήτε τους πιστούς; Θα τραφήτε με τις καθαρές αλήθειες του λόγου του Ιεχωβά για να διατηρήσετε την πνευματική δύναμι που είναι αναγκαία για να μείνετε σταθεροί σε ακεραιότητα προς τον Ιεχωβά Θεό; Θυμηθήτε ότι πρόκειται να περιληφθήτε στην εκπλήρωσι των αρχαίων προφητικών δραμάτων με τον ένα τρόπο ή με τον άλλο, για καλό ή για κακό, για τη διαφύλαξί σας ή για την καταστροφή σας. Γιατί να μην κάμετε καλόν τον ρόλο σας στην εκπλήρωσι των δραμάτων αυτών;

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

 α Τάιμς της Νέας Υόρκης, 10 Οκτωβρίου 1949.

 β Τάιμς της Νέας Υόρκης, 7 Αυγούστου 1950,

 γ Ανεγράφη στο Αν Αυτή Είναι η Θρησκεία του Φ. Κ. Σταμ.

 δ Άρθρον του Σαμουήλ Σοουμαίικερ στο Κρίστσιαν Σέντσουρυ της 29ης Απριλίου 1953.

 ε Τάιμς της Νέας Υόρκης, 13 Ιουλίου 1953. ‘

 ς Σκωτικό Νταίηλυ Μαίηλ, 1 Φεβρουαρίου 1955.

 ζ Ουώτσμαν Εγκζάμινερ, 4 Οκτωβρίου 1951.

 η Του Δρος Τσαρλς Τέμπλετον, γραμματέως του ευαγγελιστικού τμήματος της Πρεσβυτεριανής Εκκλησίας της Αμερικής, ανεγράφη στο Ρέκορντ του Γκρήνσμπορο, 18 Μαΐου 1955.

 θ Δη Κρίστσιαν Σέντσουρυ, 27 Φεβρουαρίου 1952.

 ι Τάιμς της Νέας Υόρκης, 30 Μαΐου 1955.

 ια Τάιμς της Νέας Υόρκης, 9 Ιουλίου 1951.

 ιβ Νταίηλυ Τάιμς Χέραλντ, 3 Φεβρουαρίου 1954.

 ιγ Τζιόρναλ του Όρεγκον, 21 Μαΐου 1952.

 ιδ Ποστ της Ουάσιγκτον (D. C.), 3 Ιανουαρίου 1954.

 ιε Νταίηλυ Τάιμς της Μιννεαπόλεως, 6 Μαρτίου 1946.

 ις Πρεσμπυτέριαν Λάιφ, 20 Ιανουαρίου 1951.